1
PREVENTIE, FAMILY MEDIATION EN BEHANDELING - COLLEGE AANTEKENINGEN
2020-2021
College 1: Preventie van kindermishandeling en jeugddelinquentie
College 2: Behandeling van trauma
College 3: Complexe echtscheidingen
College 4: Behandeling van mensen met een verstandelijke beperking
College 5: Behandeling van antisociaal gedrag
College 6: Behandeling van meisjes bij een (dreigende) uithuisplaatsing
College 7: Pleegzorg
Tentaminering:
Tentamen (70%) 22 januari 2021
Opdracht (30%) 24 januari 2021
→ beide onderdelen moeten voldoende zijn
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
College 1: Preventie van kindermishandeling en jeugddelinquentie
1. Euser, S., Alink, L.R.A., Stoltenborgh, M., Bakermans-Kranenburg, M.J., & Van IJzendoorn, M.H.
(2015). A gloomy picture: a meta-analysis of randomized controlled trials revealed disappointing
effectiveness of programs aiming at preventing child maltreatment. BMC Public Health, 15, 1068 –
1081.
2. Mejdoubi, J., van den Heijkant, S.C.C.M., van Leerdam, F.J.M., Heymans, M.W., Crijnen, A., &
Hirasing, R.A. (2015). The effect of VoorZorg, the Dutch Nurse-Family Partnership, on child
maltreatment and development: A Randomized Controlled Trial. PLOS ONE , 10, 14. doi:
10.1371/journal.pone.0120182.
3. Gelinck, R., Rensen, P., Hensen, N., Bastiaanssen, I., van Dale, D., van Vugt, M., & Herps, M. (2018).
Erkenning van interventies: Criteria voor gezamenlijke kwaliteitsbeoordeling 2019- 2022.
Verkregen via:
https://www.nji.nl/nl/Erkenning-van-interventies-Criteria-voorgezamenlijke-kwaliteitsbeoordeling-
2019-2022.pdf
Voorafgaande info
- 7 hoorcolleges: theorie & literatuur
- 7 werkgroepen: motiverende gespreksvoering
- Gastdocenten uit het werkveld
- Contact coördinator (afspraak via email):
Corona aanpassingen:
- Hoorcolleges online via Brightspace
- Slides zijn beschikbaar tot het hertentamen
- Audio-opnames zijn een week beschikbaar (maak aantekeningen zoals gewoonlijk!)
- Extra kennisclips of andere informatieve video’s en links
- Extra opdrachten om te zien waar jullie vastlopen
- Wekelijks vragenuurtje: inschrijven en vragen mailen (live beantwoording)
- Werkgroepen online via Microsoft Teams
- Op vaste tijden volgens het rooster
- Werken in subgroepjes voor gesprekstechnieken
, 2
Vandaag:
- Opfrissing: belang van preventie voor KM en jeugdcriminaliteit
- Effectiviteit van interventies
- Uitgelicht:
- Voorzorg
- Meta analyse naar KM interventies (Saskia Euzer) → samenvatting van verschillende
interventie op gebied van KM.
Wat is preventie?
Definitie: goede preventie kan zorgen voor een gezonde, veilige en kansrijke opvoed- en opgroeiomgeving van
jeugdigen → anders gezegd: we willen voorkomen dat kinderen in de problemen raken en we willen zorgen
dat we niet hoeven te interveniëren. We willen:
- Bevorderen normaal leven en positieve ontwikkeling
- Gericht nemen van beschermende maatregelen → focus op risicogroepen
- Belemmerende of risicovolle factoren voorkomen, signaleren, verkleinen en waar nodig bestrijden
(gezinnen in het algemeen) → verschillende niveaus van preventie
Belang preventie KM
- Nationale Prevalentiestudie Mishandeling van kinderen: in 2017 zijn er tussen de 90.000 – 127.000
kinderen in Nederland mishandeld/verwaarloosd → = schatting die uit deze studie naar voren kwam.
- Focus op KM
- Risico voor jeugdcriminaliteit → KM is een risicofactor voor het ontwikkelen van delinquent gedrag. In
gezinnen waar meer KM voorkomt, belanden vaker in de criminaliteit als ze tiener zijn.
→ voornamelijk Emotionele verwaarlozing
, 3
→ seksueel misbruik het minst.
→ waarom is deze studie relevant in de context van preventie? → er zitten veel kinderen in deze groep met
nare omstandigheden. Met preventie kunnen we proberen dat er minder kinderen in deze groep terecht
komen (tijdig interveniëren).
Impact KM en jeugdcriminaliteit op het leven van een kind
- gevolgen tijdens de jeugd
- gevolgen op volwassen leeftijd → de effecten uit de jeugd werken door op fysiek en mentaal gebied.
- gevolgen voor de maatschappij → het kost ook geld en kan overlast veroorzaken. Interventies voor
KM zijn prijzig (= kanttekening). → is het rendabel?
Preventie pyramide → verschillende levels in preventie
NJI
→ universele preventie = onderste level = waar de meeste mensen in zitten = alle ouders en alle kinderen →
Waarbij we willen zorgen dat ze zich zo goed mogelijk ontwikkelen. voorbeelden: brochures bij het
consultatiebureau of GGD → adviezen om problemen te voorkomen op een heel breed niveau = universele
preventie --? zetten we in bij alle ouders en kinderen.
→ selectieve level = iets kleinere groep. → Gezinnen die een verhoogd risico lopen, bijv: gezinnen met een
laag SES, bepaalde buurten, bepaalde scholen waar we weten dat het niveau van ouders lager ligt en mogelijk
ook van kinderen. Het gaat voornamelijk over voorlichting en signalering (= kijken of we problemen zien
opkomen en daar op tijd op reageren).
→ geïndiceerde level = individuen met een verhoogd risico of een beginnend probleem. Bijv. preventieve
interventie, eerstelijns ondersteuning en hulp) → gaat om gezinnen waar we een vermoeden hebben van KM
(niet per se gemeld, maar er speelt al iets).
Preventie in de Forensische context
→ universeel: reclames, voorlichting, GGD = beschikbaar voor iedereen
, 4
→ selectief: opvoedcursus (bijv. multiculti buurt), wijkgerichte aanpak (bijv. inzetten van wijkagenten =
mensen op de fiets) en ook wijkgerichte aanpak in de jeugdzorg zodat minder kinderen terecht komen in het
jeugdzorgstelsel.
→ geïndiceerd (het risico is echt hoog of er is al iets aan de hand): voorzorg, PIT. Ook onderdeel van de cursus:
2 gastsprekers over het PIT.
Volgens de richtlijnen van NJI: meest succesvol als:
De preventiestrategie:
- het gevoel van competentie van ouders vergroot → iets doen met vaardigheden van ouders en hun
gevoel daarover.
- ouders leert reële verwachtingen te hebben over de opvoeding → niet te veel verwachten van je kind
en ook leeftijdsadequaat daarop reageren.
- de opvoedvaardigheden vergroot → vergroten van sensitiviteit (gehechtheidstheorie)
Maar wat zegt wetenschappelijk onderzoek? → NJI is wel gebaseerd op wetenschappelijk onderzoek, maar
wat zegt de literatuur?
Effectiviteit (preventieve) interventies - Databank effectieve jeugdinterventies
Justitieleinterventies.nl → = interventie databank die speciaal gericht is op jongeren in jeugddetentie en
crimineel gedrag.
→ criteria van NJI
→ Gaat erom of het goed beschreven, goed onderbouwd of effectief is? We willen dat zoveel mogelijk
interventies in het paarse gedeelte komen (effectief).
→ Als je gaat kijken op het NJI zie je dat de meeste interventies vallen onder GOED ONDERBOUWD. → dit
houdt in: beoordeeld door erkenningscommissie van basiscriteria en (theoretisch) onderbouwd die
veelbelovend is. Dit betekent niet dat ie getest is op effectiviteit → niet getoetst met een RCT. We weten niet
of ze effectief zijn en werken in de praktijk.
→ de interventies die effectief zijn → daar zijn er niet heel veel van.
→ voorbeeld van een effectieve interventie: VIPP-SD (in Leiden ontwikkeld) → sterk
aangeschreven, maar helaas nog geen onderzoeken met mishandelende gezinnen gedaan.
Preventieve interventies voor KM in NL (o.a.)
- Parent- Child interaction Therapy (PCIT) → Uit de VS
- Parent Management Training Oregon (PMTO) → uit de VS
- Stevig Ouderschap → deels in NL ontwikkeld
- Voorzorg → Uit VS, maar aangepast naar de NL-se situatie
→ deze interventies doen iets met het verminderen van KM
PREVENTIE, FAMILY MEDIATION EN BEHANDELING - COLLEGE AANTEKENINGEN
2020-2021
College 1: Preventie van kindermishandeling en jeugddelinquentie
College 2: Behandeling van trauma
College 3: Complexe echtscheidingen
College 4: Behandeling van mensen met een verstandelijke beperking
College 5: Behandeling van antisociaal gedrag
College 6: Behandeling van meisjes bij een (dreigende) uithuisplaatsing
College 7: Pleegzorg
Tentaminering:
Tentamen (70%) 22 januari 2021
Opdracht (30%) 24 januari 2021
→ beide onderdelen moeten voldoende zijn
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
College 1: Preventie van kindermishandeling en jeugddelinquentie
1. Euser, S., Alink, L.R.A., Stoltenborgh, M., Bakermans-Kranenburg, M.J., & Van IJzendoorn, M.H.
(2015). A gloomy picture: a meta-analysis of randomized controlled trials revealed disappointing
effectiveness of programs aiming at preventing child maltreatment. BMC Public Health, 15, 1068 –
1081.
2. Mejdoubi, J., van den Heijkant, S.C.C.M., van Leerdam, F.J.M., Heymans, M.W., Crijnen, A., &
Hirasing, R.A. (2015). The effect of VoorZorg, the Dutch Nurse-Family Partnership, on child
maltreatment and development: A Randomized Controlled Trial. PLOS ONE , 10, 14. doi:
10.1371/journal.pone.0120182.
3. Gelinck, R., Rensen, P., Hensen, N., Bastiaanssen, I., van Dale, D., van Vugt, M., & Herps, M. (2018).
Erkenning van interventies: Criteria voor gezamenlijke kwaliteitsbeoordeling 2019- 2022.
Verkregen via:
https://www.nji.nl/nl/Erkenning-van-interventies-Criteria-voorgezamenlijke-kwaliteitsbeoordeling-
2019-2022.pdf
Voorafgaande info
- 7 hoorcolleges: theorie & literatuur
- 7 werkgroepen: motiverende gespreksvoering
- Gastdocenten uit het werkveld
- Contact coördinator (afspraak via email):
Corona aanpassingen:
- Hoorcolleges online via Brightspace
- Slides zijn beschikbaar tot het hertentamen
- Audio-opnames zijn een week beschikbaar (maak aantekeningen zoals gewoonlijk!)
- Extra kennisclips of andere informatieve video’s en links
- Extra opdrachten om te zien waar jullie vastlopen
- Wekelijks vragenuurtje: inschrijven en vragen mailen (live beantwoording)
- Werkgroepen online via Microsoft Teams
- Op vaste tijden volgens het rooster
- Werken in subgroepjes voor gesprekstechnieken
, 2
Vandaag:
- Opfrissing: belang van preventie voor KM en jeugdcriminaliteit
- Effectiviteit van interventies
- Uitgelicht:
- Voorzorg
- Meta analyse naar KM interventies (Saskia Euzer) → samenvatting van verschillende
interventie op gebied van KM.
Wat is preventie?
Definitie: goede preventie kan zorgen voor een gezonde, veilige en kansrijke opvoed- en opgroeiomgeving van
jeugdigen → anders gezegd: we willen voorkomen dat kinderen in de problemen raken en we willen zorgen
dat we niet hoeven te interveniëren. We willen:
- Bevorderen normaal leven en positieve ontwikkeling
- Gericht nemen van beschermende maatregelen → focus op risicogroepen
- Belemmerende of risicovolle factoren voorkomen, signaleren, verkleinen en waar nodig bestrijden
(gezinnen in het algemeen) → verschillende niveaus van preventie
Belang preventie KM
- Nationale Prevalentiestudie Mishandeling van kinderen: in 2017 zijn er tussen de 90.000 – 127.000
kinderen in Nederland mishandeld/verwaarloosd → = schatting die uit deze studie naar voren kwam.
- Focus op KM
- Risico voor jeugdcriminaliteit → KM is een risicofactor voor het ontwikkelen van delinquent gedrag. In
gezinnen waar meer KM voorkomt, belanden vaker in de criminaliteit als ze tiener zijn.
→ voornamelijk Emotionele verwaarlozing
, 3
→ seksueel misbruik het minst.
→ waarom is deze studie relevant in de context van preventie? → er zitten veel kinderen in deze groep met
nare omstandigheden. Met preventie kunnen we proberen dat er minder kinderen in deze groep terecht
komen (tijdig interveniëren).
Impact KM en jeugdcriminaliteit op het leven van een kind
- gevolgen tijdens de jeugd
- gevolgen op volwassen leeftijd → de effecten uit de jeugd werken door op fysiek en mentaal gebied.
- gevolgen voor de maatschappij → het kost ook geld en kan overlast veroorzaken. Interventies voor
KM zijn prijzig (= kanttekening). → is het rendabel?
Preventie pyramide → verschillende levels in preventie
NJI
→ universele preventie = onderste level = waar de meeste mensen in zitten = alle ouders en alle kinderen →
Waarbij we willen zorgen dat ze zich zo goed mogelijk ontwikkelen. voorbeelden: brochures bij het
consultatiebureau of GGD → adviezen om problemen te voorkomen op een heel breed niveau = universele
preventie --? zetten we in bij alle ouders en kinderen.
→ selectieve level = iets kleinere groep. → Gezinnen die een verhoogd risico lopen, bijv: gezinnen met een
laag SES, bepaalde buurten, bepaalde scholen waar we weten dat het niveau van ouders lager ligt en mogelijk
ook van kinderen. Het gaat voornamelijk over voorlichting en signalering (= kijken of we problemen zien
opkomen en daar op tijd op reageren).
→ geïndiceerde level = individuen met een verhoogd risico of een beginnend probleem. Bijv. preventieve
interventie, eerstelijns ondersteuning en hulp) → gaat om gezinnen waar we een vermoeden hebben van KM
(niet per se gemeld, maar er speelt al iets).
Preventie in de Forensische context
→ universeel: reclames, voorlichting, GGD = beschikbaar voor iedereen
, 4
→ selectief: opvoedcursus (bijv. multiculti buurt), wijkgerichte aanpak (bijv. inzetten van wijkagenten =
mensen op de fiets) en ook wijkgerichte aanpak in de jeugdzorg zodat minder kinderen terecht komen in het
jeugdzorgstelsel.
→ geïndiceerd (het risico is echt hoog of er is al iets aan de hand): voorzorg, PIT. Ook onderdeel van de cursus:
2 gastsprekers over het PIT.
Volgens de richtlijnen van NJI: meest succesvol als:
De preventiestrategie:
- het gevoel van competentie van ouders vergroot → iets doen met vaardigheden van ouders en hun
gevoel daarover.
- ouders leert reële verwachtingen te hebben over de opvoeding → niet te veel verwachten van je kind
en ook leeftijdsadequaat daarop reageren.
- de opvoedvaardigheden vergroot → vergroten van sensitiviteit (gehechtheidstheorie)
Maar wat zegt wetenschappelijk onderzoek? → NJI is wel gebaseerd op wetenschappelijk onderzoek, maar
wat zegt de literatuur?
Effectiviteit (preventieve) interventies - Databank effectieve jeugdinterventies
Justitieleinterventies.nl → = interventie databank die speciaal gericht is op jongeren in jeugddetentie en
crimineel gedrag.
→ criteria van NJI
→ Gaat erom of het goed beschreven, goed onderbouwd of effectief is? We willen dat zoveel mogelijk
interventies in het paarse gedeelte komen (effectief).
→ Als je gaat kijken op het NJI zie je dat de meeste interventies vallen onder GOED ONDERBOUWD. → dit
houdt in: beoordeeld door erkenningscommissie van basiscriteria en (theoretisch) onderbouwd die
veelbelovend is. Dit betekent niet dat ie getest is op effectiviteit → niet getoetst met een RCT. We weten niet
of ze effectief zijn en werken in de praktijk.
→ de interventies die effectief zijn → daar zijn er niet heel veel van.
→ voorbeeld van een effectieve interventie: VIPP-SD (in Leiden ontwikkeld) → sterk
aangeschreven, maar helaas nog geen onderzoeken met mishandelende gezinnen gedaan.
Preventieve interventies voor KM in NL (o.a.)
- Parent- Child interaction Therapy (PCIT) → Uit de VS
- Parent Management Training Oregon (PMTO) → uit de VS
- Stevig Ouderschap → deels in NL ontwikkeld
- Voorzorg → Uit VS, maar aangepast naar de NL-se situatie
→ deze interventies doen iets met het verminderen van KM
