Prehonours programma technische verpleegkunde
Fysiologie: Ademhaling
Algemeen
- Je kunt uitleggen welke deelprocessen bijdragen tot een functionele ademhaling.
- Je kunt uitleggen op welke manier de longventilatie tot stand komt.
- Je kunt uitleggen welke factoren een rol spelen bij de diffusie van ademgassen.
- Je kunt beschrijven hoe de concentratie van O2/CO2 in het ademhalingsstelsel verlopen.
- Je kunt uitleggen wat de betekenis is van de begrippen dode ruimte ventilatie en shunting
en in welke omstandigheden deze zich voordoen.
- Je kunt het belang van de compliantie van de longen beschrijven.
- Je kunt uitleggen hoe zuurstof en koolstofdioxide door het bloed worden vervoerd.
- Je kunt uitleggen hoe alveolaire ventilatie tot stand komt en welke factoren een rol spelen.
- Je kunt uitleggen hoe de ademhaling wordt gereguleerd.
- Je kunt arteriële bloedgasanalyses interpreteren.
Longventilatie, transport van O2 en CO2
Je kunt uitleggen uit welke afzonderlijke processen de ademhaling bestaat.
Ademhaling = de opname van zuurstof in de longen en de afgifte van kooldioxide, de
gasuitwisseling met het bloed, het gasttransport door het bloed, de biologische oxidatie van
voedingsstoffen onder vrijmaking van energie en het verwijderen van het daarbij vrijkomende
kooldioxide uit het lichaam.
Fysiologie ademhaling = alle processen die noodzakelijk zijn voor een adequate verbranding
van voedingsstoffen in de lichaamscellen. Er zijn 5 processen van belang voor het tot stand
komen van een functionele ademhaling (gaswisseling tussen cel en buitenlucht):
1. Ademprikkels = regulatie van de ademhaling door de hersenstam. Reageert op
chemoresceptoren; gevoelig voor CO2 en pH.
Betrokken organen: hersenstam/ademcentrum.
2. Ademarbeid/longventilatie = het verversen van de lucht in de longen ter verversing van de
lucht in de alveolaire ruimte (longblaasjes). Hiervoor is drukverschil nodig; door in- en
uitademen verplaatst het middenrif.
Betrokken organen: thoraxkooi (ribben en wervelkolom, tussenribspieren, diafragma),
(hulp)ademhalingsspieren en abdominale spieren.
3. Distributie/gasttransport = verdeling van zuurstof/lucht in verschillende delen van longen.
Betrokken organen: ademweg, bronchiën en bronchioli.
4. Diffusie = uitwisseling van O2 en CO2 tussen bloed en lucht in de longen en de uitwisseling
van O2 en CO2 tussen bloed en weefsels het verplaatsen van deeltjes.
Betrokken organen: alveoli.
5. Perfusie = doorstroming van de longen en weefsels met bloed. Het transport via het bloed
van O2 van de longen naar de weefsels en het vervoer van CO2 van weefsels naar de longen.
Ventilatie/perfusie-verhouding:
- Ventilatie = perfusie.
- Dode ruimte: perfusie < ventilatie.
- Shunting: ventilatie < perfusie.
Betrokken organen: circulatie (hart, bloedvaten, Hb).
Het uiteindelijke product van de 5 samenwerkende processen
is dat de opname van zuurstof in het bloed gelijk is aan het
metabole verbruik van het lichaam en dat de afvoer van
kooldioxide uit het bloed gelijk is aan de metabole productie ADEMPRIKKEL
hiervan. De processen moeten zich dus aanpassen aan de
metabole behoefte.
, Prehonours programma technische verpleegkunde
Je kunt uitleggen hoe de circulatie bijdraagt aan een efficiënte gaswisseling.
De circulatie draag bij aan de perfusie van de longen. In de tussenwand tussen de alveoli bevindt
zich een netwerk van bloedcapillairen waarheen continu veneus bloed gevoerd wordt met een
laag zuurstofgehalte en veel CO2. De uiterst dunne scheidingswand tussen lucht en bloed (=
alveolocapillaire membraan) laat een snelle gaswisseling toe, zodat de gasspanningen in het
bloed in evenwicht zijn met die in de alveolaire lucht voordat het weer uit de longen stroomt.
Je kunt uitleggen wat een partiële gasspanning betekent en het verloop van de partiële
spanning van zuurstof van buitenlucht tot alveoli en je kunt het verloop van de O2-/CO2-
spanning in de alveolus, in het longcapillair en in- en uitademingslucht uitleggen.
Partiële spanning (Pgas) = het gedeelte van de totale spanning
(druk) dat door het betreffende gas wordt ingenomen/
uitgeoefend. In een gasmengsel (bv. lucht) waarin verschillende
gassen in een bepaalde fractie van het totale volume (Fgas)
voorkomen, neemt elk van deze gassen ook datzelfde deel van
de totale druk (Pgas) voor zijn rekening: Pgas = Fgas x Pgasmengsel.
PO2 neemt sterk af van alveolaire lucht, naar arterieel bloed en
gemengd veneus bloed. De PCO2 neemt juist langzaam toe.
De zuurstofspanning bedraagt in rust ongeveer:
- In ingeademde buitenlucht: 20 kPa/150 mmHg
- In alveolaire lucht: 13,3 kPa/100 mmHg
- In arterieel bloed: 12,6 kPa/95 mmHg
- In gemengd veneus bloed: 5,3 kPa/40 mmHg
De kooldioxidespanning bedraagt in rust ongeveer:
- In zuivere buitenlucht: 0,03 kPa/0,23 mmHg
- In alveolaire lucht: 5,3 kPa/40 mmHg
- In arterieel bloed: 5,3 kPa/40 mmHg
- In gemengd veneus bloed: 6,1 kPa/46 mmHg
- In uitademingslucht: 3,5 kPa/26 mmHg
Je kunt uitleggen door middel van welke processen de longventilatie tot stand komt.
De longventilatie is een ritmisch proces door de activiteit van de inademingsspieren, die daartoe
worden aangezet door het ademcentrum in het centrale zenuwstelsel
Longventilatie vindt plaats doordat bij elke inademing een hoeveelheid buitenlucht aan de
longenlucht wordt toegevoegd. De buitenlucht wordt gemengd met de lucht die al in de long
aanwezig was. Tijdens de uitademing wordt een vrijwel gelijke hoeveelheid lucht uitgeademd.
Door frequente in- en uitademing blijft de samenstelling van de alveolaire lucht op peil.
Fysiologie: Ademhaling
Algemeen
- Je kunt uitleggen welke deelprocessen bijdragen tot een functionele ademhaling.
- Je kunt uitleggen op welke manier de longventilatie tot stand komt.
- Je kunt uitleggen welke factoren een rol spelen bij de diffusie van ademgassen.
- Je kunt beschrijven hoe de concentratie van O2/CO2 in het ademhalingsstelsel verlopen.
- Je kunt uitleggen wat de betekenis is van de begrippen dode ruimte ventilatie en shunting
en in welke omstandigheden deze zich voordoen.
- Je kunt het belang van de compliantie van de longen beschrijven.
- Je kunt uitleggen hoe zuurstof en koolstofdioxide door het bloed worden vervoerd.
- Je kunt uitleggen hoe alveolaire ventilatie tot stand komt en welke factoren een rol spelen.
- Je kunt uitleggen hoe de ademhaling wordt gereguleerd.
- Je kunt arteriële bloedgasanalyses interpreteren.
Longventilatie, transport van O2 en CO2
Je kunt uitleggen uit welke afzonderlijke processen de ademhaling bestaat.
Ademhaling = de opname van zuurstof in de longen en de afgifte van kooldioxide, de
gasuitwisseling met het bloed, het gasttransport door het bloed, de biologische oxidatie van
voedingsstoffen onder vrijmaking van energie en het verwijderen van het daarbij vrijkomende
kooldioxide uit het lichaam.
Fysiologie ademhaling = alle processen die noodzakelijk zijn voor een adequate verbranding
van voedingsstoffen in de lichaamscellen. Er zijn 5 processen van belang voor het tot stand
komen van een functionele ademhaling (gaswisseling tussen cel en buitenlucht):
1. Ademprikkels = regulatie van de ademhaling door de hersenstam. Reageert op
chemoresceptoren; gevoelig voor CO2 en pH.
Betrokken organen: hersenstam/ademcentrum.
2. Ademarbeid/longventilatie = het verversen van de lucht in de longen ter verversing van de
lucht in de alveolaire ruimte (longblaasjes). Hiervoor is drukverschil nodig; door in- en
uitademen verplaatst het middenrif.
Betrokken organen: thoraxkooi (ribben en wervelkolom, tussenribspieren, diafragma),
(hulp)ademhalingsspieren en abdominale spieren.
3. Distributie/gasttransport = verdeling van zuurstof/lucht in verschillende delen van longen.
Betrokken organen: ademweg, bronchiën en bronchioli.
4. Diffusie = uitwisseling van O2 en CO2 tussen bloed en lucht in de longen en de uitwisseling
van O2 en CO2 tussen bloed en weefsels het verplaatsen van deeltjes.
Betrokken organen: alveoli.
5. Perfusie = doorstroming van de longen en weefsels met bloed. Het transport via het bloed
van O2 van de longen naar de weefsels en het vervoer van CO2 van weefsels naar de longen.
Ventilatie/perfusie-verhouding:
- Ventilatie = perfusie.
- Dode ruimte: perfusie < ventilatie.
- Shunting: ventilatie < perfusie.
Betrokken organen: circulatie (hart, bloedvaten, Hb).
Het uiteindelijke product van de 5 samenwerkende processen
is dat de opname van zuurstof in het bloed gelijk is aan het
metabole verbruik van het lichaam en dat de afvoer van
kooldioxide uit het bloed gelijk is aan de metabole productie ADEMPRIKKEL
hiervan. De processen moeten zich dus aanpassen aan de
metabole behoefte.
, Prehonours programma technische verpleegkunde
Je kunt uitleggen hoe de circulatie bijdraagt aan een efficiënte gaswisseling.
De circulatie draag bij aan de perfusie van de longen. In de tussenwand tussen de alveoli bevindt
zich een netwerk van bloedcapillairen waarheen continu veneus bloed gevoerd wordt met een
laag zuurstofgehalte en veel CO2. De uiterst dunne scheidingswand tussen lucht en bloed (=
alveolocapillaire membraan) laat een snelle gaswisseling toe, zodat de gasspanningen in het
bloed in evenwicht zijn met die in de alveolaire lucht voordat het weer uit de longen stroomt.
Je kunt uitleggen wat een partiële gasspanning betekent en het verloop van de partiële
spanning van zuurstof van buitenlucht tot alveoli en je kunt het verloop van de O2-/CO2-
spanning in de alveolus, in het longcapillair en in- en uitademingslucht uitleggen.
Partiële spanning (Pgas) = het gedeelte van de totale spanning
(druk) dat door het betreffende gas wordt ingenomen/
uitgeoefend. In een gasmengsel (bv. lucht) waarin verschillende
gassen in een bepaalde fractie van het totale volume (Fgas)
voorkomen, neemt elk van deze gassen ook datzelfde deel van
de totale druk (Pgas) voor zijn rekening: Pgas = Fgas x Pgasmengsel.
PO2 neemt sterk af van alveolaire lucht, naar arterieel bloed en
gemengd veneus bloed. De PCO2 neemt juist langzaam toe.
De zuurstofspanning bedraagt in rust ongeveer:
- In ingeademde buitenlucht: 20 kPa/150 mmHg
- In alveolaire lucht: 13,3 kPa/100 mmHg
- In arterieel bloed: 12,6 kPa/95 mmHg
- In gemengd veneus bloed: 5,3 kPa/40 mmHg
De kooldioxidespanning bedraagt in rust ongeveer:
- In zuivere buitenlucht: 0,03 kPa/0,23 mmHg
- In alveolaire lucht: 5,3 kPa/40 mmHg
- In arterieel bloed: 5,3 kPa/40 mmHg
- In gemengd veneus bloed: 6,1 kPa/46 mmHg
- In uitademingslucht: 3,5 kPa/26 mmHg
Je kunt uitleggen door middel van welke processen de longventilatie tot stand komt.
De longventilatie is een ritmisch proces door de activiteit van de inademingsspieren, die daartoe
worden aangezet door het ademcentrum in het centrale zenuwstelsel
Longventilatie vindt plaats doordat bij elke inademing een hoeveelheid buitenlucht aan de
longenlucht wordt toegevoegd. De buitenlucht wordt gemengd met de lucht die al in de long
aanwezig was. Tijdens de uitademing wordt een vrijwel gelijke hoeveelheid lucht uitgeademd.
Door frequente in- en uitademing blijft de samenstelling van de alveolaire lucht op peil.
