Ankering:
Betekenis online: Ankeren is een veelgebruikte manier om mensen te beïnvloeden
bij het nemen van beslissingen. Door een getal te noemen ontstaat een ankerpunt,
dat daarna gebruikt wordt als uitgangspunt. Verkopers gebruiken dit om een hogere
prijs te krijgen voor hun producten. Ook bv kleur van de wijn ofzo geld (kleurstof?)
Boek: Gem temperatuur op Antarctica hoger/lager -17 of -43? → totaal verschillende
antwoorden. Als je eerst een mogelijk antwoord suggereert dan blijft hun inschatting
verdacht dicht bij deze gesuggereerde waarde. De waardes geven namelijk
associaties waar de idioot zich aan vastklampt. Ook als men weet dat het getal er
totaal niks mee te maken heeft gehad (rad draaien). Het werkt ook zonder getallen
maar bv door etiketten van wijn (wijn test) of als kuddedieren (welke lijn even groot).
Base rate neglect:
Betekenis Online: Het betekent letterlijk het maken van een denkfout (bias) bij een
beslissing, namelijk: het negeren van een relevante basiswaarde. We zijn geneigd
causaal te denken en statistische kansen achterwege te laten in ons oordeel.
Boek: We negeren de onderliggende waarschijnlijkheid totaal wanneer we specifieke
info krijgen. Testresultaat lijkt belangrijker. Bijna alle terroristen zijn moslims, maar
zijn dan alle moslims terroristen? Een test kan 90% van de gevallen correct zijn,
maar dat betekent niet dat er 90% kans is dat je borstkanker hebt. Maar dat wil je
niet weten, je wilt weten hoe groot de kans is dat je kanker hebt als de test positief is.
Als roker is kans longkanker vertienvoudigt en op hartziekten een verdubbeling. Toch
is kans groter dat je sterft aan een hartaanval dan, want dat is ook bij niet rokers.
Halo-effect:
Betekenis online: Aan mensen die uitblinken in een bepaalde eigenschap, worden
vaak ook andere positieve eigenschappen toegeschreven, ook als daar geen
aanwijzing voor is. Het uitzonderlijk goed zijn wat betreft eigenschap A doet bij de
waarnemer de verwachting ontstaan dat die persoon ook op eigenschappen B en C
wel hoog moet scoren. Bij het halo-effect overheerst één positief element de
beoordeling van een medewerker.
Boek: Als dezelfde tekst geschreven zou zijn door een hoogstaande fysicus en een
medestudent, dan wordt die eerste als meer interessant gezien. Als een “bekende
schrijver” hetzelfde schrijft als een “onbekende”, dan wordt de “bekende” toch vaker
uitgegeven. Woorden geven ook dit effect, je kiest iemand die intelligente woorden
gebruikt boven iemand die “domme” woorden gebruikt.
Confirmation bias (‘zien wat je wilt zien’):
Betekenis online: in het Nederlands voorkeur voor bevestiging genoemd, verwijst
naar de neiging van mensen om meer aandacht en waarde te hechten aan informatie
die de eigen ideeën of hypotheses bevestigt.
Boek: