TIJDVAKKEN GESCHIEDENIS
UITWERKING
,Tijdvak 1, Prehistorie; tijd van jagers en boeren, tot 3000 v.
Christus
De levenswijze van jagers en verzamelaars
Leven in kleine groepen als nomaden, trekken rond en komen aan voedsel door
te jagen, te vissen en noten en vruchten te verzamelen.
Slapen in bomen/ beschutte plekken later in tenten of hutten.
- Werkgereedschap van jagers bestaat uit stenen, pijlpunten en koperen
bijlen. Maakt duidelijk dat jagers voortdurend bezig zijn met het verbeteren
van wapens.
Het ontstaan van landbouw en landbouwsamenlevingen
Is geleidelijk gegaan, grote veranderingen voor de mensheid, wordt gesproken
van een landbouwrevolutie = neolitische revolutie.
- Landbouw is omstreeks 10.000 voor Christus bij toeval ontstaan, eerst in
het Midden-Oosten en toen Egypte. Zo was er aanwezigheid van water,
zon en vooral vruchtbare grond, met daarop granen, zorgen in gebieden
voor een goed landbouwklimaat.
- Het einde van de ijstijd rond 10.000 voor Christus heeft tot gevolg dat
mensen wegtrekken uit de woestijn die ontstond in deze tijd en zich
vestigen langs de Nijl.
Het ontstaan van de eerste stedelijke gemeenschappen
Sociaal- economische en politieke veranderingen die gepaard gingen met het
ontstaan van de eerste stedelijke gemeenschappen. Dankzij landbouw
kunnen boeren zich vestigen op vaste woonplaatsen. Wanneer landbouw
genoeg oplevert gaan bewoners specialiseren in ambachten, handel, bestuur
en godsdienst. Sommige dorpen ontwikkelen tot stedelijke
landbouwsamenleving met stenen huizen+stadsmuren. De eerste landbouw
stedelijke gemeenschappen = stadstaten, met een agrarisch-urbane
samenleving ontstaan in het zuiden van Mesopotamië wat tegenwoordig Irak
is.
- Oudste schriften; het spijkerschrift in Mesopotamië en later het
hiërogliefenschrift in Egypte zijn ontstaan in landbouwsamenlevingen die
uitgroeien tot eerste stedelijke gemeenschappen. Dit zijn beeldschriften die
verbonden zijn met de ontwikkeling van de landbouw. Bijvoorbeeld
opbrengst van de oogst en verdeling van grond.
- Nieuwe beroepen; in stedelijke gemeenschappen ontstaan door
specialisatie nieuwe beroepen. Deze mensen worden priester, schrijver
etc. De sociale verschillen tussen mensen nemen toe en samenwerken en
organiseren is belangrijk.
Overgang tijdvak 1 tijdvak 2 Mensen worden afhankelijk van elkaar, grotere sociale verbanden en
de beschaving groeit, ontwikkeling van godsdienst= polytheïsme en wetgeving; bestuur en
rechtspraak.
, Tijdvak 2, Oudheid; Tijd van Grieken en Romeinen (3000
v.Chr. tot 500 na Chr.)
De ontwikkeling van wetenschappelijk denken en het denken over
burgerschap en politiek in de Griekse stadstaat
De oude Grieken geloven in meerdere goden= polytheïsme en hechten ook
waarde aan het verstandelijk beredeneren. In navolging van filosofen uit Klein-
Azië ontwikkelen Grieken een ‘liefde voor de waarheid’. Geleerden doen
onderzoek op gebied van wiskunde, natuurkunde en geneeskunde.
Archimedes en Pythagoras hebben een bijdrage hieraan geleverd. Politiek
bestuur ontstaan in de poleis, Griekenland was niet een land maar bestond uit
veel steden met een eigen bestuur, leger, geld en cultuur. Zo’n stat met
omliggend platteland is een stadstaat=polis.
-Ostracisme was in de 5e eeuw v. Christus onderdeel van de Atheense
democratie. Om te voorkomen dat een persoon te veel macht zou krijgen,
mochten de Atheners ieder jaar een leider wegstemmen die volgens hen te
machtig werd. Kreeg deze meer dan de helft van de stemmen, dan werd
hij 10 jaar lang uit de stad verbannen. Bij deze stemming schreven de
Atheners de namen op de scherven van aardewerk potten. Daarom heeft
het ostracisme; ostrakon is Grieks voor scherf.
De klassieke vormentaal van de Grieks-Romeinse cultuur
Wanneer de Romeinen Griekenland veroveren zijn zij onder de indruk van de
Griekse cultuur. De romeinen nemen dan ook veel over van de Grieken op
het gebied van bouwkunst en wetenschap en veel Grieken gaan in Rome
werken als architecten en schilders. Er ontstaat een nieuwe Grieks-Romeinse
cultuur, die door uitbreiding van het Romeinse rijk verspreid wordt in Europa
via bouwkunst. -Bouwstijl Capitool, Amerika is een eerbetoon aan de
grondleggers van de eerste democratie= Atheense democratie.
De groei van het Romeinse imperium waardoor de Grieks-Romeinse
cultuur zich in Europa verspreidt
Door de groei van het Romeinse rijk worden volkeren in Europa beïnvloed
door de cultuur. Romanisering; de hoogontwikkelde Grieks-Romeinse
beschaving verspreid zich over Europa. – Schrijftafeltje met daarop de tekst
van een Grieks dichter die leerlingen moesten overschrijven tijdens de
schrijfles. Door heel Europa zijn tegenwoordig nog sporen te zien uit de tijd
van de Grieken en Romeinen.
De confrontatie tussen de Grieks-Romeinse cultuur en de Germaanse
cultuur van Noordwest-Europa.
De romeinen willen hun rijk uitbreiden en nog meer volkeren veroveren,
waarbij ze in conflict kwamen met de Germanen en hun cultuur. De Romeinen
waren wel onder de indruk van de dapperheid van de Germanen in de strijd.
De Germaanse cultuur wordt sterk beïnvloed door de Grieks-Romeinse
cultuur. De romeinse overheersing en romanisering betekent veel voor de
latere bloei en ontwikkeling in de gebieden in het noorden waar veel
Germanen leven. In de late oudheid dringen vanuit het noorden Germaans-
sprekende groepen door in het Romeinse rijk.
UITWERKING
,Tijdvak 1, Prehistorie; tijd van jagers en boeren, tot 3000 v.
Christus
De levenswijze van jagers en verzamelaars
Leven in kleine groepen als nomaden, trekken rond en komen aan voedsel door
te jagen, te vissen en noten en vruchten te verzamelen.
Slapen in bomen/ beschutte plekken later in tenten of hutten.
- Werkgereedschap van jagers bestaat uit stenen, pijlpunten en koperen
bijlen. Maakt duidelijk dat jagers voortdurend bezig zijn met het verbeteren
van wapens.
Het ontstaan van landbouw en landbouwsamenlevingen
Is geleidelijk gegaan, grote veranderingen voor de mensheid, wordt gesproken
van een landbouwrevolutie = neolitische revolutie.
- Landbouw is omstreeks 10.000 voor Christus bij toeval ontstaan, eerst in
het Midden-Oosten en toen Egypte. Zo was er aanwezigheid van water,
zon en vooral vruchtbare grond, met daarop granen, zorgen in gebieden
voor een goed landbouwklimaat.
- Het einde van de ijstijd rond 10.000 voor Christus heeft tot gevolg dat
mensen wegtrekken uit de woestijn die ontstond in deze tijd en zich
vestigen langs de Nijl.
Het ontstaan van de eerste stedelijke gemeenschappen
Sociaal- economische en politieke veranderingen die gepaard gingen met het
ontstaan van de eerste stedelijke gemeenschappen. Dankzij landbouw
kunnen boeren zich vestigen op vaste woonplaatsen. Wanneer landbouw
genoeg oplevert gaan bewoners specialiseren in ambachten, handel, bestuur
en godsdienst. Sommige dorpen ontwikkelen tot stedelijke
landbouwsamenleving met stenen huizen+stadsmuren. De eerste landbouw
stedelijke gemeenschappen = stadstaten, met een agrarisch-urbane
samenleving ontstaan in het zuiden van Mesopotamië wat tegenwoordig Irak
is.
- Oudste schriften; het spijkerschrift in Mesopotamië en later het
hiërogliefenschrift in Egypte zijn ontstaan in landbouwsamenlevingen die
uitgroeien tot eerste stedelijke gemeenschappen. Dit zijn beeldschriften die
verbonden zijn met de ontwikkeling van de landbouw. Bijvoorbeeld
opbrengst van de oogst en verdeling van grond.
- Nieuwe beroepen; in stedelijke gemeenschappen ontstaan door
specialisatie nieuwe beroepen. Deze mensen worden priester, schrijver
etc. De sociale verschillen tussen mensen nemen toe en samenwerken en
organiseren is belangrijk.
Overgang tijdvak 1 tijdvak 2 Mensen worden afhankelijk van elkaar, grotere sociale verbanden en
de beschaving groeit, ontwikkeling van godsdienst= polytheïsme en wetgeving; bestuur en
rechtspraak.
, Tijdvak 2, Oudheid; Tijd van Grieken en Romeinen (3000
v.Chr. tot 500 na Chr.)
De ontwikkeling van wetenschappelijk denken en het denken over
burgerschap en politiek in de Griekse stadstaat
De oude Grieken geloven in meerdere goden= polytheïsme en hechten ook
waarde aan het verstandelijk beredeneren. In navolging van filosofen uit Klein-
Azië ontwikkelen Grieken een ‘liefde voor de waarheid’. Geleerden doen
onderzoek op gebied van wiskunde, natuurkunde en geneeskunde.
Archimedes en Pythagoras hebben een bijdrage hieraan geleverd. Politiek
bestuur ontstaan in de poleis, Griekenland was niet een land maar bestond uit
veel steden met een eigen bestuur, leger, geld en cultuur. Zo’n stat met
omliggend platteland is een stadstaat=polis.
-Ostracisme was in de 5e eeuw v. Christus onderdeel van de Atheense
democratie. Om te voorkomen dat een persoon te veel macht zou krijgen,
mochten de Atheners ieder jaar een leider wegstemmen die volgens hen te
machtig werd. Kreeg deze meer dan de helft van de stemmen, dan werd
hij 10 jaar lang uit de stad verbannen. Bij deze stemming schreven de
Atheners de namen op de scherven van aardewerk potten. Daarom heeft
het ostracisme; ostrakon is Grieks voor scherf.
De klassieke vormentaal van de Grieks-Romeinse cultuur
Wanneer de Romeinen Griekenland veroveren zijn zij onder de indruk van de
Griekse cultuur. De romeinen nemen dan ook veel over van de Grieken op
het gebied van bouwkunst en wetenschap en veel Grieken gaan in Rome
werken als architecten en schilders. Er ontstaat een nieuwe Grieks-Romeinse
cultuur, die door uitbreiding van het Romeinse rijk verspreid wordt in Europa
via bouwkunst. -Bouwstijl Capitool, Amerika is een eerbetoon aan de
grondleggers van de eerste democratie= Atheense democratie.
De groei van het Romeinse imperium waardoor de Grieks-Romeinse
cultuur zich in Europa verspreidt
Door de groei van het Romeinse rijk worden volkeren in Europa beïnvloed
door de cultuur. Romanisering; de hoogontwikkelde Grieks-Romeinse
beschaving verspreid zich over Europa. – Schrijftafeltje met daarop de tekst
van een Grieks dichter die leerlingen moesten overschrijven tijdens de
schrijfles. Door heel Europa zijn tegenwoordig nog sporen te zien uit de tijd
van de Grieken en Romeinen.
De confrontatie tussen de Grieks-Romeinse cultuur en de Germaanse
cultuur van Noordwest-Europa.
De romeinen willen hun rijk uitbreiden en nog meer volkeren veroveren,
waarbij ze in conflict kwamen met de Germanen en hun cultuur. De Romeinen
waren wel onder de indruk van de dapperheid van de Germanen in de strijd.
De Germaanse cultuur wordt sterk beïnvloed door de Grieks-Romeinse
cultuur. De romeinse overheersing en romanisering betekent veel voor de
latere bloei en ontwikkeling in de gebieden in het noorden waar veel
Germanen leven. In de late oudheid dringen vanuit het noorden Germaans-
sprekende groepen door in het Romeinse rijk.
