schadevergoeding les 2

Privaatrecht les 2


Onrechtmatig Handelen door de Overheid
Bij onrechtmatig handelen door de overheid kijken we naar verschillende vormen
van overheidshandelen die kunnen leiden tot een onrechtmatige daad. Dit kan
betrekking hebben op:
 Wetgeving: Onrechtmatig handelen door het uitvaardigen van wet- en
regelgeving.
 Rechtspraak: Beslissingen van de rechterlijke macht die onrechtmatig
kunnen zijn.
 Besluiten: Bestuurlijke besluiten die in strijd zijn met het recht.
 Strafvorderlijk optreden: Handelingen in het kader van strafrechtelijke
handhaving die onrechtmatig kunnen zijn.
 Toezicht: Toezichthoudende activiteiten van de overheid.
 Feitelijk handelen: Handelingen van de overheid die geen besluit of
regelgevend karakter hebben.


Toetsing aan artikel 6:162 BW (Onrechtmatige Daad)
Om te beoordelen of er sprake is van een onrechtmatige daad door de overheid,
wordt getoetst aan de voorwaarden van artikel 6:162 BW:
1. Onrechtmatige gedraging: Het handelen of nalaten van de overheid
moet onrechtmatig zijn. Hierbij spelen de algemene beginselen van
behoorlijk bestuur (abbb) een belangrijke rol.
o De beginselen die vaak worden genoemd zijn:

 Gelijkheidsbeginsel: Gelijke gevallen moeten gelijk
behandeld worden.
 Rechtszekerheidsbeginsel: Burgers moeten kunnen
vertrouwen op de overheid en weten wat ze kunnen
verwachten.
 Evenredigheidsbeginsel: De gevolgen van een besluit
mogen niet onevenredig zwaar zijn ten opzichte van het doel.
 Fair-play beginsel: De overheid moet eerlijk en zonder
vooringenomenheid handelen.
 Zorgvuldigheidsbeginsel: De overheid moet zorgvuldig
onderzoek doen en belangen afwegen.
2. Toerekening: De onrechtmatige gedraging moet aan de overheid kunnen
worden toegerekend.

, 3. Schade: Er moet sprake zijn van schade als gevolg van de onrechtmatige
gedraging.
4. Causaliteit: Er moet een oorzakelijk verband bestaan tussen de
onrechtmatige gedraging en de geleden schade.
5. Relativiteitsvereiste: De geschonden norm moet ertoe strekken om de
schade zoals die is geleden te voorkomen.
Vernietiging van Besluit en Schadevergoeding
 Besluit vernietigd: Als een besluit van de overheid wordt vernietigd door
een rechter, wordt de onrechtmatigheid van dat besluit gegeven geacht.
Dit betekent dat de onrechtmatigheid van het besluit vaststaat.
 Voorwaarden voor schadevergoeding:
o Er moet een onrechtmatige daad zijn, en de schade zou niet
aanwezig zijn zonder de normschending.
o Formele rechtskracht: Een besluit dat niet is vernietigd,
herroepen, of ingetrokken, wordt in beginsel geacht rechtmatig te
zijn, tenzij er een rechtsgeldige uitzondering bestaat.
Uitzonderingen op Formele Rechtskracht
 Erkenning: Wanneer de overheid erkent dat het besluit onrechtmatig was.
 Bijzondere omstandigheden: Omstandigheden die zo klemmend zijn
dat op het beginsel van formele rechtskracht een uitzondering moet
worden gemaakt. Bijvoorbeeld, als een burger geen rechtsmiddel kon
gebruiken tegen een besluit vanwege misleiding door de overheid.
Conclusie
Deze aangepaste aantekeningen bieden een volledig overzicht van de lesstof van
les 2, gericht op onrechtmatig handelen door de overheid en de relevante
juridische criteria. Dit zou je moeten helpen om een duidelijker begrip te hebben
en voorbereid te zijn voor tentamens en opdrachten. Laat het me weten als er
nog verdere vragen of verduidelijkingen nodig zijn!




Waar de Algemene Beginselen van Behoorlijk Bestuur (abbb) Een Rol
Spelen
De abbb komen specifiek aan de orde bij het beoordelen van
overheidsbesluiten en andere handelingen van de overheid. Deze beginselen
helpen om te bepalen of de overheid zorgvuldig, redelijk, en billijk handelt in de
uitoefening van haar taken. Ze worden dus gebruikt als invulling van de
onrechtmatige gedraging bij overheidsoptreden.
De abbb en de Voorwaarde van Onrechtmatige Gedraging