Samenvattingen OP1.4 radiotherapie
College 1 radiotherapie
Wiggen en ME-berekeningen
Waarom wiggen
Vergoten van de homogeniteit van het PTV
Je gaat wiggen om een homogenere bundel te krijgen. Niet elke kant van de patiënt is even dik.
Bij punt A heb je een hogere dosis, want het ligt meer aan de oppervlakte. Minder verzwakking.
Nooit een afblokking. Volgens ICRU mag in het PTV tussen de 95% en de 105% zijn.
Effect wiggen op isodoseverdeling
Linkse plaatje is zonder wig rechts is met wig.
Aan de dikke kant van de wig is de intesiteit duidelijker lager dan de dunne kant van de wig. De wig
houd geen straling tegen, maar verminderd de straling wel. De wig kan variëren tussen de 10 graden
en 60 graden, waarbij 60 graden een hele dikke wig is en de 10 graden een dunne wig.
Wanneer een wig gebruiken?
• Bundels onder een hoek < 1800
• Compensatie van een schuin oppervlak
• De dosis in de diepte in een bepaald gebied te verhogen of te verlagen
• Combinaties van bovengenoemde factoren
NB: een wig is geen afblokking!
,Wiggen in de praktijk (hoe)
Bij pineacle gaat je ervan uit dat de wig in de kop van de versneller zit als optie en die kun je in en
uitschuiven. Na de ionisatie kamer en voor de filter.
Nieuwe versnellers is door het bewegen van de MLC’s wordt de wig beïnvloed.
Het verschil in intensiteit van een bestralingsbundel kan tot stand komen door een motorwig. Een
motorwig is een een fysieke wig met een hoge dichtheid, naarmate deze langer in de bundle wordt
geplaatst, wordt de wighoek groter.
Daarnaast is het mogelijk om een zogenaamde virtuele wig te gebruiken. Hierbij is een een gedeelte
van het bestralingsveld voor een bepaalde tijd afgeblokt.
Naarmate de MLC’s langzamer verschuiven, wordt de wighoek groter.
Hoe een wig plaatsen?
Als je de wig verkeerd plaatst krijg je juist een versterking, dat komt door de vorm van de mamma.
Als je een planning gaat maken, altijd eerst de wiggen plaatsen en dan een afblokking.
, Compenseer je voor de bundelopzet bij 3
velden. Je gebruikt geen wig om kritieke
organen af te blokken.
Planning met of zonder wiggen
hoe steiler de lijn hoe homogener de dosis.
Wigfactor
Definitie:
’de wigfactor is het getal waarmee men het aantal ME moet vermenigvuldigen om in dmax van de
bundel met wig dezelfde dosis te krijgen als bij een zelfde bundel zonder wig.’
zonder wig
Met wig
Wig heeft geen invloed op de dosis, maar wel op het aantal ME.
Met wig moet je meer ME geven
College 1 radiotherapie
Wiggen en ME-berekeningen
Waarom wiggen
Vergoten van de homogeniteit van het PTV
Je gaat wiggen om een homogenere bundel te krijgen. Niet elke kant van de patiënt is even dik.
Bij punt A heb je een hogere dosis, want het ligt meer aan de oppervlakte. Minder verzwakking.
Nooit een afblokking. Volgens ICRU mag in het PTV tussen de 95% en de 105% zijn.
Effect wiggen op isodoseverdeling
Linkse plaatje is zonder wig rechts is met wig.
Aan de dikke kant van de wig is de intesiteit duidelijker lager dan de dunne kant van de wig. De wig
houd geen straling tegen, maar verminderd de straling wel. De wig kan variëren tussen de 10 graden
en 60 graden, waarbij 60 graden een hele dikke wig is en de 10 graden een dunne wig.
Wanneer een wig gebruiken?
• Bundels onder een hoek < 1800
• Compensatie van een schuin oppervlak
• De dosis in de diepte in een bepaald gebied te verhogen of te verlagen
• Combinaties van bovengenoemde factoren
NB: een wig is geen afblokking!
,Wiggen in de praktijk (hoe)
Bij pineacle gaat je ervan uit dat de wig in de kop van de versneller zit als optie en die kun je in en
uitschuiven. Na de ionisatie kamer en voor de filter.
Nieuwe versnellers is door het bewegen van de MLC’s wordt de wig beïnvloed.
Het verschil in intensiteit van een bestralingsbundel kan tot stand komen door een motorwig. Een
motorwig is een een fysieke wig met een hoge dichtheid, naarmate deze langer in de bundle wordt
geplaatst, wordt de wighoek groter.
Daarnaast is het mogelijk om een zogenaamde virtuele wig te gebruiken. Hierbij is een een gedeelte
van het bestralingsveld voor een bepaalde tijd afgeblokt.
Naarmate de MLC’s langzamer verschuiven, wordt de wighoek groter.
Hoe een wig plaatsen?
Als je de wig verkeerd plaatst krijg je juist een versterking, dat komt door de vorm van de mamma.
Als je een planning gaat maken, altijd eerst de wiggen plaatsen en dan een afblokking.
, Compenseer je voor de bundelopzet bij 3
velden. Je gebruikt geen wig om kritieke
organen af te blokken.
Planning met of zonder wiggen
hoe steiler de lijn hoe homogener de dosis.
Wigfactor
Definitie:
’de wigfactor is het getal waarmee men het aantal ME moet vermenigvuldigen om in dmax van de
bundel met wig dezelfde dosis te krijgen als bij een zelfde bundel zonder wig.’
zonder wig
Met wig
Wig heeft geen invloed op de dosis, maar wel op het aantal ME.
Met wig moet je meer ME geven
