Parent to be
Handboek interventie
Tessa Smits
Student: Tessa Smits
Studentnummer:
50085335
Student: Oumaima
Attannaz
Studentnummer:
500831812
Klas: DT2B
Datum: 06-04-2022
Docent: Eline Bleker
School: Hogeschool
van Amsterdam
Studieonderdeel:
Beroepsopdracht 7
Faculteit Onderwijs
en Opvoeding
Opleiding:
Pedagogiek
,Inhoudsopgave
Inleiding.....................................................................................................................................2
1.3 Doelen interventie.......................................................................................................... 7
Hoofdstuk 2: Uitvoering van de interventie...........................................................................9
2.1 De Aanpak..................................................................................................................... 9
2.2 De uitvoering en organisatie........................................................................................13
Hoofdstuk 3: Theoretische onderbouwing en verantwoording..........................................14
3.1 Benaderingswijze.........................................................................................................14
3.2 Verantwoording van de specifieke werkzame factoren................................................15
3.3 Verantwoording van de algemeen werkzame factoren................................................16
3.4 Regulatieve cyclus, validiteit en betrouwbaarheid........................................................18
Literatuurlijst..........................................................................................................................19
Bijlagen....................................................................................................................................21
Bijlage 1: Instrumenten en Protocollen........................................................................................21
Bijlage 2: Plan van aanpak............................................................................................................24
Bijlage 3: Samenwerkingscontract................................................................................................29
Inleiding
- De interventie
2
,Parent to be is een interventie geschreven voor Hbo pedagogen die ouders met een postpartum
depressie willen begeleiden. We gaan inzoomen op de risicofactoren van ouders met een postpartum
depressie. Wat zijn de effecten van een postpartum depressie op de baby? In hoeverre kan de baby
zich veilig hechten aan een moeder/ vader met postpartum depressie? Ook zullen we inzoomen op de
beschermende factoren. Hoe kunnen we ouders uit de postpartum depressie helpen zodat ouders en
baby zich veilig kunnen hechten?
In onderzoek van Mayers (2018) worden vaders vergeten terwijl vaders ook kunnen kampen met een
postnatale depressie. Postnatale depressie heeft negatieve gevolgen op het kind. Het kind heeft last van
ontwikkelingsproblemen, sociale interacties en relatieproblemen Mayers (2018). Op het moment dat
moeder of vader aan een postnatale depressie lijdt kunnen ze zich niet binden met de baby. Dit kan
negatieve gevolgen hebben voor de ontwikkeling van baby tot kind tot volwassenen. Met dit
interventie willen wij ons op zowel moeders als vaders met een postpartum depressie focussen.
De Hbo pedagogen voor wie dit handboek is geschreven zullen zich ten eerste focussen op fysieke en
emotionele contact tussen ouder en kind. Aan de hand van diverse activiteiten gericht op sensitief
reageren op het kind kan de hechting bevorderd worden. Hiernaast zullen de professionals naar het
sociale netwerk van ouders kijken waarbij de beschermende en risicofactoren van de ouders enorm
van belang zijn. Als laatst willen we inspelen op de behoefte van de ouders, wat hebben de ouders nog
nodig na de interventie.
Hoofdstuk 1: Interventie in vogelvlucht
1.1 Probleem/ risico
3
, Probleem: Moeders en vaders die ouders zijn geworden en een postnatale depressie hebben. Het liefst
wordt dit zo vroeg mogelijk gesignaleerd zodat de hechtingsband kan worden hersteld. We willen ons
richten op baby’s van 3 maanden tot kinderen van 5 jaar.
Wat is het probleem?
In de eerste 10 dagen na de bevalling hebben veel vrouwen kraamtranen en huildagen. Volgens
(Postpartum depressie, wat is het? z.d.). speelt bezorgdheid een grote rol. Hiernaast speelt de
hormoonhuishouding een rol omdat het ontzwangeren wel 9 maanden of langer kan duren. Bij het
hebben van Postpartum depressie hebben ouders last van dezelfde symptomen die normaliter bij een
depressie voorkomen. Het grootste punt is dat ouders niet sensitief kunnen reageren op hun kind
omdat ze bepaalde emoties voelen. Volgens (Postpartum depressie, wat is het? z.d.). spelen er
gevoelens zoals: niet blij met de baby, veel huilen, machteloos of angstig voelen, erg moe zijn en
sombere gevoelens. Mannen daarentegen gedragen zich vaker gefrustreerd, boos of prikkelbaar.
Mannen richten zich op werk, kunnen meer alcohol drinken en snel geprikkeld raken volgens
(Postpartum depressie, wat is het? z.d.).
Als de ouder niet sensitief reageert, het kind niet begrijpt of niet naar het kind omkijkt dan heeft dat
negatieve invloed op de gehechtheidsrelatie. Het intern werkmodel bevat de verwachtingen van het
kind over het gedrag van de verzorgers. Het kind leert te vertrouwen op anderen en zichzelf. Er
ontstaat op die manier ook een intern werkmodel van ‘eigen-ik’: (positief) zelfbeeld, vertrouwen in
jezelf, gevoel van ‘ik mag er zijn’ (T. Bakker van Zeil, 2019). Recenter onderzoek heeft echter
aangetoond dat herstel van veilige gehechtheid mogelijk blijft in verschillende leeftijdsfasen, zowel in
de kindertijd als in volwassenheid (Van IJzendoorn, et all, 2010). Dus dat houdt in dat als een kind
onveilig gehecht is dat het ten alle tijden op latere leeftijd rechtgetrokken kan worden door warme
relaties aan te gaan.
Waar, wanneer en waarom doet het probleem zich voor?
Postpartum depressie kan voor de bevalling, tijdens de zwangerschap en na de bevalling optreden. Bij
moeders en vaders die ongewild zwanger zijn kunnen er somberheidsklachten ontstaan. Maar ook bij
ouders die gepland zwanger zijn. Postpartum depressie heeft de maken met diverse oorzaken zoals:
biologische factoren, sociale factoren, psychische factoren en het doel om de perfecte moeder willen
zijn (Postpartum depressie, wat is het? z.d.). Voornamelijk moeders hebben diverse valkuilen. Op het
moment dat er problemen ontstaan hebben moeders het gevoel dat ze tekortschieten of overbelast
raken. Moeders moeten diverse ballen hooghouden zoals; het huishouden runnen, zorgen voor genoeg
en lekkere maaltijden, voor het gezin zorgen, hiernaast een goede partner willen zijn en ook een goede
dochter/ zus/ tante/ vriendin en collega zijn. Volgens (Depressie, z.d.) is er sprake van een depressie
indien moeder of vader langer dan twee weken last heeft van sobere stemming en minder interesse in
(bijna) alle activiteiten en minimaal vijf van de volgende kenmerken bezit:
o Afvallen zonder dat iemand lijnt, of juist aankomen in gewicht.
o Weinig of juist veel slapen.
o Veel of juist weinig bewegen.
o Moe zijn of geen energie hebben.
o Het gevoel hebben van minderwaardigheid en iemand zich schuldig voelt zonder dat het zo is.
o Zich niet goed kunnen concentreren/ besluiten nemen.
o Veel piekeren.
o Geen zin in gemeenschap.
o Steeds weer denken aan de dood of zelfmoord.
‘’Wanneer iemand in de familie een depressie heeft gehad heb je een grotere kans op het ontwikkelen
van een postnatale depressie. Voor, tijdens en na de bevalling zijn je hormonen in de war,
hormoonspiegel wisselt sterk en hierdoor kun je een stemmingsstoornis zoals een depressie
ontwikkelen na je bevalling ‘’. (Oorzaken postnatale depressie, z.d.). Ook speelt een verstoorde
schilklier en door een disbalans van vitaminen-mineralen verstoord raken, denk hierbij aan B6, B12,
zink en ijzer (Oorzaken postnatale depressie, z.d.).
4
Handboek interventie
Tessa Smits
Student: Tessa Smits
Studentnummer:
50085335
Student: Oumaima
Attannaz
Studentnummer:
500831812
Klas: DT2B
Datum: 06-04-2022
Docent: Eline Bleker
School: Hogeschool
van Amsterdam
Studieonderdeel:
Beroepsopdracht 7
Faculteit Onderwijs
en Opvoeding
Opleiding:
Pedagogiek
,Inhoudsopgave
Inleiding.....................................................................................................................................2
1.3 Doelen interventie.......................................................................................................... 7
Hoofdstuk 2: Uitvoering van de interventie...........................................................................9
2.1 De Aanpak..................................................................................................................... 9
2.2 De uitvoering en organisatie........................................................................................13
Hoofdstuk 3: Theoretische onderbouwing en verantwoording..........................................14
3.1 Benaderingswijze.........................................................................................................14
3.2 Verantwoording van de specifieke werkzame factoren................................................15
3.3 Verantwoording van de algemeen werkzame factoren................................................16
3.4 Regulatieve cyclus, validiteit en betrouwbaarheid........................................................18
Literatuurlijst..........................................................................................................................19
Bijlagen....................................................................................................................................21
Bijlage 1: Instrumenten en Protocollen........................................................................................21
Bijlage 2: Plan van aanpak............................................................................................................24
Bijlage 3: Samenwerkingscontract................................................................................................29
Inleiding
- De interventie
2
,Parent to be is een interventie geschreven voor Hbo pedagogen die ouders met een postpartum
depressie willen begeleiden. We gaan inzoomen op de risicofactoren van ouders met een postpartum
depressie. Wat zijn de effecten van een postpartum depressie op de baby? In hoeverre kan de baby
zich veilig hechten aan een moeder/ vader met postpartum depressie? Ook zullen we inzoomen op de
beschermende factoren. Hoe kunnen we ouders uit de postpartum depressie helpen zodat ouders en
baby zich veilig kunnen hechten?
In onderzoek van Mayers (2018) worden vaders vergeten terwijl vaders ook kunnen kampen met een
postnatale depressie. Postnatale depressie heeft negatieve gevolgen op het kind. Het kind heeft last van
ontwikkelingsproblemen, sociale interacties en relatieproblemen Mayers (2018). Op het moment dat
moeder of vader aan een postnatale depressie lijdt kunnen ze zich niet binden met de baby. Dit kan
negatieve gevolgen hebben voor de ontwikkeling van baby tot kind tot volwassenen. Met dit
interventie willen wij ons op zowel moeders als vaders met een postpartum depressie focussen.
De Hbo pedagogen voor wie dit handboek is geschreven zullen zich ten eerste focussen op fysieke en
emotionele contact tussen ouder en kind. Aan de hand van diverse activiteiten gericht op sensitief
reageren op het kind kan de hechting bevorderd worden. Hiernaast zullen de professionals naar het
sociale netwerk van ouders kijken waarbij de beschermende en risicofactoren van de ouders enorm
van belang zijn. Als laatst willen we inspelen op de behoefte van de ouders, wat hebben de ouders nog
nodig na de interventie.
Hoofdstuk 1: Interventie in vogelvlucht
1.1 Probleem/ risico
3
, Probleem: Moeders en vaders die ouders zijn geworden en een postnatale depressie hebben. Het liefst
wordt dit zo vroeg mogelijk gesignaleerd zodat de hechtingsband kan worden hersteld. We willen ons
richten op baby’s van 3 maanden tot kinderen van 5 jaar.
Wat is het probleem?
In de eerste 10 dagen na de bevalling hebben veel vrouwen kraamtranen en huildagen. Volgens
(Postpartum depressie, wat is het? z.d.). speelt bezorgdheid een grote rol. Hiernaast speelt de
hormoonhuishouding een rol omdat het ontzwangeren wel 9 maanden of langer kan duren. Bij het
hebben van Postpartum depressie hebben ouders last van dezelfde symptomen die normaliter bij een
depressie voorkomen. Het grootste punt is dat ouders niet sensitief kunnen reageren op hun kind
omdat ze bepaalde emoties voelen. Volgens (Postpartum depressie, wat is het? z.d.). spelen er
gevoelens zoals: niet blij met de baby, veel huilen, machteloos of angstig voelen, erg moe zijn en
sombere gevoelens. Mannen daarentegen gedragen zich vaker gefrustreerd, boos of prikkelbaar.
Mannen richten zich op werk, kunnen meer alcohol drinken en snel geprikkeld raken volgens
(Postpartum depressie, wat is het? z.d.).
Als de ouder niet sensitief reageert, het kind niet begrijpt of niet naar het kind omkijkt dan heeft dat
negatieve invloed op de gehechtheidsrelatie. Het intern werkmodel bevat de verwachtingen van het
kind over het gedrag van de verzorgers. Het kind leert te vertrouwen op anderen en zichzelf. Er
ontstaat op die manier ook een intern werkmodel van ‘eigen-ik’: (positief) zelfbeeld, vertrouwen in
jezelf, gevoel van ‘ik mag er zijn’ (T. Bakker van Zeil, 2019). Recenter onderzoek heeft echter
aangetoond dat herstel van veilige gehechtheid mogelijk blijft in verschillende leeftijdsfasen, zowel in
de kindertijd als in volwassenheid (Van IJzendoorn, et all, 2010). Dus dat houdt in dat als een kind
onveilig gehecht is dat het ten alle tijden op latere leeftijd rechtgetrokken kan worden door warme
relaties aan te gaan.
Waar, wanneer en waarom doet het probleem zich voor?
Postpartum depressie kan voor de bevalling, tijdens de zwangerschap en na de bevalling optreden. Bij
moeders en vaders die ongewild zwanger zijn kunnen er somberheidsklachten ontstaan. Maar ook bij
ouders die gepland zwanger zijn. Postpartum depressie heeft de maken met diverse oorzaken zoals:
biologische factoren, sociale factoren, psychische factoren en het doel om de perfecte moeder willen
zijn (Postpartum depressie, wat is het? z.d.). Voornamelijk moeders hebben diverse valkuilen. Op het
moment dat er problemen ontstaan hebben moeders het gevoel dat ze tekortschieten of overbelast
raken. Moeders moeten diverse ballen hooghouden zoals; het huishouden runnen, zorgen voor genoeg
en lekkere maaltijden, voor het gezin zorgen, hiernaast een goede partner willen zijn en ook een goede
dochter/ zus/ tante/ vriendin en collega zijn. Volgens (Depressie, z.d.) is er sprake van een depressie
indien moeder of vader langer dan twee weken last heeft van sobere stemming en minder interesse in
(bijna) alle activiteiten en minimaal vijf van de volgende kenmerken bezit:
o Afvallen zonder dat iemand lijnt, of juist aankomen in gewicht.
o Weinig of juist veel slapen.
o Veel of juist weinig bewegen.
o Moe zijn of geen energie hebben.
o Het gevoel hebben van minderwaardigheid en iemand zich schuldig voelt zonder dat het zo is.
o Zich niet goed kunnen concentreren/ besluiten nemen.
o Veel piekeren.
o Geen zin in gemeenschap.
o Steeds weer denken aan de dood of zelfmoord.
‘’Wanneer iemand in de familie een depressie heeft gehad heb je een grotere kans op het ontwikkelen
van een postnatale depressie. Voor, tijdens en na de bevalling zijn je hormonen in de war,
hormoonspiegel wisselt sterk en hierdoor kun je een stemmingsstoornis zoals een depressie
ontwikkelen na je bevalling ‘’. (Oorzaken postnatale depressie, z.d.). Ook speelt een verstoorde
schilklier en door een disbalans van vitaminen-mineralen verstoord raken, denk hierbij aan B6, B12,
zink en ijzer (Oorzaken postnatale depressie, z.d.).
4
