Inzicht in menselijk gedrag
Sociale psychologie: Hs1, Hs3, Hs4, Hs7, Hs8, Hs9, Hs11 en Hs12
Effectief mondeling communiceren in drie stappen: hele boek
Juridische adviesvaardigheden: Hs1 en Hs2
§1.1 Sociale psychologie.
Psychologie: de wetenschap van het gedrag en de psychische processen van het individu.
Sociale psychologie: de wetenschappelijke studie naar de manier waarop gedachten, gevoelens en
gedragingen van mensen worden beïnvloed door de werkelijke of imaginaire aanwezigheid van
andere mensen (studie naar sociale invloed).
Sociale invloed: het effect dat de woorden, daden of alleen al de aanwezigheid van andere mensen
hebben op onze gedachten, gevoelens, attitudes of gedrag van het individu.
Empirische methode: op waarnemingen en onderzoek gebaseerde methode voor het toetsen van
hypothesen.
Hypothese: een als voorlopige waarheid aangenomen maar nog te bewijzen veronderstelling.
Construct: de manier waarop mensen de sociale wereld waarnemen, begrijpen en interpreteren.
Determinant: bepalende factor in een ontwikkeling of toestand.
Kenmerken sociale psychologie
- Construct
- Experimenten gebaseerd op onderzoek
Individuele verschillen: aspecten van de persoonlijkheid die mensen onderscheiden van anderen.
Sociologie Sociale psychologie Persoonlijkheidspsychologie
Onderzoek naar de algemene Onderzoek naar de Onderzoek naar de kenmerken
wetten en theorieën over psychologische processen die die maken dat individuen
samenlevingen, niet over mensen met elkaar uniek zin en van elkaar
individuen. gemeenschappelijk hebben en verschillen.
hen gevoelig maakt voor
sociale invloed.
§1.2 Sociale psychologie.
Fundamentele attributiefout: neiging om ons eigen en andermans gedrag volledig toe te schrijven
aan persoonlijkheid trekken en de macht van de sociale invloed te onderschatten.
Attributie: het toeschrijven van oorzaken aan het eigen of aan andermans gedrag en het daarmee
voorzien van verklaringen.
Het effect van sociale invloed is groter dan we zelf denken, gedrag kan puur en alleen verklaard
worden door te kijken naar persoonlijkheidskenmerken van mensen dit noemen we ook wel de
fundamentele attributiefout. (De macht van de situatie)
§1.3 Sociale psychologie.
Sociale perceptie: de manier waarop mensen andere mensen en hun motieven, intenties en
gedragingen waarnemen.
,Behaviorisme (B.F. Skinner, 1938)
Wanneer gedrag wordt gevolgd door een beloning is de kans groter dat we met dit gedrag door gaan;
wanneer gedrag wordt gevolgd door een straf is de kans kleiner dat we met dit gedrag door gaan >
Pavlov experiment.
Bij deze stroming wordt het belang van de manier waarop mensen hun omgeving interpreteren
buiten beschouwing gelaten, nu weten we dat deze ook invloed heeft.
Gestaltpsychologie
Het subjectief interpreteren van de wereld (naar eigen mening), iedereen kijkt op een andere manier
naar de wereld.
Gesataltpsychologen richten zich op de fenomenologie van de waarnemer, hoe komt een object over
op iemand?
Kurt Lewin in de grondlegger van de moderne sociale psychologie, hij paste de gesaltprincipes niet
alleen toe op objecten, maar ook op de sociale perceptie.
Naïef realisme (Lee Ross)
De overtuiging dat ieder van ons di gen waarneemt ‘zoals ze echt zijn’. Als andere mensen dezelfde
dingen dus anders zien, moet dat wel zijn omdat zij dan bevooroordeeld zijn. Iedereen vindt zijn
eigen overtuiging dus het juiste.
§1.4 Sociale psychologie.
Essentiële psychologische motieven (constructen):
- De behoefte om ons goed te voelen over onszelf.
- De behoefte om de wereld accuraat (nauwkeurig/precies) waar te nemen.
Een ander belangrijk motief is de behoefte aan controle. Mensen hebben graag de controle over hun
eigen leven/omgeving in handen.
Positief zelfbeeld: evaluatie van hun eigenwaarde, de mate waarin ze zichzelf beschouwen als goed,
competent (geschikt) en beschaafd.
Mensen zijn vaak geneigd om de bestaande feiten net even anders te zien, zodat ze er zelf zo goed
mogelijk vanaf komen.
Een van de belangrijkste kenmerken van de mens is het vermogen tot redeneren, logisch denken.
Sociale cognitie: hoe mensen denken over zichzelf en de sociale wereld; hoe mensen sociale
informatie selecteren, interpreteren, herinneren en gebruiken om oordelen te vormen en
beslissingen te nemen.
We beschikken echter bijna nooit over alle feiten die nodig zijn om een situatie accuraat te
beoordelen.
, Selffulfilling prophesy: je verwacht een bepaald gedrag van jezelf of van iemand anders, dus handel
je op zo’n manier dat je verwachting waarheid wordt.
Je hebt een verwachting of sociale theorie
over hoe iemand is.
Door het gedrag van iemand zie jij dat jouw Je gedrag is van invloed op de manier waarop
verwachting klopte. je je tegenover die persoon gedraagt.
Die persoon reageert op soort gelijke wijze
op jouw gedrag.
§1.5 Sociale psychologie.
Reden voor het bestuderen van sociaal gedrag:
- De bijdrage aan maatschappelijke problemen
§3.1 Sociale psychologie.
Automatische sociale cognitie: automatisch, snel en onbewust denken.
Gecontroleerde sociale cognitie: weloverwogen denken.
§3.2 Sociale psychologie.
Automatisch denken: denken dat onbewust, onopzettelijk, onwillekeurig en zonder inspanning
geschiedt.
Schema’s: mentale structuren die mensen gebruiken om hun kennis over de sociale wereld te
organiseren rond thema’s of objecten en die invloed hebben op de informatie die mensen opmerken,
waarover ze nadenken en die ze zich herinneren.
Scripts: schema’s over specifieke gebeurtenissen, de beschrijving van hoe zo’n gebeurtenis
gewoonlijk verloopt.
Toegankelijkheid: mate waarin schema’s en concepten zich op de voorgrond van ons bewustzijn
bevinden waardoor het waarschijnlijker is dat we ze gebruiken bij onze oordelen over de sociale
wereld.
We onderscheiden twee soorten toegankelijkheid in schema’s
1. Blijvend/constant toegankelijk door eerdere ervaringen.
2. Tijdelijk toegankelijk door recente ervaringen of het hebben van een doel.
Priming: het proces waarbij recente ervaringen de toegankelijkheid van een schema, kenmerk of
concept verhogen.
Een gedachte kan pas als priming fungeren als die zowel toegankelijk als toepasselijk is.
Mensen gooien al hun kennis in verschillende schema’s, zo hoeven we niet elke keer nieuwe
vaardigheden te leren. Het nadeel van deze schema’s is dat we razendsnel oordelen vormen.
Schema’s activeren door priming, bepaalde triggers treden op de voorgrond op, deze pas je dus
sneller toe, automatisch denken.
Sociale psychologie: Hs1, Hs3, Hs4, Hs7, Hs8, Hs9, Hs11 en Hs12
Effectief mondeling communiceren in drie stappen: hele boek
Juridische adviesvaardigheden: Hs1 en Hs2
§1.1 Sociale psychologie.
Psychologie: de wetenschap van het gedrag en de psychische processen van het individu.
Sociale psychologie: de wetenschappelijke studie naar de manier waarop gedachten, gevoelens en
gedragingen van mensen worden beïnvloed door de werkelijke of imaginaire aanwezigheid van
andere mensen (studie naar sociale invloed).
Sociale invloed: het effect dat de woorden, daden of alleen al de aanwezigheid van andere mensen
hebben op onze gedachten, gevoelens, attitudes of gedrag van het individu.
Empirische methode: op waarnemingen en onderzoek gebaseerde methode voor het toetsen van
hypothesen.
Hypothese: een als voorlopige waarheid aangenomen maar nog te bewijzen veronderstelling.
Construct: de manier waarop mensen de sociale wereld waarnemen, begrijpen en interpreteren.
Determinant: bepalende factor in een ontwikkeling of toestand.
Kenmerken sociale psychologie
- Construct
- Experimenten gebaseerd op onderzoek
Individuele verschillen: aspecten van de persoonlijkheid die mensen onderscheiden van anderen.
Sociologie Sociale psychologie Persoonlijkheidspsychologie
Onderzoek naar de algemene Onderzoek naar de Onderzoek naar de kenmerken
wetten en theorieën over psychologische processen die die maken dat individuen
samenlevingen, niet over mensen met elkaar uniek zin en van elkaar
individuen. gemeenschappelijk hebben en verschillen.
hen gevoelig maakt voor
sociale invloed.
§1.2 Sociale psychologie.
Fundamentele attributiefout: neiging om ons eigen en andermans gedrag volledig toe te schrijven
aan persoonlijkheid trekken en de macht van de sociale invloed te onderschatten.
Attributie: het toeschrijven van oorzaken aan het eigen of aan andermans gedrag en het daarmee
voorzien van verklaringen.
Het effect van sociale invloed is groter dan we zelf denken, gedrag kan puur en alleen verklaard
worden door te kijken naar persoonlijkheidskenmerken van mensen dit noemen we ook wel de
fundamentele attributiefout. (De macht van de situatie)
§1.3 Sociale psychologie.
Sociale perceptie: de manier waarop mensen andere mensen en hun motieven, intenties en
gedragingen waarnemen.
,Behaviorisme (B.F. Skinner, 1938)
Wanneer gedrag wordt gevolgd door een beloning is de kans groter dat we met dit gedrag door gaan;
wanneer gedrag wordt gevolgd door een straf is de kans kleiner dat we met dit gedrag door gaan >
Pavlov experiment.
Bij deze stroming wordt het belang van de manier waarop mensen hun omgeving interpreteren
buiten beschouwing gelaten, nu weten we dat deze ook invloed heeft.
Gestaltpsychologie
Het subjectief interpreteren van de wereld (naar eigen mening), iedereen kijkt op een andere manier
naar de wereld.
Gesataltpsychologen richten zich op de fenomenologie van de waarnemer, hoe komt een object over
op iemand?
Kurt Lewin in de grondlegger van de moderne sociale psychologie, hij paste de gesaltprincipes niet
alleen toe op objecten, maar ook op de sociale perceptie.
Naïef realisme (Lee Ross)
De overtuiging dat ieder van ons di gen waarneemt ‘zoals ze echt zijn’. Als andere mensen dezelfde
dingen dus anders zien, moet dat wel zijn omdat zij dan bevooroordeeld zijn. Iedereen vindt zijn
eigen overtuiging dus het juiste.
§1.4 Sociale psychologie.
Essentiële psychologische motieven (constructen):
- De behoefte om ons goed te voelen over onszelf.
- De behoefte om de wereld accuraat (nauwkeurig/precies) waar te nemen.
Een ander belangrijk motief is de behoefte aan controle. Mensen hebben graag de controle over hun
eigen leven/omgeving in handen.
Positief zelfbeeld: evaluatie van hun eigenwaarde, de mate waarin ze zichzelf beschouwen als goed,
competent (geschikt) en beschaafd.
Mensen zijn vaak geneigd om de bestaande feiten net even anders te zien, zodat ze er zelf zo goed
mogelijk vanaf komen.
Een van de belangrijkste kenmerken van de mens is het vermogen tot redeneren, logisch denken.
Sociale cognitie: hoe mensen denken over zichzelf en de sociale wereld; hoe mensen sociale
informatie selecteren, interpreteren, herinneren en gebruiken om oordelen te vormen en
beslissingen te nemen.
We beschikken echter bijna nooit over alle feiten die nodig zijn om een situatie accuraat te
beoordelen.
, Selffulfilling prophesy: je verwacht een bepaald gedrag van jezelf of van iemand anders, dus handel
je op zo’n manier dat je verwachting waarheid wordt.
Je hebt een verwachting of sociale theorie
over hoe iemand is.
Door het gedrag van iemand zie jij dat jouw Je gedrag is van invloed op de manier waarop
verwachting klopte. je je tegenover die persoon gedraagt.
Die persoon reageert op soort gelijke wijze
op jouw gedrag.
§1.5 Sociale psychologie.
Reden voor het bestuderen van sociaal gedrag:
- De bijdrage aan maatschappelijke problemen
§3.1 Sociale psychologie.
Automatische sociale cognitie: automatisch, snel en onbewust denken.
Gecontroleerde sociale cognitie: weloverwogen denken.
§3.2 Sociale psychologie.
Automatisch denken: denken dat onbewust, onopzettelijk, onwillekeurig en zonder inspanning
geschiedt.
Schema’s: mentale structuren die mensen gebruiken om hun kennis over de sociale wereld te
organiseren rond thema’s of objecten en die invloed hebben op de informatie die mensen opmerken,
waarover ze nadenken en die ze zich herinneren.
Scripts: schema’s over specifieke gebeurtenissen, de beschrijving van hoe zo’n gebeurtenis
gewoonlijk verloopt.
Toegankelijkheid: mate waarin schema’s en concepten zich op de voorgrond van ons bewustzijn
bevinden waardoor het waarschijnlijker is dat we ze gebruiken bij onze oordelen over de sociale
wereld.
We onderscheiden twee soorten toegankelijkheid in schema’s
1. Blijvend/constant toegankelijk door eerdere ervaringen.
2. Tijdelijk toegankelijk door recente ervaringen of het hebben van een doel.
Priming: het proces waarbij recente ervaringen de toegankelijkheid van een schema, kenmerk of
concept verhogen.
Een gedachte kan pas als priming fungeren als die zowel toegankelijk als toepasselijk is.
Mensen gooien al hun kennis in verschillende schema’s, zo hoeven we niet elke keer nieuwe
vaardigheden te leren. Het nadeel van deze schema’s is dat we razendsnel oordelen vormen.
Schema’s activeren door priming, bepaalde triggers treden op de voorgrond op, deze pas je dus
sneller toe, automatisch denken.
