Week 1
- kan uitleggen wat de begrippen toezicht en handhaving inhouden en
toepassen in casuïstiek;
Handhaving: met handhaving wordt gedoeld op de activiteiten van de overheid om naleving
van regels te bewerkstelligen of af te dwingen
De mogelijkheden die een bestuursorgaan heeft om naleving van wetten te bewerkstelligen
of af te dwingen
Toezicht: met daartoe bevoegde personen (toezichthouders) controleert het bestuursorgaan
of de wetten en regels in zijn werkgebied worden nageleefd
- kan de verschillen tussen herstelsancties en bestraffende sancties (maatregel
en boete) uitleggen;
Herstelsancties - artikel 5:2 lid 1 sub b Awb: een bestuurlijke sanctie die strekt tot het
geheel of gedeeltelijk ongedaan maken of beëindigen van een overtreding tot voorkoming
van herhaling van een overtreding dan wel het wegnemen of beperken van de gevolgen van
deze overtreding. Doel: herstellen onrechtmatige situatie.
Last onder dwangsom, last onder bestuursdwang & intrekking beschikking
Bestraffende sancties - artikel 5:2 lid 1 sub c Awb: een bestuurlijke sanctie voor zover
deze beoogd de overtreder leed toe te voegen. Doel: bestraffen overtreder
Bestuurlijke boete.
Verschil: Bij een herstelsanctie zit het op het herstellen van de onrechtmatige situatie. Bij
een bestraffende sanctie ziet het op het bestraffen van de overtreder. De doelen van de
straffen zijn anders.
- kan uitleggen wat de wettelijke grondslag in het kader van handhaving en
toezicht is en toepassen in casuïstiek;
● Art 6 EVRM. Criminal charge: bijzondere bescherming voor iemand bij wie een
overtreding is geconstateerd. Geldt ook voor bestuurlijke boete. Alle
beschermingsmaatregelen hierin opgenomen gelden ook voor bestuurlijke boete.
● Grondwet. Beperkingen, met name art 10 & 12: recht op privacy en huisvrede
● Awb boek 5. Algemene bepalingen, over bv sancties
● Bijzondere bestuurswetten. Regelen specifiek onderdeel, bv milieuregeling. Regels
staan in die wetten opgenomen. Bijzonder gaat voor algemeen!
● Lokale regelgeving. Gemeenteraad mag verordening aannemen en hierin staat wat
wel/niet mag. Algemene Plaatselijke Verordening (APV)
● Verordeningen / beleidsregels. Kan elke gemeente voor zichzelf opmaken. Is laagste
categorie.
Titel 5 kent de volgende onderverdeling:
- Titel 5.1 Algemene bepalingen
● Artikelen 5:1 - 5:10a Awb
- Titel 5.2 Toezicht op de naleving
● Artikelen 5:11 - 5:20 Awb
- Titel 5.3 Herstelsancties
● Artikelen 5:21 - 5:39 Awb
- Titel 5.4 Bestuurlijke boete
● Artikelen 5:40 - 5:54 Awb
, - kan uitleggen wat het verschil is tussen bestuursrechtelijke, strafrechtelijke en
privaatrechtelijke handhaving en toepassen in casuïstiek.
Privaatrechtelijke handhaving
De overheid kan burgers door middel van het aangaan van overeenkomsten verplichtingen
opleggen. Wanneer die verplichtingen niet worden nagekomen kan de overheid via het
privaatrecht ervoor zorgdragen (handhaven) dat de burger zijn verplichting nakomt.
Strafrechtelijke handhaving
In sommige bestuursrechtelijke wetten is de overtreding van voorschriften aangemerkt als
strafbaar feit. Als er een voorschrift wordt overtreden kan de politie daarvan proces-verbaal
opmaken en de officier van justitie kan de verdachte dagvaarden voor de strafrechter.
Daarnaast is er sinds 2010 de wet OM-afdoening. De wet stelt onder andere gemeenten in
staat bij overtredingen van de Algemene Plaatselijke Verordening (APV) een bestuurlijke
strafbeschikking op te leggen aan de overtreder.
De bestuurlijke strafbeschikking geeft de mogelijkheid om net als bij de bestuurlijke boete
overlast in openbare ruimte aan te pakken. Een van de verschillen met de bestuurlijke boete
is dat je tegen de strafbeschikking in verzet kan gaan bij het OM. Je start dan een
strafrechtelijke procedure in plaats van een bestuursrechtelijke procedure.
Bestuursrechtelijke handhaving
Het bestuursrecht kan handhaven door het opleggen van sancties. Zo kunnen zij wanneer
iemand de wet overtreedt een herstelsanctie (last onder dwangsom of last onder
bestuursdwang) of bestraffende sanctie opleggen (bestuurlijke boete)
Voor bestuursrechtelijk en strafrechtelijk geldt: Una via beginsel - je moet 1 van de twee
wegen kiezen (5:44 Awb) & Ne bis in idem - je kan niet 2 keer gestraft worden voor hetzelfde
feit (5:43 Awb)
, Week 2
- De student kan de belangrijkste SJD-werkvelden waar toezicht plaatsvindt
benoemen;
Uitkering en re-integratie, criminaliteit & veiligheid
Drie niveaus van toezicht:
- Overheid
- Provincies
- Gemeente
Toezichthouders overheid:
- Landelijke opererende inspecties
● Dit zijn organisaties bij de Rijksoverheid die toezicht houden voor de
betreffende Minister (bestuursorgaan)
Voorbeelden toezicht overheid:
- Inspectie sociale zaken en werkgelegenheid
- Inspectie van onderwijs
- Inspectie volksgezondheid
- Inspectie gezondheidszorg en Jeugd
- Inspectie Leefomgeving en Transport Inspectie Veiligheid
We hebben nog veel meer inspecties vanuit landelijk opererende inspecties van de overheid
die allemaal gaan over toezicht houden. Dan hebben we het landelijke niveau gehad dan
gaan we een niveau lager - dan kom je bij de provincies.
Toezichthouders provincies:
- Provinciaal opererende inspecties
● Zij treden op namens Gedeputeerd Staten (bestuursorgaan)
Voorbeelden toezicht provincies
- Bodemsanering
- Natuur, milieu en landschap
- Afvalverwerkingsbedrijven
- Vuurwerkopslag
- Kwaliteit zwemwater
Toezichthouders gemeente
- Gemeentelijk instanties
● Aangewezen door B&W (bestuursorgaan)
Voorbeelden toezicht gemeente:
- Leerplichtambtenaar
- Sociale Recherche
- Horeca-inspectie
- Brandveiligheid
- Illegale hotels
- (fout) parkeren
- kan uitleggen wat de begrippen toezicht en handhaving inhouden en
toepassen in casuïstiek;
Handhaving: met handhaving wordt gedoeld op de activiteiten van de overheid om naleving
van regels te bewerkstelligen of af te dwingen
De mogelijkheden die een bestuursorgaan heeft om naleving van wetten te bewerkstelligen
of af te dwingen
Toezicht: met daartoe bevoegde personen (toezichthouders) controleert het bestuursorgaan
of de wetten en regels in zijn werkgebied worden nageleefd
- kan de verschillen tussen herstelsancties en bestraffende sancties (maatregel
en boete) uitleggen;
Herstelsancties - artikel 5:2 lid 1 sub b Awb: een bestuurlijke sanctie die strekt tot het
geheel of gedeeltelijk ongedaan maken of beëindigen van een overtreding tot voorkoming
van herhaling van een overtreding dan wel het wegnemen of beperken van de gevolgen van
deze overtreding. Doel: herstellen onrechtmatige situatie.
Last onder dwangsom, last onder bestuursdwang & intrekking beschikking
Bestraffende sancties - artikel 5:2 lid 1 sub c Awb: een bestuurlijke sanctie voor zover
deze beoogd de overtreder leed toe te voegen. Doel: bestraffen overtreder
Bestuurlijke boete.
Verschil: Bij een herstelsanctie zit het op het herstellen van de onrechtmatige situatie. Bij
een bestraffende sanctie ziet het op het bestraffen van de overtreder. De doelen van de
straffen zijn anders.
- kan uitleggen wat de wettelijke grondslag in het kader van handhaving en
toezicht is en toepassen in casuïstiek;
● Art 6 EVRM. Criminal charge: bijzondere bescherming voor iemand bij wie een
overtreding is geconstateerd. Geldt ook voor bestuurlijke boete. Alle
beschermingsmaatregelen hierin opgenomen gelden ook voor bestuurlijke boete.
● Grondwet. Beperkingen, met name art 10 & 12: recht op privacy en huisvrede
● Awb boek 5. Algemene bepalingen, over bv sancties
● Bijzondere bestuurswetten. Regelen specifiek onderdeel, bv milieuregeling. Regels
staan in die wetten opgenomen. Bijzonder gaat voor algemeen!
● Lokale regelgeving. Gemeenteraad mag verordening aannemen en hierin staat wat
wel/niet mag. Algemene Plaatselijke Verordening (APV)
● Verordeningen / beleidsregels. Kan elke gemeente voor zichzelf opmaken. Is laagste
categorie.
Titel 5 kent de volgende onderverdeling:
- Titel 5.1 Algemene bepalingen
● Artikelen 5:1 - 5:10a Awb
- Titel 5.2 Toezicht op de naleving
● Artikelen 5:11 - 5:20 Awb
- Titel 5.3 Herstelsancties
● Artikelen 5:21 - 5:39 Awb
- Titel 5.4 Bestuurlijke boete
● Artikelen 5:40 - 5:54 Awb
, - kan uitleggen wat het verschil is tussen bestuursrechtelijke, strafrechtelijke en
privaatrechtelijke handhaving en toepassen in casuïstiek.
Privaatrechtelijke handhaving
De overheid kan burgers door middel van het aangaan van overeenkomsten verplichtingen
opleggen. Wanneer die verplichtingen niet worden nagekomen kan de overheid via het
privaatrecht ervoor zorgdragen (handhaven) dat de burger zijn verplichting nakomt.
Strafrechtelijke handhaving
In sommige bestuursrechtelijke wetten is de overtreding van voorschriften aangemerkt als
strafbaar feit. Als er een voorschrift wordt overtreden kan de politie daarvan proces-verbaal
opmaken en de officier van justitie kan de verdachte dagvaarden voor de strafrechter.
Daarnaast is er sinds 2010 de wet OM-afdoening. De wet stelt onder andere gemeenten in
staat bij overtredingen van de Algemene Plaatselijke Verordening (APV) een bestuurlijke
strafbeschikking op te leggen aan de overtreder.
De bestuurlijke strafbeschikking geeft de mogelijkheid om net als bij de bestuurlijke boete
overlast in openbare ruimte aan te pakken. Een van de verschillen met de bestuurlijke boete
is dat je tegen de strafbeschikking in verzet kan gaan bij het OM. Je start dan een
strafrechtelijke procedure in plaats van een bestuursrechtelijke procedure.
Bestuursrechtelijke handhaving
Het bestuursrecht kan handhaven door het opleggen van sancties. Zo kunnen zij wanneer
iemand de wet overtreedt een herstelsanctie (last onder dwangsom of last onder
bestuursdwang) of bestraffende sanctie opleggen (bestuurlijke boete)
Voor bestuursrechtelijk en strafrechtelijk geldt: Una via beginsel - je moet 1 van de twee
wegen kiezen (5:44 Awb) & Ne bis in idem - je kan niet 2 keer gestraft worden voor hetzelfde
feit (5:43 Awb)
, Week 2
- De student kan de belangrijkste SJD-werkvelden waar toezicht plaatsvindt
benoemen;
Uitkering en re-integratie, criminaliteit & veiligheid
Drie niveaus van toezicht:
- Overheid
- Provincies
- Gemeente
Toezichthouders overheid:
- Landelijke opererende inspecties
● Dit zijn organisaties bij de Rijksoverheid die toezicht houden voor de
betreffende Minister (bestuursorgaan)
Voorbeelden toezicht overheid:
- Inspectie sociale zaken en werkgelegenheid
- Inspectie van onderwijs
- Inspectie volksgezondheid
- Inspectie gezondheidszorg en Jeugd
- Inspectie Leefomgeving en Transport Inspectie Veiligheid
We hebben nog veel meer inspecties vanuit landelijk opererende inspecties van de overheid
die allemaal gaan over toezicht houden. Dan hebben we het landelijke niveau gehad dan
gaan we een niveau lager - dan kom je bij de provincies.
Toezichthouders provincies:
- Provinciaal opererende inspecties
● Zij treden op namens Gedeputeerd Staten (bestuursorgaan)
Voorbeelden toezicht provincies
- Bodemsanering
- Natuur, milieu en landschap
- Afvalverwerkingsbedrijven
- Vuurwerkopslag
- Kwaliteit zwemwater
Toezichthouders gemeente
- Gemeentelijk instanties
● Aangewezen door B&W (bestuursorgaan)
Voorbeelden toezicht gemeente:
- Leerplichtambtenaar
- Sociale Recherche
- Horeca-inspectie
- Brandveiligheid
- Illegale hotels
- (fout) parkeren
