METHODEN VAN GEDRAGSWETENSCHAPPELIJK
ONDERZOEK: INLEIDING
KWANTITATIEF
ONDERZOEK
Justine Dewagtere
,INHOUD
1) DE STRUCTUUR VAN HET ONDERZOEK ................................................................... 3
INLEIDING ............................................................................................................. 3
ONDERZOEKSDOEL ............................................................................................... 3
Beschouwing over probleemkeuze ....................................................................... 3
CONCEPTUEEL MODEL .......................................................................................... 5
Analyse van een voorbeeld .................................................................................. 5
DE EMPIRISCHE FASE: VAN CONCEPTUEEL MODEL NAAR ONDERZOCHTE REALITEIT
.............................................................................................................................. 6
De empirische fase: plaatsbepaling ..................................................................... 6
Het onderzoeksproces ........................................................................................ 7
De rapportering ................................................................................................... 7
SAMENVATTING VAN DE STRUCTUUR VAN HET ONDERZOEKSPROCES .................... 8
INLEIDING IN ONDERZOEKSVOORBEELD CURSUS.................................................. 9
DE STRUCTUUR VAN HET ONDERZOEK ................................................................. 12
Het onderzoeksdoel .......................................................................................... 12
Conceptueel model: ......................................................................................... 14
2) ONDERZOEKSELEMENTEN ................................................................................... 17
INLEIDING ........................................................................................................... 17
TYPES VAN ONDERZOEKSELEMENTEN.................................................................. 17
BEPALING VAN ONDERZOEKSELEMENT ................................................................ 20
SELECTIE VAN ONDERZOEKSELEMENTEN............................................................. 21
STREEKPROEFMETHODEN ................................................................................... 22
Steekproefvarianten : typologie ......................................................................... 23
ONDERZOEKSFOUTEN ......................................................................................... 28
3) VARIABELEN ........................................................................................................ 30
VAN THEORETISCHE EIGENSCHAPPEN NAAR EMPIRISCHE VARIABELEN ............... 30
Vier uitgangspunten: ......................................................................................... 30
METEN ................................................................................................................. 31
Verschillende manieren van meten .................................................................... 32
4) METEN IN GEDRAGSWETENSCHAPPELIJK ONDERZOEK ........................................ 34
FOUTENBRONNEN IN HET ALGEMEEN .................................................................. 36
SYSTEMATISCHE FOUTEN (BIAS) ........................................................................... 37
ONSYSTEMATISCHE FOUTEN (RANDOM ERRORS) ................................................. 38
METHODEN TER VASTESTELLING VAN DE GELDIGHEID ......................................... 39
, METHODEN TER VASTSTELLING VAN DE BETROUWBAARHEID ............................... 42
5) VERSCHILLENDE SOORTEN DATAVERZAMELING................................................... 44
à VRAGENLIJSTONDERZOEK ............................................................................... 44
Soorten: ........................................................................................................... 44
Wanneer gebruiken? ......................................................................................... 44
Enkele problemen: ............................................................................................ 44
Functies van vragen .......................................................................................... 45
Open en gesloten vragen ................................................................................... 47
Direct en indirecte vragen .................................................................................. 48
Classificatie van Gadourek ................................................................................ 49
à INTERVIEUWS & OBSERVEREN ......................................................................... 50
DEEl 1 : HET RESEARCH INTERVIEW (interview als wetenschappelijke methode) . 50
Algemeen ......................................................................................................... 50
Types van interview ........................................................................................... 50
Foutbronnen bij het intervieuwen ....................................................................... 51
interviewtechniek ............................................................................................. 52
De uitnodiging tot een inteview .......................................................................... 52
Overwegingen bij het interviewen (hoe ga je het interview aanpakken?)................ 52
DEEL 2 : OBSERVATIE ALS WETENSCHAPPELIJKE METHODE............................... 53
Kenmerken: ...................................................................................................... 53
Particperende observatie: ................................................................................. 53
Foutbronnen bij participeren observatie: ............................................................ 53
Ethische aspecten bij ‘undercover gaan’ ............................................................ 54
Systematische observatie ................................................................................. 54
, 1) DE STRUCTUUR VAN HET ONDERZOEK
Conceptueel model & onderzoek ontwerp
INLEIDING
Keuze van methoden à dubbele vraag:
• Welke opeenvolging van methoden leidt tot een zo goed mogelijke voltooiing van
het onderzoek?
• Welke methode is de meest adequate in een bepaalde onderzoeksfase?
à Antwoord hierop weet je pas als je de totale context v/h onderzoeksdoel,
onderzoekssituatie en onderzoeksmiddelen overziet.
ONDERZOEKSDOEL
Beschouwing over probleemkeuze
Doel van wetenschappelijk onderzoek: verwerven van kennis, het zoeken naar een
verklaring voor bepaalde verschijnselen, het aangeven waarom “iets zo is” of “hoe het in
elkaar zit”.
Onderzoeksdoel = aangeven waarover men iets wil weten
à verwijst naar eindpunt van het onderzoek
Synoniem: onderzoeksprobleem
à verwijst naar inzicht krijgen waar dat inzicht nog niet voorhanden is
Structuur van het onderzoek
1) Onderzoeksinstituut krijgt verzoek onderzoek te verrichten
2) Doelstelling opnieuw geformuleerd in viertal deelvragen
à Onderzoeksdoel ondergaat dus wijzigingen: inperking, verbijzondering en precisering
= normale ontwikkeling doorheen het onderzoek
ONDERZOEK: INLEIDING
KWANTITATIEF
ONDERZOEK
Justine Dewagtere
,INHOUD
1) DE STRUCTUUR VAN HET ONDERZOEK ................................................................... 3
INLEIDING ............................................................................................................. 3
ONDERZOEKSDOEL ............................................................................................... 3
Beschouwing over probleemkeuze ....................................................................... 3
CONCEPTUEEL MODEL .......................................................................................... 5
Analyse van een voorbeeld .................................................................................. 5
DE EMPIRISCHE FASE: VAN CONCEPTUEEL MODEL NAAR ONDERZOCHTE REALITEIT
.............................................................................................................................. 6
De empirische fase: plaatsbepaling ..................................................................... 6
Het onderzoeksproces ........................................................................................ 7
De rapportering ................................................................................................... 7
SAMENVATTING VAN DE STRUCTUUR VAN HET ONDERZOEKSPROCES .................... 8
INLEIDING IN ONDERZOEKSVOORBEELD CURSUS.................................................. 9
DE STRUCTUUR VAN HET ONDERZOEK ................................................................. 12
Het onderzoeksdoel .......................................................................................... 12
Conceptueel model: ......................................................................................... 14
2) ONDERZOEKSELEMENTEN ................................................................................... 17
INLEIDING ........................................................................................................... 17
TYPES VAN ONDERZOEKSELEMENTEN.................................................................. 17
BEPALING VAN ONDERZOEKSELEMENT ................................................................ 20
SELECTIE VAN ONDERZOEKSELEMENTEN............................................................. 21
STREEKPROEFMETHODEN ................................................................................... 22
Steekproefvarianten : typologie ......................................................................... 23
ONDERZOEKSFOUTEN ......................................................................................... 28
3) VARIABELEN ........................................................................................................ 30
VAN THEORETISCHE EIGENSCHAPPEN NAAR EMPIRISCHE VARIABELEN ............... 30
Vier uitgangspunten: ......................................................................................... 30
METEN ................................................................................................................. 31
Verschillende manieren van meten .................................................................... 32
4) METEN IN GEDRAGSWETENSCHAPPELIJK ONDERZOEK ........................................ 34
FOUTENBRONNEN IN HET ALGEMEEN .................................................................. 36
SYSTEMATISCHE FOUTEN (BIAS) ........................................................................... 37
ONSYSTEMATISCHE FOUTEN (RANDOM ERRORS) ................................................. 38
METHODEN TER VASTESTELLING VAN DE GELDIGHEID ......................................... 39
, METHODEN TER VASTSTELLING VAN DE BETROUWBAARHEID ............................... 42
5) VERSCHILLENDE SOORTEN DATAVERZAMELING................................................... 44
à VRAGENLIJSTONDERZOEK ............................................................................... 44
Soorten: ........................................................................................................... 44
Wanneer gebruiken? ......................................................................................... 44
Enkele problemen: ............................................................................................ 44
Functies van vragen .......................................................................................... 45
Open en gesloten vragen ................................................................................... 47
Direct en indirecte vragen .................................................................................. 48
Classificatie van Gadourek ................................................................................ 49
à INTERVIEUWS & OBSERVEREN ......................................................................... 50
DEEl 1 : HET RESEARCH INTERVIEW (interview als wetenschappelijke methode) . 50
Algemeen ......................................................................................................... 50
Types van interview ........................................................................................... 50
Foutbronnen bij het intervieuwen ....................................................................... 51
interviewtechniek ............................................................................................. 52
De uitnodiging tot een inteview .......................................................................... 52
Overwegingen bij het interviewen (hoe ga je het interview aanpakken?)................ 52
DEEL 2 : OBSERVATIE ALS WETENSCHAPPELIJKE METHODE............................... 53
Kenmerken: ...................................................................................................... 53
Particperende observatie: ................................................................................. 53
Foutbronnen bij participeren observatie: ............................................................ 53
Ethische aspecten bij ‘undercover gaan’ ............................................................ 54
Systematische observatie ................................................................................. 54
, 1) DE STRUCTUUR VAN HET ONDERZOEK
Conceptueel model & onderzoek ontwerp
INLEIDING
Keuze van methoden à dubbele vraag:
• Welke opeenvolging van methoden leidt tot een zo goed mogelijke voltooiing van
het onderzoek?
• Welke methode is de meest adequate in een bepaalde onderzoeksfase?
à Antwoord hierop weet je pas als je de totale context v/h onderzoeksdoel,
onderzoekssituatie en onderzoeksmiddelen overziet.
ONDERZOEKSDOEL
Beschouwing over probleemkeuze
Doel van wetenschappelijk onderzoek: verwerven van kennis, het zoeken naar een
verklaring voor bepaalde verschijnselen, het aangeven waarom “iets zo is” of “hoe het in
elkaar zit”.
Onderzoeksdoel = aangeven waarover men iets wil weten
à verwijst naar eindpunt van het onderzoek
Synoniem: onderzoeksprobleem
à verwijst naar inzicht krijgen waar dat inzicht nog niet voorhanden is
Structuur van het onderzoek
1) Onderzoeksinstituut krijgt verzoek onderzoek te verrichten
2) Doelstelling opnieuw geformuleerd in viertal deelvragen
à Onderzoeksdoel ondergaat dus wijzigingen: inperking, verbijzondering en precisering
= normale ontwikkeling doorheen het onderzoek
