FH college 1: Motorisch leren
Leerstrategieën
- Observatie leren: iets nadoen zonder een duidelijke instructie
- Analogie leren
- Foutloos leren
- Dubbele taak leren
- Ontdekkend leren
- Bewegingsbeelden
- Vallen en opstaan
Geheugensteun: MOET DAD.
Dit college gaat meer in op de motorische leertheorieën en de stadia van leren.
- Motorische vaardigheid: geheel van bewegingen van lichaamsdelen die bewust en
doelgericht uitgevoerd wordt en aangeleerd is. Motorische vaardigheid = handeling
• Nieuwe vaardigheid
• Her leren vaardigheid
• Vaardigheid leren op een andere manier
• Vaardigheden op intuïtie.
, - Beweging: deelcomponent van een vaardigheid, die op
verschillende manieren tot dezelfde vaardigheid kunnen
leiden.
Verschil tussen vaardigheid en beweging:
- Eenzelfde vaardigheid bestaat bij verschillende individuen
uit verschillende bewegingen.
- Het gebruik van andere meetinstrumenten.
- Andere positionering binnen de ICF.
Behandeling = activiteiten + participatie
Beweging = lichaamsfuncties
Definiëren van begrippen
- Leren: een proces dat leidt tot relatief duurzame veranderingen in het gedragspotentieel als
gevolg van specifieke ervaringen met de omgeving.
- Motorisch leren: veranderingen in het vermogen om motorische taken of activiteiten uit te
voeren die het gevolg zijn van oefening en training.
- Motorisch leren: het geheel van processen als gevolg van oefenen en/of ervaring, die leiden
tot een relatief permanente verandering in de gedragsmogelijkheden van een persoon.
Belangrijk bij motorisch leren
- De fysiologische basis voor trainen gelijk is aan leren.
- Oefening, die leidt tot een prestatie-verbetering in de training, maar niet over de training
heen (transfer), heeft geen leereffect.
Vormen van leren
- Expliciet leren
- Impliciet leren
Theorieën van motorisch leren
Een groep abstracte ideeën over controle van beweging. Gebaseerd op de huidige kennis met
betrekking tot de structuur en functie van het zenuwstelsel. Doel: het kunnen beschrijven van de 3
belangrijkste theorieën:
- Adam’s Closed-loop theory: sensorische feedback wordt gebruikt voor het goed uitvoeren
van een beweging.
• Memory trace = selectie (kiezen) en initiatie (starten) van beweging.
• Perceptual trace = opgebouwd over een periode van oefenen; de interne referentie of
een beweging correct wordt uitgevoerd.
Open loop: beweging kan niet worden bijgestuurd.
Closed loop: beweging kan worden bijgestuurd dmv feedback.
, - Schmidt’s Schema theory: een abstracte representatie van de werkelijkheid. Motorprogama’s
bevatten geen specifieke bewegingen maar generale regels voor beweging. Je bepaalt dus
zelf hoe een beweging wordt uitgevoerd op basis van ervaringen. Je hoeft je alleen af te
stemmen op je omgeving.
De twee schema’s zijn van belang:
• Recall schema
Dit bevat alle informatie die nodig is
om een relevante beweging te
starten.
• Recognition schema
Informatie die nodig is om fouten te corrigeren en de juiste uitvoering te onthouden.
Klinische implicatie (gevolg):
Optimaal leren zal plaatsvinden als een taak onder veel verschillende
omstandigheden wordt beoefend.
- Ecologisch systeem: een persoon ontwikkelt zich op een complexe manier in relaties en
wordt beïnvloed door verschillende niveaus van de omgeving (holistische kijk).
• Waarneming- en actiesystemen zijn betrokken bij een optimale taakoplossing.
• Benadrukt de dynamische verkenningsactiviteit van de perceptuele- en motorische
werkruimte om optimale strategieën te creëren voor het uitvoeren van een taak.
• Klinische implicatie (gevolg): de lerende is een actieve ‘onderzoeker’ van de
omgeving.
Welke theorie is de beste?
- Er is niet één theorie die alles heeft.
- Beste theorie: een die elementen uit alle theorieën combineert.
- Systeembenadering: beweging komt voort uit interactie tussen individu, taak en omgeving
waarin de taak wordt uitgevoerd.
Stadia motorisch leren
Doel: het kunnen beschrijven van stadia van motorisch leren.
1. Fitts en Posner’s three stage model
2. System Three stage model.
3. Gentile’s Two stage model.
4. Stages of motor program formation.
Leerfasen: ‘het standaardmodel”
Fitts en Posner
- Cognitieve of verbaal-motorische fase (ontwikkelen van basisbewegingspatroon):
• Doorgronden van de bewegingshandeling/-sequentie
, • Gebruik van expliciete ‘stap-voor-stap’ uitvoeringsregels.
• Verschaffen van expliciete ‘stap-voor-stap-regels’ over de uitvoering en globale
knowledge of results (KR).
- Associatieve fase (fine-tuning van de beweging):
• Aaneensmeden van onderdelen van de beweging.
• Ontwikkeling van ‘perceptie-actie-koppelingen’.
• Verschaffen van gedetailleerde knowledge of results (KR) in combinatie met
knowledge of performance (KP) (verbaal, video-feedback).
- Autonome fase (beweging is automatisch):
• Bewegingsuitvoering gaat vanzelf, is impliciet.
• Aandacht kan gericht worden op andere zaken.
• Verschaffen van gedetailleerde KR maar geen KP (vermijd de aandacht op de
uitvoering).
The Gait Cycle (de gaan cyclus)
- IC = initial contact
- FF= foot flet
- MS = midstance
- HL = heel lift.
- TO= to off
Empirische cyclus
Dit is een cyclus waarmee je problemen kunt oplossen.
1. Probleem
2. Hypothese
3. Voorspelling
4. Toetsing
5. Evaluatie → probleem opgelost of niet?
Strategieën
- Cognitief
- Sensorisch
- Motorisch
FH college 5: motorisch leren (2)
Schema → abstracte beweging in je hoofd.
Motorische vaardigheden
Leerstrategieën
- Observatie leren: iets nadoen zonder een duidelijke instructie
- Analogie leren
- Foutloos leren
- Dubbele taak leren
- Ontdekkend leren
- Bewegingsbeelden
- Vallen en opstaan
Geheugensteun: MOET DAD.
Dit college gaat meer in op de motorische leertheorieën en de stadia van leren.
- Motorische vaardigheid: geheel van bewegingen van lichaamsdelen die bewust en
doelgericht uitgevoerd wordt en aangeleerd is. Motorische vaardigheid = handeling
• Nieuwe vaardigheid
• Her leren vaardigheid
• Vaardigheid leren op een andere manier
• Vaardigheden op intuïtie.
, - Beweging: deelcomponent van een vaardigheid, die op
verschillende manieren tot dezelfde vaardigheid kunnen
leiden.
Verschil tussen vaardigheid en beweging:
- Eenzelfde vaardigheid bestaat bij verschillende individuen
uit verschillende bewegingen.
- Het gebruik van andere meetinstrumenten.
- Andere positionering binnen de ICF.
Behandeling = activiteiten + participatie
Beweging = lichaamsfuncties
Definiëren van begrippen
- Leren: een proces dat leidt tot relatief duurzame veranderingen in het gedragspotentieel als
gevolg van specifieke ervaringen met de omgeving.
- Motorisch leren: veranderingen in het vermogen om motorische taken of activiteiten uit te
voeren die het gevolg zijn van oefening en training.
- Motorisch leren: het geheel van processen als gevolg van oefenen en/of ervaring, die leiden
tot een relatief permanente verandering in de gedragsmogelijkheden van een persoon.
Belangrijk bij motorisch leren
- De fysiologische basis voor trainen gelijk is aan leren.
- Oefening, die leidt tot een prestatie-verbetering in de training, maar niet over de training
heen (transfer), heeft geen leereffect.
Vormen van leren
- Expliciet leren
- Impliciet leren
Theorieën van motorisch leren
Een groep abstracte ideeën over controle van beweging. Gebaseerd op de huidige kennis met
betrekking tot de structuur en functie van het zenuwstelsel. Doel: het kunnen beschrijven van de 3
belangrijkste theorieën:
- Adam’s Closed-loop theory: sensorische feedback wordt gebruikt voor het goed uitvoeren
van een beweging.
• Memory trace = selectie (kiezen) en initiatie (starten) van beweging.
• Perceptual trace = opgebouwd over een periode van oefenen; de interne referentie of
een beweging correct wordt uitgevoerd.
Open loop: beweging kan niet worden bijgestuurd.
Closed loop: beweging kan worden bijgestuurd dmv feedback.
, - Schmidt’s Schema theory: een abstracte representatie van de werkelijkheid. Motorprogama’s
bevatten geen specifieke bewegingen maar generale regels voor beweging. Je bepaalt dus
zelf hoe een beweging wordt uitgevoerd op basis van ervaringen. Je hoeft je alleen af te
stemmen op je omgeving.
De twee schema’s zijn van belang:
• Recall schema
Dit bevat alle informatie die nodig is
om een relevante beweging te
starten.
• Recognition schema
Informatie die nodig is om fouten te corrigeren en de juiste uitvoering te onthouden.
Klinische implicatie (gevolg):
Optimaal leren zal plaatsvinden als een taak onder veel verschillende
omstandigheden wordt beoefend.
- Ecologisch systeem: een persoon ontwikkelt zich op een complexe manier in relaties en
wordt beïnvloed door verschillende niveaus van de omgeving (holistische kijk).
• Waarneming- en actiesystemen zijn betrokken bij een optimale taakoplossing.
• Benadrukt de dynamische verkenningsactiviteit van de perceptuele- en motorische
werkruimte om optimale strategieën te creëren voor het uitvoeren van een taak.
• Klinische implicatie (gevolg): de lerende is een actieve ‘onderzoeker’ van de
omgeving.
Welke theorie is de beste?
- Er is niet één theorie die alles heeft.
- Beste theorie: een die elementen uit alle theorieën combineert.
- Systeembenadering: beweging komt voort uit interactie tussen individu, taak en omgeving
waarin de taak wordt uitgevoerd.
Stadia motorisch leren
Doel: het kunnen beschrijven van stadia van motorisch leren.
1. Fitts en Posner’s three stage model
2. System Three stage model.
3. Gentile’s Two stage model.
4. Stages of motor program formation.
Leerfasen: ‘het standaardmodel”
Fitts en Posner
- Cognitieve of verbaal-motorische fase (ontwikkelen van basisbewegingspatroon):
• Doorgronden van de bewegingshandeling/-sequentie
, • Gebruik van expliciete ‘stap-voor-stap’ uitvoeringsregels.
• Verschaffen van expliciete ‘stap-voor-stap-regels’ over de uitvoering en globale
knowledge of results (KR).
- Associatieve fase (fine-tuning van de beweging):
• Aaneensmeden van onderdelen van de beweging.
• Ontwikkeling van ‘perceptie-actie-koppelingen’.
• Verschaffen van gedetailleerde knowledge of results (KR) in combinatie met
knowledge of performance (KP) (verbaal, video-feedback).
- Autonome fase (beweging is automatisch):
• Bewegingsuitvoering gaat vanzelf, is impliciet.
• Aandacht kan gericht worden op andere zaken.
• Verschaffen van gedetailleerde KR maar geen KP (vermijd de aandacht op de
uitvoering).
The Gait Cycle (de gaan cyclus)
- IC = initial contact
- FF= foot flet
- MS = midstance
- HL = heel lift.
- TO= to off
Empirische cyclus
Dit is een cyclus waarmee je problemen kunt oplossen.
1. Probleem
2. Hypothese
3. Voorspelling
4. Toetsing
5. Evaluatie → probleem opgelost of niet?
Strategieën
- Cognitief
- Sensorisch
- Motorisch
FH college 5: motorisch leren (2)
Schema → abstracte beweging in je hoofd.
Motorische vaardigheden
