,samenvatting basisboek methoden en technieken baarda de goede editie 2021
, samenvatting basisboek methoden en technieken baarda de goede editie 2021
Super handige samenvatting hele boek, to the point zonder blabla leestijd half uurtje
1. Wat is onderzoek?
Onderzoek is een systematisch en doelgericht proces van gegevensverzameling en analyse, met
als doel het verkrijgen van betrouwbare en valide kennis over een bepaald onderwerp. In de
kern draait het bij onderzoek om empirische toetsing: het verzamelen en analyseren van
gegevens om na te gaan of bepaalde ideeën, veronderstellingen of hypothesen
overeenstemmen met de werkelijkheid.
Een essentieel onderdeel van onderzoek is het formuleren van een duidelijke doelstelling,
waarin wordt aangegeven waarom het belangrijk is om bepaalde informatie te verzamelen. Dit
betreft de maatschappelijke, wetenschappelijke of professionele relevantie van het onderzoek.
De probleemstelling daarentegen geeft antwoord op de vraag wat precies onderzocht moet
worden. Deze onderscheidingen helpen de onderzoeker om het onderzoek scherp af te
bakenen.
Sommige onderzoeksvragen zijn normatief of ethisch van aard; zij richten zich niet op feiten,
maar op waarden. Voorbeelden daarvan zijn vragen als: "Is dit beleid rechtvaardig?" of "Moet
deze maatregel worden ingevoerd?". Hoewel dergelijke vragen niet empirisch toetsbaar zijn in
strikte zin, kunnen ze wel ondersteund worden met empirische gegevens.
Soorten onderzoek
Er zijn verschillende vormen van onderzoek, afhankelijk van de aard van de onderzoeksvraag:
1. Beschrijvend onderzoek (descriptief)
Hierbij gaat het om het in kaart brengen van het voorkomen van één of meerdere
kenmerken binnen een afgebakende populatie. Denk aan demografisch onderzoek of
marktonderzoek waarin bijvoorbeeld het mediagebruik van jongeren wordt beschreven.
2. Explorerend onderzoek (verkennend)
Deze vorm van onderzoek richt zich op het ontdekken van mogelijke verbanden, trends
of patronen in gegevens. Het wordt vaak toegepast bij nieuwe of weinig onderzochte
thema’s. Bijvoorbeeld het in kaart brengen van opkomende technologieën in het
onderwijs.
3. Toetsend onderzoek (verklarend)
Bij toetsend onderzoek staat het controleren van vooraf opgestelde hypothesen
centraal. Deze hypothesen zijn vaak gebaseerd op bestaande theorieën. Het doel is om
te bepalen of de verwachte verbanden daadwerkelijk bestaan. Deze methode is
kenmerkend voor kwantitatief onderzoek.
4. Evaluatief onderzoek
Dit is een specifieke vorm van toetsend onderzoek waarbij de effectiviteit van een
interventie, beleidsmaatregel of programma wordt beoordeeld. Er is doorgaans een
vooraf geformuleerde verwachting over de uitkomst. Een voorbeeld is het meten van de
impact van een training op werknemersprestaties.
, samenvatting basisboek methoden en technieken baarda de goede editie 2021
Wat moet je voor soort onderzoek kiezen?
De keuze voor een onderzoeksontwerp hangt samen met het type onderzoeksvraag:
Surveyonderzoek
Wordt gebruikt om gegevens te verzamelen over meningen, gedrag of kenmerken van
personen of objecten. Dit kan zowel schriftelijk, digitaal als mondeling worden
afgenomen. Bij een longitudinale survey worden metingen op meerdere momenten in
de tijd herhaald, om veranderingen te kunnen vaststellen.
Experimenteel onderzoek
Hierbij wordt een actieve ingreep gedaan in een experimentele groep om het effect
hiervan te meten, vaak in vergelijking met een controlegroep die de ingreep niet
ondergaat. Deze opzet wordt vooral gebruikt in effectonderzoek en biedt een hoge
mate van interne validiteit.
Populatie en steekproef
De populatie bestaat uit alle eenheden (personen, objecten, organisaties) waarover je
een uitspraak wilt doen. Als het niet haalbaar is om de gehele populatie te onderzoeken,
wordt een steekproef getrokken. De respondenten vormen dan de representatieve
groep waarvan gegevens verzameld worden. Zorgvuldige steekproeftrekking is cruciaal
voor de generaliseerbaarheid van de onderzoeksresultaten.
Soorten dataverzameling
Desk research (secundaire analyse)
Hierbij maak je gebruik van bestaande gegevensbronnen, zoals statistieken van het CBS,
jaarverslagen, wetenschappelijke artikelen of beleidsdocumenten. Desk research is vaak
een eerste stap in het onderzoeksproces.
Interview
Met behulp van interviews verzamel je informatie over meningen, attitudes, ervaringen
en kennis van personen. Interviews kunnen gestructureerd, semi-gestructureerd of
open zijn, afhankelijk van het doel van het onderzoek.
Observatie
Bij observatie registreert de onderzoeker systematisch gedrag of gebeurtenissen in de
natuurlijke context van de onderzochte eenheden. Observaties kunnen participatief of
niet-participatief zijn, en gestructureerd of open.