Boekverslag Nederlands Harry Mulisch - De Aanslag

NETL CNK/WLF Juni 2024

LEESVERSLAG 9: Boeken met diepgang / met een ‘verhaal’

https://www.dbnl.org/tekst/anbe001lexi01_01/lvlw00426.php geraadpleegd op 24-5-2024.

 Primaire gegevens:

Auteur: Harry Mulisch
Titel: De Aanslag
Ondertitel: -
Jaar van uitgave: 1982
Aantal blz.: 254
Leestijd: +/- 4,5 uur

 Verantwoording van de keuze:

Ik heb dit boek gekozen, omdat dit boek al eens eerder voor deze opdracht op mijn radar
was gekomen. Ik had toen gekeken naar wat voor boek het was en of het mij zou
interesseren. Ik vond het thema van een na tweede wereldoorlogs-tijdperiode mij wel
intrigeren en dat er vervolgens dan een mysterie afspeelt lijkt mij heel interessant. Toen ik
dus zag dat De Aanslag op de boekenlijst stond voor deze opdracht dacht ik meteen, ‘die
ga ik lezen’.

 Verwachtingen vooraf:

Ik heb best hoge verwachtingen voordat ik dit boek ga lezen, dit komt doordat ik al van te
voren best veel goede dingen had gehoord over dit boek. Het onderwerp over een
mysterieuze aanslag mij heel leuk en interessant lijkt om over te lezen. Verder gaat dit
mijn eerst boek van Harry Mulisch zijn en door de goede naam die hij bij zich draagt is
een andere reden dat ik hoge verwachtingen heb voor dit boek.

 Eerste reactie achteraf:

Als je het boek uit hebt, probeer je een directe reactie te geven. Dat hoeft geen uitvoerig
verslag te zijn, maar het moet wel beschrijven hoe je het boek ervaren hebt. Je kunt
daarbij gebruik maken van het onderstaande beoordelingsschema. Omcirkel de cijfers die
van toepassing zijn.

Ik vind dit werk:

1 niet 2 een beetje 3 erg

spannend 1 2 3
meeslepend 1 2 3
ontroerend 1 2 3
grappig 1 2 3
realistisch 1 2 3
fantasierijk 1 2 3
interessant 1 2 3
origineel 1 2 3
goed te begrijpen 1 2 3

1

, NETL CNK/WLF Juni 2024



* Dit werk heeft mij aan het denken gezet. Ja, omdat het boek mij heeft mij aan het
denken gezet over de extreme situaties waar mensen in de Tweede Wereldoorlog zich in
hebben begeven en wat voor trauma’s dit met zich meebracht voor hen. En dat die trauma
en schuld leven lang met iemand mee kan gaan en heel veel invloed op dat leven kan
hebben.
* Ik heb iets aan dit werk gehad. Ja, omdat het mij dus aan het denken heeft gezet over
belangrijke onderwerpen zoals oorlogstrauma’s en de levenslange gevolgen die die
trauma’s met zich mee kunnen brengen.

 Korte samenvatting van de inhoud.

Samenvatting
Eerste episode: 1945
Het is januari 1945. In Haarlem zit het gezin Steenwijk (moeder, vader, Anton en Peter) in de
eetkamer van hun villa. De jongens maken ruzie, het is koud en er wordt besloten tot een
spelletje mens-erger-je-niet voor het slapengaan. De rust wordt echter ruw verstoord door
harde knallen op straat en vol ontzetting ziet het gezin hoe de NSB’er Fake Ploeg wordt
doodgeschoten en door de buren Korteweg voor huize Steenwijk wordt gelegd.
Peter wil naar buiten om het lichaam weg te halen, maar wordt tegengehouden door de
ouders. Het duurt niet lang voor de Duitsers aankomen en Anton en zijn ouders meenemen.
Peter is erin geslaagd te vluchten. Anton wordt in een auto opgesloten, ziet zijn ouders
verdwijnen.
Hij wordt naar het politiebureau gebracht en moet in een cel slapen, waar hij een aardige
vrouw ontmoet die hem gerust stelt. Een uur later wordt Anton uit zijn cel gehaald en per
motorfiets naar de plaatselijke bevelhebber gebracht. Deze weet niet waar zijn ouders zijn,
maar als Anton vertelt over zijn oom en tante in Amsterdam, wordt besloten dat hij daarheen
gaat. De vrachtwagen die hem wegbrengt, wordt onderweg getroffen door een luchtaanval,
maar Anton komt toch veilig in Amsterdam aan.

Tweede episode: 1952
Na de bevrijding, horen Anton en zijn oom en tante dat zijn ouders en broer Peter op de avond
van de aanslag gedood zijn. Anton blijft bij zijn oom en tante wonen en gaat medicijnen
studeren. Op twintigjarige leeftijd, in 1952, keert hij terug naar Haarlem – op uitnodiging van
een studiegenoot.
Het feest wordt gehouden in de buurt van zijn oude straat, en als er foute grappen worden
gemaakt over de Korea-oorlog in vergelijking met WO II, verlaat Anton het feest. Hij komt
weer in zijn oude straat en wordt gezien en binnengevraagd door zijn oude buurvrouw
Beumer, wier man dement is geworden.
Ze vertelt Anton dat zijn ouders werden vermoord omdat ze de Duitsers aanvielen, dat de
buren Korteweg zijn verhuisd en dat er op de plek waar eerst Antons huis stond, een
monument is opgericht voor oorlogsslachtoffers. Als Anton erheen gaat, ziet hij dat de namen
van zijn ouders er wel op staan, maar die van Peter niet. Thuis vraagt hij zijn oom en tante
waarom ze hem nooit verteld hebben over het monument. Ze zeggen dat ze dat wel hebben
gedaan maar dat hij er niet heen wilde.

Derde episode: 1956
Tijdens zijn studie gaat Anton op kamers wonen, een eindje bij zijn oom en tante vandaan. Hij



2