Forensische Victimologie 2025
Inhoudsopgave
Forensische Victimologie 2025 ......................................................................................................... 1
Hoorcollege 1 (06/02/2025)......................................................................................................................... 2
Verplichte literatuur ............................................................................................................................... 13
Hoorcollege 2 (12/02/25) .......................................................................................................................... 15
Verplichte literatuur ............................................................................................................................... 20
Hoorcollege 3: Getraumatiseerde slachtoffers ......................................................................................... 23
Verplichte literatuur ............................................................................................................................... 31
Hoorcollege 4 (27/02/25): Nepslachtoffers ................................................................................................ 35
Verplichte literatuur ............................................................................................................................... 47
Verplichte literatuur ............................................................................................................................... 65
Hoorcollege 6 (06/03/25): Beslissen over slachtofferervaringen .......................................................... 71
Verplichte literatuur ............................................................................................................................... 79
,Hoorcollege 1 (06/02/2025)
• Tentamen: 15 meerkeuzevragen + 5 open vragen ipv 10 open vragen
• Schriftelijke opdracht: in groepjes maximaal 3 studenten ipv individueel
College:
Slachtofferemancipatie: een korte geschiedenis
Verschillende factoren (Groenhuijsen, 2028):
1. Toegenomen mondigheid burger; mensen spraken zich eerder uit
2. Terroristische acties in jaren ’70 vorige eeuw
3. Vrouwenbeweging (ging vooral over mensenrechten en grondrechten)
4. Toename criminaliteit (gelegenheidstheorie; vrouwen gingen vaker buitenhuis
werken)
Succesvolle slachtofferbeweging
Kenmerken:
- Geschikte aanleiding
- Vertolker(s) met aanzien (‘law of the few’) → The voice: Tim Hofman
- Wetenschappelijke onderbouwing
- Juiste timing en politiek klimaat (kabinet links of rechts?)
- Media- aandacht
Zes cases (die relevant zijn voor de cursus):
1. WOII
- Vlak na de oorlog: slachtoffermarginalisatie
- Neurenberg processen → de slachtoffers waren afwezig, ze waren aanwezig in de rol
van de getuige.
- Uitzondering: Verzetsstrijders
- Emancipatie begin jaren ’70; toen kwam er pas verandering voor slachtofferrechten/
de behandeling van slachtoffers. Kwam gratieverlening van drie nazi criminelen in Breda. Dit
leidde tot heel veel protesten van slachtoffers van deze criminelen. Jan Bastiaans (psychiater,
gespecialiseerd in nazi trauma’s) vertolkte deze geluiden van de slachtoffers.
,Resultaten slachtofferbeweging
Hulpverlening slachtoffers WOIII
→ Tot
Na WOII
- 1947→ Wet buitengewoon Pensioen (uitsluitend verzetsslachtoffers) →
Schadevergoeding actief slachtofferschap
- Eind jaren ’40 – eind jaren ’60 → Rijksgroepsregelingen (als onderdeel Algemene
bijstandswet) → Zorgverlening passief slachtofferschap.
- Begin jaren ‘7- - helft jaren ’80:
• 1971; Omkering bewijslast Wet buitengewoon Pensioen
Omkering bewijslast
Ziekte of gebrek gevolg van verzet in de oorlog?
- Tot 1971: Bewijslast causaal verband bij slachtoffer; kan je dus niet aantonen dat de
oorlog nog van invloed is op jouw leven, dan krijg je geen scahdevergoeding.
- Vanaf 1971: bewijslast ontbreken causaal verband bij buitengewone pensioenraad
, 2. Vietnam (lobby PTSS)
Tijdens en vlak na de oorlog:
- Weinig tot geen maatschappelijke steun
- Vietnamvets werden gezien als gevaarlijke gekken.
- Live beelden via televisie van de gevaarlijke handelingen die daar plaatsvonden.
Van ‘baby killer’ tot held
Eind jaren ’70 – beging jaren ’80:
- Vietnamvets werden gezien als helden
- Verdienden erkenning…
- Werden niet langer gezien als gekken, maar werden neergezet als helden die erkenning
verdienden omdat ze zich bevonden in onmenselijke omstandigheden.
VVAW en ‘street corner psychiatry’
- Mensen gingen de straat op voor wat hen is overkomen tijdens hun uitzending naar
Vietnam in de oorlog.
- Psychiaters gingen zich uiten als vertolkers voor deze slachtoffers. Dus de veteranen
gingen de straat op met de psychiaters uit protest.
- Dit was heel succesvol → het leidde tot de opname van PTSS in de DSM-5 (1980)
• PTSS als grondslag uitkering wegens ‘comvat- related injury’
• PTSS als grondslag voor ‘NGRI’ – verweer (NGRI= Not Guilty by Reason or
Insanity/ Ontoerekninsgvatbaarheid)
- War veterans memorials en onderscheidingen
- Oprichting GGZ-centra voor getraumatiseerde oorlogsveteranen.
Inhoudsopgave
Forensische Victimologie 2025 ......................................................................................................... 1
Hoorcollege 1 (06/02/2025)......................................................................................................................... 2
Verplichte literatuur ............................................................................................................................... 13
Hoorcollege 2 (12/02/25) .......................................................................................................................... 15
Verplichte literatuur ............................................................................................................................... 20
Hoorcollege 3: Getraumatiseerde slachtoffers ......................................................................................... 23
Verplichte literatuur ............................................................................................................................... 31
Hoorcollege 4 (27/02/25): Nepslachtoffers ................................................................................................ 35
Verplichte literatuur ............................................................................................................................... 47
Verplichte literatuur ............................................................................................................................... 65
Hoorcollege 6 (06/03/25): Beslissen over slachtofferervaringen .......................................................... 71
Verplichte literatuur ............................................................................................................................... 79
,Hoorcollege 1 (06/02/2025)
• Tentamen: 15 meerkeuzevragen + 5 open vragen ipv 10 open vragen
• Schriftelijke opdracht: in groepjes maximaal 3 studenten ipv individueel
College:
Slachtofferemancipatie: een korte geschiedenis
Verschillende factoren (Groenhuijsen, 2028):
1. Toegenomen mondigheid burger; mensen spraken zich eerder uit
2. Terroristische acties in jaren ’70 vorige eeuw
3. Vrouwenbeweging (ging vooral over mensenrechten en grondrechten)
4. Toename criminaliteit (gelegenheidstheorie; vrouwen gingen vaker buitenhuis
werken)
Succesvolle slachtofferbeweging
Kenmerken:
- Geschikte aanleiding
- Vertolker(s) met aanzien (‘law of the few’) → The voice: Tim Hofman
- Wetenschappelijke onderbouwing
- Juiste timing en politiek klimaat (kabinet links of rechts?)
- Media- aandacht
Zes cases (die relevant zijn voor de cursus):
1. WOII
- Vlak na de oorlog: slachtoffermarginalisatie
- Neurenberg processen → de slachtoffers waren afwezig, ze waren aanwezig in de rol
van de getuige.
- Uitzondering: Verzetsstrijders
- Emancipatie begin jaren ’70; toen kwam er pas verandering voor slachtofferrechten/
de behandeling van slachtoffers. Kwam gratieverlening van drie nazi criminelen in Breda. Dit
leidde tot heel veel protesten van slachtoffers van deze criminelen. Jan Bastiaans (psychiater,
gespecialiseerd in nazi trauma’s) vertolkte deze geluiden van de slachtoffers.
,Resultaten slachtofferbeweging
Hulpverlening slachtoffers WOIII
→ Tot
Na WOII
- 1947→ Wet buitengewoon Pensioen (uitsluitend verzetsslachtoffers) →
Schadevergoeding actief slachtofferschap
- Eind jaren ’40 – eind jaren ’60 → Rijksgroepsregelingen (als onderdeel Algemene
bijstandswet) → Zorgverlening passief slachtofferschap.
- Begin jaren ‘7- - helft jaren ’80:
• 1971; Omkering bewijslast Wet buitengewoon Pensioen
Omkering bewijslast
Ziekte of gebrek gevolg van verzet in de oorlog?
- Tot 1971: Bewijslast causaal verband bij slachtoffer; kan je dus niet aantonen dat de
oorlog nog van invloed is op jouw leven, dan krijg je geen scahdevergoeding.
- Vanaf 1971: bewijslast ontbreken causaal verband bij buitengewone pensioenraad
, 2. Vietnam (lobby PTSS)
Tijdens en vlak na de oorlog:
- Weinig tot geen maatschappelijke steun
- Vietnamvets werden gezien als gevaarlijke gekken.
- Live beelden via televisie van de gevaarlijke handelingen die daar plaatsvonden.
Van ‘baby killer’ tot held
Eind jaren ’70 – beging jaren ’80:
- Vietnamvets werden gezien als helden
- Verdienden erkenning…
- Werden niet langer gezien als gekken, maar werden neergezet als helden die erkenning
verdienden omdat ze zich bevonden in onmenselijke omstandigheden.
VVAW en ‘street corner psychiatry’
- Mensen gingen de straat op voor wat hen is overkomen tijdens hun uitzending naar
Vietnam in de oorlog.
- Psychiaters gingen zich uiten als vertolkers voor deze slachtoffers. Dus de veteranen
gingen de straat op met de psychiaters uit protest.
- Dit was heel succesvol → het leidde tot de opname van PTSS in de DSM-5 (1980)
• PTSS als grondslag uitkering wegens ‘comvat- related injury’
• PTSS als grondslag voor ‘NGRI’ – verweer (NGRI= Not Guilty by Reason or
Insanity/ Ontoerekninsgvatbaarheid)
- War veterans memorials en onderscheidingen
- Oprichting GGZ-centra voor getraumatiseerde oorlogsveteranen.
