Samenvattingen OP 2.2 radiotherapie
College 1 Radiotherapie
IMRT randvoorwaarden
Randvoorwaarden IMRT
• Definiëring doelvolumes: IMRT is pas effectief wanneer CTV-PTV marges tot een minimum zijn
gereduceerd
• IGRT: Steeds complexere bestralingstechnieken waardoor de invloed van veranderingen /
positionering groter wordt
Conventioneel IMRT
Bij IMRT is de kans groter dat je mis schiet, omdat je zo strak om het PTV zit en daarom heb je
randvoorwaarden. IMRT heeft pas een meerwaarde als je de marges van het doelgebied naar het
PTV zo klein mogelijk kunt houden. De randvoorwaarden moet je vooraf in kaart brengen en dan de
marge tussen GTV en PTV zo klein mogelijk houden. Dit zit in de voorbereiding.
Doormiddel van IGRT kun je later zien of je raak schiet (college 2).
Definiëring doelvolumes
• GTV: waar de tumor zelf zit. Klinisch aantoonbaar tumorweefsel.
• CTV: GTV inclusief je microscopische uitbreiding. Is nog geen klinisch aantoonbaar weefsel, maar
wel verdenking daarop.
• PTV: CTV met marges voor onzekerheden zoals bv bewegen.
• TV: 95% isodose gebied. Waar de therapeutische dosis komt.
• IV: doorstraalde gebied.
Marges
• GTV CTV
– Marge voor microscopische uitbreiding rond tumor
• CTV PTV
– Intekenonzekerheden
– Ademhalingsbeweging
– Volumeveranderingen
– Positionering
– Variatie in positie
– Toestel-onnauwkeurigheden
– Intra-fractie variatie
,CTV-PTV Marges
• Internal Margin (IM):
– beweging van het CTV
– volumeveranderingen
• Set-up margin (SM):
– Onnauwkeurigheden in bundelgrootte en bundelrichting
Internal margin: factoren die binnen een patiënt bepaald worden en die je eigenlijk alleen kunt
vaststellen dmv onderzoek vooraf.
Set-up margin: oorzaken buiten de patiënt bv. positionering patiënt.
Het lijkt niet veel, maar als je alles op elkaar gaat stapelen heb je toch best een groot verschil en dus
veel onnauwkeurigheden.
Voordelen IMRT
• Hogere dosis PTV
• Bij gelijke of lagere dosis OAR
Interobserver variatie
Inteken variatie van 10 radiotherapeuten
Resultaat…
Variabelen van je CTV naar je PTV. Het inteken doet de therapeut, maar wij maken wel het beeld
waar de therapeut op tekent.
, CT CT + PET
Om minder onzekerheden te krijgen bij het intekenen ga je een PET/CT scan maken. Je gaat PET
beelden toevoegen aan CT beelden en dat noem je ook wel fuseren van beelden (image fusion). Je
gaat de twee onderzoek exact over elkaar leggen en dan zie je meteen dat de radiotherapeuten
ongeveer allemaal hetzelfde intekenen. De interobserver variation wordt zo minder door het PET toe
te voegen.
Image fusion
Fuseren van CT/MRI en/of PET beelden om zo anatomie en/of tumor nauwkeurig in te tekenen.
Image fusion: CT en PET bij longtumor
Contrast middel helpt ook om zo goed het verschil tussen klierweefsel en bloedvaten. Je moet wel
rekening houden dat tijdens de bestraling geen CT met contrast middel wordt gemaakt, waardoor
het aantal ME’s ook zal veranderen want ME zijn gebaseerd op HU. Je moet daarvoor gaan
corrigeren.
Door MRI beelden toe te voegen wordt het veel makkelijker om de prostaat in te tekenen.
College 1 Radiotherapie
IMRT randvoorwaarden
Randvoorwaarden IMRT
• Definiëring doelvolumes: IMRT is pas effectief wanneer CTV-PTV marges tot een minimum zijn
gereduceerd
• IGRT: Steeds complexere bestralingstechnieken waardoor de invloed van veranderingen /
positionering groter wordt
Conventioneel IMRT
Bij IMRT is de kans groter dat je mis schiet, omdat je zo strak om het PTV zit en daarom heb je
randvoorwaarden. IMRT heeft pas een meerwaarde als je de marges van het doelgebied naar het
PTV zo klein mogelijk kunt houden. De randvoorwaarden moet je vooraf in kaart brengen en dan de
marge tussen GTV en PTV zo klein mogelijk houden. Dit zit in de voorbereiding.
Doormiddel van IGRT kun je later zien of je raak schiet (college 2).
Definiëring doelvolumes
• GTV: waar de tumor zelf zit. Klinisch aantoonbaar tumorweefsel.
• CTV: GTV inclusief je microscopische uitbreiding. Is nog geen klinisch aantoonbaar weefsel, maar
wel verdenking daarop.
• PTV: CTV met marges voor onzekerheden zoals bv bewegen.
• TV: 95% isodose gebied. Waar de therapeutische dosis komt.
• IV: doorstraalde gebied.
Marges
• GTV CTV
– Marge voor microscopische uitbreiding rond tumor
• CTV PTV
– Intekenonzekerheden
– Ademhalingsbeweging
– Volumeveranderingen
– Positionering
– Variatie in positie
– Toestel-onnauwkeurigheden
– Intra-fractie variatie
,CTV-PTV Marges
• Internal Margin (IM):
– beweging van het CTV
– volumeveranderingen
• Set-up margin (SM):
– Onnauwkeurigheden in bundelgrootte en bundelrichting
Internal margin: factoren die binnen een patiënt bepaald worden en die je eigenlijk alleen kunt
vaststellen dmv onderzoek vooraf.
Set-up margin: oorzaken buiten de patiënt bv. positionering patiënt.
Het lijkt niet veel, maar als je alles op elkaar gaat stapelen heb je toch best een groot verschil en dus
veel onnauwkeurigheden.
Voordelen IMRT
• Hogere dosis PTV
• Bij gelijke of lagere dosis OAR
Interobserver variatie
Inteken variatie van 10 radiotherapeuten
Resultaat…
Variabelen van je CTV naar je PTV. Het inteken doet de therapeut, maar wij maken wel het beeld
waar de therapeut op tekent.
, CT CT + PET
Om minder onzekerheden te krijgen bij het intekenen ga je een PET/CT scan maken. Je gaat PET
beelden toevoegen aan CT beelden en dat noem je ook wel fuseren van beelden (image fusion). Je
gaat de twee onderzoek exact over elkaar leggen en dan zie je meteen dat de radiotherapeuten
ongeveer allemaal hetzelfde intekenen. De interobserver variation wordt zo minder door het PET toe
te voegen.
Image fusion
Fuseren van CT/MRI en/of PET beelden om zo anatomie en/of tumor nauwkeurig in te tekenen.
Image fusion: CT en PET bij longtumor
Contrast middel helpt ook om zo goed het verschil tussen klierweefsel en bloedvaten. Je moet wel
rekening houden dat tijdens de bestraling geen CT met contrast middel wordt gemaakt, waardoor
het aantal ME’s ook zal veranderen want ME zijn gebaseerd op HU. Je moet daarvoor gaan
corrigeren.
Door MRI beelden toe te voegen wordt het veel makkelijker om de prostaat in te tekenen.
