Onderzoekend vermogen 3
JONGEREN INFORMATIEPUNT ROTTERDAM
Inleiding
Aanleiding
Sinds september 2020 loop ik stage als geldmattie bij het JIP Rotterdam, het jongeren informatiepunt
Rotterdam. Als geldmattie begeleid ik jongeren bij hun financiële problemen. Bij het JIP komen veel
jongeren terecht die schulden hebben, deze schulden lopen op tot in de duizenden euro’s. Ik vraag
me af: hoe komt het dat deze jongeren in de schulden belanden en wat wordt er gedaan aan de
preventie ervan? Wat wordt er gedaan aan het voorkomen van dat deze jongeren (opnieuw) in de
schulden terecht komen?
Context
Het JIP bestaat uit een organisatie van 3 medewerkers en 12 stagiaires. Het JIP heeft als doel
jongeren gratis en anoniem hulp, advies en informatie te bieden. De organisatie kan jongeren helpen
bij het op orde krijgen van geldzaken om bijvoorbeeld schulden af te lossen (JIP, z.d.).
JIP Rotterdam geeft naast het verlenen van informatie en advies lessen op scholen met thema’s die
relevant zijn voor de jongeren. Ook bieden zij een geldcursus aan en het zogeheten ‘geldmattie’
project. Jongeren worden gekoppeld aan een maatje, een geldmattie, de geldmatties zijn getraind
om jongeren te helpen financieel zelfredzaam te worden. (JIP, z.d.).
De organisatie begeleidt al voor een langere tijd jongeren met hulpvragen over schulden en geld. Van
daaruit heeft het JIP het project geldmattie opgezet om zich te specialiseren op dit gebied. De
jongeren die aangemeld worden voor dit project zijn tussen de 18 en 27 jaar oud. Als
meetinstrument is er een zelfredzaamheidsmatrix ontwikkeld die wordt ingezet in de begeleiding
tussen geldmattie en de jongere met schulden (Geldmattie, z.d.)
Jongeren komen steeds meer geld tekort. Uit een artikel blijkt dat 37% van de mbo’ers van 18 jaar en
ouder momenteel een schuld hebben en eén op de vier een betalingsachterstanden heeft (Nibud,
z.d.)
Een doelstelling vanuit de gemeente is dat jongeren zelfredzaam worden en mee kunnen
participeren in de samenleving. Om dat te bereiken moeten jongeren de kans hebben en veilig op
moeten groeien om als doel het perspectief van de jongeren te versterken (Gemeente Rotterdam,
z.d.).
In de jeugdwet staat dat de gemeente verantwoordelijk is om hulp en ondersteuning aan jongeren te
bieden. Volgens de jeugdwet moeten jongeren onder andere beschikking hebben tot hulp van goede
kwaliteit, zorgen dat de hulpverlening ook echt beschikbaar is en dat er samen wordt gekeken met
de jongeren welke vorm van hulp zij nodig hebben (Rijksoverheid, z.d.)
, Probleemstelling
Praktijkprobleem
Uit de interviews met medewerkers van het JIP Rotterdam blijkt dat er veel jongeren met schulden
zijn die bij het JIP worden aangemeld. De schuldenproblematiek onder jongeren is problematisch.
Het ontstaan van deze schulden kunnen verschillende oorzaken hebben. Jongeren zien vaker de
consequenties niet in en kunnen makkelijk denken over het niet betalen van hun rekeningen.
Jongeren houden hun administratie niet bij en openen hun brieven niet, zo overzien zij de situatie
niet meer. Ook spelen er vaak meerdere problematieken bij een jongere, zij ervaren stress en de
thuissituatie kan invloed hebben. De medewerkers geven aan dat de dienstverlening vooral gericht is
op het verlenen van informatie en het oplossen van de schulden. Er worden minder of geen
maatregelen genomen voor de oorzaken en het voorkomen van schulden. De medewerkers van het
JIP geven aan dat zij buiten om de zelfredzaamheidsmatrix verder geen grip hebben op de manier
van het omgaan met geld onder de jongeren die zijn uitgestroomd.
Literatuurstudie
Reset Rotterdam is een plan met als doel een schuldenvrije generatie in Rotterdam. Zij willen meer
aandacht besteden aan de jongeren van Rotterdam. Aan de jeugdigen die ‘erfelijk’ belast de
toekomst in gaan doordat zij op allerlei gebieden tekort zijn gekomen. Jongvolwassenen lopen sneller
risico om in de schulden te komen omdat zij zich in een nieuwe fase bevinden waar
verantwoordelijkheden bij komen kijken op financieel gebied. Om de schulden aan te pakken, moet
er voorkomen worden dat de jongeren schulden maken, dit willen zij bereiken door voorlichting,
preventie en vroegsignalering. Zo hebben de jongeren meer kans op een betere toekomst, waarin zij
zich kunnen ontplooien en een steentje bij kunnen dragen aan de ontwikkeling van de stad.
Door voorlichtingen te geven en de jongeren te informeren over de financiële impact van
levenstransities zodat zij weten wat zij hieraan kunnen doen, leren zij verantwoord met financiële
zaken om te gaan (Gemeente Rotterdam, 2019).
Nibud onderscheid twee type schulden: formele (bij instanties en informele schulden (bij vrienden en
familie). Het ontstaan van financiële problemen wordt beïnvloed door het gebrek aan financiële
vaardigheden. Ook de houding van een jongere heeft een grote invloed, gevoelig zijn voor status en
verleidingen vergroten de kans dat iemand moeite heeft met om met geld om te gaan. Denk hierbij
aan reclames en trends die de jongeren beïnvloeden. Nibud beschrijft verschillende factoren die mee
kunnen spelen bij het ontstaan van schulden. Zo hebben uitwonenden vaker en grotere schulden dan
jongeren die thuis wonen. De opvoeding kan een rol spelen, vaardigheden, beperkingen, grote
levensgebeurtenissen en veranderingen kunnen van invloed zijn op het ontstaan van deze schulden.
Deze schulden leveren stress op en kan grote gevolgen voor een goede start in de levensfase van
jongeren (Nibud, z.d.)
Het is belangrijk voor jongeren dat zij voorbereid worden op de financiële uitdagingen die zij tegen
kunnen komen en dat zij met geld leren omgaan. Het is belangrijk dat zij hulp kunnen ontvangen
wanneer zij tegen problemen aanlopen. Volgens Nibud is het belangrijk om ter preventie aan een
aantal factoren te werken als: Financiële vaardigheden bijleren, het bewust maken van de financiële
houding, het bespreekbaar maken van de invloed van reclame, status en trends en begeleiding
bieden bij grote levensgebeurtenissen/ veranderingen. Wanneer er al schulden zijn is er begeleiding
nodig om deze problemen op te lossen en tijdens deze begeleiding de jongere financiële
vaardigheden bij te brengen (Nibud, z.d.).
JONGEREN INFORMATIEPUNT ROTTERDAM
Inleiding
Aanleiding
Sinds september 2020 loop ik stage als geldmattie bij het JIP Rotterdam, het jongeren informatiepunt
Rotterdam. Als geldmattie begeleid ik jongeren bij hun financiële problemen. Bij het JIP komen veel
jongeren terecht die schulden hebben, deze schulden lopen op tot in de duizenden euro’s. Ik vraag
me af: hoe komt het dat deze jongeren in de schulden belanden en wat wordt er gedaan aan de
preventie ervan? Wat wordt er gedaan aan het voorkomen van dat deze jongeren (opnieuw) in de
schulden terecht komen?
Context
Het JIP bestaat uit een organisatie van 3 medewerkers en 12 stagiaires. Het JIP heeft als doel
jongeren gratis en anoniem hulp, advies en informatie te bieden. De organisatie kan jongeren helpen
bij het op orde krijgen van geldzaken om bijvoorbeeld schulden af te lossen (JIP, z.d.).
JIP Rotterdam geeft naast het verlenen van informatie en advies lessen op scholen met thema’s die
relevant zijn voor de jongeren. Ook bieden zij een geldcursus aan en het zogeheten ‘geldmattie’
project. Jongeren worden gekoppeld aan een maatje, een geldmattie, de geldmatties zijn getraind
om jongeren te helpen financieel zelfredzaam te worden. (JIP, z.d.).
De organisatie begeleidt al voor een langere tijd jongeren met hulpvragen over schulden en geld. Van
daaruit heeft het JIP het project geldmattie opgezet om zich te specialiseren op dit gebied. De
jongeren die aangemeld worden voor dit project zijn tussen de 18 en 27 jaar oud. Als
meetinstrument is er een zelfredzaamheidsmatrix ontwikkeld die wordt ingezet in de begeleiding
tussen geldmattie en de jongere met schulden (Geldmattie, z.d.)
Jongeren komen steeds meer geld tekort. Uit een artikel blijkt dat 37% van de mbo’ers van 18 jaar en
ouder momenteel een schuld hebben en eén op de vier een betalingsachterstanden heeft (Nibud,
z.d.)
Een doelstelling vanuit de gemeente is dat jongeren zelfredzaam worden en mee kunnen
participeren in de samenleving. Om dat te bereiken moeten jongeren de kans hebben en veilig op
moeten groeien om als doel het perspectief van de jongeren te versterken (Gemeente Rotterdam,
z.d.).
In de jeugdwet staat dat de gemeente verantwoordelijk is om hulp en ondersteuning aan jongeren te
bieden. Volgens de jeugdwet moeten jongeren onder andere beschikking hebben tot hulp van goede
kwaliteit, zorgen dat de hulpverlening ook echt beschikbaar is en dat er samen wordt gekeken met
de jongeren welke vorm van hulp zij nodig hebben (Rijksoverheid, z.d.)
, Probleemstelling
Praktijkprobleem
Uit de interviews met medewerkers van het JIP Rotterdam blijkt dat er veel jongeren met schulden
zijn die bij het JIP worden aangemeld. De schuldenproblematiek onder jongeren is problematisch.
Het ontstaan van deze schulden kunnen verschillende oorzaken hebben. Jongeren zien vaker de
consequenties niet in en kunnen makkelijk denken over het niet betalen van hun rekeningen.
Jongeren houden hun administratie niet bij en openen hun brieven niet, zo overzien zij de situatie
niet meer. Ook spelen er vaak meerdere problematieken bij een jongere, zij ervaren stress en de
thuissituatie kan invloed hebben. De medewerkers geven aan dat de dienstverlening vooral gericht is
op het verlenen van informatie en het oplossen van de schulden. Er worden minder of geen
maatregelen genomen voor de oorzaken en het voorkomen van schulden. De medewerkers van het
JIP geven aan dat zij buiten om de zelfredzaamheidsmatrix verder geen grip hebben op de manier
van het omgaan met geld onder de jongeren die zijn uitgestroomd.
Literatuurstudie
Reset Rotterdam is een plan met als doel een schuldenvrije generatie in Rotterdam. Zij willen meer
aandacht besteden aan de jongeren van Rotterdam. Aan de jeugdigen die ‘erfelijk’ belast de
toekomst in gaan doordat zij op allerlei gebieden tekort zijn gekomen. Jongvolwassenen lopen sneller
risico om in de schulden te komen omdat zij zich in een nieuwe fase bevinden waar
verantwoordelijkheden bij komen kijken op financieel gebied. Om de schulden aan te pakken, moet
er voorkomen worden dat de jongeren schulden maken, dit willen zij bereiken door voorlichting,
preventie en vroegsignalering. Zo hebben de jongeren meer kans op een betere toekomst, waarin zij
zich kunnen ontplooien en een steentje bij kunnen dragen aan de ontwikkeling van de stad.
Door voorlichtingen te geven en de jongeren te informeren over de financiële impact van
levenstransities zodat zij weten wat zij hieraan kunnen doen, leren zij verantwoord met financiële
zaken om te gaan (Gemeente Rotterdam, 2019).
Nibud onderscheid twee type schulden: formele (bij instanties en informele schulden (bij vrienden en
familie). Het ontstaan van financiële problemen wordt beïnvloed door het gebrek aan financiële
vaardigheden. Ook de houding van een jongere heeft een grote invloed, gevoelig zijn voor status en
verleidingen vergroten de kans dat iemand moeite heeft met om met geld om te gaan. Denk hierbij
aan reclames en trends die de jongeren beïnvloeden. Nibud beschrijft verschillende factoren die mee
kunnen spelen bij het ontstaan van schulden. Zo hebben uitwonenden vaker en grotere schulden dan
jongeren die thuis wonen. De opvoeding kan een rol spelen, vaardigheden, beperkingen, grote
levensgebeurtenissen en veranderingen kunnen van invloed zijn op het ontstaan van deze schulden.
Deze schulden leveren stress op en kan grote gevolgen voor een goede start in de levensfase van
jongeren (Nibud, z.d.)
Het is belangrijk voor jongeren dat zij voorbereid worden op de financiële uitdagingen die zij tegen
kunnen komen en dat zij met geld leren omgaan. Het is belangrijk dat zij hulp kunnen ontvangen
wanneer zij tegen problemen aanlopen. Volgens Nibud is het belangrijk om ter preventie aan een
aantal factoren te werken als: Financiële vaardigheden bijleren, het bewust maken van de financiële
houding, het bespreekbaar maken van de invloed van reclame, status en trends en begeleiding
bieden bij grote levensgebeurtenissen/ veranderingen. Wanneer er al schulden zijn is er begeleiding
nodig om deze problemen op te lossen en tijdens deze begeleiding de jongere financiële
vaardigheden bij te brengen (Nibud, z.d.).
