Eindscriptie HBO, Beroepsmethode (Cijfer 8,2)

Eindscriptie HBO Bachelor Elektrotechniek middels beroepsmethode. Beroepsmethode, afstudeerdossier en beroepsproduct U levert een afstudeerdossier op dat, naast uw beroepsproduct, diverse documenten bevat. Dit geheel vormt samen met een uitgebreide mondelinge verdediging de afstudeeropdracht. Hieronder volgt een nadere uitwerking van de fases van de beroepsmethode. Per onderdeel is aangegeven wat belangrijk is en wat de vormeisen zijn. Als u van deze indeling en structuur moet afwijken vanwege de opzet van uw beroepsproduct, dan geeft u hiervoor een verantwoording in de inleiding van uw afstudeerdossier. 6.1 Uitwerking fasering beroepsmethode Het doorlopen van uw beroepsmethode doet u aan de hand van verschillende fases die u doorloopt in de volgorde waarin ze genoemd staan: 1. Probleemanalyse en opdrachtformulering (6.1.1) 2. Vaststellen Programma van Eisen (6.1.2) 3. Onderzoeken en ontwikkelen ontwerpalternatieven (6.1.3) 4. Keuze tussen ontwerpalternatieven (6.1.4) 5. Uitwerken ontwerp: het beroepsproduct (6.1.5) 6.1.1 Probleemanalyse en opdrachtformulering Meer informatie over de uitwerking van de probleemanalyse kunt u halen uit hoofdstuk 2.3 van het boek Ontwerpen van technische innovaties. In deze eerste fase specificeert u de vaak globale vraag van uw opdrachtgever. Wat is precies het probleem of vraagstuk, of anders gezegd, welk vraagstuk moet precies worden opgelost? Besteed hierbij ook aandacht aan de aard en relevantie van het probleem en de context waarbinnen het probleem is gesignaleerd. 16 Deze fase vergt een interactief proces met uw opdrachtgever. In deze fase moet u kunnen aantonen dat u kritisch bent en kunt doorvragen ten aanzien van de wensen en eisen van de opdrachtgever. U heeft oog voor de “vraag achter de vraag”. Het resultaat van deze fase is een heldere probleemstelling die SMART is en waar een duidelijke opdracht aan gekoppeld is. In het kader van dit afstudeerproject zal de opdracht zo moeten zijn ingekaderd dat een ontwerp van een technisch product, proces, dienst of methode mogelijk is binnen de gestelde termijn van het afstuderen. Zoals u eerder heeft gelezen moet u tijdens uw beroepsmethode een praktijkgericht onderzoek uitvoeren. Het is belangrijk dat u een probleemstelling kiest waarvoor het noodzakelijk is om onderzoek uit te voeren. Een vereiste voor het onderzoek is dat het antwoord op uw onderzoeksvraag enkel gevonden kan worden door zelf conclusies te trekken op basis van verzamelde gegevens en onderzoeksresultaten. Kortom: de oplossing van het probleem mag niet voor de hand liggend zijn. Voor meer informatie over het verschil tussen onderzoeken en uitzoeken, verwijzen wij naar hoofdstuk 5.1.3 uit het boek Ontwerpen van technische innovaties. 6.1.2 Vaststellen Programma van Eisen Meer informatie over het opstellen en vaststellen van het Programma van Eisen kunt u halen uit hoofdstuk 1.5.2 van het boek Ontwerpen van technische innovaties. Ook deze fase doorloopt u in overleg met uw opdrachtgever. Bij het opstellen van het Programma van Eisen zoekt u uit welke eisen gesteld moeten worden aan het beroepsproduct. Allereerst gaat u met uw opdrachtgever in gesprek om de functionele eisen van het ontwerp in kaart te brengen: wat moet het beroepsproduct precies kunnen? Zoek naar aanleiding van het gesprek met uw opdrachtgever de andere eisen uit waaraan het ontwerp moet voldoen, zoals omgevingseisen, belangen van stakeholders, kosten, wet- en regelgeving, milieueisen enzovoorts. Deze eisen zijn sterk afhankelijk van de context en zullen per onderwerp sterk verschillen. Zodra u alle eisen op papier heeft gezet, legt u een voorlopig Programma van Eisen voor aan uw opdrachtgever. Na dit tweede overleg met uw opdrachtgever komt u tot een definitief Programma van Eisen. Breng hierin direct prioritering aan: wat is het allerbelangrijkste en wat is een pre, waarvan het eventueel acceptabel is als deze niet doorgevoerd kan worden? In overleg met uw opdrachtgever en afstudeerbegeleider vanuit NCOI moet u ook begrenzingen aan het proces opleggen. U moet uw product immers binnen de gestelde afstudeertermijn kunnen realiseren. De begrenzingen die u afspreekt dient u te benoemen en uit te leggen. 17 Let op: in uw afstudeerdossier levert u zowel het concept als het definitieve Programma van Eisen in. Bij de toelichting per fase motiveert u de keuzes die u heeft gemaakt om tot het definitieve Programma van Eisen te komen. Bij het opstellen van het Programma van Eisen moet u breder kijken dan de techniek op zich en in staat moeten zijn om ook andere eisen te formuleren dan enkel de eisen die uw opdrachtgever stelt. U toont hier uw analytisch vermogen om hoofd- en bijzaken te scheiden. Ook toont u hier uw technische kennis, inzicht en vaardigheden. 6.1.3 Onderzoeken en ontwikkelen ontwerpalternatieven Werk op basis van het opgestelde Programma van Eisen een aantal ontwerpalternatieven uit. Afhankelijk van de context kunt u hierbij ingaan op alternatief materiaalgebruik, alternatieve toepassingen, configuraties, processen technologieën, ontwerpen enzovoort. 6.1.3.1 Praktijkgericht onderzoek Meer informatie over de uitvoering en uitwerking van het praktijkgericht onderzoek kunt u halen uit hoofdstuk 5 uit het boek Ontwerpen van technische innovaties en het boek Praktijkgericht onderzoek. Om tot passende alternatieven te komen moet u praktijkgericht onderzoek doen, bijvoorbeeld aan de hand van de omgeving en vergelijkbare processen of projecten. Het praktijkgericht onderzoek wordt apart beoordeeld volgens beoordelingscriteria en moet met een voldoende worden beoordeeld om te kunnen afstuderen. Het doel van het praktijkgericht onderzoek is een vraag beantwoord te krijgen die bijdraagt aan het realiseren van het beroepsproduct. Een vereiste is dat het antwoord op uw onderzoeksvraag enkel gevonden kan worden door zelf conclusies te trekken op basis van verzamelde gegevens en onderzoeksresultaten. Volgens een valide en herhaalbare methode genereert u op dit punt nieuwe kennis voor uw beroepsmethode. Deze kennis draag bij aan het ontwikkelen van de ontwerpalternatieven. Documenteer uw praktijkgericht onderzoek bondig in een apart document van 2 tot 3 A4’tjes, dat u oplevert als onderdeel van uw afstudeerdossier. Het document bevat in ieder geval een beschrijving van de aanleiding, de context, de gehanteerde (onderzoeks)methode en de uitkomsten van het praktijkgericht onderzoek. De informatie over het praktijkgericht onderzoek dient zo veel mogelijk te voldoen aan de voorwaarden van repliceerbaarheid. 18 6.1.3.2 Uitwerking alternatieven Nadat u middels uw praktijkgericht onderzoek meer informatie heeft vergaard voor uw probleem, ontwikkelt u een aantal ontwerpalternatieven. In de praktijk zult u zich omwille van de beschikbare tijd moeten beperken tot een globale uitwerking van de relevante alternatieven. De mate van globaliteit zal afhankelijk zijn van de context en uw onderwerp, maar in het algemeen kunnen de alternatieven worden ontworpen aan de hand van de uitkomsten van het praktijkgericht onderzoek rekenregels, globale kostenraming enzovoort. De uitwerking van de alternatieven moet dusdanig zijn dat u in de volgende fase een gegronde keuze tussen de alternatieven kunt maken. In deze fase toont u door middel van praktijkgericht onderzoek uw onderzoekend vermogen. Tevens toont u dat u goed inzicht heeft in en overzicht heeft van uw vakgebied. Met het zoeken naar alternatieven toont u aan dat u de moeite heeft gedaan om ‘outside the box’ te denken. 6.1.4 Keuze tussen ontwerpalternatieven Een zeer belangrijke fase in het ontwerpproces is de keuze tussen de alternatieven. Het doel van deze fase is om de alternatieven met elkaar te vergelijken en daaruit het alternatief te kiezen dat optimaal voldoet aan de criteria van het Programma van Eisen. Om uw keuze te onderbouwen dient u gebruik te maken van een analysetool. Denk hier bijvoorbeeld aan het toepassen van morfologisch onderzoeken en/of het toepassen van de keuze- /beoordelingsmatrix, waarin een ranking gemaakt wordt door de verschillende criteria te beoordelen (eventueel met weegfactoren). U kiest zelf welke tool u gebruikt en beargumenteert uw keuze. Ter ondersteuning kunt u gebruikmaken van hoofdstuk 6 uit het boek Ontwerpen van technische innovaties. In deze fase toont u dat u in staat bent om op een gestructureerde manier een gefundeerde keuze te maken uit de verschillende alternatieven. In uw argumentatie grijpt u ook terug op uw Programma van Eisen. 19 6.1.5 Uitwerken ontwerp: het beroepsproduct Werk het gekozen alternatief uit in een definitief ontwerpvoorstel: het beroepsproduct. Het gaat om detaillering van het ontwerp inclusief een definitieve kostenraming en planning voor het realiseren van het beroepsproduct. In deze fase toont u aan dat u een (technisch en financieel) realiseerbaar ontwerp oplevert. Afhankelijk van uw beroepsproduct kan de detaillering bestaan uit onder andere: - Prototype en/of simulatie - Technische tekeningen - Technische kenmerken en specificaties - Engineeringmodel - Berekeningen - Schema’s, zoals: o Elektrische schema’s o VLS o Aansluitschema’s o Besturingsschema’s/ladderschema’s o Hydraulische schema’s Het resultaat is het antwoord op de vraag van uw opdrachtgever. Voor meer informatie kunt u gebruikmaken van hoofdstuk 8 van het boek Ontwerpen van technische innovaties.