FUNDAMENTELE ELEMENTEN VAN HET ECONOMISCH RECHT
De bronnen van het economisch recht
Rechtsbronnen
Wetgeving
Internationaal recht
• Traditionele internationaal recht: verdragen tussen soevereine staten o
Komen tot stand door onderhandelingen o Worden van kracht als en
wanneer de nationale parlementen deze goed keuren
• Rechtskader Europese Unie:
o Is een supranationale politieke instelling = de EU heeft eigen politieke organen en
procedures voor het uitvaardigen van de wetgeving
o De vijf instellingen van de EU (werking volgens het Verdrag van
Lissabon sinds 1 december 2009) =
• Het Europees parlement (wetgevend orgaan) (op voet van gelijkheid)
• De Raad van de Europese Unie (wetgevend orgaan) (op voet van gelijkheid)
• De Europese commissie (kan het initiatief nemen voor wetgeving voor te
stellen)
• Het Hof van Justitie van de Europese Unie (zorgt ervoor dat de lidstaten en
instellingen van de EU de verdragen en andere wetgeving naleven)
• De Rekenkamer (waakt over de belangen van belastingbetalers binnen de EU
en controleert de begroting binnen de EU)
o Drie vormen van Europese wetgeving die instellingen kunnen uitvoeren
=
• Verordening = bindende rechtshandeling die rechtstreeks van toepassing is in
alle EU-lidstaten
• Richtlijnen = vastleggen van een bepaald doel voor alle EUlidstaten. Elk land
dient eigen nationale wetgeving te implementeren
• Besluiten = bindende rechtshandeling tot diegene tot wie het gericht is (EU-
lidstaat, onderneming, persoon) o Aanbevelingen & adviezen = niet-bindend
, Nationaal wetgeving
• Belangrijkste wetten binnen de nationale wetgeving = o Het Wetboek van Economisch Recht
(WER) o Het Wetboek van vennootschappen en verenigingen (WVV) o Het Wetboek van
Koophandel (noemt nu het Wetboek van bepaalde voorrechten op zeeschepen en diverse
bepalingen)
o Het Burgerlijke Wetboek (BW)r
• Federale wetgeving:
o KB (koninklijk besluit)
Genomen door de koning (in de praktijk de ministers) die nodig zijn voor het
uitvoeren van bepaalde wetten o MB (ministerieel besluit)
• Regionale wetgeving:
o Decreet (gemeenschappen + Vlaams- en Waals Gewest) o Ordonnantie (Brussels
Gewest)
Rechtspraak
Geheel van beslissingen uitgesproken door diverse rechtscolleges Niet bindend, wel
vaak precedent voor volgende uitspraken
Gewoonte
Gewoonterechtelijke regels zijn gebaseerd op handelswijzen die als algemeen verbindend worden
aanvaard
Rechtsleer
Studies door rechtsgeleerden (indirecte rechtsbron)
De ondernemingsrechtbank
Samenstelling1
• 9 ondernemingsrechtbanken
• Lokale afdelingen
• Kamers: voorzitter + 2 lekenrechters (moeten geen rechten hebben gestudeerd)
1 https://www.tribunaux-rechtbanken.be/nl/rechtbanken-en-hoven/ondernemingsrechtban
Bevoegdheden
• Geschillen tussen ondernemingen
• Geschil ingesteld door een niet-onderneming tegen een onderneming (niet visa versa)
• Specifieke geschillen
Procedure
• Dagvaarding (waarbij de eiser de verweerder (degene die aangeklaagd wordt) voor de bevoegde
rechtbank brengt)
• Openbare terechtzitting (waar de partijen hun zaak pleiten)
• Vonnis (waarin de rechter zijn oordeel velt over het geschil)
, lOMoARcPSD|21650722
Het Belgische rechtsbestel (belangrijk binnen het economisch recht)
Het vredegerecht (kanton)
• Behandelt burgerlijke geschillen tot en met €5 000
• Bevoegd voor onder meer huurconflicten en betwistingen bij kredietovereenkomsten die onder
het consumentenkrediet vallen (ongeacht bedrag)
• Betwisting over vonnis => rechtbank van eerste aanleg (burgerlijke rechtbank)
Burgerlijke rechtbank (instelling van de rechtbank van eerste aanleg)
• Bevoegd voor alle burgerlijke verschillen boven de €5 000
• Daarnaast ook voor specifieke bevoegdheden zoals in het beroep gaan tegen beslissingen van
het vredegerecht
• Betwisting over vonnis => hof van beroep
Ondernemingsrechtbank
• Bevoegd voor verschillen tussen ondernemers
• Naast beroepsrechters zetelen er ook vertegenwoordigers uit de economische sector
• Betwisting over vonnis => hof van beroep
Arbeidsrechtbank
• Buigt zich over conflicten tussen werkgevers en werknemers en geschillen rond sociale
zekerheid
• Beroepsrechters worden bijgestaan door vertegenwoordigers van vakbonden en
werkgeversorganisaties
• Betwisting over vonnis => arbeidshof
Het bewijs in ondernemingszaken
Algemene regels en begrippen
Uitgangspunt
• Bewijs & tegenbewijs
• Meewerken aan bewijsvoering
Vuistregels in het burgerlijk recht
• Verbintenissen: in regel schriftelijke bewijslast (authentieke akte (= samen met de notaris) vs.
onderhandse akte (= zonder notaris))
• Materiële feiten: getuigen en vermoedens
3
De bronnen van het economisch recht
Rechtsbronnen
Wetgeving
Internationaal recht
• Traditionele internationaal recht: verdragen tussen soevereine staten o
Komen tot stand door onderhandelingen o Worden van kracht als en
wanneer de nationale parlementen deze goed keuren
• Rechtskader Europese Unie:
o Is een supranationale politieke instelling = de EU heeft eigen politieke organen en
procedures voor het uitvaardigen van de wetgeving
o De vijf instellingen van de EU (werking volgens het Verdrag van
Lissabon sinds 1 december 2009) =
• Het Europees parlement (wetgevend orgaan) (op voet van gelijkheid)
• De Raad van de Europese Unie (wetgevend orgaan) (op voet van gelijkheid)
• De Europese commissie (kan het initiatief nemen voor wetgeving voor te
stellen)
• Het Hof van Justitie van de Europese Unie (zorgt ervoor dat de lidstaten en
instellingen van de EU de verdragen en andere wetgeving naleven)
• De Rekenkamer (waakt over de belangen van belastingbetalers binnen de EU
en controleert de begroting binnen de EU)
o Drie vormen van Europese wetgeving die instellingen kunnen uitvoeren
=
• Verordening = bindende rechtshandeling die rechtstreeks van toepassing is in
alle EU-lidstaten
• Richtlijnen = vastleggen van een bepaald doel voor alle EUlidstaten. Elk land
dient eigen nationale wetgeving te implementeren
• Besluiten = bindende rechtshandeling tot diegene tot wie het gericht is (EU-
lidstaat, onderneming, persoon) o Aanbevelingen & adviezen = niet-bindend
, Nationaal wetgeving
• Belangrijkste wetten binnen de nationale wetgeving = o Het Wetboek van Economisch Recht
(WER) o Het Wetboek van vennootschappen en verenigingen (WVV) o Het Wetboek van
Koophandel (noemt nu het Wetboek van bepaalde voorrechten op zeeschepen en diverse
bepalingen)
o Het Burgerlijke Wetboek (BW)r
• Federale wetgeving:
o KB (koninklijk besluit)
Genomen door de koning (in de praktijk de ministers) die nodig zijn voor het
uitvoeren van bepaalde wetten o MB (ministerieel besluit)
• Regionale wetgeving:
o Decreet (gemeenschappen + Vlaams- en Waals Gewest) o Ordonnantie (Brussels
Gewest)
Rechtspraak
Geheel van beslissingen uitgesproken door diverse rechtscolleges Niet bindend, wel
vaak precedent voor volgende uitspraken
Gewoonte
Gewoonterechtelijke regels zijn gebaseerd op handelswijzen die als algemeen verbindend worden
aanvaard
Rechtsleer
Studies door rechtsgeleerden (indirecte rechtsbron)
De ondernemingsrechtbank
Samenstelling1
• 9 ondernemingsrechtbanken
• Lokale afdelingen
• Kamers: voorzitter + 2 lekenrechters (moeten geen rechten hebben gestudeerd)
1 https://www.tribunaux-rechtbanken.be/nl/rechtbanken-en-hoven/ondernemingsrechtban
Bevoegdheden
• Geschillen tussen ondernemingen
• Geschil ingesteld door een niet-onderneming tegen een onderneming (niet visa versa)
• Specifieke geschillen
Procedure
• Dagvaarding (waarbij de eiser de verweerder (degene die aangeklaagd wordt) voor de bevoegde
rechtbank brengt)
• Openbare terechtzitting (waar de partijen hun zaak pleiten)
• Vonnis (waarin de rechter zijn oordeel velt over het geschil)
, lOMoARcPSD|21650722
Het Belgische rechtsbestel (belangrijk binnen het economisch recht)
Het vredegerecht (kanton)
• Behandelt burgerlijke geschillen tot en met €5 000
• Bevoegd voor onder meer huurconflicten en betwistingen bij kredietovereenkomsten die onder
het consumentenkrediet vallen (ongeacht bedrag)
• Betwisting over vonnis => rechtbank van eerste aanleg (burgerlijke rechtbank)
Burgerlijke rechtbank (instelling van de rechtbank van eerste aanleg)
• Bevoegd voor alle burgerlijke verschillen boven de €5 000
• Daarnaast ook voor specifieke bevoegdheden zoals in het beroep gaan tegen beslissingen van
het vredegerecht
• Betwisting over vonnis => hof van beroep
Ondernemingsrechtbank
• Bevoegd voor verschillen tussen ondernemers
• Naast beroepsrechters zetelen er ook vertegenwoordigers uit de economische sector
• Betwisting over vonnis => hof van beroep
Arbeidsrechtbank
• Buigt zich over conflicten tussen werkgevers en werknemers en geschillen rond sociale
zekerheid
• Beroepsrechters worden bijgestaan door vertegenwoordigers van vakbonden en
werkgeversorganisaties
• Betwisting over vonnis => arbeidshof
Het bewijs in ondernemingszaken
Algemene regels en begrippen
Uitgangspunt
• Bewijs & tegenbewijs
• Meewerken aan bewijsvoering
Vuistregels in het burgerlijk recht
• Verbintenissen: in regel schriftelijke bewijslast (authentieke akte (= samen met de notaris) vs.
onderhandse akte (= zonder notaris))
• Materiële feiten: getuigen en vermoedens
3
