literatuur
Religion and religions ~ Richards................................................................................................................................................................ 2
Ibn Siena ~ Leezenberg...............................................................................................................................................................................3
Humanisme en islam ~ Ljamai.....................................................................................................................................................................5
Humanistic Thought in the Islamic World of the Middle Ages ~ Ljamai....................................................................................................... 6
Ibn Baja ~ Leezenberg.................................................................................................................................................................................8
Genesis: 1 t/m 3...........................................................................................................................................................................................9
Terug naar het begin ~ Van Wolde............................................................................................................................................................ 10
What is Religion ~ Smart........................................................................................................................................................................... 12
World View Pluralism ~ Smart................................................................................................................................................................... 13
Introduction in the World's Religions ~ Smart............................................................................................................................................ 13
De drie parabels ~ Lucas 15......................................................................................................................................................................14
De dood van God ~ Nietzsche...................................................................................................................................................................15
Hayy Ibn Yaqzan........................................................................................................................................................................................15
Religion and religions ~ Richards
Het artikel onderzoekt de manier waarop religie voor verschillende schrijvers uit verschillende culturen uitdrukking vindt in verschillende
religieuze tradities, wat volgens de visie van Smart ten minste zeven dimensies vertoont. Er bestaat een gebruikelijk misverstand over
het doel van de studie naar religie. Het kost tijd om deze cyclus te doorbreken: er heerst nog steeds de overtuiging dat de vergelijking
van verschillende wereldbeelden verachtelijk is, en dat degenen die zich bezighouden met de studie van religies slechts relatief
religieus zijn, maar Smart laat zien dat dit niet altijd het geval is. Hi levert een belangrijke bijdrage aan dit 'verlichtigsproces': hij leert
men dat religie een 'Weltanschauung' is (= een manier om naar wereld te kijken; poging om betekenis en doel van leven te begrijpen)
en dat de studie naar religie een verkenning is van deze wereldbeelden die helpen om menselijke acties en gedachtes te vormen.
Relativisme
De relativistische definitie ziet religie als cultureel bepaald en variabel (realisten)
Ernst Troeltsch, theoloog, stelde dat religie cultureel bepaald is en dat alle religies zich manifesteren binnen religieuze
tradities. Hij benadrukte de voortdurende veranderingen in de wereld, wat het moeilijk maakt om te beweren dat één historische religie
de absolute waarheid bezit. Volgens Troeltsch is alles afhankelijk van historische context, en hij zag het als te complex om één
eenvoudige definitie voor religie en geschiedenis te vinden. Hij pleitte voor het accepteren van de diversiteit van religieuze ervaringen
en begreep dat openbaringen in verschillende culturen verschillend kunnen zijn.
Arnold Toynbee geloofde dat religies moeten streven naar hun eigen volledige ontwikkeling, maar tegelijkertijd open moeten
staan voor invloeden van andere religies om de waarheid te vinden. Hij dacht dat alle religies putten uit hetzelfde goddelijke licht, maar
dat dit licht zich aanpast aan hoe mensen het begrijpen. Hij pleitte voor wereldwijde eenheid om begrip voor andere culturen en religies
te vergroten. Hij benadrukte dat religies niet moeten samensmelten tot één, maar in plaats daarvan moeten respecteren en begrijpen,
om arrogantie en intolerantie te vermijden.
Essentialisme
De essentialistische definitie beweert dat er een universele religieuze essentie bestaat die in alle religies terug te vinden is (idealisten)
Het essentialistische standpunt zegt dat er een basisidee van religie is dat overal hetzelfde is, ongeacht de tijd of plaats. Dit
lijkt anders dan het relativistische standpunt dat zegt dat religie sterk wordt beïnvloed door de geschiedenis en cultuur. Maar het
essentialisme betekent niet dat één religie beter is dan de andere. Het benadrukt gewoon dat er gemeenschappelijke elementen zijn in
alle religies, zelfs als ze er anders uitzien door de geschiedenis en cultuur. Dus, in zekere zin lijken het essentialistische en
relativistische standpunt niet zo verschillend, omdat ze beiden erkennen dat alle religies iets gemeen hebben, zonder te zeggen dat
één religie superieur is.
Hegel was één van de eerste denkers die religie beschouwde als een op zichzelf staande essentie of een transcendentale
entiteit die ten grondslag ligt aan alle historische manifestaties.
Friedrich Schleiermacher, een theoloog uit de Romantiek, geloofde in een gemeenschappelijke religieuze essentie die losstaat van
historische vormen en de basis vormt voor alle religieuze overtuigingen. De waarheid van een religie wordt bepaald door hoe goed
deze essentie wordt uitgedrukt. Hij benadrukte dat religies verschillen vanwege hoe mensen religie ervaren en begrijpen. Volgens hem
draait ware religie om het gevoel van verbondenheid met iets groots en oneindigs, zoals het universum of God, dat hij 'sense and taste
of the Infinite' noemde. Schleiermacher legde de nadruk op innerlijke gevoelens en spirituele ervaringen in religie en zag dit als meer
dan louter emotie; het is een manier om de wereld en spirituele aspecten te begrijpen. Hij pleitte voor het accepteren van diversiteit in
religie en tegen het opleggen van uniformiteit, omdat dit de natuurlijke uitingen van spiritualiteit en religie zou beperken.
1
, Rudolf Otto bewonderde Friedrich Schleiermacher's ideeën over religie. Hij legde de nadruk op het belang van het
niet-rationele aspect van religie, wat hij het "numineuze" noemde. Dit numineuze gevoel is een gevoel van ontzag en fascinatie
wanneer mensen in aanraking komen met iets goddelijks of spiritueels, zoals een gevoel van eerbied en verwondering voor iets
buitengewoons. Otto dacht dat dit gevoel de kern van religie is en dat het de basis vormt van ons begrip van spiritualiteit. Hij geloofde
dat dit numineuze gevoel de gemeenschappelijke essentie van alle religies is.
W.E. Hocking heeft dezelfde essentialistische kijk op religie, wat betekent dat hij gelooft dat religie een diepgeworteld
menselijk verlangen onthult dat voor iedereen hetzelfde is. Maar hij denkt ook dat religie specifiek is voor verschillende groepen, omdat
de moraal van mensen wordt beïnvloed door hun gemeenschap (denk aan rituelen van verschillende religies). Als we proberen religie
te generaliseren, kunnen we de unieke kenmerken van elke religie negeren. Hocking gelooft dat alle religies een gemeenschappelijke
basis hebben in de religieuze intuïtie van de ziel. Wanneer verschillende religies met elkaar in contact komen, kunnen ze nieuwe
waarheden ontdekken en een dieper begrip van hun eigen religie ontwikkelen: het proces "herconceptie." Hocking denkt zelfs dat dit
zou kunnen leiden tot een wereldreligie, omdat het kan leiden tot een beter begrip van de essentie van alle religies. Dit idee lijkt op wat
denkers zoals Rudolf Otto en Friedrich Schleiermacher geloofden, omdat zij ook geloofden in een gemeenschappelijke religieuze
essentie.
Vivekananda en Radhakrishnan zijn belangrijke vertegenwoordigers van het standpunt dat een soortgelijke benadering van
religie te vinden is in de Indiase traditie. Beide denkers benadrukken dat het behoud van spirituele waarden en de ontwikkeling van het
spirituele leven belangrijk zijn en dat instellingen die deze idealen ondersteunen moeten worden verdedigd.
Vivekananda denkt dat religie in wezen hetzelfde is, zoals Plato's ideeënleer suggereert dat er tijdloze en bovennatuurlijke
ideeën zijn. Maar religie wordt op verschillende manieren uitgedrukt in verschillende geloofstradities: ze hebben een
gemeenschappelijke kern. Hij zegt dat we deze verscheidenheid moeten begrijpen en accepteren als verschillende manieren om
dezelfde religieuze essentie uit te drukken. Hij is beïnvloed door de Vedantische filosofie, die zegt dat God puur spiritueel is en in
iedereen aanwezig is. Vivekananda begrijpt het belang van symbolen in spirituele praktijken, maar hij benadrukt dat geen enkele religie
of symbool als universeel kan worden beschouwd.
Radhakrishnan gelooft dat alle religies een gemeenschappelijke, onveranderlijke essentie hebben: het streven naar spirituele
eenheid. Ze dienen het doel om spirituele waarden te behouden en het menselijk leven te vervullen. Geen enkele religie is superieur
aan de andere; ze zijn verschillende manieren om dezelfde spirituele waarheid te benaderen. Kennis van deze waarheid komt voort uit
diepe, innerlijke ervaringen waarin men zich één voelt met God, zonder de bevestiging van anderen. Mensen kunnen vergelijkbare,
maar minder intense spirituele ervaringen bereiken via kunst, poëzie en liefdevolle relaties. Radhakrishnan benadrukt het belang van
begrip en respect voor de basisprincipes van alle grote religies, omdat ze allemaal mensen leiden naar een eeuwige spirituele staat,
die verschillende namen heeft in verschillende religies.
Conclusion
idealisten geloven in een universele religieuze essentie die de basis vormt voor alle religies, terwijl realisten beweren dat religies vooral
historische en culturele constructies zijn, zonder zo'n universele basis. De vraag is of de ideeën over een universele religieuze essentie
en het begrip ervan door intuïtie en mystieke ervaring enkel geloofskwesties zijn of dat ze geldige vormen van kennis
vertegenwoordigen. Sommigen benadrukken dat zulke kennis, hoewel niet zintuiglijk, geldig is en niet als minderwaardig moet worden
beschouwd. Het debat tussen idealisme en realisme zal waarschijnlijk voortduren, maar dit kan leiden tot meer nadruk op empirische
benaderingen van religie in plaats van essentialistische opvattingen. Het is onzeker welk perspectief de overhand zal krijgen.
Hang Kung beweert dat het idee van een transcendentale religieuze entiteit die ten grondslag ligt aan alle positieve vormen
van religie, eenvoudigweg een bevestiging van geloof is.
Cantwell Smith beweert dat de zoektocht naar de essentie van religie ons simpelweg verder weg leidt van een waar begrip
van bepaalde religieuze tradities.
Ibn Siena ~ Leezenberg
Ibn Siena/Avicenna was een invloedrijke islamitische filosoof en arts in de Middeleeuwen. Hij toonde al op jonge leeftijd een
buitengewoon intellect en studeerde filosofie, rechten, logica en medicijnen. Hij schreef filosofische en medische werken en probeerde
steun te vinden bij beschermheren. Echter worstelde hij met gezondheidsproblemen. Hij overleed op 58-jarige leeftijd in 1037. Zijn
leven was een mix van intellectuele prestaties en persoonlijke uitdagingen.
Ibn Siena had moeite met het begrijpen van Aristoteles' Metafysica, totdat hij een boek van Al-Farabi las dat hem hielp de
concepten te doorgronden. Dit leidde tot zijn begrip van de aristotelische metafysica als de wetenschap van het bestaan en het eerste
principe.
Ibn Siena's werk
Zijn belangrijkste werk heet "De genezing," waarin hij probeerde de ziel te genezen door middel van wetenschappelijke kennis. Het is
een systematische bespreking van verschillende onderwerpen in verschillende vakgebieden.
Hij schreef ook "Het wetenschapsboek," dat een samenvatting is van "De genezing," en "Het boek van aanwijzingen en
opmerkingen", waarin hij verschillende wetenschappen en mystieke inzichten besprak. Deze werken werden niet zo vaak gelezen of
besproken door latere geleerden vanwege hun complexiteit.
Er is enige discussie geweest over de vraag of Ibn Siena een aparte "oosterse wijsheid" heeft ontwikkeld, maar dit is nogal
controversieel gebleken. Zijn kritiek op "westerse filosofen" was eigenlijk gericht op degenen die Aristoteles te streng volgden. Het lijkt
2