Hoorcolleges 1-5 Management van Culturele Organisaties 2020
Management voor culturele organisaties Hoorcollege 1
Dinsdag 3 november 2020 Francesco Chiaravalloti
Wat is een organisatie?
Een organisatie bestaat als er mensen bij elkaar komen om gemeenschappelijke doelen te bereiken.
Wat is een culturele organisatie?
Hierin staan culturele doelen centraal. Een culturele organisatie bestaat als er mensen bij elkaar
komen om gemeenschappelijke, culturele doelen te bereiken.
Wat is cultuur?
Lastige bepaling/afbakening tussen twee extremen: cultuur in brede zin (antropologisch) en cultuur
in enge zin (kunst)
Cultuur in brede zin => antropologisch
Culture is that complex whole which includes knowledge, belief, art, morals, law, customs
and many other capabilities and habits acquired by man as a member of society. (Tylor 1871)
Cultuur in enge zin => kunst
Kunstwerken zijn door mensen gemaakte symboolstructuren die de waarnemingsschemata
van gebruikers op uitdagende wijze aanspreken (Boorsma 1998)
Wat is management?
Ook hier veel mogelijke definities mogelijk tussen twee extremen: management is leiden, plannen,
organiseren, sturen, controleren en management is dat wat managers, baserend op ervaring, kennis,
analyse en reflectie doen, om bepaalde doelen te bereiken.
Wat is management van culturele organisaties?
Een jonge discipline van ca. 40 jaar oud in ontwikkeling waarin zowel een traditionele als een nieuwe
benadering zijn.
Traditionele focus binnen cultuurmanagement:
- Professionalisering van ondersteunende processen (financiën, marketing etc.) binnen
culturele instellingen door import uit andere bedrijfstakken (verzakelijking)
- Artistieke en culturele vrijheid wordt bevorderd door overheidssubsidies (niet meer
vanzelfsprekend!)
1
,Hoorcolleges 1-5 Management van Culturele Organisaties 2020
Nieuwe focus binnen cultuurmanagement:
- Artistieke en culturele processen en kunst-/cultuurspecifiek ontwikkelde ondersteunende
processen
- Artistieke en cultureel functioneren wordt door verschillende groepen belanghebbenden
binnen de maatschappij bevorderd
Wat is cultureel ondernemerschap? (Hagoort 2007, p. 27)
Dit is het leiden van een culturele organisatie vanuit drie kenmerken:
1. Het formuleren van een richtinggevende culturele missie
2. Het balanceren en handelen tussen culturele en economische waarden
3. De zorg hebben voor culturele infrastructuur
Wat is ondernemerschap? (Hagoort 2007, pp. 35-40)
In economisch perspectief: focus op innovatie, ofwel het maken van nieuwe combinaties van
al bestaande materialen en resources.
In psychologisch perspectief: focus op persoonlijkheidskenmerken van succesvolle
ondernemers (flexibiliteit, oplossend vermogen, ‘need for achievement’)
In bedrijfskundig perspectief: focus op bedrijfsplanning. “Entrepreneurship is a process by
which indivuals – either on their own or inside organzations – pursue opportunities without
regard to the resources they currently control.”
In biologisch perspectief: focus op natuurlijke selectie. Omgeving en haar actoren dwingen
tot meer ondernemende houding om te kunnen overleven.
Wat is het verschil tussen management en ondernemerschap?
De focus of het beheren van processen maar geen expliciete focus op innovatie, op persoonlijke visie,
op nastreven van kansen of op omgeving (management).
Nieuw cultuurmanagement intrigeert cultureel ondernemerschap
FOCUS CO (Hagoort, 2007)
- Artistieke en culturele visie en processen
- Economische vrijheid in dienst van artistieke en culturele vrijheid
De huidige cultuurmanager heeft als doel het creëren, ontwikkelen en vestigen van een
kunstvorm of culturele uiting binnen de samenleving (taken manager: processen beheren +
mentaliteit van ondernemer: netwerk van belanghebbenden synchroniseren)
2
, Hoorcolleges 1-5 Management van Culturele Organisaties 2020
3
Management voor culturele organisaties Hoorcollege 1
Dinsdag 3 november 2020 Francesco Chiaravalloti
Wat is een organisatie?
Een organisatie bestaat als er mensen bij elkaar komen om gemeenschappelijke doelen te bereiken.
Wat is een culturele organisatie?
Hierin staan culturele doelen centraal. Een culturele organisatie bestaat als er mensen bij elkaar
komen om gemeenschappelijke, culturele doelen te bereiken.
Wat is cultuur?
Lastige bepaling/afbakening tussen twee extremen: cultuur in brede zin (antropologisch) en cultuur
in enge zin (kunst)
Cultuur in brede zin => antropologisch
Culture is that complex whole which includes knowledge, belief, art, morals, law, customs
and many other capabilities and habits acquired by man as a member of society. (Tylor 1871)
Cultuur in enge zin => kunst
Kunstwerken zijn door mensen gemaakte symboolstructuren die de waarnemingsschemata
van gebruikers op uitdagende wijze aanspreken (Boorsma 1998)
Wat is management?
Ook hier veel mogelijke definities mogelijk tussen twee extremen: management is leiden, plannen,
organiseren, sturen, controleren en management is dat wat managers, baserend op ervaring, kennis,
analyse en reflectie doen, om bepaalde doelen te bereiken.
Wat is management van culturele organisaties?
Een jonge discipline van ca. 40 jaar oud in ontwikkeling waarin zowel een traditionele als een nieuwe
benadering zijn.
Traditionele focus binnen cultuurmanagement:
- Professionalisering van ondersteunende processen (financiën, marketing etc.) binnen
culturele instellingen door import uit andere bedrijfstakken (verzakelijking)
- Artistieke en culturele vrijheid wordt bevorderd door overheidssubsidies (niet meer
vanzelfsprekend!)
1
,Hoorcolleges 1-5 Management van Culturele Organisaties 2020
Nieuwe focus binnen cultuurmanagement:
- Artistieke en culturele processen en kunst-/cultuurspecifiek ontwikkelde ondersteunende
processen
- Artistieke en cultureel functioneren wordt door verschillende groepen belanghebbenden
binnen de maatschappij bevorderd
Wat is cultureel ondernemerschap? (Hagoort 2007, p. 27)
Dit is het leiden van een culturele organisatie vanuit drie kenmerken:
1. Het formuleren van een richtinggevende culturele missie
2. Het balanceren en handelen tussen culturele en economische waarden
3. De zorg hebben voor culturele infrastructuur
Wat is ondernemerschap? (Hagoort 2007, pp. 35-40)
In economisch perspectief: focus op innovatie, ofwel het maken van nieuwe combinaties van
al bestaande materialen en resources.
In psychologisch perspectief: focus op persoonlijkheidskenmerken van succesvolle
ondernemers (flexibiliteit, oplossend vermogen, ‘need for achievement’)
In bedrijfskundig perspectief: focus op bedrijfsplanning. “Entrepreneurship is a process by
which indivuals – either on their own or inside organzations – pursue opportunities without
regard to the resources they currently control.”
In biologisch perspectief: focus op natuurlijke selectie. Omgeving en haar actoren dwingen
tot meer ondernemende houding om te kunnen overleven.
Wat is het verschil tussen management en ondernemerschap?
De focus of het beheren van processen maar geen expliciete focus op innovatie, op persoonlijke visie,
op nastreven van kansen of op omgeving (management).
Nieuw cultuurmanagement intrigeert cultureel ondernemerschap
FOCUS CO (Hagoort, 2007)
- Artistieke en culturele visie en processen
- Economische vrijheid in dienst van artistieke en culturele vrijheid
De huidige cultuurmanager heeft als doel het creëren, ontwikkelen en vestigen van een
kunstvorm of culturele uiting binnen de samenleving (taken manager: processen beheren +
mentaliteit van ondernemer: netwerk van belanghebbenden synchroniseren)
2
, Hoorcolleges 1-5 Management van Culturele Organisaties 2020
3
