Werkgroepen Staatsrecht
Week 1
Essayvraag
In deze beschouwing zal gekeken worden of het partijprogramma van de Partij
voor de Vrijheid (PVV) op gespannen voet staat met de Grondwet en de
beginselen van de rechtsstaat. Met aanvullend de vraag of de politiek en
daarmee de PVV de Grondwet ter discussie mag stellen.
De PVV wordt gezien als een populistische partij. Zij hebben zowel conservatieve,
rechtse en linkse standpunten. De PVV heeft in hun partijprogramma
verschillende standpunten over de godsdienst en levensovertuiging, vastgelegd
in artikel 6 van de Grondwet. Zo willen ze grondwettelijk vastleggen dat Joods-
christelijk en humanistisch geloof dominant en leidend is in de cultuur van
Nederland. Ook willen ze islamitisch onderwijs verbieden, maar ook de koran en
moskeeën. Daarnaast willen ze hoofddoeken verbieden in overheidsgebouwen.
Deze standpunten staan haaks op het grondrecht van vrijheid van godsdienst en
levensovertuiging. Nederland heeft al tientallen jaren een multiculturele
samenleving. Iedere burger heeft daarbij het recht om zijn godsdienst of
levensovertuiging te belijden.
Een rechtsstaat kenmerkt zich door de bescherming van fundamentele rechten
van burgers, zo ook het recht op vrijheid van godsdienst. Deze standpunten van
de PVV gaan tegen dit beginsel en de Grondwet in. Dit is onacceptabel. Burgers
moeten de mogelijkheid hebben om hun geloof uit te oefenen en dus
bijvoorbeeld een moskee te bezoeken. Daarnaast moeten ook vrouwen met een
hoofddoek de mogelijkheid krijgen om voor de overheid te werken. Anders is er
simpelweg sprake van discriminatie. Een multiculturele samenleving zou terug te
moeten zien in de werknemers van de overheid.
Discussievraag
Boek 2 burgerlijk wetboek maakt het mogelijk om verenigen verboden kunnen
wanneer ze in strijd zijn met de openbare orde. Art. 2:20 BW. Het kan gaan om
een vereniging of rechtspersoon (dus meerdere rechtsvormen). Is wel gebeurd in
de geschiedenis, bij partij centrum 86 (centrumpartij). Zij werden gezien als
criminele organisatie en werden verboden. Deden veel discriminerende
uitspraken en leden zijn ook vervolgd. Dit is in de afgelopen 100 jaar 5 keer
gebeurd, vooral aan het einde van de 19e eeuw.
Wet op politieke partij is een wetsvoorstel dat de regels regelt rondom politieke
partijen. Het is een voorstel en nog niet aangenomen. Onafhankelijke positie van
partijen versterken. Maar ook fundamentele rechten waarborgen zoals vrijheid
van vereniging en vrije uitoefening van actieve en passieve kiesrecht, maar ook
meer transparantie over giften. Ook een regel over het verbieden van politieke
partijen, art. 86. Is specifiek soort vereniging en is belangrijk in de democratie.
Dit heeft niet zo veel aandacht op dit moment.
Bepaling: op verzoek van procureur-generaal bij de Hoge Raad. Dit is een
onafhankelijke partij en heeft zo weinig mogelijk met de politiek te maken. Je
gaat in een keer de procedure bij de Hoge Raad, maar dit is geen feitenrechter en
het is wel maar een rechtsingang. De inhoud moet gaan om een partij die door
haar doelstelling of werkzaamheden een daadwerkelijke en ernstige bedreiging
vormt voor een of meer grondbeginselen van de democratische rechtsstaat.
Grondbeginselen van de democratische rechtsstaat zijn periodieke, vrije en
geheime verkiezingen, democratische besluitvorming, grondrechten, scheiding
van machten en onafhankelijke en onpartijdige rechtspraak.
Spanningsveld tussen democratie en rechtsstaat. Lastig of zon wetsvoorstel goed
is. Je ontneemt op een bepaalde manier mensen hun stem en het verlaagt de
, legitimiteit. Maar moet je mensen ook niet beschermen tegen zo’n partij met
zulke extreme uitspraken, mogelijk met een ander doel dan ze zeggen. Ook heb
je altijd het strafrecht wat een rol kan spelen.
Oefenmeerkeuzevragen
Vraag 1: B
Vraag 2: B
Week 2
Essayvraag
De kabinetsformatie kent geen vast wettelijk kader, maar er zijn wel bepaalde
wetsartikelen van belang. Zo stelt artikel 43 en 48 Grondwet dat
ministers/staatssecretarissen (inclusief de minister-president) bij koninklijk besluit
worden benoemd en ontslagen.
Reglement van de orde van de tweede kamer, (staat ook in je wetboek):
hoofdstuk 11, kabinetsformatie. Art. 11.1 gaan om aanwijzing van
kabinet(in)formeurs, 11.2 over inlichtingen over kabinetsformatie en 11.3 over
controversiële onderwerpen. Meer inspraak voor de tweede kamer. Het
regelement bindt eigenlijk alleen de tweede kamer, is meer voor zichzelf
geschreven en zichzelf opleggen. Veel meer een werking voor het kabinet zelf.
De formatieprocedure bestaat uit 3 fases. De verkenningsfase waarin onderzocht
worden welke coalities mogelijk zijn, door de verkenner. De informatiefase waarin
informateurs de onderhandelingen tussen partijen begeleiden om tot
overeenstemming te komen over een regeerakkoord, meer over de inhoud
(regeerakkoord). Informateur wordt benoemd door tweede kamer en krijgt een
opdracht. De laatste fase is de formatiefase waarin het kabinet wordt
samengesteld door de formateur en de ministers en staatssecretarissen worden
gekozen en op de juiste plek gezet. Normaal is de minister-president de
formateur en dat is meesstal de leider van de grootste partij, maar dit is niet
verplicht.
In een meerderheidskabinet heeft de oppositie minder invloed en dat kan een
nadeel zijn voor de legitimiteit, maar een voordeel dat het vaak makkelijker is om
wetgeving en regelgeving te veranderen en het parlement door te krijgen. In een
minderheidskabinet wordt de hele kamer betrokken en dit stimuleert het debat,
maar er is risico is dat het moeilijk wordt om beleid uit te voeren.
In een demissionair kabinet is het kabinet afgetreden, maar blijft nog totdat het
nieuwe kabinet er is. Het voert dus lopende zaken uit, maar is een beperkte
opdracht (meer in stand houden). Dan volgt er eigenlijk een minderheidskabinet
en kan dus wel nog dingen doen (meer politiek mandaat). Alleen de nodige
dingen. In een rompkabinet zit een deel van de oorspronkelijke coalitie doordat
een of meerdere partijen zijn vertrokken. Een van de partijen stapt op en de rest
blijft zitten. Een interim-kabinet is een tijdelijk kabinet tussen twee kabinetten in
vaak met het doel om te overbruggen of acute taken uit te voeren. Een
noodkabinet is uitzonderlijk en deze treedt alleen op in een crisistijd. De nadruk
ligt op het nemen van snelle beslissen.
Discussievraag
Extraparlementair kabinet: een kabinet waarvan (een aantal) van de tweede
Kamerfracties niet nauw is betrokken bij de formatie ervan, dan wel een kabinet
dat werkt met een regeringsprogramma. Oftewel er wordt gewerkt met een
losser programma. Schoof is niet democratisch gelegitimeerd en dat komt niet
vaak voor, dat is een argument dat het meer extraparlementair is. Het is aan de
andere kant meer parlementair. Globaler doormiddel van hooflijnenakkoord (meer
Week 1
Essayvraag
In deze beschouwing zal gekeken worden of het partijprogramma van de Partij
voor de Vrijheid (PVV) op gespannen voet staat met de Grondwet en de
beginselen van de rechtsstaat. Met aanvullend de vraag of de politiek en
daarmee de PVV de Grondwet ter discussie mag stellen.
De PVV wordt gezien als een populistische partij. Zij hebben zowel conservatieve,
rechtse en linkse standpunten. De PVV heeft in hun partijprogramma
verschillende standpunten over de godsdienst en levensovertuiging, vastgelegd
in artikel 6 van de Grondwet. Zo willen ze grondwettelijk vastleggen dat Joods-
christelijk en humanistisch geloof dominant en leidend is in de cultuur van
Nederland. Ook willen ze islamitisch onderwijs verbieden, maar ook de koran en
moskeeën. Daarnaast willen ze hoofddoeken verbieden in overheidsgebouwen.
Deze standpunten staan haaks op het grondrecht van vrijheid van godsdienst en
levensovertuiging. Nederland heeft al tientallen jaren een multiculturele
samenleving. Iedere burger heeft daarbij het recht om zijn godsdienst of
levensovertuiging te belijden.
Een rechtsstaat kenmerkt zich door de bescherming van fundamentele rechten
van burgers, zo ook het recht op vrijheid van godsdienst. Deze standpunten van
de PVV gaan tegen dit beginsel en de Grondwet in. Dit is onacceptabel. Burgers
moeten de mogelijkheid hebben om hun geloof uit te oefenen en dus
bijvoorbeeld een moskee te bezoeken. Daarnaast moeten ook vrouwen met een
hoofddoek de mogelijkheid krijgen om voor de overheid te werken. Anders is er
simpelweg sprake van discriminatie. Een multiculturele samenleving zou terug te
moeten zien in de werknemers van de overheid.
Discussievraag
Boek 2 burgerlijk wetboek maakt het mogelijk om verenigen verboden kunnen
wanneer ze in strijd zijn met de openbare orde. Art. 2:20 BW. Het kan gaan om
een vereniging of rechtspersoon (dus meerdere rechtsvormen). Is wel gebeurd in
de geschiedenis, bij partij centrum 86 (centrumpartij). Zij werden gezien als
criminele organisatie en werden verboden. Deden veel discriminerende
uitspraken en leden zijn ook vervolgd. Dit is in de afgelopen 100 jaar 5 keer
gebeurd, vooral aan het einde van de 19e eeuw.
Wet op politieke partij is een wetsvoorstel dat de regels regelt rondom politieke
partijen. Het is een voorstel en nog niet aangenomen. Onafhankelijke positie van
partijen versterken. Maar ook fundamentele rechten waarborgen zoals vrijheid
van vereniging en vrije uitoefening van actieve en passieve kiesrecht, maar ook
meer transparantie over giften. Ook een regel over het verbieden van politieke
partijen, art. 86. Is specifiek soort vereniging en is belangrijk in de democratie.
Dit heeft niet zo veel aandacht op dit moment.
Bepaling: op verzoek van procureur-generaal bij de Hoge Raad. Dit is een
onafhankelijke partij en heeft zo weinig mogelijk met de politiek te maken. Je
gaat in een keer de procedure bij de Hoge Raad, maar dit is geen feitenrechter en
het is wel maar een rechtsingang. De inhoud moet gaan om een partij die door
haar doelstelling of werkzaamheden een daadwerkelijke en ernstige bedreiging
vormt voor een of meer grondbeginselen van de democratische rechtsstaat.
Grondbeginselen van de democratische rechtsstaat zijn periodieke, vrije en
geheime verkiezingen, democratische besluitvorming, grondrechten, scheiding
van machten en onafhankelijke en onpartijdige rechtspraak.
Spanningsveld tussen democratie en rechtsstaat. Lastig of zon wetsvoorstel goed
is. Je ontneemt op een bepaalde manier mensen hun stem en het verlaagt de
, legitimiteit. Maar moet je mensen ook niet beschermen tegen zo’n partij met
zulke extreme uitspraken, mogelijk met een ander doel dan ze zeggen. Ook heb
je altijd het strafrecht wat een rol kan spelen.
Oefenmeerkeuzevragen
Vraag 1: B
Vraag 2: B
Week 2
Essayvraag
De kabinetsformatie kent geen vast wettelijk kader, maar er zijn wel bepaalde
wetsartikelen van belang. Zo stelt artikel 43 en 48 Grondwet dat
ministers/staatssecretarissen (inclusief de minister-president) bij koninklijk besluit
worden benoemd en ontslagen.
Reglement van de orde van de tweede kamer, (staat ook in je wetboek):
hoofdstuk 11, kabinetsformatie. Art. 11.1 gaan om aanwijzing van
kabinet(in)formeurs, 11.2 over inlichtingen over kabinetsformatie en 11.3 over
controversiële onderwerpen. Meer inspraak voor de tweede kamer. Het
regelement bindt eigenlijk alleen de tweede kamer, is meer voor zichzelf
geschreven en zichzelf opleggen. Veel meer een werking voor het kabinet zelf.
De formatieprocedure bestaat uit 3 fases. De verkenningsfase waarin onderzocht
worden welke coalities mogelijk zijn, door de verkenner. De informatiefase waarin
informateurs de onderhandelingen tussen partijen begeleiden om tot
overeenstemming te komen over een regeerakkoord, meer over de inhoud
(regeerakkoord). Informateur wordt benoemd door tweede kamer en krijgt een
opdracht. De laatste fase is de formatiefase waarin het kabinet wordt
samengesteld door de formateur en de ministers en staatssecretarissen worden
gekozen en op de juiste plek gezet. Normaal is de minister-president de
formateur en dat is meesstal de leider van de grootste partij, maar dit is niet
verplicht.
In een meerderheidskabinet heeft de oppositie minder invloed en dat kan een
nadeel zijn voor de legitimiteit, maar een voordeel dat het vaak makkelijker is om
wetgeving en regelgeving te veranderen en het parlement door te krijgen. In een
minderheidskabinet wordt de hele kamer betrokken en dit stimuleert het debat,
maar er is risico is dat het moeilijk wordt om beleid uit te voeren.
In een demissionair kabinet is het kabinet afgetreden, maar blijft nog totdat het
nieuwe kabinet er is. Het voert dus lopende zaken uit, maar is een beperkte
opdracht (meer in stand houden). Dan volgt er eigenlijk een minderheidskabinet
en kan dus wel nog dingen doen (meer politiek mandaat). Alleen de nodige
dingen. In een rompkabinet zit een deel van de oorspronkelijke coalitie doordat
een of meerdere partijen zijn vertrokken. Een van de partijen stapt op en de rest
blijft zitten. Een interim-kabinet is een tijdelijk kabinet tussen twee kabinetten in
vaak met het doel om te overbruggen of acute taken uit te voeren. Een
noodkabinet is uitzonderlijk en deze treedt alleen op in een crisistijd. De nadruk
ligt op het nemen van snelle beslissen.
Discussievraag
Extraparlementair kabinet: een kabinet waarvan (een aantal) van de tweede
Kamerfracties niet nauw is betrokken bij de formatie ervan, dan wel een kabinet
dat werkt met een regeringsprogramma. Oftewel er wordt gewerkt met een
losser programma. Schoof is niet democratisch gelegitimeerd en dat komt niet
vaak voor, dat is een argument dat het meer extraparlementair is. Het is aan de
andere kant meer parlementair. Globaler doormiddel van hooflijnenakkoord (meer
