MK-OBS-01 Zorg verlenen en assisteren aan een
barende met een laag- en midden complexe
zorgvraag
Leertaak 1 Fysiologie van de baring
De student heeft kennis van:
- Het baringsmechanisme waaronder hormonen, fasen en spildraai
- De verschillende
baringshoudingen
- De fysiologische pijn bij de baring
Baringsmechanisme
- De uterus veranderd van verblijfsplaats naar uitdrijvingsorgaan
- De foetus produceert hormonen die zorgen voor de rijping en activatie van
het foetale endocriene systeem. Produceren o.a. prostaglandine en
oestrogeen.
- Oxytocinereceptoren nemen toe spiercelcontracties van de baarmoeder
- Cervix verstrijkt
- Vliezen wijken van het onderste uterussegment (strippen) -> stijging van
prostaglandine
Ontsluitingsfase
- Latente fase
o Tot 3cm ontsluiting
o Cervix verstrijkt
- Overgangsfase
o Baringsproces komt actief op gang
- Versnellingsfase
o 4-9 cm ontsluiting
o Goede, regelmatige weeën
o Elk uur een cm
Deceleratiefase
- Baby reageert op de wee
- Laatste fase tot VO
Uitdrijvingsfase
- Hoofd of stuit gaan van onderste uterussegment naar cervix naar vagina
- Reflectoire persdrang: hoofd op Hodge 3
o Hoofd drukt op endeldarm en geeft signaal af
- Welving perineum, anus gaat openstaan
- Insnijden = hoofd komt eraan
, - Hoofd staat = ring of fire
- Doorsnijden van het hoofd = hoofd wordt geboren
o Geboorte van schouders + rest van het lichaam
Placentaire fase
- Uterus N0
- Handgreep van Künstner: positief of negatief
o Linkerhand boven schaambot, rechterarm heeft navelstreng die op
spanning staat.
o Positief: navelstreng voelt losser, placenta kan iets losser gaan
liggen
o Negatief: navelstreng trekt zelf ietsjes in. Placenta ligt nog vast.
- Doorpersen en ondersteunen buikspieren van de vrouw om placenta
geboren te laten worden
- Uitstempelen van de placenta. Bij goed gecontraheerde uterus vlakke hand
boven de uterus en andere hand navelstreng aanspannen. Zo placenta
geboren laten worden.
- Je kan thuis tot een uur afwachten. (cave fluxus)
- Geen placenta, manuele placenta verwijdering
Post-placentaire fase
- 1 á 2 uur na de bevalling
- Observatie bloedverlies en hardheid uterus
o >1000ml is een HPP = fluxus
- Perineum inspectie op rupturen
o 1e graad = huid
o 2e graad = huid en bekkenbodem (weefsel)
o 3e graad = totaalruptuur huid, bekkenbodem sfincter ani
Fysiologische pijn bij de baring
Hormonen:
- Oxytocine = knuffelhormoon
o Geeft het gevoel van verbondenheid, intimiteit, vertrouwen en
welbevinden.
o Verminderd het pijn, angst en stress.
o Wordt geproduceerd in de hypofyse.
- Endorfine
o Is een lichaamseigen morfine die je meteen aan haar maken bij de
eerste wee.
o Door endorfines gaan de scherpste kantjes van de pijn af en kan je
beter ontspannen waardoor oxytocine nog beter zijn werk kan doen
en weeën krachtiger worden.
o Wordt geproduceerd in de hypothalamus
- Adrenaline
o Stresshormoon, basis van de fight-, of flightreactie.
o Remt oxytocine en endorfine.
, o Wordt geproduceerd in de
bijnierschors
- Prolactine
o Is nodig voor de aanmaak
van moedermelk.
o Wordt geproduceerd in de
hypofyse
o Stress stimuleert dit
hormoon.
Spildraai
Onder de (inwendige) spildraai verstaan
we de door de vorm van
het geboortekanaal en de schedel van het
kind opgelegde draai van het kind om de
lengteas tijdens de indaling en
uitdrijvingsfase van de geboorte. Bij een
ongecompliceerde bevalling draait daarbij
het achterhoofd (herkenbaar aan de kleine fontanel) naar voren. Na de geboorte
van het hoofdje draait het achterhoofdje weer terug naar opzij (uitwendige
spildraai) doordat een van de schouders voor komt te liggen.
Baringshoudingen
- All fours
- Op de rug
- Op de zij
- Baarkruk
- Staand
- Bevalbad
, Leertaak 2 Algemene zorg rondom de baring
De student heeft kennis van:
- De inleiding van de baring
- Het inleiden bij termination of pregnancy (TOP), intra-uteriene vruchtdood
(IUVD) en medicatie
- Het toepassen van de kunstverlossingen vacuümextractie (VE) en
forcepsextractie (FE).
- Medicamenteuze en niet-medicamenteuze pijnstilling
- De verschillende richtlijnen en protocollen met betrekking tot de baring.
Het verlies van een kind
Zwangerschapsafbreking (TOP)/IUVD
Verschil: Afbreking kies je voor, IUVD niet.
Onderzoeken: NIPT, vlokkentest, vruchtwaterpunctie
Een droom verloren
Ouders die te maken hebben met perinatale rouw verliezen:
- Toekomstbeeld
- Rol als ouder
- Het ongeboren kind
Zwangerschapsinterruptie
- Schuldgevoelens
- Schaamte
- Kwaadheid
- Opluchting (voorgevoel dat het niet goed ging, de keuze gemaakt bij een
afbreking)
- Angst voor bevalling
Risico op:
- Lang rouwproces
- Gebroken gezin
- Sociaal isolement
- Depressie
Verpleegkundige interventies/begeleiden
- Respectvol, sensitief, oprecht
- Zorg op maat
- Open houding
- Emoties erkennen
- Verstand van het rouwproces
- Betrekken partner
barende met een laag- en midden complexe
zorgvraag
Leertaak 1 Fysiologie van de baring
De student heeft kennis van:
- Het baringsmechanisme waaronder hormonen, fasen en spildraai
- De verschillende
baringshoudingen
- De fysiologische pijn bij de baring
Baringsmechanisme
- De uterus veranderd van verblijfsplaats naar uitdrijvingsorgaan
- De foetus produceert hormonen die zorgen voor de rijping en activatie van
het foetale endocriene systeem. Produceren o.a. prostaglandine en
oestrogeen.
- Oxytocinereceptoren nemen toe spiercelcontracties van de baarmoeder
- Cervix verstrijkt
- Vliezen wijken van het onderste uterussegment (strippen) -> stijging van
prostaglandine
Ontsluitingsfase
- Latente fase
o Tot 3cm ontsluiting
o Cervix verstrijkt
- Overgangsfase
o Baringsproces komt actief op gang
- Versnellingsfase
o 4-9 cm ontsluiting
o Goede, regelmatige weeën
o Elk uur een cm
Deceleratiefase
- Baby reageert op de wee
- Laatste fase tot VO
Uitdrijvingsfase
- Hoofd of stuit gaan van onderste uterussegment naar cervix naar vagina
- Reflectoire persdrang: hoofd op Hodge 3
o Hoofd drukt op endeldarm en geeft signaal af
- Welving perineum, anus gaat openstaan
- Insnijden = hoofd komt eraan
, - Hoofd staat = ring of fire
- Doorsnijden van het hoofd = hoofd wordt geboren
o Geboorte van schouders + rest van het lichaam
Placentaire fase
- Uterus N0
- Handgreep van Künstner: positief of negatief
o Linkerhand boven schaambot, rechterarm heeft navelstreng die op
spanning staat.
o Positief: navelstreng voelt losser, placenta kan iets losser gaan
liggen
o Negatief: navelstreng trekt zelf ietsjes in. Placenta ligt nog vast.
- Doorpersen en ondersteunen buikspieren van de vrouw om placenta
geboren te laten worden
- Uitstempelen van de placenta. Bij goed gecontraheerde uterus vlakke hand
boven de uterus en andere hand navelstreng aanspannen. Zo placenta
geboren laten worden.
- Je kan thuis tot een uur afwachten. (cave fluxus)
- Geen placenta, manuele placenta verwijdering
Post-placentaire fase
- 1 á 2 uur na de bevalling
- Observatie bloedverlies en hardheid uterus
o >1000ml is een HPP = fluxus
- Perineum inspectie op rupturen
o 1e graad = huid
o 2e graad = huid en bekkenbodem (weefsel)
o 3e graad = totaalruptuur huid, bekkenbodem sfincter ani
Fysiologische pijn bij de baring
Hormonen:
- Oxytocine = knuffelhormoon
o Geeft het gevoel van verbondenheid, intimiteit, vertrouwen en
welbevinden.
o Verminderd het pijn, angst en stress.
o Wordt geproduceerd in de hypofyse.
- Endorfine
o Is een lichaamseigen morfine die je meteen aan haar maken bij de
eerste wee.
o Door endorfines gaan de scherpste kantjes van de pijn af en kan je
beter ontspannen waardoor oxytocine nog beter zijn werk kan doen
en weeën krachtiger worden.
o Wordt geproduceerd in de hypothalamus
- Adrenaline
o Stresshormoon, basis van de fight-, of flightreactie.
o Remt oxytocine en endorfine.
, o Wordt geproduceerd in de
bijnierschors
- Prolactine
o Is nodig voor de aanmaak
van moedermelk.
o Wordt geproduceerd in de
hypofyse
o Stress stimuleert dit
hormoon.
Spildraai
Onder de (inwendige) spildraai verstaan
we de door de vorm van
het geboortekanaal en de schedel van het
kind opgelegde draai van het kind om de
lengteas tijdens de indaling en
uitdrijvingsfase van de geboorte. Bij een
ongecompliceerde bevalling draait daarbij
het achterhoofd (herkenbaar aan de kleine fontanel) naar voren. Na de geboorte
van het hoofdje draait het achterhoofdje weer terug naar opzij (uitwendige
spildraai) doordat een van de schouders voor komt te liggen.
Baringshoudingen
- All fours
- Op de rug
- Op de zij
- Baarkruk
- Staand
- Bevalbad
, Leertaak 2 Algemene zorg rondom de baring
De student heeft kennis van:
- De inleiding van de baring
- Het inleiden bij termination of pregnancy (TOP), intra-uteriene vruchtdood
(IUVD) en medicatie
- Het toepassen van de kunstverlossingen vacuümextractie (VE) en
forcepsextractie (FE).
- Medicamenteuze en niet-medicamenteuze pijnstilling
- De verschillende richtlijnen en protocollen met betrekking tot de baring.
Het verlies van een kind
Zwangerschapsafbreking (TOP)/IUVD
Verschil: Afbreking kies je voor, IUVD niet.
Onderzoeken: NIPT, vlokkentest, vruchtwaterpunctie
Een droom verloren
Ouders die te maken hebben met perinatale rouw verliezen:
- Toekomstbeeld
- Rol als ouder
- Het ongeboren kind
Zwangerschapsinterruptie
- Schuldgevoelens
- Schaamte
- Kwaadheid
- Opluchting (voorgevoel dat het niet goed ging, de keuze gemaakt bij een
afbreking)
- Angst voor bevalling
Risico op:
- Lang rouwproces
- Gebroken gezin
- Sociaal isolement
- Depressie
Verpleegkundige interventies/begeleiden
- Respectvol, sensitief, oprecht
- Zorg op maat
- Open houding
- Emoties erkennen
- Verstand van het rouwproces
- Betrekken partner
