,samenvatting algemene economie en bedrijfsomgeving hulleman 7e editie 2024 9789001023508
, samenvatting algemene economie en bedrijfsomgeving hulleman 7e editie 2024 9789001023508
Hoofdstuk 1 Markten en ondernemers
Ondernemen: in onzekere omstandigheden investeren en risico’s accepteert. Marktwerking: de
confrontatie tussen vraag en aanbod in een concurrerende omgeving.
- Allocatieve efficiëntie (= doelgerichtheid): produceren wat de markt vraagt.
- Statische efficiëntie (= doelmatigheid): produceren met de laagst mogelijke kosten.
- Dynamische efficiëntie: toepassing/ontwikkeling van nieuwe producten/technieken.
Opbrengst > kosten van grondstoffen e.d. → productie en toegevoegde waarde Productie =
waarde toevoegen
Intermediaire producten: halffabricaten, grond-, hulp- en brandstoffen die worden gebruikt of
verbruikt in het productieproces.
Nationaal inkomen = nationaal productie = primair inkomen
- Loon
- Winst
- Rente
- Pacht
- Huur
Beloning van de ondernemer → winst → verschil kosten en opbrengster per product (= winstmarge) en de
hoeveelheid producten.
Interne concurrentie: onderlinge concurrentie in de bedrijfstak
- Concentratiegraad: de omzet van een aantal bedrijven te delen door de omzet van de
bedrijfstak
- Productdifferentiatie: verschillen tussen soortgelijke producten →klantenbinding
- Ontwikkeling van de bedrijfstak: fase van de productlevenscyclus waarin de branche zit.
- Kostenstructuur: opbouw van de constante en variabele kosten.
- Mate van overcapaciteit: een groeiende markt lokt investeringen uit, iedereen doet dit
afzonderlijk en er is geen coördinatie.
- Uittredingsdrempels: bijvoorbeeld hoge marketingkosten of moeilijk verkoopbare activa.
- Mate van marktonzekerheid: hoeveelheid informatie over de concurrent, daarom
investeren in onderzoek en ontwikkeling.
Externe concurrentie: concurrentie in de bedrijfskolom
- Belang van de leverancier of afnemer: een bepaalde leverancier heeft bijvoorbeeld invloed op het
kwaliteitsimago van je product of dienst.
- Kosten die moeten worden gemaakt bij overstappen (naar andere leverancier)
, samenvatting algemene economie en bedrijfsomgeving hulleman 7e editie 2024 9789001023508
Potentiële concurrentie
- Strategische toetredingsdrempels: gevolg van strategische keuzes van bedrijven
• Lage prijzen vaststellen (stay-outpricing)
• Productdifferentiatie
• Overstapkosten- en moeite
- Structurele toetredingsdrempels: besloten in de aard van de markt, bijvoorbeeld hoge
investeringskosten in machines (als je deze kosten niet terug krijgt = verzonken kosten)
- Tijdelijke toetredingsdrempels: de economische situatie (conjunctuur) bijvoorbeeld
Marktvormen
- Volkomen concurrentie: veel aanbieders, homogeen (bloemenveiling)
- Monopolistische concurrentie: veel aanbieders, heterogeen (bijvoorbeeld detailhandel)
- Oligopolie homogeen: weinig aanbieders
- Oligopolie heterogeen: weinigaanbieders
- Monopolie: één aanbieder
Heterogeen product: product voorkeur Homogeen
product: voor de consument hetzelfde
Volkomen Monopolist. Oligopolie Oligopolie Monopolie
concurrentie concurrentie homogeen heterogeen
Interne conc. Sterk Sterk Sterk Weinig Sterk op kwal Geen
- aantal aanbieders Veel Veel Homogeen Weinig Eén
- aard van het product Homogeen Heterogeen Zwak Heterogeen Homogeen
Externe conc. Sterk Sterk Zwak Eén Zwak Zwak
Potentiële conc. Sterk Sterk prijs Zwak Prijszetting
Prijszetting/hoevee Hoeveelheids- Beperkte Prijszetting +
lheidsaanpassing aanpassing prijszetting Aluminium prijsstarheid Drinkwater
Voorbeeld Bloemenveiling Detailhandel Auto’s
Constante kosten: kosten die niet variëren met de productieomvang (CK)
Variabele kosten: kosten variëren wel met de productieomvang (VK)
Totale kosten (TK) = TCK + TVK
• Proportioneel: meer producten, in verhouding meer kosten
• Progressief: hoe meer producten, hoe hogere kosten
• Degressief: hoe meer producten, hoe lagere kosten
Turbulentie: het totaal toe- en uitgetreden bedrijven wordt gerelateerd aan het aantal bedrijven,
dat levert een percentage op.
Zelfstandige zonder personeel (ZZP’er): biedt zijn dienst aan, zonder rechtspersoonlijkheid.
Directeuren=grootaandeelhouders (DGA): (mede-)eigenaar van een onderneming, met
rechtspersoonlijkheid van minimaal 5 procent van de aandelen en heeft een directiefunctie.
→ Entrepreneurship