H1: VAN MASSAMAATSCHAPPIJ NAAR NETWERKMAATSCHAPPIJ
Wat is de essentie van de massamaatschappijtheorie? En 2 belangrijke
kritieken?
Theorie die het verloop van de effecten van massamedia in kaart wil brengen.
Technologische innovaties in de eerste helft van de 20 e eeuw, zoals radio en televisie,
hebben er voor gezorgd dat er een groeiende bezorgdheid ontstaat over de effecten van
massamedia op het publiek. Na WO1 kwamen er dan effecten van propaganda aan het
licht.
Massacommunicatie wordt binnen de theorie gefinieerd als een:
- Eenrichtingsverkeer in een lineair proces (communicatiemodel van laswell)
o Wie zegt wat, via welk kanaal, naar wie, met welk effect?
Er is een negatieve visie (stimulus-respons, conditionering, injectienaald)
- Massa = verzameling individuen zonder persoonlijkheid
- Publiek = is beïnvloedbaar en te manipuleren
- Publiek = passief
Er groeide kritiek op die visie vanaf de jaren 50:
1. Theorie is niet gebaseerd op systematisch wetenschappelijk onderzoek
2. De invloed van de massamedia wordt overschat, net zoals de passiviteit van het
publiek.
a. Publiek consulteert meerdere bronnen
b. Diversiteit van persoonlijkheids en contextuele kenmereken
Hoe worden netwerken gedefinieerd in de netwerkmaatschappij?
De netwerken zijn knooppunten of nodes die met elkaar in verbinding staan, maar
zonder een bepaald centrum. De nodes zijn personen die kennis en informatie met elkaar
uitwisselen in een digitale context, waar we met elkaar verbonden zijn via sociale
netwerken.
- Open & dymanisch
- Ruimte voor niet-elites en bottom up
- Macht krijgt een actor door het vermogen om het netwerk te versterken door
informatie & de stroom dus kunnen controleren (zie youtube sterren en
influencers)
o Informational elites
Hoe wordt globalisering gedefinieerd in de netwerkmaatschappij?
- Castells = space of flows, zijn netwerken niet meer gebonden aan een bepaald
territorium of tijdsperiode.
- Appadurai bekijkt globalisering vanuit een cultureel perspectief, waarbij
informatie wordt verhandeld over de grenzen, culturen en contenten heen.
- Mcluhan: global village waarbij iedereen met iedereen kan communiceren,
zonder tijd & ruimtebeperkingen
Wat zijn de belangrijkste kritieken op het globaliseringsdenken?
1. Global village wordt geassocieerd met homogenisering waar het westers cultureel
imperialisme zou domineren (westernization, americanization, mcdonaldization)
2. Robertson en globalisering waarbij programma’s worden aangepast aan de lokale
cultuur, zoals formats.
3. Dery zei dat een global village een utopie is. Mensen zijn niet zo betrokken met
wat er in de rest van de wereld gebeurt