College 10: Urgente medische situaties
het is belangrijk om de patiënt goed in de gaten te houden, om te kunnen interpreteren wat
er met de patiënt aan de hand is op basis van de symptomen
als zich een urgente medische situatie voordoet moet je weten wat je moet doen en moet je
hier ook op voorbereid zijn, zodat je snel tot de juiste actie kan over gaan
waarom is dit zo belangrijk?
als mondhygiënist ben je verantwoordelijk voor het welzijn van de patiënt
het kan zijn dat je alleen in de praktijk aan het werk bent, dan kan je op niemand anders
terugvallen en ben jij degene die moet handelen
deze tabel laat zien wat je zoal aan urgente ofterwijl acute medische situaties tegen kunt
komt in de tandheelkundige praktijk, er zijn tot nu toe geen gegevens gepubliceerd over de
frequentie van acute medische situaties tijdens mondhygiëne behandelingen
er wordt veronderstelt dat dit niet veel zal afwijken van die in de tandheelkundige praktijk
een vasovagale collaps/ syncope komt veruit het meeste voor, een tandarts maakt dit
gemiddeld 2x per jaar mee
hypoglykemie en angina pectoris komen gelukkig al veel minder vaak voor, gemiddeld eens
in de ruim 6 jaar
een aanval van epilepsie en astma komt nog minder vaak voor
levensbedreigende allergische reacties, hartinfarct en hartstilstand nog minder vaak
urgente medische situaties komen in de tandheelkundige praktijk gelukkig niet vaak voor
toch moet je er wel op zijn voorbereid, want als het gebeurt, moet je wel weten wat je moet
doen
omdat urgente medische situaties in de praktijk weinig voorkomen, betekent dit wel dat je
hier dus ook geen praktijk ervaring over op doet
je zult je daarom met trainingen en cursussen moeten voorbereiden
,casus 1
wat is er met deze patiënt aan de hand en wat doe je?
deze patiënt is flauw gevallen, hij is bewusteloos
bij bewusteloosheid is er sprake van verlies van bewustzijn over de omgeving
een patiënt die bewusteloos is kun je niet wekken
bij syncope/ collaps/ flauwvallen is er sprake van een plotseling voorbijgaande
bewusteloosheid als gevolg van een tijdelijke afname van de bloedstroom naar de hersenen
bewusteloosheid kan ook heel diep zijn
bij coma is er sprake van een diepe bewusteloosheid
er is dan alleen nog een motorische reactie op pijnprikkels
in het filmpje wordt uitleg geven over flauwvallen en over hoe je moet handelen
,bewustzijnsverlies in de tandheelkundige praktijk kan optreden bij een
- vasovagale collaps
bewustzijnsverlies door een vasovagale collaps is de meest voorkomende oorzaak van
bewusteloosheid in een tandheelkundige praktijk bij jonge, gezonde personen
bewustzijnsverlies treed op tijdens een situatie die als angstig wordt ervaren of door pijn
- hypoglykemie
bewustzijnsverlies kan ook optreden bij diabetes mellitus patiënten wanneer er sprake is van
een hypoglykemie
een hypoglykemie treedt vooral op bij patiënten die worden behandeld met
bloedsuikerverlagende middelen
- circulatiestilstand
ook een circulatiestilstand leidt tot bewusteloosheid
hierop moet je alert zijn bij patiënten die angina pectoris hebben of eerder een hartinfarct
hebben doorgemaakt
- epileptisch insult
bij een grote epileptische aanval treedt ook bewustzijnsverlies op
kenmerkend voor een grote epileptische aanval zijn de tonisch klonische krampen
eerst zijn alle spieren van de patiënt verkrampt, daarna gaan de armen en benen shocken
,een vasovagale collaps komt vaak bij bepaalde mensen voor, onder bepaalde
omstandigheden zoals:
- angst
- pijn
- vermoeidheid
- warme omgeving
de verschijnselen van een vasovagale collaps zijn de volgende:
- plotselinge bewusteloosheid, waarbij de patiënt slap is
- een lage polsfrequentie
de systolische bloeddruk kan in 2 minuten met 80 mmHg dalen, waardoor de
hersencirculatie met 50% af neemt
- de huid is vaak bleek en klam
- er kunnen epilepsie-achtige krampen optreden soms zelfs een complete epileptische
aanval
- na terugkeer van het bewustzijn is de patiënt vaak rillerig en nog onzeker op de
benen
, de verschijnselen die aan een ziekte vooraf gaan worden prodromen genoemd
het zijn de voorbode van een ziekte
de prodromen die vooraf kunnen gaan aan een vasovagale collaps, zijn:
- een zuchtende, steunende ademhaling
- bleek zien in ongeveer 80% van de gevallen
- transpiratie bij ongeveer 30% van de gevallen
- geeuwen
- gevoel van warmte bij 30% of koude bij 25%
- misselijk zonder braken bij 3/4
- duizelig bij 70%
- wazig zien
- het gevoel van een leeg hoofd
- oprispingen/boeren
het is belangrijk om de patiënt goed in de gaten te houden, om te kunnen interpreteren wat
er met de patiënt aan de hand is op basis van de symptomen
als zich een urgente medische situatie voordoet moet je weten wat je moet doen en moet je
hier ook op voorbereid zijn, zodat je snel tot de juiste actie kan over gaan
waarom is dit zo belangrijk?
als mondhygiënist ben je verantwoordelijk voor het welzijn van de patiënt
het kan zijn dat je alleen in de praktijk aan het werk bent, dan kan je op niemand anders
terugvallen en ben jij degene die moet handelen
deze tabel laat zien wat je zoal aan urgente ofterwijl acute medische situaties tegen kunt
komt in de tandheelkundige praktijk, er zijn tot nu toe geen gegevens gepubliceerd over de
frequentie van acute medische situaties tijdens mondhygiëne behandelingen
er wordt veronderstelt dat dit niet veel zal afwijken van die in de tandheelkundige praktijk
een vasovagale collaps/ syncope komt veruit het meeste voor, een tandarts maakt dit
gemiddeld 2x per jaar mee
hypoglykemie en angina pectoris komen gelukkig al veel minder vaak voor, gemiddeld eens
in de ruim 6 jaar
een aanval van epilepsie en astma komt nog minder vaak voor
levensbedreigende allergische reacties, hartinfarct en hartstilstand nog minder vaak
urgente medische situaties komen in de tandheelkundige praktijk gelukkig niet vaak voor
toch moet je er wel op zijn voorbereid, want als het gebeurt, moet je wel weten wat je moet
doen
omdat urgente medische situaties in de praktijk weinig voorkomen, betekent dit wel dat je
hier dus ook geen praktijk ervaring over op doet
je zult je daarom met trainingen en cursussen moeten voorbereiden
,casus 1
wat is er met deze patiënt aan de hand en wat doe je?
deze patiënt is flauw gevallen, hij is bewusteloos
bij bewusteloosheid is er sprake van verlies van bewustzijn over de omgeving
een patiënt die bewusteloos is kun je niet wekken
bij syncope/ collaps/ flauwvallen is er sprake van een plotseling voorbijgaande
bewusteloosheid als gevolg van een tijdelijke afname van de bloedstroom naar de hersenen
bewusteloosheid kan ook heel diep zijn
bij coma is er sprake van een diepe bewusteloosheid
er is dan alleen nog een motorische reactie op pijnprikkels
in het filmpje wordt uitleg geven over flauwvallen en over hoe je moet handelen
,bewustzijnsverlies in de tandheelkundige praktijk kan optreden bij een
- vasovagale collaps
bewustzijnsverlies door een vasovagale collaps is de meest voorkomende oorzaak van
bewusteloosheid in een tandheelkundige praktijk bij jonge, gezonde personen
bewustzijnsverlies treed op tijdens een situatie die als angstig wordt ervaren of door pijn
- hypoglykemie
bewustzijnsverlies kan ook optreden bij diabetes mellitus patiënten wanneer er sprake is van
een hypoglykemie
een hypoglykemie treedt vooral op bij patiënten die worden behandeld met
bloedsuikerverlagende middelen
- circulatiestilstand
ook een circulatiestilstand leidt tot bewusteloosheid
hierop moet je alert zijn bij patiënten die angina pectoris hebben of eerder een hartinfarct
hebben doorgemaakt
- epileptisch insult
bij een grote epileptische aanval treedt ook bewustzijnsverlies op
kenmerkend voor een grote epileptische aanval zijn de tonisch klonische krampen
eerst zijn alle spieren van de patiënt verkrampt, daarna gaan de armen en benen shocken
,een vasovagale collaps komt vaak bij bepaalde mensen voor, onder bepaalde
omstandigheden zoals:
- angst
- pijn
- vermoeidheid
- warme omgeving
de verschijnselen van een vasovagale collaps zijn de volgende:
- plotselinge bewusteloosheid, waarbij de patiënt slap is
- een lage polsfrequentie
de systolische bloeddruk kan in 2 minuten met 80 mmHg dalen, waardoor de
hersencirculatie met 50% af neemt
- de huid is vaak bleek en klam
- er kunnen epilepsie-achtige krampen optreden soms zelfs een complete epileptische
aanval
- na terugkeer van het bewustzijn is de patiënt vaak rillerig en nog onzeker op de
benen
, de verschijnselen die aan een ziekte vooraf gaan worden prodromen genoemd
het zijn de voorbode van een ziekte
de prodromen die vooraf kunnen gaan aan een vasovagale collaps, zijn:
- een zuchtende, steunende ademhaling
- bleek zien in ongeveer 80% van de gevallen
- transpiratie bij ongeveer 30% van de gevallen
- geeuwen
- gevoel van warmte bij 30% of koude bij 25%
- misselijk zonder braken bij 3/4
- duizelig bij 70%
- wazig zien
- het gevoel van een leeg hoofd
- oprispingen/boeren
