SAMENVATTING BLOK 1.3
WEEK 4 T/M 6
Leerdoelen kennis week 4 tot en met 6
1. De student kan de basisprincipes van medische ethiek uitleggen en ethische dilemma’s van
de huidtherapeut omtrent de patiënt met een haarafwijking benoemen
= hc week 4
2. De student kan de natuurkundige principes die een rol spelen bij licht en lasertherapieën
uitleggen en kan deze vertalen naar de beroepspraktijk
= hc week 5
3. De student kan de werking van hormonen in het lichaam beschrijven en de relatie leggen met
het beroep van huidtherapeut
= hc week 6
4. De student herkent de ongewenste en onderliggende gezondheidsrisico’s bij patiënten met
een haarafwijking
5. De student kan effectief interprofessioneel samenwerken met zorgverleners die betrokken zijn
bij het zorgproces om te komen tot optimale patiëntenzorg
, 6. De student kan de basisprincipes van medische ethiek uitleggen en ethische dilemma’s
van de huidtherapeut omtrent de patiënt met een haarafwijking benoemen
Hc week 4
Ethiek
Wat is ethiek?
- Aristoteles: ethiek = karakter
- Balans tussen uitersten
o Roekeloos – moedig – laf (je moet niet laf, roekeloos zijn maar er tussenin dus
moedig)
o Zelfzuchtig – empathisch – jezelf vergeten
- Wat is goed handelen in concrete situaties
- Twee kenmerken
o Reflecteren en discussiëren
o Praktische vragen vormen het startpunt
Wanneer handel je op een goede manier in contact met anderen is ethiek
Ethiek
- Wat zijn de normen en waarden? Wat wordt in een gemeenschap als vanzelfsprekend gedrag
aanvaard?
- Waarden: uitgangspunt voor ons handelen (bv. ik vind het belangrijk om empatisch te zijn)
- Normen: gebaseerd op waarden. De spelregels van het samenleven en samenwerken (bv. ik
gedraag me naar mijn waarden)
Schoonheidsideaal is wereldwijd en dominanter dan voorheen, maar is het ook een ideaal dat
veeleisend is?
Minimale eisen norm(aal) overdreven
Minimale eisen worden steeds zwaarder dus dat wordt uiteindelijk weer normaal
Steeds meer eisend?
in hoeverre is ‘ontharen’ een ethisch idee?
- Minimale eisen: wanneer is het genoeg?
- Indien je daar niet aan voldoet: schande en walging
- Iedereen heeft een vrije wil, maar niet t.a.v. ‘ontharen’
- Wel/niet ontharen beïnvloedt gedrag
Wat is de trend?
Waarom is ethiek belangrijk voor een huidtherapeut?
- Iedereen handelt vanuit bepaalde ideeën , intuïties of gevoelens over wat goed is om te doen.
- Zaken lopen anders dan gewend gevoel van onbehagen problemen en discussies over
waarden en normen behoefte aan ethisch beraad
Ethiek in huidtherapeutische praktijk
Voorbeelden
- Mag je een kindje behandelen met een wijnvlek omdat de moeder dat nodig vind?
- Mag ik een transgender weigeren omdat dit tegen mijn principes is
,Ethiek in de HDT praktijk zorgt voor
- Veilige en goede werkomgeving
- Structuur en regels
- Kwaliteitsverhoging
Ethiek en gezondheid
- Speerpunt/doel goede zorg
- Op 3 niveaus
o Individu gericht op relatie tussen zorgverlener en patient
o Zorginstellingen en organisaties
o Samenleving politiek, recht, economie, wetenschap, verzekeraars, media en
publieke opinie oefenen invloed uit op hoe er gehandeld wordt.
In hoeverre hebben wij als huidtherapeut invloed op het schoonheidsideaal?
Basisprincipes uit de medische ethiek
Veel ethische afwegingen in de geneeskunde zijn gebaseerd op 4 morele principes
- Autonomie (= je kunt zelf de juiste beslissing maken)
- Weldoen (= je bent gericht op wat goed is voor de patiënt, welzijn)
- Niet-schaden (= gericht dat je niet meer schade maakt, voorkomen)
- Rechtvaardigheid (= het idee van een gepaste behandeling zonder naar de achtergrond te
kijken)
Wetten en codes
- Wet BIG
- WGBO = wet op de geneeskundige behandelingsovereenkomst, recht op informatie,
toestemmingsvereiste, minderjarigen
- Het algemeen paramedisch afwegingskader in de meldcode huiselijk geweld en
kindermishandeling
- CCBA = code medische cosmetische behandelingen uitgevoerd door artsen
o Slogan cosmetische artsen: ‘kijk uit. Jezelf mooier maken kan lelijk uitpakken. Een
geslaagde ingreep begint bij een geschikte arts’
o Afbeeldingen mogen worden gebruikt mits zij waarheidsgetrouw zijn en niet de indruk
geven dat een bepaalde lichaamsvorm of een bepaald uiterlijk kenmerk de voorkeur
geniet.
- RCP = reclame code cosmetische produkten (je mag een claim zetten op een product als het
ook werkelijk zo werkt)
Minderjarige als 16e jarige mag je zelf beslissen, recht op informatie
12 tot 16 is toestemming van de ouders nodig
Human enhancement (=mensverbetering)
- Het toepassen van genetische, medische of farmacologische kennis voor verbetering van
menselijke eigenschappen
o Uiterlijk (bv. cosmetische industrie)
o Prestatie (bv. anabole steroïden, viagra)
o Persoonlijkheidskenmerken (bv. ritalin, prozac dus rustiger worden)
, Schoonheidsideaal perfect = slank, strakke huid, gladde huid en jong
Forensisch we letten op microscopisch kleine oneffenheden van huid en haar
Waar liggen de grenzen van het medisch domein?
- Voorkomen en behandelen van ziekte, herstellen letsel
- Soms een niet-medisch doel: anticonceptie, abortus, kunstmatige inseminatie
- Verlichten van substantieel lijden van mensen die qua uiterlijk afwijken van sociale normen
Functieherstel of functieverbetering
- Wanneer ben je ziek? Wanneer ben je gezond?
- Wanneer ben je mooi (genoeg)? Wanneer ben je lelijk?
Afhankelijk van betekenis ‘normaal functioneren’
Geen consensus
Conclusie: grenzen medisch domein zijn diffuus
Ethische dilemma
- Dilemma: een keuze uit twee of meer alternatieven, die even (on)aantrekkelijk zijn
- De keuze kan niet alleen op logische basis gemaakt worden
- Ethische dilemma’s vragen om morele overwegingen
Voor de huidtherapeut o.a.
- Balans tussen zorgaanbieder en ondernemer
Morele overwegingen t.a.v. enhancement
- Leidt dit tot verbetering, vergroting welzijn? (weldoen)
- Wat zijn de gezondheidsrisico’s (niet schaden)
- Ontbreken van medische indicatie (mag je dan weigeren)
- Berust het verzoek om enhancement op een autonome keuze?
- Hoe zit het met wilsonbekwamen/minderjarigen?
Hoe zorg je dat het belang van de patiënt altijd voorop staat? Dat je in elk
Maatschappelijke gevolgen
- Onwenselijke cultuurverandering
o Normalisering (druk op achterblijvers, versterking racistische stereotypen en
vooroordelen)
o Medicalisering (oplossing voor problemen die helemaal geen (grote) problemen zijn of
beter ander aangepakt hadden kunnen worden
o Wijziging van ons mensbeeld
- Maatschappelijke ongelijkheid vergroten
Wat te doen?
- Als huidtherapeut kom je in situaties die je onbehaaglijk vindt omdat je niet precies weet wat
goed is om te doen.
o En dan?
- Vraag je af: Waar komt dit onbehagen vandaan? Sta ik voor een dilemma? Wat doe ik?
WEEK 4 T/M 6
Leerdoelen kennis week 4 tot en met 6
1. De student kan de basisprincipes van medische ethiek uitleggen en ethische dilemma’s van
de huidtherapeut omtrent de patiënt met een haarafwijking benoemen
= hc week 4
2. De student kan de natuurkundige principes die een rol spelen bij licht en lasertherapieën
uitleggen en kan deze vertalen naar de beroepspraktijk
= hc week 5
3. De student kan de werking van hormonen in het lichaam beschrijven en de relatie leggen met
het beroep van huidtherapeut
= hc week 6
4. De student herkent de ongewenste en onderliggende gezondheidsrisico’s bij patiënten met
een haarafwijking
5. De student kan effectief interprofessioneel samenwerken met zorgverleners die betrokken zijn
bij het zorgproces om te komen tot optimale patiëntenzorg
, 6. De student kan de basisprincipes van medische ethiek uitleggen en ethische dilemma’s
van de huidtherapeut omtrent de patiënt met een haarafwijking benoemen
Hc week 4
Ethiek
Wat is ethiek?
- Aristoteles: ethiek = karakter
- Balans tussen uitersten
o Roekeloos – moedig – laf (je moet niet laf, roekeloos zijn maar er tussenin dus
moedig)
o Zelfzuchtig – empathisch – jezelf vergeten
- Wat is goed handelen in concrete situaties
- Twee kenmerken
o Reflecteren en discussiëren
o Praktische vragen vormen het startpunt
Wanneer handel je op een goede manier in contact met anderen is ethiek
Ethiek
- Wat zijn de normen en waarden? Wat wordt in een gemeenschap als vanzelfsprekend gedrag
aanvaard?
- Waarden: uitgangspunt voor ons handelen (bv. ik vind het belangrijk om empatisch te zijn)
- Normen: gebaseerd op waarden. De spelregels van het samenleven en samenwerken (bv. ik
gedraag me naar mijn waarden)
Schoonheidsideaal is wereldwijd en dominanter dan voorheen, maar is het ook een ideaal dat
veeleisend is?
Minimale eisen norm(aal) overdreven
Minimale eisen worden steeds zwaarder dus dat wordt uiteindelijk weer normaal
Steeds meer eisend?
in hoeverre is ‘ontharen’ een ethisch idee?
- Minimale eisen: wanneer is het genoeg?
- Indien je daar niet aan voldoet: schande en walging
- Iedereen heeft een vrije wil, maar niet t.a.v. ‘ontharen’
- Wel/niet ontharen beïnvloedt gedrag
Wat is de trend?
Waarom is ethiek belangrijk voor een huidtherapeut?
- Iedereen handelt vanuit bepaalde ideeën , intuïties of gevoelens over wat goed is om te doen.
- Zaken lopen anders dan gewend gevoel van onbehagen problemen en discussies over
waarden en normen behoefte aan ethisch beraad
Ethiek in huidtherapeutische praktijk
Voorbeelden
- Mag je een kindje behandelen met een wijnvlek omdat de moeder dat nodig vind?
- Mag ik een transgender weigeren omdat dit tegen mijn principes is
,Ethiek in de HDT praktijk zorgt voor
- Veilige en goede werkomgeving
- Structuur en regels
- Kwaliteitsverhoging
Ethiek en gezondheid
- Speerpunt/doel goede zorg
- Op 3 niveaus
o Individu gericht op relatie tussen zorgverlener en patient
o Zorginstellingen en organisaties
o Samenleving politiek, recht, economie, wetenschap, verzekeraars, media en
publieke opinie oefenen invloed uit op hoe er gehandeld wordt.
In hoeverre hebben wij als huidtherapeut invloed op het schoonheidsideaal?
Basisprincipes uit de medische ethiek
Veel ethische afwegingen in de geneeskunde zijn gebaseerd op 4 morele principes
- Autonomie (= je kunt zelf de juiste beslissing maken)
- Weldoen (= je bent gericht op wat goed is voor de patiënt, welzijn)
- Niet-schaden (= gericht dat je niet meer schade maakt, voorkomen)
- Rechtvaardigheid (= het idee van een gepaste behandeling zonder naar de achtergrond te
kijken)
Wetten en codes
- Wet BIG
- WGBO = wet op de geneeskundige behandelingsovereenkomst, recht op informatie,
toestemmingsvereiste, minderjarigen
- Het algemeen paramedisch afwegingskader in de meldcode huiselijk geweld en
kindermishandeling
- CCBA = code medische cosmetische behandelingen uitgevoerd door artsen
o Slogan cosmetische artsen: ‘kijk uit. Jezelf mooier maken kan lelijk uitpakken. Een
geslaagde ingreep begint bij een geschikte arts’
o Afbeeldingen mogen worden gebruikt mits zij waarheidsgetrouw zijn en niet de indruk
geven dat een bepaalde lichaamsvorm of een bepaald uiterlijk kenmerk de voorkeur
geniet.
- RCP = reclame code cosmetische produkten (je mag een claim zetten op een product als het
ook werkelijk zo werkt)
Minderjarige als 16e jarige mag je zelf beslissen, recht op informatie
12 tot 16 is toestemming van de ouders nodig
Human enhancement (=mensverbetering)
- Het toepassen van genetische, medische of farmacologische kennis voor verbetering van
menselijke eigenschappen
o Uiterlijk (bv. cosmetische industrie)
o Prestatie (bv. anabole steroïden, viagra)
o Persoonlijkheidskenmerken (bv. ritalin, prozac dus rustiger worden)
, Schoonheidsideaal perfect = slank, strakke huid, gladde huid en jong
Forensisch we letten op microscopisch kleine oneffenheden van huid en haar
Waar liggen de grenzen van het medisch domein?
- Voorkomen en behandelen van ziekte, herstellen letsel
- Soms een niet-medisch doel: anticonceptie, abortus, kunstmatige inseminatie
- Verlichten van substantieel lijden van mensen die qua uiterlijk afwijken van sociale normen
Functieherstel of functieverbetering
- Wanneer ben je ziek? Wanneer ben je gezond?
- Wanneer ben je mooi (genoeg)? Wanneer ben je lelijk?
Afhankelijk van betekenis ‘normaal functioneren’
Geen consensus
Conclusie: grenzen medisch domein zijn diffuus
Ethische dilemma
- Dilemma: een keuze uit twee of meer alternatieven, die even (on)aantrekkelijk zijn
- De keuze kan niet alleen op logische basis gemaakt worden
- Ethische dilemma’s vragen om morele overwegingen
Voor de huidtherapeut o.a.
- Balans tussen zorgaanbieder en ondernemer
Morele overwegingen t.a.v. enhancement
- Leidt dit tot verbetering, vergroting welzijn? (weldoen)
- Wat zijn de gezondheidsrisico’s (niet schaden)
- Ontbreken van medische indicatie (mag je dan weigeren)
- Berust het verzoek om enhancement op een autonome keuze?
- Hoe zit het met wilsonbekwamen/minderjarigen?
Hoe zorg je dat het belang van de patiënt altijd voorop staat? Dat je in elk
Maatschappelijke gevolgen
- Onwenselijke cultuurverandering
o Normalisering (druk op achterblijvers, versterking racistische stereotypen en
vooroordelen)
o Medicalisering (oplossing voor problemen die helemaal geen (grote) problemen zijn of
beter ander aangepakt hadden kunnen worden
o Wijziging van ons mensbeeld
- Maatschappelijke ongelijkheid vergroten
Wat te doen?
- Als huidtherapeut kom je in situaties die je onbehaaglijk vindt omdat je niet precies weet wat
goed is om te doen.
o En dan?
- Vraag je af: Waar komt dit onbehagen vandaan? Sta ik voor een dilemma? Wat doe ik?
