Ontwikkelingspsychologie
Robert S. Feldman – 9e editie 2024
Samenvatting voor NTI HBO bachelor
toegepaste psychologie
Yara van Loon
,Hoofdstuk 1 Een inleiding in de ontwikkeling van
een kind
Een oriëntatie op de ontwikkelingspsychologie
Ontwikkelingspsychologie: de wetenschappelijke
benadering die de veranderingen, groei en stabiliteit bij
opgroeiende mensen ,de focus ligt op de jonge jaren.
Specialisaties zijn:
Fysieke ontwikkeling: kijkt naar de hersenen, de
zintuigen etc.
Cognitieve ontwikkeling: ontwikkeling van
intellectuele vermogens zoals denken.
Sociaal emotionele ontwikkeling: kijkt o.a. naar
sociale relaties en het omgaan met emoties.
Persoonlijkheidsontwikkeling: focust zich op
gedragingen en karakter.
Ontwikkelingsfasen
Prenatale periode (van conceptie tot geboorte)
Babytijd (van geboorte tot 2 jaar)
Peuter- en kleutertijd ( van 2 tot 6 jaar)
Schooltijd (van 6 tot 12 jaar)
Adolescentie (van 12 tot 20 jaar)
Invloeden op de ontwikkeling
Mensen horen tot een cohort; een groep mensen die ongeveer rond
dezelfde tijd en op dezelfde plek geboren zijn. Verschillende
gebeurtenissen hebben invloed op alle mensen uit de cohort.
Normatieve gebeurtenissen: Gebeurtenissen die de meeste mensen
uit dezelfde cohort meemaken. Voorbeelden zijn:
o Historische gebeurtenissen: zoals oorlog, een pandemie of
rampen.
o Leeftijdsgebonden invloeden: biologische invloeden die
iedereen van een bepaalde leeftijdsgroep meemaakt. Bijv. het
bereiken van de pubertijd, ongesteld worden.
o Sociaal culturele invloeden; bijv. je afkomst, sociale klasse,
cultuur etc.
Niet normatieve gebeurtenissen:
, Speciale gebeurtenissen die een bepaald persoon
meemaakt, de meeste mensen maken deze
gebeurtenissen niet mee. Bijv. het overlijden van een
ouder.
Continue of discontinue verandering?
Continue verandering: Bijv. het groeien van kinderen.
Datgene wat er veranderd, veranderd alleen in hoeveelheid,
niet van aard.
Discontinue verandering: Bijv. het zindelijk worden.
Datgene wat veranderd, veranderd van aard. Ontwikkeling van
kinderen loopt met sprongetjes.
Kritieke en gevoelige perioden
We hebben het over een kritieke periode wanneer de effecten van een
bepaalde stimuli onomkeerbaar zijn (kan zowel positief als negatief zijn).
De Lange zei bijvoorbeeld dat een liefdevolle volwassenen voor een jong
kind essentieel is om zich veilig te laten voelen, als dit gemist wordt kan
dit niet op latere leeftijd gecompenseerd worden.
Echter, tegenwoordig geloven we meer in de plasticiteit (= flexibiliteit)
van kinderen. Uit verschillende onderzoeken blijkt dat we sommige
achterstanden wel degelijk kunnen inhalen. Daarom spreken we
tegenwoordig liever van gevoelige perioden. Hierbij zien we wel dat we
, extra gevoelig voor de effecten van een stimuli zijn, maar deze effecten
hoeven niet permanent te zijn.
Nature en nurture
Nature nurture debat: is ons gedrag aangeboren of aangeleerd? Met
nature bedoelen we dat geen wat aangeboren is, een voorbeeld hiervan is
een proces dat we maturatie noemen; het ontvouwen van voorbestemde
genetische informatie.
Nurture gaat over de omgevingsinvloeden, voorbeelden hiervan zijn:
o Biologisch – bijv. alcoholgebruik tijdens de zwangerschap.
o Sociaal – bijv. de manier van opvoeden.
o Maatschappelijk – bijv. in welke economische klasse een kind
opgroeit.
De ontwikkelingspsychologie geloofd er in dat gedrag niet puur nature of
nurture is, maar een combinatie van beide. De vraag is meer; wat heeft
meer invloed op wat?
Hoofdstuk 2. Theoretische perspectieven en
onderzoek
Perspectieven bij het kijken naar kinderen
Een theorie is een verklaring voor een bepaald verschijnsel. We bekijken
hier 5 theoretische perspectieven op de ontwikkeling van het kind:
1. Psychodynamisch perspectief:
Gedrag komt voort uit onbewuste innerlijke krachten. De
grondlegger hiervan was Sigmund Freud met zijn
psychoanalytische theorie: “Onbewuste krachten bepalen
iemands persoonlijkheid en gedrag”. Volgens Freud kent onze
persoonlijkheid 3 aspecten:
Robert S. Feldman – 9e editie 2024
Samenvatting voor NTI HBO bachelor
toegepaste psychologie
Yara van Loon
,Hoofdstuk 1 Een inleiding in de ontwikkeling van
een kind
Een oriëntatie op de ontwikkelingspsychologie
Ontwikkelingspsychologie: de wetenschappelijke
benadering die de veranderingen, groei en stabiliteit bij
opgroeiende mensen ,de focus ligt op de jonge jaren.
Specialisaties zijn:
Fysieke ontwikkeling: kijkt naar de hersenen, de
zintuigen etc.
Cognitieve ontwikkeling: ontwikkeling van
intellectuele vermogens zoals denken.
Sociaal emotionele ontwikkeling: kijkt o.a. naar
sociale relaties en het omgaan met emoties.
Persoonlijkheidsontwikkeling: focust zich op
gedragingen en karakter.
Ontwikkelingsfasen
Prenatale periode (van conceptie tot geboorte)
Babytijd (van geboorte tot 2 jaar)
Peuter- en kleutertijd ( van 2 tot 6 jaar)
Schooltijd (van 6 tot 12 jaar)
Adolescentie (van 12 tot 20 jaar)
Invloeden op de ontwikkeling
Mensen horen tot een cohort; een groep mensen die ongeveer rond
dezelfde tijd en op dezelfde plek geboren zijn. Verschillende
gebeurtenissen hebben invloed op alle mensen uit de cohort.
Normatieve gebeurtenissen: Gebeurtenissen die de meeste mensen
uit dezelfde cohort meemaken. Voorbeelden zijn:
o Historische gebeurtenissen: zoals oorlog, een pandemie of
rampen.
o Leeftijdsgebonden invloeden: biologische invloeden die
iedereen van een bepaalde leeftijdsgroep meemaakt. Bijv. het
bereiken van de pubertijd, ongesteld worden.
o Sociaal culturele invloeden; bijv. je afkomst, sociale klasse,
cultuur etc.
Niet normatieve gebeurtenissen:
, Speciale gebeurtenissen die een bepaald persoon
meemaakt, de meeste mensen maken deze
gebeurtenissen niet mee. Bijv. het overlijden van een
ouder.
Continue of discontinue verandering?
Continue verandering: Bijv. het groeien van kinderen.
Datgene wat er veranderd, veranderd alleen in hoeveelheid,
niet van aard.
Discontinue verandering: Bijv. het zindelijk worden.
Datgene wat veranderd, veranderd van aard. Ontwikkeling van
kinderen loopt met sprongetjes.
Kritieke en gevoelige perioden
We hebben het over een kritieke periode wanneer de effecten van een
bepaalde stimuli onomkeerbaar zijn (kan zowel positief als negatief zijn).
De Lange zei bijvoorbeeld dat een liefdevolle volwassenen voor een jong
kind essentieel is om zich veilig te laten voelen, als dit gemist wordt kan
dit niet op latere leeftijd gecompenseerd worden.
Echter, tegenwoordig geloven we meer in de plasticiteit (= flexibiliteit)
van kinderen. Uit verschillende onderzoeken blijkt dat we sommige
achterstanden wel degelijk kunnen inhalen. Daarom spreken we
tegenwoordig liever van gevoelige perioden. Hierbij zien we wel dat we
, extra gevoelig voor de effecten van een stimuli zijn, maar deze effecten
hoeven niet permanent te zijn.
Nature en nurture
Nature nurture debat: is ons gedrag aangeboren of aangeleerd? Met
nature bedoelen we dat geen wat aangeboren is, een voorbeeld hiervan is
een proces dat we maturatie noemen; het ontvouwen van voorbestemde
genetische informatie.
Nurture gaat over de omgevingsinvloeden, voorbeelden hiervan zijn:
o Biologisch – bijv. alcoholgebruik tijdens de zwangerschap.
o Sociaal – bijv. de manier van opvoeden.
o Maatschappelijk – bijv. in welke economische klasse een kind
opgroeit.
De ontwikkelingspsychologie geloofd er in dat gedrag niet puur nature of
nurture is, maar een combinatie van beide. De vraag is meer; wat heeft
meer invloed op wat?
Hoofdstuk 2. Theoretische perspectieven en
onderzoek
Perspectieven bij het kijken naar kinderen
Een theorie is een verklaring voor een bepaald verschijnsel. We bekijken
hier 5 theoretische perspectieven op de ontwikkeling van het kind:
1. Psychodynamisch perspectief:
Gedrag komt voort uit onbewuste innerlijke krachten. De
grondlegger hiervan was Sigmund Freud met zijn
psychoanalytische theorie: “Onbewuste krachten bepalen
iemands persoonlijkheid en gedrag”. Volgens Freud kent onze
persoonlijkheid 3 aspecten:
