Belangrijke delen/twio’s
Bloeddruk
- Via riva-roxxi principe → niet invasief arterieel
- Holle manchet/cuff → opblasen tot Pcuff > SAP (systolische arteiele druk) → dalen druk → Pcuf < SAP voor
registratie → verder dalen → Pcuf < DAP (diastolische arteriele druk) voor registratie
-
- Registratie bloeddruk
- Auscultatie → stethoscoop → korotkofftonen → vnl humaan
- Oscillometrie → detectie in manchet → automatisch, maar lager uitslag bij hypertensie en hogere bij
hypotensie
- Doppler-effect → echt beweging rbc zelf → via geluidsprobe → enkel SAP
- Normaalwaarden → individuele en rasverschillen
- Hond → SAP/DAP → 133/75 mmHg
- Kat → 124/84
Bloed
- https://eclinpath.com/ → voor videos → belangrijk voor examen
- Vb vraag examen → bloedbuisje EDTA → niet genoeg gekanteld → partiele stolling → welke waarde wijkt af? →
bloedplaatjes → zullen al deels verbruikt zijn → thrombocytopenie
- Serum = plasma - stollingsfactoren
- Verschillende buisjes
- Rood (Serum biochemie en immunologie), blauw (citraat, stolling, thrombocyten en bloedgroep), groen
(heparine, bloedgasanalyse, eletrolyten, hormonen, …, bloedstolling), paars (EDTA, bloedstolling,
verschillende cellen dus hematologie), wit (NaFluoride, glucose)
- Pre-analytische fouten → examen
- Volg order of draw → bacterieel oz altijd eerst → blauw (citraat) → rood (serum) → groen (heparine) →
paars (EDTA) → grijs (fluoride)
- Doe macroscopische beoordeling → korrels en klonters (fysiologisch bij Eq)
- Hemolyse index → door pathologie of staalname-/verwerkingsfouten → schudden, hoge onderdruk, te
smalle naald, slechte bewaring, te lange centrifugatie
- → foute vulling, stolling, stress, angst, DSverschillen, icterisch bloed, medicatie, niet nuchter
- Bv paard met stress → sterk zweten en contractie milt → hoge HTC en als later opnieuw bloed →
abnormale stijging WBC → leukocytose
- Bv lama anesthesie → ketamine en xylazine → hyperglycemie → bloedwaardes verstoord
,Hematologie
- Compleet blood count → CBC
-
- Laser flow cytometer → rbc cytogram → meer verstoring = meer correlatie hb in cel
- Rechter deel bij beide → regeneratieve anemie → rbc te vroeg uit beenmerg → grotere cellen met
minder hb
- Bij dot plot → plaatjes links onder, rbc links boven, reticulocyten centraal
- Veel staafkernige neutrofielen → veel jonge neutrofielen → acuut verhaal → linksverschuiving
- Segmentkernig → oude/rijpe neutrofielen
- Bij cortisone injectie → neutrofielen plakken bloedvatwand → segmentkernige komen vrij →
rechtsverschuiving
-
- Normaal → C → hond, E → paard, F → kat, B → rund → examen
RBC → hematocrietbepaling
- Gebruik paars, groen of blauw buisje → voor buffy coat
- Te laag → kan fysiologisch zijn
-
, - → 1 normaal, 2 lipidemie, 3 hypochroom, 4 icterus
- MCV → mean cell volume → te groot?
- Te vroeg beenmerg verlaten → bv regeneratieve anemie
- Ijzertekort door voeding
- Parasiaire infectie
- Jongen vrouwen → verliezen veel bloed → microcytaire anemie
- Kan fysiologisch veulen
- MCH → mean cell hemoglobine → kleur
- Te weinig bij ijzertekort → hypochroom
- Te veel door artefact → hyperchroom
- MCHC → mean cell hemoglonbine concentration → volume tov rbc → let op valse stijgingen
- Lager bij kalveren
- Lager bij regeneratieve anemie (en Fe te kort)
- Normaal 30% → 1/3e → alle dieren → examen
- Hoger bij kameelachtigen
- Hemolyse → valse stijging → zie 3e staal boven → examen
- Verschillende beelden → examen
- Rouleaux → fysiologisch bij Eq → verdwijnt na aanlengen bloed met 0.9% NaCl (niet bij verdunnen)
-
- Reticulocyten → immature RBC → groter en kern → regeneratief bloedbeeld na anemie
-
- Howell J lichaampjes → fysiologisch bij Eq → kernresten → regeneratief anemie
- → hond IMHA
- Heinz bodies → gedenatureerde hb → oxidatieve schade door bv intoxicatie of tekort bv Cu
-
- Acanthocyten → kan fysiologische Ru → stervormige RBC → kan wijzen op leverletsel, artefact, foute
preparaat voorbereiding → maak 2x
, -
- Stijging HCT → dehydratatie, miltcontractie, polycytemia (enige echte)
- Polycytemie vera → primair → neoplasie beenmerg
- Secundaire polycytemie → appropriate → normale reactie lichaam door bv hartlijden
- Secundaire polycytemie → inappropriate → door bv EPO therapie → extern
- Casus voor examen → niet meer stappen en geen verbetering en last diffuse pijn extremiteiten → na
inschakelen neuroloog geen abnormaliteit → daarna bloed genomen en bleek dus polycytemia met HCT
68 (normaal 38) → als gevolg aderlating en water aanvullen → dit kwam allemaal door een polycytemia
vera als klacht van benen die pijn doen en meneer niet meer kan wandelen door dus de continue
hypoxie
- Daling HTC → hemorrhagisch (bloedding), hemolytisch (cellyse), aplastisch (beenmerg)
- Ijzergehaltes
- Stijging → hemolyse (komt vrij), leverletsel (minder bindend), te veel opname voer
- Daling → vaker → te weinig opname, acute ontsteking, hypoproteinemie of chronisch nierletsel
- Transferrine → ijzer transporteiwit
- Stijging → ijzertekort (lever compenseren)
- Daling → overmaat ijzer, chronische ontsteking of leverfalen
- Ferritine → eiwit voor opslag
- Stijging → te veel ijzer of chronische ontsteking
- Daling → verhoogd verbruik of chronische tekorten
Witte bloedcellen
-
- Stijging? → ontsteking (maar niet altijd bij ontsteking een stijging)
- Infectie → systemisch → leukocytose
- Casus examen → teef met vesiculitis met erstige bacteriele pus → lokaal (alleen in blaas) → in bloed geen
afwijkend leukocytenformule
- Neutrofielen → examen
- Stijging → reactie lichaam
- Door
- Stress → vnl segmentkernige
- Cortico’s → vnl segmentkernige
- Arbeid, infectie en weefselverval
Bloeddruk
- Via riva-roxxi principe → niet invasief arterieel
- Holle manchet/cuff → opblasen tot Pcuff > SAP (systolische arteiele druk) → dalen druk → Pcuf < SAP voor
registratie → verder dalen → Pcuf < DAP (diastolische arteriele druk) voor registratie
-
- Registratie bloeddruk
- Auscultatie → stethoscoop → korotkofftonen → vnl humaan
- Oscillometrie → detectie in manchet → automatisch, maar lager uitslag bij hypertensie en hogere bij
hypotensie
- Doppler-effect → echt beweging rbc zelf → via geluidsprobe → enkel SAP
- Normaalwaarden → individuele en rasverschillen
- Hond → SAP/DAP → 133/75 mmHg
- Kat → 124/84
Bloed
- https://eclinpath.com/ → voor videos → belangrijk voor examen
- Vb vraag examen → bloedbuisje EDTA → niet genoeg gekanteld → partiele stolling → welke waarde wijkt af? →
bloedplaatjes → zullen al deels verbruikt zijn → thrombocytopenie
- Serum = plasma - stollingsfactoren
- Verschillende buisjes
- Rood (Serum biochemie en immunologie), blauw (citraat, stolling, thrombocyten en bloedgroep), groen
(heparine, bloedgasanalyse, eletrolyten, hormonen, …, bloedstolling), paars (EDTA, bloedstolling,
verschillende cellen dus hematologie), wit (NaFluoride, glucose)
- Pre-analytische fouten → examen
- Volg order of draw → bacterieel oz altijd eerst → blauw (citraat) → rood (serum) → groen (heparine) →
paars (EDTA) → grijs (fluoride)
- Doe macroscopische beoordeling → korrels en klonters (fysiologisch bij Eq)
- Hemolyse index → door pathologie of staalname-/verwerkingsfouten → schudden, hoge onderdruk, te
smalle naald, slechte bewaring, te lange centrifugatie
- → foute vulling, stolling, stress, angst, DSverschillen, icterisch bloed, medicatie, niet nuchter
- Bv paard met stress → sterk zweten en contractie milt → hoge HTC en als later opnieuw bloed →
abnormale stijging WBC → leukocytose
- Bv lama anesthesie → ketamine en xylazine → hyperglycemie → bloedwaardes verstoord
,Hematologie
- Compleet blood count → CBC
-
- Laser flow cytometer → rbc cytogram → meer verstoring = meer correlatie hb in cel
- Rechter deel bij beide → regeneratieve anemie → rbc te vroeg uit beenmerg → grotere cellen met
minder hb
- Bij dot plot → plaatjes links onder, rbc links boven, reticulocyten centraal
- Veel staafkernige neutrofielen → veel jonge neutrofielen → acuut verhaal → linksverschuiving
- Segmentkernig → oude/rijpe neutrofielen
- Bij cortisone injectie → neutrofielen plakken bloedvatwand → segmentkernige komen vrij →
rechtsverschuiving
-
- Normaal → C → hond, E → paard, F → kat, B → rund → examen
RBC → hematocrietbepaling
- Gebruik paars, groen of blauw buisje → voor buffy coat
- Te laag → kan fysiologisch zijn
-
, - → 1 normaal, 2 lipidemie, 3 hypochroom, 4 icterus
- MCV → mean cell volume → te groot?
- Te vroeg beenmerg verlaten → bv regeneratieve anemie
- Ijzertekort door voeding
- Parasiaire infectie
- Jongen vrouwen → verliezen veel bloed → microcytaire anemie
- Kan fysiologisch veulen
- MCH → mean cell hemoglobine → kleur
- Te weinig bij ijzertekort → hypochroom
- Te veel door artefact → hyperchroom
- MCHC → mean cell hemoglonbine concentration → volume tov rbc → let op valse stijgingen
- Lager bij kalveren
- Lager bij regeneratieve anemie (en Fe te kort)
- Normaal 30% → 1/3e → alle dieren → examen
- Hoger bij kameelachtigen
- Hemolyse → valse stijging → zie 3e staal boven → examen
- Verschillende beelden → examen
- Rouleaux → fysiologisch bij Eq → verdwijnt na aanlengen bloed met 0.9% NaCl (niet bij verdunnen)
-
- Reticulocyten → immature RBC → groter en kern → regeneratief bloedbeeld na anemie
-
- Howell J lichaampjes → fysiologisch bij Eq → kernresten → regeneratief anemie
- → hond IMHA
- Heinz bodies → gedenatureerde hb → oxidatieve schade door bv intoxicatie of tekort bv Cu
-
- Acanthocyten → kan fysiologische Ru → stervormige RBC → kan wijzen op leverletsel, artefact, foute
preparaat voorbereiding → maak 2x
, -
- Stijging HCT → dehydratatie, miltcontractie, polycytemia (enige echte)
- Polycytemie vera → primair → neoplasie beenmerg
- Secundaire polycytemie → appropriate → normale reactie lichaam door bv hartlijden
- Secundaire polycytemie → inappropriate → door bv EPO therapie → extern
- Casus voor examen → niet meer stappen en geen verbetering en last diffuse pijn extremiteiten → na
inschakelen neuroloog geen abnormaliteit → daarna bloed genomen en bleek dus polycytemia met HCT
68 (normaal 38) → als gevolg aderlating en water aanvullen → dit kwam allemaal door een polycytemia
vera als klacht van benen die pijn doen en meneer niet meer kan wandelen door dus de continue
hypoxie
- Daling HTC → hemorrhagisch (bloedding), hemolytisch (cellyse), aplastisch (beenmerg)
- Ijzergehaltes
- Stijging → hemolyse (komt vrij), leverletsel (minder bindend), te veel opname voer
- Daling → vaker → te weinig opname, acute ontsteking, hypoproteinemie of chronisch nierletsel
- Transferrine → ijzer transporteiwit
- Stijging → ijzertekort (lever compenseren)
- Daling → overmaat ijzer, chronische ontsteking of leverfalen
- Ferritine → eiwit voor opslag
- Stijging → te veel ijzer of chronische ontsteking
- Daling → verhoogd verbruik of chronische tekorten
Witte bloedcellen
-
- Stijging? → ontsteking (maar niet altijd bij ontsteking een stijging)
- Infectie → systemisch → leukocytose
- Casus examen → teef met vesiculitis met erstige bacteriele pus → lokaal (alleen in blaas) → in bloed geen
afwijkend leukocytenformule
- Neutrofielen → examen
- Stijging → reactie lichaam
- Door
- Stress → vnl segmentkernige
- Cortico’s → vnl segmentkernige
- Arbeid, infectie en weefselverval
