Algehele samenvatting AFASIE
Uitleg algemeen - afasie
Wat is afasie?
‘afasie is een verworven taalstoornis door focaal hersenletsel. Er zijn problemen met de
taalproductie en het taalbegrip. Er kunnen problemen zijn in zowel gesproken en/of geschreven taal.
In de praktijk zie je vaak een mengvorm van de verschillende vormen van afasie. Cognitief is er vaak
niets aan de hand. Het taalcentrum ligt vaak aan de linker hersenhelft (bij rechts handige mensen).
Wat is de oorzaak van afasie?
‘ de oorzaak is vaak een focaal hersenletsel. Denk hierbij aan: ‘
- Bloeding (HCVA)
- Trauma (ongeluk)
- Tumor
- Ischemie (door infarct, ICVA)
Het spontane herstel vind vaak plaats doordat de cellen om de bloeding, of infarct, heen nog kunnen
herstellen. Dit proces bevordert door het geven van therapie.
Meerdere factoren hebben een invloed op (gesproken) taal:
- Taal: Woorden, klanken en zinnen.
- Emotie: Verdriet, vermoeid, enz.
- Cognitie: Denken.
Het beloop van afasie is vaak wisselend door deze factoren. Als je heel moe bent heb je meer moeite
met spreken. Bij afasie is dit ook zo.
De voorkant van de Broca (hersengebied) zorgt voor de grammatica. Je vezelbaan zorgt ervoor dat de
letters in de goede volgorde komen. Waar een patiënt last van heeft hangt af van de plaats en de
grootte van de laesie. Afhankelijk van de plek kan je ook andere problemen krijgen van afasie en
spraakapraxie.
Je spreekt van een :
ZUIVERE afasie als het probleem maar op 1 plaats ligt.
FOCAAL afasie is een direct aan te wijzen plek in de hersenen die is aangedaan (gebied van Broca,
gebied van Wernicke,)
DIFUUS is dat er meerdere plekken zijn aangetast.
Spraakapraxie is het moeite met doelbewust uitspreken van klanken door een probleem in de
motorische programmering van de spraak. Problemen zijn vaan: Initiatieproblematiek, slechte
verstaanbaarheid en een afwijkende prosodie (= fonetisch).
Multidisciplinair afasieteam: (bestaat uit)
Logopedist
Linguist
Psycholoog
Revalidatiearts
Neuroloog
, Aanbeveling 17: de logopedist dient bij (het vermoeden van) het bestaan van niet-talige cognitieve
stoornissen bij personen met afasie samenwerking te zoeken met een neuropsycholoog dan wel
ergotherapeut ten behoeve van diagnostiek en cognitie.
Vormen van afasie
De verschillende vormen van afasie
AFASIE VAN BROCA (ook wel motorische- of expressieve afasie genoemd)
- Spreken in telegramstijl (zo veel mogelijk woorden uit de zin halen zonder dat de betekenis
of kern van de zin veranderd).
- De zinsbouw is defect.
- Begripsstoornis bij complexere zinnen (zinnen met laag frequente woorden, lange zinnen,
reversibele woorden, andere indeling van het werkwoord)
- Verwisselingen op woord/klankniveau (parafasieën).
- Oorzaak: laesie in het FRONTO-PARIËNTALE gebied in de linker hemisfeer.
Kenmerken in het spreken:
- Moeite met spreken.
- Relatief goed begrip (zowel gesproken als geschreven taal)
- Merkt fouten op en probeert zich te verbeteren.
AFASIE VAN WERNICKE (ook wel sensorische- of resertieve afasie genoemd)
- Spreken vloeiend, de zinsmelodie is intact.
- Komen veel parafasieën voor, hierdoor moeilijk te begrijpen.
- Geen zelfcorrectie, hebben het zelf niet door.
- Begrip gesproken taal is opvallend verminderd.
- Gebrekkige luisterhouding; weinig aandacht voor de gesprekspartner.
- Oorzaak: TEMPORALE LAESIE in de linker hemisfeer.
Kenmerken in het spreken:
- Vloeiend maar inhouds-arme taal.
- Slecht begrip.
- Veel klanken en woordwisselingen.
- Probeert zich niet te herstellen of verbeteren.
- Luisteren en aandacht gesprekspartner is gering.
AMNETISCHE AFSIE (ook wel anomische afasie genoemd)
- Spreken is vloeiend maar met woordvindings- pauzes.
- Kern is het probleem in de woordvinding.
- Parafasieën komen niet of nauwelijks voor.
- Omschrijvingen zijn vaak omslachtig en weinig inhoudsvol.
- Schrijven is ook gestoord.
- Taalbegrip is relatief goed, maar bij nader onderzoek ook kleine defecten.
- Oorzaak: LAESIE TEMPO-OCCIPITAAL kan ook rest van ernstige afasie zijn.
Kenmerken in het spreken:
- Spreken vloeiend met onderbrekingen
- Taalbegrip is relatief goed.
GLOBALE AFASIE
- Spontane taal bestaat uit enkele terugkerende klanken: dadada dededee
- Uiterste beperking van gebaren, lezen of andere vormen van communicatie.
- Zijn zich niet bewust van het taalprobleem.
Uitleg algemeen - afasie
Wat is afasie?
‘afasie is een verworven taalstoornis door focaal hersenletsel. Er zijn problemen met de
taalproductie en het taalbegrip. Er kunnen problemen zijn in zowel gesproken en/of geschreven taal.
In de praktijk zie je vaak een mengvorm van de verschillende vormen van afasie. Cognitief is er vaak
niets aan de hand. Het taalcentrum ligt vaak aan de linker hersenhelft (bij rechts handige mensen).
Wat is de oorzaak van afasie?
‘ de oorzaak is vaak een focaal hersenletsel. Denk hierbij aan: ‘
- Bloeding (HCVA)
- Trauma (ongeluk)
- Tumor
- Ischemie (door infarct, ICVA)
Het spontane herstel vind vaak plaats doordat de cellen om de bloeding, of infarct, heen nog kunnen
herstellen. Dit proces bevordert door het geven van therapie.
Meerdere factoren hebben een invloed op (gesproken) taal:
- Taal: Woorden, klanken en zinnen.
- Emotie: Verdriet, vermoeid, enz.
- Cognitie: Denken.
Het beloop van afasie is vaak wisselend door deze factoren. Als je heel moe bent heb je meer moeite
met spreken. Bij afasie is dit ook zo.
De voorkant van de Broca (hersengebied) zorgt voor de grammatica. Je vezelbaan zorgt ervoor dat de
letters in de goede volgorde komen. Waar een patiënt last van heeft hangt af van de plaats en de
grootte van de laesie. Afhankelijk van de plek kan je ook andere problemen krijgen van afasie en
spraakapraxie.
Je spreekt van een :
ZUIVERE afasie als het probleem maar op 1 plaats ligt.
FOCAAL afasie is een direct aan te wijzen plek in de hersenen die is aangedaan (gebied van Broca,
gebied van Wernicke,)
DIFUUS is dat er meerdere plekken zijn aangetast.
Spraakapraxie is het moeite met doelbewust uitspreken van klanken door een probleem in de
motorische programmering van de spraak. Problemen zijn vaan: Initiatieproblematiek, slechte
verstaanbaarheid en een afwijkende prosodie (= fonetisch).
Multidisciplinair afasieteam: (bestaat uit)
Logopedist
Linguist
Psycholoog
Revalidatiearts
Neuroloog
, Aanbeveling 17: de logopedist dient bij (het vermoeden van) het bestaan van niet-talige cognitieve
stoornissen bij personen met afasie samenwerking te zoeken met een neuropsycholoog dan wel
ergotherapeut ten behoeve van diagnostiek en cognitie.
Vormen van afasie
De verschillende vormen van afasie
AFASIE VAN BROCA (ook wel motorische- of expressieve afasie genoemd)
- Spreken in telegramstijl (zo veel mogelijk woorden uit de zin halen zonder dat de betekenis
of kern van de zin veranderd).
- De zinsbouw is defect.
- Begripsstoornis bij complexere zinnen (zinnen met laag frequente woorden, lange zinnen,
reversibele woorden, andere indeling van het werkwoord)
- Verwisselingen op woord/klankniveau (parafasieën).
- Oorzaak: laesie in het FRONTO-PARIËNTALE gebied in de linker hemisfeer.
Kenmerken in het spreken:
- Moeite met spreken.
- Relatief goed begrip (zowel gesproken als geschreven taal)
- Merkt fouten op en probeert zich te verbeteren.
AFASIE VAN WERNICKE (ook wel sensorische- of resertieve afasie genoemd)
- Spreken vloeiend, de zinsmelodie is intact.
- Komen veel parafasieën voor, hierdoor moeilijk te begrijpen.
- Geen zelfcorrectie, hebben het zelf niet door.
- Begrip gesproken taal is opvallend verminderd.
- Gebrekkige luisterhouding; weinig aandacht voor de gesprekspartner.
- Oorzaak: TEMPORALE LAESIE in de linker hemisfeer.
Kenmerken in het spreken:
- Vloeiend maar inhouds-arme taal.
- Slecht begrip.
- Veel klanken en woordwisselingen.
- Probeert zich niet te herstellen of verbeteren.
- Luisteren en aandacht gesprekspartner is gering.
AMNETISCHE AFSIE (ook wel anomische afasie genoemd)
- Spreken is vloeiend maar met woordvindings- pauzes.
- Kern is het probleem in de woordvinding.
- Parafasieën komen niet of nauwelijks voor.
- Omschrijvingen zijn vaak omslachtig en weinig inhoudsvol.
- Schrijven is ook gestoord.
- Taalbegrip is relatief goed, maar bij nader onderzoek ook kleine defecten.
- Oorzaak: LAESIE TEMPO-OCCIPITAAL kan ook rest van ernstige afasie zijn.
Kenmerken in het spreken:
- Spreken vloeiend met onderbrekingen
- Taalbegrip is relatief goed.
GLOBALE AFASIE
- Spontane taal bestaat uit enkele terugkerende klanken: dadada dededee
- Uiterste beperking van gebaren, lezen of andere vormen van communicatie.
- Zijn zich niet bewust van het taalprobleem.
