Inhoudsopgave
Het rechtsbegrip............................................................................................................................................ 3
Rechtsvinding.......................................................................................................................................................4
Contextualisme.....................................................................................................................................................4
Het driehoekmodel van het recht.........................................................................................................................4
De 4 basis indeling in het recht............................................................................................................................4
Het normatieve moment – wet, verdrag, rechtspraak....................................................................................5
Het normatieve moment......................................................................................................................................6
Betekenissen rechtsbron......................................................................................................................................6
Rechtsbronnen in NL............................................................................................................................................6
De wet als bron van recht....................................................................................................................................6
Totstandkoming van wetten in formele zin.........................................................................................................6
Herziening grondwet............................................................................................................................................7
Legaliteit vs. Legitimiteit......................................................................................................................................7
Toetsingsrecht......................................................................................................................................................7
Het verdrag als bron van recht (totstandkoming)...............................................................................................7
Nationale vs. Internationale wetgeving...............................................................................................................7
Het ideële moment – rechtsbeginselen.......................................................................................................... 7
Het ideële moment...............................................................................................................................................8
Rechtsbeginselen als bron van recht....................................................................................................................8
Functies van rechtsbeginselen.............................................................................................................................8
Rechtsbeginselen vs. Rechtsregels.......................................................................................................................8
Voorwaarden rechtsbeginsel als rechtsbron........................................................................................................8
Waarom rechtsbeginselen als rechtsbron............................................................................................................8
Het actuele moment – gewoonterecht........................................................................................................... 8
Gewoonte recht als gerechtvaardigde rechtsbron...............................................................................................9
Voorwaarden voor gewoonterecht als rechtsbron..............................................................................................9
Verhouding tussen de wet en gewoonte..............................................................................................................9
Pluralisme van rechtsbronnen..............................................................................................................................9
Dogmatiek: rechtsbron en gezag van de wetenschap.........................................................................................9
Rechtsvinding en rechtspleging.................................................................................................................... 10
Waarborgen onafhankelijkheid van rechter......................................................................................................10
Onafhankelijkheid & onpartijdigheid van rechters............................................................................................10
Waarborgen van de rechtspraak.......................................................................................................................10
Beginselen van behoorlijke rechtspraak............................................................................................................10
De rechterlijke macht.........................................................................................................................................10
1
, Burgerlijk procesrecht........................................................................................................................................11
Rechtsmiddelen bij aanvechten uitspraak - BPR................................................................................................11
Het strafprocesrecht...........................................................................................................................................11
Het bestuursrecht...............................................................................................................................................11
Welke rechter is bevoegd? – BR.........................................................................................................................11
Democratische rechtsstaat........................................................................................................................... 13
Uitgangspunten democratie..............................................................................................................................13
Uitgangspunten rechtsstaat..............................................................................................................................13
Verhouding tussen rechtsstaat en democratie..................................................................................................13
Democratische rechtsstaat................................................................................................................................13
Negatieve en positieve vrijheid..........................................................................................................................13
Internationale verhoudingen........................................................................................................................ 14
Nederland internationaal...................................................................................................................................14
Belangrijkste organisaties voor Nederland........................................................................................................14
Internationale rechtsbescherming.....................................................................................................................14
Procedure bij het EVRM.....................................................................................................................................15
Bevoegdheden van het Hof van Justitie van de Europese Unie.........................................................................15
Privaatrecht................................................................................................................................................. 16
Rechtssubjecten.................................................................................................................................................16
Feiten en handelingen van rechtssubjecten.......................................................................................................16
Privaatrechtelijk handelen.................................................................................................................................17
Het burgerlijk recht............................................................................................................................................17
Eigendomsrecht..................................................................................................................................................17
Handelingsbekwaamheid...................................................................................................................................17
Rechtshandeling.................................................................................................................................................17
De totstandkoming van een overeenkomst.......................................................................................................18
Wilsgebreken......................................................................................................................................................18
Gevolgen niet-nakoming van overeenkomst.....................................................................................................18
Strafrecht.................................................................................................................................................... 19
Het legaliteitsbeginsel........................................................................................................................................19
De onschuldpresumptie van verdachte..............................................................................................................19
Het proces van opsporing en vervolging............................................................................................................19
Taken van de rechter-commissaris.....................................................................................................................19
Dagvaarding.......................................................................................................................................................19
Het onderzoek ter terechtzitting........................................................................................................................20
Hoofdstraffen.....................................................................................................................................................20
Opzet – dolus......................................................................................................................................................20
2
, Schuld – culpa.....................................................................................................................................................20
Strafuitsluitingsgronden.....................................................................................................................................21
Bestuursrecht.............................................................................................................................................. 22
Bestuursrecht.....................................................................................................................................................22
Bestuursorganen................................................................................................................................................22
Soorten besluiten...............................................................................................................................................22
Belanghebbende – OPERA..................................................................................................................................22
Vormen van rechtsbescherming.........................................................................................................................22
Algemene beginselen van behoorlijk bestuur....................................................................................................23
Het rechtsbegrip
3
Het rechtsbegrip............................................................................................................................................ 3
Rechtsvinding.......................................................................................................................................................4
Contextualisme.....................................................................................................................................................4
Het driehoekmodel van het recht.........................................................................................................................4
De 4 basis indeling in het recht............................................................................................................................4
Het normatieve moment – wet, verdrag, rechtspraak....................................................................................5
Het normatieve moment......................................................................................................................................6
Betekenissen rechtsbron......................................................................................................................................6
Rechtsbronnen in NL............................................................................................................................................6
De wet als bron van recht....................................................................................................................................6
Totstandkoming van wetten in formele zin.........................................................................................................6
Herziening grondwet............................................................................................................................................7
Legaliteit vs. Legitimiteit......................................................................................................................................7
Toetsingsrecht......................................................................................................................................................7
Het verdrag als bron van recht (totstandkoming)...............................................................................................7
Nationale vs. Internationale wetgeving...............................................................................................................7
Het ideële moment – rechtsbeginselen.......................................................................................................... 7
Het ideële moment...............................................................................................................................................8
Rechtsbeginselen als bron van recht....................................................................................................................8
Functies van rechtsbeginselen.............................................................................................................................8
Rechtsbeginselen vs. Rechtsregels.......................................................................................................................8
Voorwaarden rechtsbeginsel als rechtsbron........................................................................................................8
Waarom rechtsbeginselen als rechtsbron............................................................................................................8
Het actuele moment – gewoonterecht........................................................................................................... 8
Gewoonte recht als gerechtvaardigde rechtsbron...............................................................................................9
Voorwaarden voor gewoonterecht als rechtsbron..............................................................................................9
Verhouding tussen de wet en gewoonte..............................................................................................................9
Pluralisme van rechtsbronnen..............................................................................................................................9
Dogmatiek: rechtsbron en gezag van de wetenschap.........................................................................................9
Rechtsvinding en rechtspleging.................................................................................................................... 10
Waarborgen onafhankelijkheid van rechter......................................................................................................10
Onafhankelijkheid & onpartijdigheid van rechters............................................................................................10
Waarborgen van de rechtspraak.......................................................................................................................10
Beginselen van behoorlijke rechtspraak............................................................................................................10
De rechterlijke macht.........................................................................................................................................10
1
, Burgerlijk procesrecht........................................................................................................................................11
Rechtsmiddelen bij aanvechten uitspraak - BPR................................................................................................11
Het strafprocesrecht...........................................................................................................................................11
Het bestuursrecht...............................................................................................................................................11
Welke rechter is bevoegd? – BR.........................................................................................................................11
Democratische rechtsstaat........................................................................................................................... 13
Uitgangspunten democratie..............................................................................................................................13
Uitgangspunten rechtsstaat..............................................................................................................................13
Verhouding tussen rechtsstaat en democratie..................................................................................................13
Democratische rechtsstaat................................................................................................................................13
Negatieve en positieve vrijheid..........................................................................................................................13
Internationale verhoudingen........................................................................................................................ 14
Nederland internationaal...................................................................................................................................14
Belangrijkste organisaties voor Nederland........................................................................................................14
Internationale rechtsbescherming.....................................................................................................................14
Procedure bij het EVRM.....................................................................................................................................15
Bevoegdheden van het Hof van Justitie van de Europese Unie.........................................................................15
Privaatrecht................................................................................................................................................. 16
Rechtssubjecten.................................................................................................................................................16
Feiten en handelingen van rechtssubjecten.......................................................................................................16
Privaatrechtelijk handelen.................................................................................................................................17
Het burgerlijk recht............................................................................................................................................17
Eigendomsrecht..................................................................................................................................................17
Handelingsbekwaamheid...................................................................................................................................17
Rechtshandeling.................................................................................................................................................17
De totstandkoming van een overeenkomst.......................................................................................................18
Wilsgebreken......................................................................................................................................................18
Gevolgen niet-nakoming van overeenkomst.....................................................................................................18
Strafrecht.................................................................................................................................................... 19
Het legaliteitsbeginsel........................................................................................................................................19
De onschuldpresumptie van verdachte..............................................................................................................19
Het proces van opsporing en vervolging............................................................................................................19
Taken van de rechter-commissaris.....................................................................................................................19
Dagvaarding.......................................................................................................................................................19
Het onderzoek ter terechtzitting........................................................................................................................20
Hoofdstraffen.....................................................................................................................................................20
Opzet – dolus......................................................................................................................................................20
2
, Schuld – culpa.....................................................................................................................................................20
Strafuitsluitingsgronden.....................................................................................................................................21
Bestuursrecht.............................................................................................................................................. 22
Bestuursrecht.....................................................................................................................................................22
Bestuursorganen................................................................................................................................................22
Soorten besluiten...............................................................................................................................................22
Belanghebbende – OPERA..................................................................................................................................22
Vormen van rechtsbescherming.........................................................................................................................22
Algemene beginselen van behoorlijk bestuur....................................................................................................23
Het rechtsbegrip
3