Week 5 RA-3
HC Introductie reuma
Reumatologie
- Aanwezigheid van IgM reumafactor betekent nog niet dat iemand reumatoïde artritis heeft
- Er is geen specifieke test die reuma kan aantonen
o Per patiënt kunnen er andere verschijnselen aanwezig zijn voor de diagnose
Diagnose reuma:
- Anamnese en LO (spelen grote rol)
- Epidemiologie (patiënten karakteristieken die een kans vergroten of verkleinen)
- Aanvullende testen spelen een kleine rol
- Diagnosen veelal op basis van patroonherkenning
- Totaal verschillende ziektes kunnen zich op (bijna) dezelfde manier uiten:
Onderscheid reumatoloog
- Inflammatoire of niet-inflammatoire klachten?
o Inflammatoir= gewrichten doen pijn + stijf (stijfheid heeft een bepaald patroon)
▪ In ochtend is de stijfheid het ergste
▪ Wordt minder als mensen wat meer in beweging komen
o Niet-inflammatoir (mechanisch)= klachten nemen toe naarmate je de gewrichten/
spieren/ pezen meer gebruikt
▪ Bv. artrose, overbelasting
▪ Dus stijfheid neemt toe in verloop van de dag
- Hoofdgroepen inflammatoir:
o Systemische klachten (moe, koorts, afvallen, niet fit voelen):
▪ Voornamelijk vasculitis= vaatwand ontsteking. Vaatwand is normaal
opgebouwd uit 3 lagen. Door ontstekingsfiltraat > vernauwing lumen >
verminderde bloedtoevoer (necrose). Symptomen door vaatafsluiting bv. in
de darm. Ook sterke systemische reactie met malaise, koorts,
gewichtsverlies en verhoogd CRP en BSE. Diagnose vaak pas laat gesteld.
• BV: PMR/ GCA en ACNA-geassocieerde vasculitis
▪ Voornamelijk auto-immuniteit= klinische verschijnselen door
immuuncomplexen die neerslaan (vooral in nieren). Autoantistoffen binden
aan celgebonden antigenen, waardoor antigenen kapotgaan. Kan bv. anemie
ontstaan.
• BV: SLE, ziekte van Sjögren en systemische sclerose
, o Gewichtsklachten (met of zonder rugpijn):
▪ Voornamelijk synovitis= ontsteking van het gewrichtskapsel. Toename
gewrichtsvloeistof. Kan ook beschadigingen aan bot geven.
• BV: RA, jicht, septische artritis.
▪ Voornamelijk enthesitis= ontsteking peesaanhechting. Loopt niet in
gewricht. Vaak ontstaat secundair een synovitis. Gewrichtsbeschadiging
bevindt zich in het enthesegebied;
• BV: spondylartropathie, artritis psoriatica, artritis bij IBD en reactieve
artritis
Gewricht
- Anatomie:
o Gewrichtskapsel bevat gewrichtsvocht
o Hieromheen de spier met soms een pees die aanhecht op
het gewricht
o Structuren buiten het gewricht: slijmbeurzen
- Ontsteking rondom gewricht;
o Bursitis= ontsteking slijmbeurs (bursa zorgt voor minder
wrijving)
o Tendinitis= ontsteking kapsel van de pees, komt vaak
voor met synovitis, omdat het kapsel van de pees en
het gewricht van hetzelfde materiaal gemaakt zijn.
- Enthese= plek waar pees aanhecht op het bot (buiten het
gewricht)
o Bij een ontsteking hier > kun je ontsteking krijgen van
het gewricht (synovitis)
- Synovium= vlies dat het gewrichtskapsel van binnen bekleed
en synovia, gewrichtsvloeistof afscheidt
o Plekken: achillespees geeft zwelling achter de voet,
elleboog, rug
- Handen:
o MCP is de 3e rij
o PIP is 2e rij
o DIP-gewrichten zijn de 1e rij gew richten
(doen bijna nooit mee bij RA)
- Voeten:
o MTP is de 2e rij
Reumatoïde artritis
= primaire ontsteking gewrichtskapsel
- Bij ontsteking > zwelling > meer productie
gewrichtsvocht (dus een dik gewricht)
- Kan ook ontstekingen hebben van pezen/ slijmbeurzen maar dit staat minder op de
voorgrond
- Klachten bevinden zich symmetrisch aan beide kanten lichaam, vooral kleine gewrichten zijn
aangedaan (zoals handen en polsen
- Behoort tot groep synositussen
Spondylartritis
- Behoort tot groep enthesitussen
- Klachten voornamelijk centraal, zoals in de rug, ook vooral grotere gewrichten aangedaan
zoals benen
- Minder gewrichten vaak aangedaan
,Casus
- Patiënt met pijn en stijfheid van zijn handen
o Foto’s laten degeneratieve afwijkingen (artrose) zien
o In lab: hoge CCP en reumafactoren
o Sinds 1,5 jaar witte, tintelende vingers bij kou (= fenomeen van Raynaud)
▪ Dit is een vaatspasme
▪ Veel jonge vrouwen hebben hier vaak last van
▪ Capillairoscopie: hier kun je afwijkingen op zien; minder vaten of verdikte/
kronkelende vaten
- LO: poly-artritis (> 4 gewrichten), symmetrisch
o Meest voorkomende beeld bij RA
o Het plaatje laat de betrokkenheid van mogelijke gewrichten zien (hoe roder > staan
meer op de voorkomt)
- Aanvullende onderzoeken:
o ANA aanwezig (antistoffen)
o Geen antistoffen tegen dubbelstrengs DNA/ ENA
- Diagnose= RA
- Behandeling:
o Methotrexaat= meest voorkomende medicatie bij RA
▪ In begin nog prednison omdat het even duurt voordat methotrexaat werkt
o Tot op heden geen gewrichtsklachten meer
- Na diagnose:
o Inflammatoire (RA) vergroten kans op een hartinfarct
o Follow-up
,
HC Introductie reuma
Reumatologie
- Aanwezigheid van IgM reumafactor betekent nog niet dat iemand reumatoïde artritis heeft
- Er is geen specifieke test die reuma kan aantonen
o Per patiënt kunnen er andere verschijnselen aanwezig zijn voor de diagnose
Diagnose reuma:
- Anamnese en LO (spelen grote rol)
- Epidemiologie (patiënten karakteristieken die een kans vergroten of verkleinen)
- Aanvullende testen spelen een kleine rol
- Diagnosen veelal op basis van patroonherkenning
- Totaal verschillende ziektes kunnen zich op (bijna) dezelfde manier uiten:
Onderscheid reumatoloog
- Inflammatoire of niet-inflammatoire klachten?
o Inflammatoir= gewrichten doen pijn + stijf (stijfheid heeft een bepaald patroon)
▪ In ochtend is de stijfheid het ergste
▪ Wordt minder als mensen wat meer in beweging komen
o Niet-inflammatoir (mechanisch)= klachten nemen toe naarmate je de gewrichten/
spieren/ pezen meer gebruikt
▪ Bv. artrose, overbelasting
▪ Dus stijfheid neemt toe in verloop van de dag
- Hoofdgroepen inflammatoir:
o Systemische klachten (moe, koorts, afvallen, niet fit voelen):
▪ Voornamelijk vasculitis= vaatwand ontsteking. Vaatwand is normaal
opgebouwd uit 3 lagen. Door ontstekingsfiltraat > vernauwing lumen >
verminderde bloedtoevoer (necrose). Symptomen door vaatafsluiting bv. in
de darm. Ook sterke systemische reactie met malaise, koorts,
gewichtsverlies en verhoogd CRP en BSE. Diagnose vaak pas laat gesteld.
• BV: PMR/ GCA en ACNA-geassocieerde vasculitis
▪ Voornamelijk auto-immuniteit= klinische verschijnselen door
immuuncomplexen die neerslaan (vooral in nieren). Autoantistoffen binden
aan celgebonden antigenen, waardoor antigenen kapotgaan. Kan bv. anemie
ontstaan.
• BV: SLE, ziekte van Sjögren en systemische sclerose
, o Gewichtsklachten (met of zonder rugpijn):
▪ Voornamelijk synovitis= ontsteking van het gewrichtskapsel. Toename
gewrichtsvloeistof. Kan ook beschadigingen aan bot geven.
• BV: RA, jicht, septische artritis.
▪ Voornamelijk enthesitis= ontsteking peesaanhechting. Loopt niet in
gewricht. Vaak ontstaat secundair een synovitis. Gewrichtsbeschadiging
bevindt zich in het enthesegebied;
• BV: spondylartropathie, artritis psoriatica, artritis bij IBD en reactieve
artritis
Gewricht
- Anatomie:
o Gewrichtskapsel bevat gewrichtsvocht
o Hieromheen de spier met soms een pees die aanhecht op
het gewricht
o Structuren buiten het gewricht: slijmbeurzen
- Ontsteking rondom gewricht;
o Bursitis= ontsteking slijmbeurs (bursa zorgt voor minder
wrijving)
o Tendinitis= ontsteking kapsel van de pees, komt vaak
voor met synovitis, omdat het kapsel van de pees en
het gewricht van hetzelfde materiaal gemaakt zijn.
- Enthese= plek waar pees aanhecht op het bot (buiten het
gewricht)
o Bij een ontsteking hier > kun je ontsteking krijgen van
het gewricht (synovitis)
- Synovium= vlies dat het gewrichtskapsel van binnen bekleed
en synovia, gewrichtsvloeistof afscheidt
o Plekken: achillespees geeft zwelling achter de voet,
elleboog, rug
- Handen:
o MCP is de 3e rij
o PIP is 2e rij
o DIP-gewrichten zijn de 1e rij gew richten
(doen bijna nooit mee bij RA)
- Voeten:
o MTP is de 2e rij
Reumatoïde artritis
= primaire ontsteking gewrichtskapsel
- Bij ontsteking > zwelling > meer productie
gewrichtsvocht (dus een dik gewricht)
- Kan ook ontstekingen hebben van pezen/ slijmbeurzen maar dit staat minder op de
voorgrond
- Klachten bevinden zich symmetrisch aan beide kanten lichaam, vooral kleine gewrichten zijn
aangedaan (zoals handen en polsen
- Behoort tot groep synositussen
Spondylartritis
- Behoort tot groep enthesitussen
- Klachten voornamelijk centraal, zoals in de rug, ook vooral grotere gewrichten aangedaan
zoals benen
- Minder gewrichten vaak aangedaan
,Casus
- Patiënt met pijn en stijfheid van zijn handen
o Foto’s laten degeneratieve afwijkingen (artrose) zien
o In lab: hoge CCP en reumafactoren
o Sinds 1,5 jaar witte, tintelende vingers bij kou (= fenomeen van Raynaud)
▪ Dit is een vaatspasme
▪ Veel jonge vrouwen hebben hier vaak last van
▪ Capillairoscopie: hier kun je afwijkingen op zien; minder vaten of verdikte/
kronkelende vaten
- LO: poly-artritis (> 4 gewrichten), symmetrisch
o Meest voorkomende beeld bij RA
o Het plaatje laat de betrokkenheid van mogelijke gewrichten zien (hoe roder > staan
meer op de voorkomt)
- Aanvullende onderzoeken:
o ANA aanwezig (antistoffen)
o Geen antistoffen tegen dubbelstrengs DNA/ ENA
- Diagnose= RA
- Behandeling:
o Methotrexaat= meest voorkomende medicatie bij RA
▪ In begin nog prednison omdat het even duurt voordat methotrexaat werkt
o Tot op heden geen gewrichtsklachten meer
- Na diagnose:
o Inflammatoire (RA) vergroten kans op een hartinfarct
o Follow-up
,
