Grote energierecht
samenvatting met
twaalftentamenvragen en
antwoorden.
Energierecht
Onderdelen, inleiding,
energieconsument,
elektriciteit en gas
M.L.R
,Inhoud
Inleiding energierecht Ontwikkeling van het Europees Energierecht..................................................... 2
Bronnen van EU Recht in het Europees Energierecht ......................................................................... 3
De energieconsument, toezichthouder en actoren-opdracht ................................................................ 7
Kenmerken en Rollen van Energiegemeenschappen van Burgers ...................................................... 9
Rol van de Toezichthouder (zoals de ACM in Nederland) ................................................................. 10
Actoren in de Energiemarkt en Hun Rollen ....................................................................................... 11
Belangrijke wetsartikelen .................................................................................................................. 12
verschillende actoren in de energiemarkt in Nederland................................................................... 12
Energierecht Elektriciteit ....................................................................................................................... 13
Criteria voor Vergunningverlening .................................................................................................... 15
Belangrijke Aspecten van het Kavelbesluit: ...................................................................................... 17
Soorten Ontvlechting ........................................................................................................................ 22
Energierecht: Gas .................................................................................................................................. 22
Verkenningsfase: ............................................................................................................................... 23
Productiefase (Exploitatie van het Gasveld) ..................................................................................... 23
Opruimingsfase (Einde Productie)..................................................................................................... 24
Gasnetwerken en Energiestromen:................................................................................................... 25
Tentamenvragen met antwoorden ....................................................................................................... 28
Pagina 1 van 30
,Inleiding energierecht Ontwikkeling van het Europees Energierecht
1. Historische Ontwikkeling en Verdragen
• 1951: EGKS (Europese Gemeenschap voor Kolen en Staal): Oprichting door zes
lidstaten (BeNeLux, West-Duitsland, Frankrijk, Italië) met als doel de regulering van
de industriële productie van kolen en staal. Dit was een belangrijke stap in de
Europese integratie na de Tweede Wereldoorlog.
• 1957: EEG (Europese Economische Gemeenschap) en EURATOM (Europese
Gemeenschap voor Atoomenergie): Beide verdragen getekend in Rome, verstevigen
de economische samenwerking en markeren de uitbreiding van de Europese
integratie naar andere economische sectoren, inclusief energie.
• 1973, 1981, 1986: Uitbreiding van de EU: Toetreding van het Verenigd Koninkrijk,
Ierland en Denemarken in 1973; Griekenland in 1981; Spanje en Portugal in 1986.
Deze uitbreidingen hebben de reikwijdte van de Europese energiemarkt en
regelgeving vergroot.
2. Belangrijke Concepten in Europees Energierecht
• Autonomie van Europees recht en primordialiteit boven nationaal recht: Dit
concept, versterkt door zaken als Costa/ENEL en Van Gend & Loos, onderstreept dat
Europees recht voorrang heeft op nationaal recht in lidstaten.
• Vrij verkeer van goederen en economische samenwerking: Kernprincipes van de
Europese Unie, essentieel voor de ontwikkeling van een geïntegreerde en
competitieve Europese energiemarkt.
3. Belangrijke Juridische Ontwikkelingen
• 1986: Europese Akte: Introductie van het principe van de interne markt, wat de vrije
stroom van goederen, waaronder energie, binnen de EU stimuleert.
• 1988 Commission Working Document: Biedt een uitgebreide analyse van de
Europese energiemarkt en stelt verbeteringen voor in regelgeving en integratie.
• 1992: Verdrag van Maastricht: Vormt de Europese Unie en brengt de Europese
Gemeenschappen, het gemeenschappelijk buitenlands en veiligheidsbeleid, en de
politiële en justitiële samenwerking in strafzaken samen onder één dak.
• Verdrag van Amsterdam (1997), Nice (2001), Grondwettelijk Verdrag (2004): Deze
verdragen brengen verdere verfijningen in de structuur en werking van de EU, met
implicaties voor de energieregulering.
4. Van Rome naar Lissabon: Ontwikkeling van het Europees Energierecht
• Verdrag van Lissabon (2007): Brengt belangrijke wijzigingen in de constitutionele
basis van de EU, met inbegrip van energiebeleid. Het versterkt de rol van de EU in
energiezaken en benadrukt het belang van energiezekerheid en interconnectiviteit.
• Brexit (2016) en Trade & Cooperation Agreement: De uittreding van het VK uit de
EU heeft implicaties voor de energiemarkt en de regelgeving, gezien de nauwe
integratie van energienetwerken en markten.
Pagina 2 van 30
, Instellingen van de EU en hun Rol in Europees Energierecht
1. Europees Parlement:
• Functies: Uitoefenen van budgetrecht, optreden als medewetgever, toezicht houden
op de Europese Commissie.
• Bijzonderheden: Het Parlement vertegenwoordigt de burgers van de EU en speelt
een rol in de goedkeuring van wetgeving, inclusief die betreffende energierecht.
2. Europese Raad:
• Functies: Zet de strategische richtlijnen van de EU uit.
• Samenstelling: Bestaat uit de regeringsleiders van de lidstaten.
• Relevantie: Belangrijk voor het vaststellen van de algemene politieke richting en
prioriteiten, inclusief op het gebied van energiebeleid.
3. Raad van de Europese Unie (ook bekend als de Raad):
• Functies: Uitoefenen van budgetrecht en wetgevende macht.
• Samenstelling: Bestaat uit ministers van de lidstaten, afhankelijk van het
beleidsterrein.
• Rol: Belangrijk in het besluitvormingsproces voor EU-wetgeving, waaronder
energieregulering.
4. Europese Commissie:
• Functies: Verantwoordelijk voor het dagelijks bestuur en het recht van initiatief voor
wetgeving.
• Relevantie: Speelt een cruciale rol in het voorstellen van nieuwe EU-wetgeving en
het beheren van EU-beleid, waaronder energiebeleid.
5. Hof van Justitie van de Europese Unie:
• Rol: Interpreteren van EU-wetgeving en zorgen voor uniforme toepassing in alle EU-
lidstaten.
• Belang: Beslissingen van het Hof zijn van groot belang voor de interpretatie en
toepassing van EU-energiewetgeving.
Bronnen van EU Recht in het Europees Energierecht
1. Verdragen: Vooral het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie (VWEU) en het
Verdrag van de Europese Unie (VEU) zijn fundamenteel.
2. Verordeningen: Hebben directe werking en zijn direct toepasbaar in alle lidstaten zonder dat
nationale implementatie nodig is.
3. Richtlijnen: Vereisen implementatie in nationale wetgeving van de lidstaten.
4. Soft Law: Bijvoorbeeld het Handvest van de grondrechten van de Europese Unie, dat
belangrijke principes en waarden vastlegt, maar niet dezelfde bindende juridische kracht
heeft als verordeningen of richtlijnen.
Pagina 3 van 30
samenvatting met
twaalftentamenvragen en
antwoorden.
Energierecht
Onderdelen, inleiding,
energieconsument,
elektriciteit en gas
M.L.R
,Inhoud
Inleiding energierecht Ontwikkeling van het Europees Energierecht..................................................... 2
Bronnen van EU Recht in het Europees Energierecht ......................................................................... 3
De energieconsument, toezichthouder en actoren-opdracht ................................................................ 7
Kenmerken en Rollen van Energiegemeenschappen van Burgers ...................................................... 9
Rol van de Toezichthouder (zoals de ACM in Nederland) ................................................................. 10
Actoren in de Energiemarkt en Hun Rollen ....................................................................................... 11
Belangrijke wetsartikelen .................................................................................................................. 12
verschillende actoren in de energiemarkt in Nederland................................................................... 12
Energierecht Elektriciteit ....................................................................................................................... 13
Criteria voor Vergunningverlening .................................................................................................... 15
Belangrijke Aspecten van het Kavelbesluit: ...................................................................................... 17
Soorten Ontvlechting ........................................................................................................................ 22
Energierecht: Gas .................................................................................................................................. 22
Verkenningsfase: ............................................................................................................................... 23
Productiefase (Exploitatie van het Gasveld) ..................................................................................... 23
Opruimingsfase (Einde Productie)..................................................................................................... 24
Gasnetwerken en Energiestromen:................................................................................................... 25
Tentamenvragen met antwoorden ....................................................................................................... 28
Pagina 1 van 30
,Inleiding energierecht Ontwikkeling van het Europees Energierecht
1. Historische Ontwikkeling en Verdragen
• 1951: EGKS (Europese Gemeenschap voor Kolen en Staal): Oprichting door zes
lidstaten (BeNeLux, West-Duitsland, Frankrijk, Italië) met als doel de regulering van
de industriële productie van kolen en staal. Dit was een belangrijke stap in de
Europese integratie na de Tweede Wereldoorlog.
• 1957: EEG (Europese Economische Gemeenschap) en EURATOM (Europese
Gemeenschap voor Atoomenergie): Beide verdragen getekend in Rome, verstevigen
de economische samenwerking en markeren de uitbreiding van de Europese
integratie naar andere economische sectoren, inclusief energie.
• 1973, 1981, 1986: Uitbreiding van de EU: Toetreding van het Verenigd Koninkrijk,
Ierland en Denemarken in 1973; Griekenland in 1981; Spanje en Portugal in 1986.
Deze uitbreidingen hebben de reikwijdte van de Europese energiemarkt en
regelgeving vergroot.
2. Belangrijke Concepten in Europees Energierecht
• Autonomie van Europees recht en primordialiteit boven nationaal recht: Dit
concept, versterkt door zaken als Costa/ENEL en Van Gend & Loos, onderstreept dat
Europees recht voorrang heeft op nationaal recht in lidstaten.
• Vrij verkeer van goederen en economische samenwerking: Kernprincipes van de
Europese Unie, essentieel voor de ontwikkeling van een geïntegreerde en
competitieve Europese energiemarkt.
3. Belangrijke Juridische Ontwikkelingen
• 1986: Europese Akte: Introductie van het principe van de interne markt, wat de vrije
stroom van goederen, waaronder energie, binnen de EU stimuleert.
• 1988 Commission Working Document: Biedt een uitgebreide analyse van de
Europese energiemarkt en stelt verbeteringen voor in regelgeving en integratie.
• 1992: Verdrag van Maastricht: Vormt de Europese Unie en brengt de Europese
Gemeenschappen, het gemeenschappelijk buitenlands en veiligheidsbeleid, en de
politiële en justitiële samenwerking in strafzaken samen onder één dak.
• Verdrag van Amsterdam (1997), Nice (2001), Grondwettelijk Verdrag (2004): Deze
verdragen brengen verdere verfijningen in de structuur en werking van de EU, met
implicaties voor de energieregulering.
4. Van Rome naar Lissabon: Ontwikkeling van het Europees Energierecht
• Verdrag van Lissabon (2007): Brengt belangrijke wijzigingen in de constitutionele
basis van de EU, met inbegrip van energiebeleid. Het versterkt de rol van de EU in
energiezaken en benadrukt het belang van energiezekerheid en interconnectiviteit.
• Brexit (2016) en Trade & Cooperation Agreement: De uittreding van het VK uit de
EU heeft implicaties voor de energiemarkt en de regelgeving, gezien de nauwe
integratie van energienetwerken en markten.
Pagina 2 van 30
, Instellingen van de EU en hun Rol in Europees Energierecht
1. Europees Parlement:
• Functies: Uitoefenen van budgetrecht, optreden als medewetgever, toezicht houden
op de Europese Commissie.
• Bijzonderheden: Het Parlement vertegenwoordigt de burgers van de EU en speelt
een rol in de goedkeuring van wetgeving, inclusief die betreffende energierecht.
2. Europese Raad:
• Functies: Zet de strategische richtlijnen van de EU uit.
• Samenstelling: Bestaat uit de regeringsleiders van de lidstaten.
• Relevantie: Belangrijk voor het vaststellen van de algemene politieke richting en
prioriteiten, inclusief op het gebied van energiebeleid.
3. Raad van de Europese Unie (ook bekend als de Raad):
• Functies: Uitoefenen van budgetrecht en wetgevende macht.
• Samenstelling: Bestaat uit ministers van de lidstaten, afhankelijk van het
beleidsterrein.
• Rol: Belangrijk in het besluitvormingsproces voor EU-wetgeving, waaronder
energieregulering.
4. Europese Commissie:
• Functies: Verantwoordelijk voor het dagelijks bestuur en het recht van initiatief voor
wetgeving.
• Relevantie: Speelt een cruciale rol in het voorstellen van nieuwe EU-wetgeving en
het beheren van EU-beleid, waaronder energiebeleid.
5. Hof van Justitie van de Europese Unie:
• Rol: Interpreteren van EU-wetgeving en zorgen voor uniforme toepassing in alle EU-
lidstaten.
• Belang: Beslissingen van het Hof zijn van groot belang voor de interpretatie en
toepassing van EU-energiewetgeving.
Bronnen van EU Recht in het Europees Energierecht
1. Verdragen: Vooral het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie (VWEU) en het
Verdrag van de Europese Unie (VEU) zijn fundamenteel.
2. Verordeningen: Hebben directe werking en zijn direct toepasbaar in alle lidstaten zonder dat
nationale implementatie nodig is.
3. Richtlijnen: Vereisen implementatie in nationale wetgeving van de lidstaten.
4. Soft Law: Bijvoorbeeld het Handvest van de grondrechten van de Europese Unie, dat
belangrijke principes en waarden vastlegt, maar niet dezelfde bindende juridische kracht
heeft als verordeningen of richtlijnen.
Pagina 3 van 30
