Strafrecht
Les 1
Een strafbaar feit is een menselijke gedraging die binnen de wettelijke delictsomschrijving valt, die
wederrechtelijk is en aan schuld te verwijten is.
Causaliteit is de leer van oorzaak en gevolg. Het is van belang bij materiele delicten en
gekwalificeerde delicten. Het gaat om een ja of nee kwestie. Je moet kijken naar het verband
handeling-gevolg.
Causaliteitstheorieën:
1. Leer van de conditio sine qua non
Heeft als uitgangspunt dat, indien bij het ontbreken van een schakel in de reeks der
gebeurtenissen het gevolg zou zijn uitgebleven, deze schakel kennelijk onmisbaar is en
derhalve als oorzaak aan te wijzen is. Je kunt eindeloos terug redeneren.
2. Causa-proximaleer
Dichtstbijzijnde gevolg van de oorzaak.
3. Voorzienbaarheidsleer
Nadruk ligt op de handeling waarvan kan worden gezegd dat deze een gevolg had dat naar
algemene ervaringsregels redelijkerwijs voorzienbaar was.
4. Leer van de redelijke toerekening ( nu in Nederland van toepassing). Is het redelijk om het
gevolg aan de verdachte toe te rekenen? Voorzienbaarheid is niet altijd beslissend.
Een goed van een ander kapot maken zonder daartoe gerechtigd te zijn, is alleen strafbaar als je dat
expres doet.
Art 350 Sr
Schuld wordt ook culpa genoemd.
Culpoos wordt bedoeld het niet-opzettelijk, onvoorzichtig handelen.
Als opzet of schuld in de delictsomschrijving is opgenomen, noemt men ze subjectieve
delictsbestandsdelen. Dan doet het er noodzakelijkerwijs toe met welke intentie de dader gehandeld
heeft.
Bij misdrijven is er altijd sprake van subjectieve delictsbestandsdelen.
Opzettelijk handelen (dolus):
Willens en wetens handelen.
Willen: doel wat dader voor ogen heeft
Weten: de kennis van de dader op dat moment
Verwijtbaar en opzet staan los van elkaar. Bij verwijtbaarheid gaat het om je had je anders kunnen
gedragen dan je deed.
Graden opzet:
Opzet met bedoeling
Het genoeg enig doel of streven van de dader is in dat geval het verrichten van de strafbare
, handeling. De wil primaire gericht op het gevolg. Wanneer is dit bewezen? Als ‘’oogmerk’’ in
de delictsomschrijving staat.
Voorwaardelijke opzet
Aanmerkelijke kans voor lief nemen dat door een gedraging ook een ander gevolg zal
intreden. Slechte afloop op de koop toenemen.
Opzet met noodzakelijkheidsbewustzijn (zekerheidsbewustzijn)
De dader heeft een bepaald doel voor ogen, maar hij weet dat het noodzakelijk is een
bepaald, niet primair beoogd, gevolg in het leven roepen om dat doel te bereiken. Gevolg
niet primaire gewild, maar hangt wel onlosmakelijk samen met het primaire doel.
In de delicten waarin opzet een bestanddeel is, worden opzetdelicten genoemd. Altijd een
bestandsdeel
Geobjectiveerde bestanddelen zijn bestanddelen waarvoor opzet of schuld niet bewezen hoeft te
worden.
Bij bewijs van opzet wordt NIETS gezegd over de verwijtbaarheid.
Bij het bewijs van opzet gaat het erom dat de dader iets daadwerkelijk heeft geweten.
Schuld als element is verwijtbaarheid.
Schuld als bestandsdeel in de delictsomschrijving is culpa.
Een strafbaar feit plegen door gebrek aan beleid, door onvoldoende zorg, door gebrek aan nadenken
waar dat eigenlijk nodig was, door onachtzaamheid. Culpa is een verwijtbare aanmerkelijke
onvoorzichtigheid.
Graden culpa:
Bewuste culpa:
De dader realiseert zich dat hij onvoorzichtig bezig is. Onvoorzichtig of roekeloos bezig zijn. Dood
door schuld opleveren. Gedacht dat de afloop goed zou gaan.
Onbewuste culpa:
De wetenschap omtrent de onvoorzichtigheid is niet aanwezig bij de dader.
Van roekeloosheid is er sprake als een of meer gedragingen van de dader aangewezen kunnen
worden die erop duiden dat door hem welbewust onaanvaardbare risico’s zijn genomen. Er moet
sprake zijn van bewustheid van het risico van ernstige gevolgen.
Verschil tussen voorwaardelijke opzet en bewuste culpa ligt in de aanvaarding van het risico: heeft de
verdachte het risico voor lief genomen, dan zal voorwaardelijke opzet kunnen worden aangenomen.
Zouden er aanwijzingen zijn geweest dan zou dat wijzen in de richting van bewuste culpa.
Arrest Porsche:
Dit arrest gaat over de grens tussen voorwaardelijke opzet en bewuste culpa. De verdachte in deze
zaak zat met te veel alcohol op achter het stuur en reed met onverantwoorde snelheid. Er ontstond
een frontale botsing en vijf mensen kwamen om het leven. De bestuurder (hierna: verdachte)
overleefde het ongeluk. Aan de verdachte wordt primair doodslag (art. 287 Sr) ten laste gelegd en
subsidiair dood door schuld in het verkeer (art. 36 WVW (oud), thans art. 6 WVW 1994).
Arrest aanmerkelijke kans toepassen:
1. Kijken of het aanmerkelijke te noemen is.
, 2. Willens en wetens
3. Normaliseren/objecteren
Les 2
Uitbreiding strafbaarheid:
Strafbaar feit:
1. Menselijke gedraging
2. Delictsomschrijving
3. Wederrechtelijkheid
4. Verwijtbaarheid
Strafuitsluitingsgronden:
Schulduitsluitingsgronden Rechtvaardigingsgronden
Psychische overmacht (art. 40 Overmacht als noodtoestand (art. 40 Sr)
Sr) Noodweer (art. 41 lid 1 Sr)
Ontoerekenbaarheid (art. 39 Sr) Wettelijk voorschrift (art. 42 Sr)
Onbevoegd gegeven ambtelijk
bevel (art. 43 lid 2 Sr) Ambtelijk bevel (art. 43 lid 1 Sr)
Noodweerexces (art. 41 lid 2 Sr) Ontbreken materiële wederrechtelijkheid
Avas (ongeschreven (ongeschreven rechtvaardigingsgrond)
schulduitsluitingsgrond)
uitspraak ovar
Gronden die uitsluiten dat iemand straf moet krijgen. Kan verdeeld worden in:
- Schulduitsluitingsgronden (dat je er geen schuld van hebt) criteria 4
Als een dader van een strafbaar feit een geslaagd beroep doet op een
schulduitsluitingsgrond, betekent dat de grond die als verweer wordt aangevoerd.
De schuld bij de dader wegneemt. Strafbaar feit is gepleegd, ook strafbaar dus
wederrechtelijk, maar hij had een excuus. Het valt hem niet te verwijten.
Of de dader het gepleegde feit valt te verwijten. Er wordt gekeken naar de persoon van de
dader.
Verwijten in de strafrechtelijke zin is kwalijk nemen, afkeuren, diskwalificeren en daarvan kan
een handeling die overeenkomstig de eisen van het recht, geen sprake zijn.
- Rechtvaardigingsgronden (rechtvaardigen dat er een strafbaar feit is gesteld) criteria 3
De wederrechtelijkheid wordt weggenomen. Het feit dat in de gepleegde situatie door de
dader is begaan wordt met een geslaagd beroep op een rechtvaardigingsgrond rechtmatig
geacht. Het gedrag was op dat moment rechtvaardig.
Of het gepleegde feit in de treffende situatie te rechtvaardigen valt. Er wordt gekeken naar de
gedragingen. Excuseren de dader niet de daad. Rechtvaardigingsgronden nemen de
wederrechtelijkheid van de gedraging weg en rechtvaardigen de daad.
Les 1
Een strafbaar feit is een menselijke gedraging die binnen de wettelijke delictsomschrijving valt, die
wederrechtelijk is en aan schuld te verwijten is.
Causaliteit is de leer van oorzaak en gevolg. Het is van belang bij materiele delicten en
gekwalificeerde delicten. Het gaat om een ja of nee kwestie. Je moet kijken naar het verband
handeling-gevolg.
Causaliteitstheorieën:
1. Leer van de conditio sine qua non
Heeft als uitgangspunt dat, indien bij het ontbreken van een schakel in de reeks der
gebeurtenissen het gevolg zou zijn uitgebleven, deze schakel kennelijk onmisbaar is en
derhalve als oorzaak aan te wijzen is. Je kunt eindeloos terug redeneren.
2. Causa-proximaleer
Dichtstbijzijnde gevolg van de oorzaak.
3. Voorzienbaarheidsleer
Nadruk ligt op de handeling waarvan kan worden gezegd dat deze een gevolg had dat naar
algemene ervaringsregels redelijkerwijs voorzienbaar was.
4. Leer van de redelijke toerekening ( nu in Nederland van toepassing). Is het redelijk om het
gevolg aan de verdachte toe te rekenen? Voorzienbaarheid is niet altijd beslissend.
Een goed van een ander kapot maken zonder daartoe gerechtigd te zijn, is alleen strafbaar als je dat
expres doet.
Art 350 Sr
Schuld wordt ook culpa genoemd.
Culpoos wordt bedoeld het niet-opzettelijk, onvoorzichtig handelen.
Als opzet of schuld in de delictsomschrijving is opgenomen, noemt men ze subjectieve
delictsbestandsdelen. Dan doet het er noodzakelijkerwijs toe met welke intentie de dader gehandeld
heeft.
Bij misdrijven is er altijd sprake van subjectieve delictsbestandsdelen.
Opzettelijk handelen (dolus):
Willens en wetens handelen.
Willen: doel wat dader voor ogen heeft
Weten: de kennis van de dader op dat moment
Verwijtbaar en opzet staan los van elkaar. Bij verwijtbaarheid gaat het om je had je anders kunnen
gedragen dan je deed.
Graden opzet:
Opzet met bedoeling
Het genoeg enig doel of streven van de dader is in dat geval het verrichten van de strafbare
, handeling. De wil primaire gericht op het gevolg. Wanneer is dit bewezen? Als ‘’oogmerk’’ in
de delictsomschrijving staat.
Voorwaardelijke opzet
Aanmerkelijke kans voor lief nemen dat door een gedraging ook een ander gevolg zal
intreden. Slechte afloop op de koop toenemen.
Opzet met noodzakelijkheidsbewustzijn (zekerheidsbewustzijn)
De dader heeft een bepaald doel voor ogen, maar hij weet dat het noodzakelijk is een
bepaald, niet primair beoogd, gevolg in het leven roepen om dat doel te bereiken. Gevolg
niet primaire gewild, maar hangt wel onlosmakelijk samen met het primaire doel.
In de delicten waarin opzet een bestanddeel is, worden opzetdelicten genoemd. Altijd een
bestandsdeel
Geobjectiveerde bestanddelen zijn bestanddelen waarvoor opzet of schuld niet bewezen hoeft te
worden.
Bij bewijs van opzet wordt NIETS gezegd over de verwijtbaarheid.
Bij het bewijs van opzet gaat het erom dat de dader iets daadwerkelijk heeft geweten.
Schuld als element is verwijtbaarheid.
Schuld als bestandsdeel in de delictsomschrijving is culpa.
Een strafbaar feit plegen door gebrek aan beleid, door onvoldoende zorg, door gebrek aan nadenken
waar dat eigenlijk nodig was, door onachtzaamheid. Culpa is een verwijtbare aanmerkelijke
onvoorzichtigheid.
Graden culpa:
Bewuste culpa:
De dader realiseert zich dat hij onvoorzichtig bezig is. Onvoorzichtig of roekeloos bezig zijn. Dood
door schuld opleveren. Gedacht dat de afloop goed zou gaan.
Onbewuste culpa:
De wetenschap omtrent de onvoorzichtigheid is niet aanwezig bij de dader.
Van roekeloosheid is er sprake als een of meer gedragingen van de dader aangewezen kunnen
worden die erop duiden dat door hem welbewust onaanvaardbare risico’s zijn genomen. Er moet
sprake zijn van bewustheid van het risico van ernstige gevolgen.
Verschil tussen voorwaardelijke opzet en bewuste culpa ligt in de aanvaarding van het risico: heeft de
verdachte het risico voor lief genomen, dan zal voorwaardelijke opzet kunnen worden aangenomen.
Zouden er aanwijzingen zijn geweest dan zou dat wijzen in de richting van bewuste culpa.
Arrest Porsche:
Dit arrest gaat over de grens tussen voorwaardelijke opzet en bewuste culpa. De verdachte in deze
zaak zat met te veel alcohol op achter het stuur en reed met onverantwoorde snelheid. Er ontstond
een frontale botsing en vijf mensen kwamen om het leven. De bestuurder (hierna: verdachte)
overleefde het ongeluk. Aan de verdachte wordt primair doodslag (art. 287 Sr) ten laste gelegd en
subsidiair dood door schuld in het verkeer (art. 36 WVW (oud), thans art. 6 WVW 1994).
Arrest aanmerkelijke kans toepassen:
1. Kijken of het aanmerkelijke te noemen is.
, 2. Willens en wetens
3. Normaliseren/objecteren
Les 2
Uitbreiding strafbaarheid:
Strafbaar feit:
1. Menselijke gedraging
2. Delictsomschrijving
3. Wederrechtelijkheid
4. Verwijtbaarheid
Strafuitsluitingsgronden:
Schulduitsluitingsgronden Rechtvaardigingsgronden
Psychische overmacht (art. 40 Overmacht als noodtoestand (art. 40 Sr)
Sr) Noodweer (art. 41 lid 1 Sr)
Ontoerekenbaarheid (art. 39 Sr) Wettelijk voorschrift (art. 42 Sr)
Onbevoegd gegeven ambtelijk
bevel (art. 43 lid 2 Sr) Ambtelijk bevel (art. 43 lid 1 Sr)
Noodweerexces (art. 41 lid 2 Sr) Ontbreken materiële wederrechtelijkheid
Avas (ongeschreven (ongeschreven rechtvaardigingsgrond)
schulduitsluitingsgrond)
uitspraak ovar
Gronden die uitsluiten dat iemand straf moet krijgen. Kan verdeeld worden in:
- Schulduitsluitingsgronden (dat je er geen schuld van hebt) criteria 4
Als een dader van een strafbaar feit een geslaagd beroep doet op een
schulduitsluitingsgrond, betekent dat de grond die als verweer wordt aangevoerd.
De schuld bij de dader wegneemt. Strafbaar feit is gepleegd, ook strafbaar dus
wederrechtelijk, maar hij had een excuus. Het valt hem niet te verwijten.
Of de dader het gepleegde feit valt te verwijten. Er wordt gekeken naar de persoon van de
dader.
Verwijten in de strafrechtelijke zin is kwalijk nemen, afkeuren, diskwalificeren en daarvan kan
een handeling die overeenkomstig de eisen van het recht, geen sprake zijn.
- Rechtvaardigingsgronden (rechtvaardigen dat er een strafbaar feit is gesteld) criteria 3
De wederrechtelijkheid wordt weggenomen. Het feit dat in de gepleegde situatie door de
dader is begaan wordt met een geslaagd beroep op een rechtvaardigingsgrond rechtmatig
geacht. Het gedrag was op dat moment rechtvaardig.
Of het gepleegde feit in de treffende situatie te rechtvaardigen valt. Er wordt gekeken naar de
gedragingen. Excuseren de dader niet de daad. Rechtvaardigingsgronden nemen de
wederrechtelijkheid van de gedraging weg en rechtvaardigen de daad.
