Volledige samenvatting ontwikkeling en voortplanting - fysiologie eerste jaar geneeskunde

ONTWIKKELING EN VOORTPLANTING: FYSIOLOGIE
HOOFDSTUK 1: DE NIET-ZWANGERE VROUW
1. Gonadotropinen

- Wat? Hormonen die de gonaden gaan stimuleren
- Welke? LH en FSH
- Waar? Adenohypofyse
- Stimulus? GnRH (gonadotropine release hormone)



Bloedvat van hypofyse naar
adenohypofyse.
In de aP bevinden zich de
gonadotrope cellen (stellen FSH
en LH vrij) en de lactotrope cellen
(stellen prolactine vrij).
Gonadotrope cellen bevatten
vesikels die gestimuleerd worden
door GnRH hormoon → zetten dan
FSH en LH vrij.
GnRH is ook belangrijk voor de
trigger voor het ovulatieproces.




Regulatie van het GnRH-neuron:

,1.1. Regulatie GnRH secretie door KNDy-neuronen

Het KNDY-neuron zet 3 verschillende
stoffen vrij die elk een ander effect hebben
op de vrijzetting van GnRH.




KNDy-neuronen zetten Kiss peptines af.
GnRH heeft een Kiss-receptor. Kiss bindt
aan receptor → frequentie van GnRH
secretie stijgt → stimulerend effect op de
vrijzetting van LH en FSH.




Dynorphine zorgt voor een inhibitie van de
vrijzetting van Kiss peptines, terwijl NKB
een positief effect heeft op de frequentie
van Kiss secretie.

,De regulatie van GnRH secretie door KNDY-neuronen is pulsatief

Gonadotrope cellen in aP

- GnRH gesecreteerd uit GnRH neuronen is pulsatiel → LH en FSH pulsatiel

Lutheïniserend hormoon (LH)

- Hoge frequentie GnRH: LH-beta expressie: 1 pulse /uur
- LH wordt vrijgezet bij een hoge frequentie (1 pulse/uur) van GnRH

Follikel stimulerend hormoon (FSH)

- Lage frequentie GnRH: FSH-beta expressie 1 pulse /4 uur
- FSH wordt vrijgezet bij een lage frequentie (1 pulse/ 4uur) van GnRH



1.2. Regulatie GnRH secretie door ovaria

Oestrogene en progesterone hebben modulerend effect op de
vrijzetting van GnRH. Vanaf menopauze: oestrogeen neemt af
waardoor de inhibitie op het KNDy-neuron wegvalt. Progesteron
heeft een stimulend effect op de vrijzetting van dynorfine.
Oestrogene en inhibine hebben inhiberend effect op de vrijstelling
van FSH.
Oestrogene kan ook een positief effect hebben op 2 voorwaarden:
1) Eustrogeen concentratie moet voldoende hoog zijn
2) Verhoogde cincentratie moet lang genoeg aangehouden worden
(gedurende 50 uur)
→ gebeurt enkel in het midden van de cyclus!



1.3. Regulatie GnRH secretie door externe factoren

Stress kan rechtstreeks een inhiberend effect hebben op de het
GnRH-neuron.Stress kan ook een inhiberend effect hebben op de
vrijzetting van Kiss.

Stress: negatieve energiebalans (bv bij anorexia), psychisch …




Het geven van borstvoeding zorgt ervoor dat de GnRH-neuronen en de
KNDy-neuronen geïnhibeerd worden.

! Is niet volledig geïnhibeerd, maar eerder een vermindering van de
hormoon-vrijstelling.

! Ondergewicht/overgewicht is de voornaamste reden voor het
uitblijven van een zwangerschap.

, 2. Follikels – folloculogenese (= rijping van follikels doorheen verschillende stadia)




2.1. Gonadotropine-onafhankelijke preantrale follikel groei

In utero ontwikkeling

- Tijdstip: embryonaal (~ 5 weken pc)
- Kenmerken:
o Vorming van gonadale ribbels
o Vorming van primordiale stamcellen (vanuit de gonadale ribbels)
o Universele ontwikkeling tot gonaden

A. Primordiale follikel




- Tijdstip: embryonaal (~ 20 weken pc) → onveranderd gedurende 30-40 jaar
- Functie pre-granulosa cellen:
o Ondersteuning eicelgroei
o Vorming van het basale lamina

B. Primair pre-antraal follikel

Samenstelling:
- Eicel → zona pellucida
- Granulosa cellen → éenlagig
Meer en meer lagen rond eicel om geïsoleerd te worden van andere lichamelijke cellen



C. Secundaire pre-antraal follikel

Samenstelling:
- Eicel → zona pellucida
- Granulosa cellen → meerlagig
- Theca cellen → éenlagig
- Vascularisatie tot basale lamina




- Granulosa cellen → secretie follikelvocht
- Theca cellen → tweelagig
- Expressie FSH receptoren