Hersenen & Gedrag Samenvatting 2024
Psychologie Universiteit Utrecht
Samenvatting H/G 3 t/m 32
Intro tot psychologie
Wat is psychologie? -> Psychologie is de wetenschappelijke studie van het
brein, hierin worden gedachtes, emoties en gedrag in meegenomen.
- Het woord komt van twee Griekse woorden; psyché wat betekent
geest en logos wat betekent de objectieve studie van. Dus de
letterlijke vertaling is de objectieve studie van de geest.
- Vandaag de dag definiëren we het als een wetenschappelijke studie
van gedrag, mentale processen en brein functies.
Introspectie = de persoonlijke observatie van je eigen gedachtes.
Waarom studeren we psychologie?
- Een dieper begrip van onszelf als individuen.
- Psychologie voorziet veel kansen om onze kritische
denkvaardigheden te verbeteren.
- Psychologie kan helpen bij het begrijpen van en ook oplossingen te
bedenken voor veel maatschappelijke problemen.
- Het kan ook voor antwoorden zorgen op vragen die we stellen uit
simpele nieuwsgierigheid.
Waar komt psychologie vandaan?
Het is een relatief jonge wetenschap; 1870 voor het eerst echt besproken.
- Psychologie qua wetenschap is een hybride wetenschap, met twee
grote stammen; filosofie en natuurlijke wetenschappen.
- Filosofie = filosofen en psychologen stellen zichzelf dezelfde vragen
over bijvoorbeeld de natuur van de mens, etc. Ze combineren de
balans van biologische factoren met die van de omgeving als ze
nadenken over de ontwikkeling van menselijk gedrag.
- Natuurlijke wetenschappen = artsen legden een basis voor de
kennis van het brein en van het zenuwstelsel.
- De twee disciplines komen samen om een nieuwe wetenschap te
creëren.
Hoogtepunten in de geschiedenis van psychologie
- Griekse filosofen -> observaties kunnen verklaard worden door
natuurlijke, niet bovennatuurlijke, verklaringen.
, - Britse empiristen -> kennis wordt opgedaan via ervaring.
- Artsen -> het brein is de bron van kennis.
- 17- en 18-eeuwse natuurlijke wetenschappers -> ontdekkingen over
gevoel en beweging laten zien dat de geest fysiek is.
- Hermann von Helmholtz -> onderzoeken van reactietijd bevestigen
het idee dat de geest fysiek is.
Hoe begon psychologie als wetenschap?
De eerste psycholoog ooit was Wilhelm Wundt, hij heeft de eerste
psychologische experiment ooit uitgevoerd (1897).
- Structuralisme -> een benadering in waar het brein verdeeld wordt
tot kleine elementen van mentale ervaring.
- Wundt zag mentale ervaring als een hiërarchie.
Gestalt psychologie -> een benadering dat ervaring ziet als iets anders
dan de som van zijn elementen.
Functionalisme -> een benadering dat gedrag ziet als doelgericht en
betekenisvol voor overleving.
Klinische psychologie en Freud
Freud heeft de techniek van psychoanalyse ontwikkeld voor de
behandeling van mentale aandoeningen.
In de jaren 60, Amerikaanse psychologie focuste zich op behaviorisme aan
de ene kant en aan de andere kant Freuds theorieën. Maar ze zagen bij
onderzoeken niet de gewenste resultaten dus creëerden ze een nieuwe
optie; humanistische psychologie.
- Freud zag juist het slechte in de mens, terwijl Maslow juist het goede
van mens in zag. De humanistische psychologen vonden dat de
mens van aard goed was.
- Carl Rogers ontwikkelde een nieuwe benadering wat cliënt-gerichte
therapie.
De 'behaviorists' en de cognitieve revolutie
Behaviorisme -> een benadering dat de studie van observeerbare gedrag
inhoudt.
- Pavlov bijvoorbeeld had een groot impact op deze benadering. ->
Pavlov effect, dit wordt nu klassiek conditionering genoemd.
- Edward Thorndike stelde als eerst de regel dat gedrag gevolgd door
positieve uitkomsten vaker herhaald zou worden dan gedrag dat
gevolgd werd door negatieve uitkomsten.
,Uiteindelijk kwam er een cognitieve revolutie, waarbij ontdekt werd dat
mentale processen ook bestudeerd op wetenschappelijk gebied kon
worden.
De psychologische perspectieven =
- Biologische psychologie focust op de relatie tussen geest en gedrag
en de onderliggende biologische processen.
- Evolutionaire psychologie probeert de vraag te beantwoorden hoe
de fysieke structuur en gedrag zich ontwikkeld heeft door de
overleving van onze soort.
- Cognitieve psychologie focust op de verwerking van informatie.
Onze vaardigheid van herinnering speelt hierbij een grote rol.
- Ontwikkeling psychologie verkent de normale veranderingen in
gedrag dat gebeuren tijdens ons leven.
- Sociale en persoonlijkheid psychologie beschrijft de effecten van de
sociale omgeving, daarbij ingetrokken de sociale en culturele
diversiteit.
- Klinische psychologie probeert psychologische stoornissen te
verklaren, te definiëren en te behandelen.
H.1 p.35-68
1.1 Biologische kant van gedrag
Filosofische vragen ; Waarom is er een ding als een ziel/bewustzijn is een
universum die bestaat uit materie en energie?
-> Hieruit vloeit het mind-brain probleem, hoe en waarom zijn sommige
types van brein activiteit bewustzijn.
Biologische psychologie is de studie van de fysieke, evolutie en
ontwikkelende mechanismes van gedrag en ervaring. Het doel is het
verbinden van biologie bij de kwesties van de psychologie. -> Het is ook
een manier van kijken, het beweert dat we denken en gedragen door brein
mechanismes (brein activiteit) en dat we deze mechanismes ontwikkeld
hebben door evolutie.
Op microscopisch level zijn er twee soorten cellen =
- Neurons/zenuwcellen -> overdragen boodschappen van de een naar
de ander, en naar spieren en klieren (zweten bijvoorbeeld). Ze zijn
erg verschillend v elkaar in vorm, grootte en functie.
- Gliacellen-> meestal kleiner dan zenuwcellen, veel functies maar
overdragen niet boodschappen over grote afstanden.
3 belangrijke kwesties =
1- Waarneming vindt plaats in je hersenen. Je voelt het in je brein.
, 2- Mentale activiteit en bepaalde types van hersenactiviteit zijn
onafscheidelijk. Dit wordt monisme genoemd, het idee dat het
universum bestaat uit een type ding. Het tegenovergestelde is
dualisme, het idee dat hersenen en ziel twee verschillende dingen
zijn.
3- Mensen verschillen van elkaar op veel manieren, en veel van deze
verschillen kunnen teruggevonden worden in de hersenen.
Biologische verklaringen van gedrag
Er zijn 4 verschillende soorten biologische verklaringen van gedrag;
1. Fysiologisch ; verbinden van gedrag met de activiteit van het brein
en andere organen. DE LICHAMELIJKE SAMENHANG VAN HET
GEDRAG
2. Ontogenetisch ; verklaart hoe iets ontwikkelt, bijvoorbeeld het
verschil in man en vrouw
3. Evolutionair ; het reconstrueren van de geschiedenis op basis van
evolutie van een structuur of gedrag. DE EVOLUTIE VAN HET
GEDRAG
4. Functioneel ; waarom een structuur of gedrag zich zo heeft
ontwikkeld (evolutie) als het nu is. FUNCTIE VAN HET GEDRAG
Neuro ethiek
Bij het onderzoeken in biologische psychologie kunnen er soms ethische
problemen ontstaan =
- Kwesties rondom dier onderzoek
Waarom onderzoeken we dieren als we geïnteresseerd zijn in mensen?
1. Veel van de mechanismes van gedrag zijn vergelijkbaar over
meerdere soorten, en soms ook makkelijker te bestuderen in niet-
menselijke soorten. -> als je een complexe machine wil begrijpen
moet je misschien eerst beginnen met een minder-complexe
machine.
2. We zijn geïnteresseerd in dieren voor hun eigen bestwil -> Mensen
zijn altijd nieuwsgierig, we willen alles in de wereld (en dus ook
dieren) graag begrijpen. Het zit in onze natuur
3. Wat we leren over dieren kan ons ook nog eens helpen bij de
evolutie van de mens te begrijpen. -> op wat voor manier zijn we
vergelijkbaar met andere soorten zoals apen.
4. Als laatste zijn er veel regels of ethische beperkingen op bepaalde
soorten onderzoek bij mensen, maar kunnen we deze wel bij dieren
Psychologie Universiteit Utrecht
Samenvatting H/G 3 t/m 32
Intro tot psychologie
Wat is psychologie? -> Psychologie is de wetenschappelijke studie van het
brein, hierin worden gedachtes, emoties en gedrag in meegenomen.
- Het woord komt van twee Griekse woorden; psyché wat betekent
geest en logos wat betekent de objectieve studie van. Dus de
letterlijke vertaling is de objectieve studie van de geest.
- Vandaag de dag definiëren we het als een wetenschappelijke studie
van gedrag, mentale processen en brein functies.
Introspectie = de persoonlijke observatie van je eigen gedachtes.
Waarom studeren we psychologie?
- Een dieper begrip van onszelf als individuen.
- Psychologie voorziet veel kansen om onze kritische
denkvaardigheden te verbeteren.
- Psychologie kan helpen bij het begrijpen van en ook oplossingen te
bedenken voor veel maatschappelijke problemen.
- Het kan ook voor antwoorden zorgen op vragen die we stellen uit
simpele nieuwsgierigheid.
Waar komt psychologie vandaan?
Het is een relatief jonge wetenschap; 1870 voor het eerst echt besproken.
- Psychologie qua wetenschap is een hybride wetenschap, met twee
grote stammen; filosofie en natuurlijke wetenschappen.
- Filosofie = filosofen en psychologen stellen zichzelf dezelfde vragen
over bijvoorbeeld de natuur van de mens, etc. Ze combineren de
balans van biologische factoren met die van de omgeving als ze
nadenken over de ontwikkeling van menselijk gedrag.
- Natuurlijke wetenschappen = artsen legden een basis voor de
kennis van het brein en van het zenuwstelsel.
- De twee disciplines komen samen om een nieuwe wetenschap te
creëren.
Hoogtepunten in de geschiedenis van psychologie
- Griekse filosofen -> observaties kunnen verklaard worden door
natuurlijke, niet bovennatuurlijke, verklaringen.
, - Britse empiristen -> kennis wordt opgedaan via ervaring.
- Artsen -> het brein is de bron van kennis.
- 17- en 18-eeuwse natuurlijke wetenschappers -> ontdekkingen over
gevoel en beweging laten zien dat de geest fysiek is.
- Hermann von Helmholtz -> onderzoeken van reactietijd bevestigen
het idee dat de geest fysiek is.
Hoe begon psychologie als wetenschap?
De eerste psycholoog ooit was Wilhelm Wundt, hij heeft de eerste
psychologische experiment ooit uitgevoerd (1897).
- Structuralisme -> een benadering in waar het brein verdeeld wordt
tot kleine elementen van mentale ervaring.
- Wundt zag mentale ervaring als een hiërarchie.
Gestalt psychologie -> een benadering dat ervaring ziet als iets anders
dan de som van zijn elementen.
Functionalisme -> een benadering dat gedrag ziet als doelgericht en
betekenisvol voor overleving.
Klinische psychologie en Freud
Freud heeft de techniek van psychoanalyse ontwikkeld voor de
behandeling van mentale aandoeningen.
In de jaren 60, Amerikaanse psychologie focuste zich op behaviorisme aan
de ene kant en aan de andere kant Freuds theorieën. Maar ze zagen bij
onderzoeken niet de gewenste resultaten dus creëerden ze een nieuwe
optie; humanistische psychologie.
- Freud zag juist het slechte in de mens, terwijl Maslow juist het goede
van mens in zag. De humanistische psychologen vonden dat de
mens van aard goed was.
- Carl Rogers ontwikkelde een nieuwe benadering wat cliënt-gerichte
therapie.
De 'behaviorists' en de cognitieve revolutie
Behaviorisme -> een benadering dat de studie van observeerbare gedrag
inhoudt.
- Pavlov bijvoorbeeld had een groot impact op deze benadering. ->
Pavlov effect, dit wordt nu klassiek conditionering genoemd.
- Edward Thorndike stelde als eerst de regel dat gedrag gevolgd door
positieve uitkomsten vaker herhaald zou worden dan gedrag dat
gevolgd werd door negatieve uitkomsten.
,Uiteindelijk kwam er een cognitieve revolutie, waarbij ontdekt werd dat
mentale processen ook bestudeerd op wetenschappelijk gebied kon
worden.
De psychologische perspectieven =
- Biologische psychologie focust op de relatie tussen geest en gedrag
en de onderliggende biologische processen.
- Evolutionaire psychologie probeert de vraag te beantwoorden hoe
de fysieke structuur en gedrag zich ontwikkeld heeft door de
overleving van onze soort.
- Cognitieve psychologie focust op de verwerking van informatie.
Onze vaardigheid van herinnering speelt hierbij een grote rol.
- Ontwikkeling psychologie verkent de normale veranderingen in
gedrag dat gebeuren tijdens ons leven.
- Sociale en persoonlijkheid psychologie beschrijft de effecten van de
sociale omgeving, daarbij ingetrokken de sociale en culturele
diversiteit.
- Klinische psychologie probeert psychologische stoornissen te
verklaren, te definiëren en te behandelen.
H.1 p.35-68
1.1 Biologische kant van gedrag
Filosofische vragen ; Waarom is er een ding als een ziel/bewustzijn is een
universum die bestaat uit materie en energie?
-> Hieruit vloeit het mind-brain probleem, hoe en waarom zijn sommige
types van brein activiteit bewustzijn.
Biologische psychologie is de studie van de fysieke, evolutie en
ontwikkelende mechanismes van gedrag en ervaring. Het doel is het
verbinden van biologie bij de kwesties van de psychologie. -> Het is ook
een manier van kijken, het beweert dat we denken en gedragen door brein
mechanismes (brein activiteit) en dat we deze mechanismes ontwikkeld
hebben door evolutie.
Op microscopisch level zijn er twee soorten cellen =
- Neurons/zenuwcellen -> overdragen boodschappen van de een naar
de ander, en naar spieren en klieren (zweten bijvoorbeeld). Ze zijn
erg verschillend v elkaar in vorm, grootte en functie.
- Gliacellen-> meestal kleiner dan zenuwcellen, veel functies maar
overdragen niet boodschappen over grote afstanden.
3 belangrijke kwesties =
1- Waarneming vindt plaats in je hersenen. Je voelt het in je brein.
, 2- Mentale activiteit en bepaalde types van hersenactiviteit zijn
onafscheidelijk. Dit wordt monisme genoemd, het idee dat het
universum bestaat uit een type ding. Het tegenovergestelde is
dualisme, het idee dat hersenen en ziel twee verschillende dingen
zijn.
3- Mensen verschillen van elkaar op veel manieren, en veel van deze
verschillen kunnen teruggevonden worden in de hersenen.
Biologische verklaringen van gedrag
Er zijn 4 verschillende soorten biologische verklaringen van gedrag;
1. Fysiologisch ; verbinden van gedrag met de activiteit van het brein
en andere organen. DE LICHAMELIJKE SAMENHANG VAN HET
GEDRAG
2. Ontogenetisch ; verklaart hoe iets ontwikkelt, bijvoorbeeld het
verschil in man en vrouw
3. Evolutionair ; het reconstrueren van de geschiedenis op basis van
evolutie van een structuur of gedrag. DE EVOLUTIE VAN HET
GEDRAG
4. Functioneel ; waarom een structuur of gedrag zich zo heeft
ontwikkeld (evolutie) als het nu is. FUNCTIE VAN HET GEDRAG
Neuro ethiek
Bij het onderzoeken in biologische psychologie kunnen er soms ethische
problemen ontstaan =
- Kwesties rondom dier onderzoek
Waarom onderzoeken we dieren als we geïnteresseerd zijn in mensen?
1. Veel van de mechanismes van gedrag zijn vergelijkbaar over
meerdere soorten, en soms ook makkelijker te bestuderen in niet-
menselijke soorten. -> als je een complexe machine wil begrijpen
moet je misschien eerst beginnen met een minder-complexe
machine.
2. We zijn geïnteresseerd in dieren voor hun eigen bestwil -> Mensen
zijn altijd nieuwsgierig, we willen alles in de wereld (en dus ook
dieren) graag begrijpen. Het zit in onze natuur
3. Wat we leren over dieren kan ons ook nog eens helpen bij de
evolutie van de mens te begrijpen. -> op wat voor manier zijn we
vergelijkbaar met andere soorten zoals apen.
4. Als laatste zijn er veel regels of ethische beperkingen op bepaalde
soorten onderzoek bij mensen, maar kunnen we deze wel bij dieren
