Steden en Burgers in de lage landen
Leidende vraag 1: Wat maakte de opkomst van een stedelijke
burgerij in de Nederlandse gewesten mogelijk (1050-1302)?
Begrippen:
Feodale stelsel / feodale heren / Het systeem dat grond door (leen)heren in leen
leenstelsel gegeven wordt aan leenmannen.
Stadsrechten Het recht van de inwoners om o.a. hun stad zelf
te besturen en zelf recht te spreken. Dit recht
werd gegeven door de heer van het gebied.
Poorters / burgers Burger van een stad met stadsrechten.
Aspirant poorters Mensen, vaak kooplieden of ambachtslieden, die
burger van een bepaalde stad willen worden en
bereid zijn ervoor te betalen.
Verzorgingsgebied Het gebied rondom een stad, waarvoor die stad
een economische functie heeft.
Lakennijverheid / Atrecht / Arras Een wollen stof van hoge kwaliteit, die o.a. wordt
gebruikt bij het maken van kleding. De
schapenhouderij van Atrecht leverde veel wol
op, wat de basis legde voor de lakenindustrie.
Jaarmarkten Een jaarlijks terugkerende markt die bedoeld is
voor de verhandeling van vee, grondstoffen en
goederen.
Monetaire economie (ook wel: Een economie waarin mensen geld gebruiken
geldeconomie) om mee te handelen.
Koopliedengilden Een vereniging van mensen met hetzelfde
beroep die de gezamenlijke belangen behartigt.
Patriciaat Een sociale laag van rijke kooplieden in de derde
klasse, maar zich gedragen als tweede stand.
De Hanze Een samenwerkingsverband van handelssteden
om concurrentie te voorkomen.
Het gemeen De ‘gewone’ inwoners van een stad en het
verzorgingsgebied. Hier vallen poorters,
ambachtslieden en boeren onder.
De Guldensporenslag Een veldslag waarin Vlaamse ambachtslieden
en boeren streden tegen patriciërs en Franse
ridders. De ambachtslieden en boeren wonnen
deze strijd.
Samenvattende vragen:
Wie waren de leenheren van het Het noorden van Nederland lag in het Heilige
zuiden van de Nederlanden en wie de Roomse Rijk met een politiek systeem van
, leenheren van het noorden van de feodale verhoudingen. De keizer was de hoogste
Nederlanden? leenheer, die stukken grond uitleende aan zijn
leenmannen: graven en hertogen. Het zuiden
van Nederland lag in het koninkrijk Frankrijk.
Waardoor kon de handel en ambacht Vanaf de 11e eeuw deed zich in Europa een
terugkeren in West-Europa? aantal veranderingen voor. Er kwam het
drieslagstelsel, de ijzeren ploeg, het paard (ipv
os) en het ontginnen, hierdoor ontstonden er
voedseloverschotten met als gevolg
bevolkingsgroei, specialisatie en toenemende
handel. Door de bevolkingsgroei en specialisatie
ontstond er verstedelijking: oude steden
herrezen en nieuwe steden verschenen bij
kruispunten en rivieren. Door de toenemende
handel ontstond er weer een monetaire
economie.
De opkomst van handel en ambacht legden de
basis voor het herleven van een agrarisch
urbane samenleving. In deze samenleving
verscheen er in de derde stand een nieuwe laag:
de patriciërs.
Welk gebied in Europa zou daardoor in Om stedelingen hun economische belangen te
de Late Middeleeuwen het meest beschermen kregen, bevochten en kochten
verstedelijkt raken, en wat zijn daarvan handelaren stadsrechten waarmee ze zichzelf
belangrijke oorzaken? konden besturen en beschermen. De inwoners
van deze steden werden poorters/burgers
genoemd (samen de burgerij).
Vanwege de marktfunctie vertakte het
(handels)netwerk tussen steden en het
verzorgingsgebied zich steeds meer. Om
zichzelf in stand te houden had de stad een
constante toestroom nodig van kapitaalkrachtige
of kundige aspirant-poorters.
Vlaanderen had een aansluiting met de Hanze,
waardoor zij zich tot een van de meest
verstedelijkte gebieden van Europa ontwikkelde.
Welke stad was het startpunt van de Het startpunt van stedelijke dynamiek in de
Nederlandse stedelijke dynamiek en Nederlandse gewesten was Atrecht (Arras).
waarom deze stad? Economisch gezien kon die stad door de hoge
landbouwproductiviteit en de schapenhouderij in
de regio een centrale plaats in de lakennijverheid
veroveren. Politiek gezien was Vlaanderen een
stad met stadsrechten. En religieus gezien was
het de hoofdstad van een bisdom
(kerkprovincie), waardoor er veel
werkgelegenheid was. Handelaren in deze
bisschopsstad vonden aansluiting op een
handelsnetwerk dat zich via jaarmarkten in
Leidende vraag 1: Wat maakte de opkomst van een stedelijke
burgerij in de Nederlandse gewesten mogelijk (1050-1302)?
Begrippen:
Feodale stelsel / feodale heren / Het systeem dat grond door (leen)heren in leen
leenstelsel gegeven wordt aan leenmannen.
Stadsrechten Het recht van de inwoners om o.a. hun stad zelf
te besturen en zelf recht te spreken. Dit recht
werd gegeven door de heer van het gebied.
Poorters / burgers Burger van een stad met stadsrechten.
Aspirant poorters Mensen, vaak kooplieden of ambachtslieden, die
burger van een bepaalde stad willen worden en
bereid zijn ervoor te betalen.
Verzorgingsgebied Het gebied rondom een stad, waarvoor die stad
een economische functie heeft.
Lakennijverheid / Atrecht / Arras Een wollen stof van hoge kwaliteit, die o.a. wordt
gebruikt bij het maken van kleding. De
schapenhouderij van Atrecht leverde veel wol
op, wat de basis legde voor de lakenindustrie.
Jaarmarkten Een jaarlijks terugkerende markt die bedoeld is
voor de verhandeling van vee, grondstoffen en
goederen.
Monetaire economie (ook wel: Een economie waarin mensen geld gebruiken
geldeconomie) om mee te handelen.
Koopliedengilden Een vereniging van mensen met hetzelfde
beroep die de gezamenlijke belangen behartigt.
Patriciaat Een sociale laag van rijke kooplieden in de derde
klasse, maar zich gedragen als tweede stand.
De Hanze Een samenwerkingsverband van handelssteden
om concurrentie te voorkomen.
Het gemeen De ‘gewone’ inwoners van een stad en het
verzorgingsgebied. Hier vallen poorters,
ambachtslieden en boeren onder.
De Guldensporenslag Een veldslag waarin Vlaamse ambachtslieden
en boeren streden tegen patriciërs en Franse
ridders. De ambachtslieden en boeren wonnen
deze strijd.
Samenvattende vragen:
Wie waren de leenheren van het Het noorden van Nederland lag in het Heilige
zuiden van de Nederlanden en wie de Roomse Rijk met een politiek systeem van
, leenheren van het noorden van de feodale verhoudingen. De keizer was de hoogste
Nederlanden? leenheer, die stukken grond uitleende aan zijn
leenmannen: graven en hertogen. Het zuiden
van Nederland lag in het koninkrijk Frankrijk.
Waardoor kon de handel en ambacht Vanaf de 11e eeuw deed zich in Europa een
terugkeren in West-Europa? aantal veranderingen voor. Er kwam het
drieslagstelsel, de ijzeren ploeg, het paard (ipv
os) en het ontginnen, hierdoor ontstonden er
voedseloverschotten met als gevolg
bevolkingsgroei, specialisatie en toenemende
handel. Door de bevolkingsgroei en specialisatie
ontstond er verstedelijking: oude steden
herrezen en nieuwe steden verschenen bij
kruispunten en rivieren. Door de toenemende
handel ontstond er weer een monetaire
economie.
De opkomst van handel en ambacht legden de
basis voor het herleven van een agrarisch
urbane samenleving. In deze samenleving
verscheen er in de derde stand een nieuwe laag:
de patriciërs.
Welk gebied in Europa zou daardoor in Om stedelingen hun economische belangen te
de Late Middeleeuwen het meest beschermen kregen, bevochten en kochten
verstedelijkt raken, en wat zijn daarvan handelaren stadsrechten waarmee ze zichzelf
belangrijke oorzaken? konden besturen en beschermen. De inwoners
van deze steden werden poorters/burgers
genoemd (samen de burgerij).
Vanwege de marktfunctie vertakte het
(handels)netwerk tussen steden en het
verzorgingsgebied zich steeds meer. Om
zichzelf in stand te houden had de stad een
constante toestroom nodig van kapitaalkrachtige
of kundige aspirant-poorters.
Vlaanderen had een aansluiting met de Hanze,
waardoor zij zich tot een van de meest
verstedelijkte gebieden van Europa ontwikkelde.
Welke stad was het startpunt van de Het startpunt van stedelijke dynamiek in de
Nederlandse stedelijke dynamiek en Nederlandse gewesten was Atrecht (Arras).
waarom deze stad? Economisch gezien kon die stad door de hoge
landbouwproductiviteit en de schapenhouderij in
de regio een centrale plaats in de lakennijverheid
veroveren. Politiek gezien was Vlaanderen een
stad met stadsrechten. En religieus gezien was
het de hoofdstad van een bisdom
(kerkprovincie), waardoor er veel
werkgelegenheid was. Handelaren in deze
bisschopsstad vonden aansluiting op een
handelsnetwerk dat zich via jaarmarkten in
