Aardrijkskunde samenvatting H3 Chili
§1 Chili beeft
Beschrijf en verklaar waarom Chili vaak wordt getroffen door zware aardbevingen
De aardbevingen in Chili ontstaan door bewegingen langs breuken in de aardkorst.
Om een aardbeving met een kracht van bijna 9 op de schaal van Richter te veroorzaken, moet het
breukvlak honderden kilometers lang en diep zijn.
In Chili ontstaan aardbevingen door de botsing van de Nazcaplaat en de Zuid-Amerikaanse plaat
(convergentie). Hierbij duikt de zware oceanische plaat weg onder de lichte continentale plaat. Dit
noem je subductie.
Beschrijf en verklaar wat er gebeurd bij subductie van een oceanische plaat
De naar beneden bewegende plaat trekt de bovenliggende plaat een beetje mee. Hierdoor loopt de
spanning tussen de 2 platen steeds hoger op.
Als deze spanning te groot wordt, schiet de oceanische plaat ineens naar beneden en veert de
continentale plaat omhoog. Het gevolg daarvan is een aardbeving. Na een aardbeving bouwt de
spanning zich weer langzaam op.
Beschrijf en verklaar hoe het Andesgebergte is gevormd
De langste subductiezone ter wereld heeft ervoor gezorgd dat het Andesgebergte is ontstaan.
Heel diep onder de Zuid-Amerikaanse plaat smelt de wegduikende Nazcaplaat. Het magma dat
daarbij wordt gevormd stijgt op en vormt een reeks van vulkanen. Maar er gebeurt meer.
Door de druk van het opstijgende magma worden de horizontale gesteentelagen erboven opzij en
omhoog gedrukt. Ze komen scheef te liggen en worden geplooid. Op die manier ontstaat een
plooiingsgebergte.
§2 Chili brandt
Wat gebeurt er als de Nazcaplaat wegduikt onder de Zuid-Amerikaanse plaat?
De vulkanen van Chili zijn net als de aardbevingen en het Andesgebergte het gevolg van de subductie
van de Nazcaplaat onder de Zuid-Amerikaanse plaat.
(De Nazcaplaat is zwaarder door het soort stollingsgesteente waaruit de plaat bestaat. Als het
gesteente bij de stolling langzaam afkoelt, ontstaat graniet. Bij een snelle afkoeling wordt er basalt
gevormd. Nazcaplaat basalt.)
De convectiestroom kan de oceanische plaat wel 600 tot 700 km naar beneden trekken. Daardoor
stijgt magma op dat weer nieuw gesteente kan vormen. Een klein deel van het magma komt verder
omhoog en bereikt langs breuken het aardoppervlak. Hier vormt het explosieve vulkaanketens.
Wat zijn de eigenschappen van explosief vulkanisme en stratovulkanen?
Stratovulkaan:
- Ontstaat bij subductie
- Explosieve uitbarsting
- Het magma bestaat uit basalt + graniet
- Als dit magma langzaam stijgt, stolt het in de kraterpijp
- De hellingen zijn steil
- Is opgebouwd uit afwisselende lagen lava en vulkanisch as
Explosief vulkanisme:
- De druk in de kraterpijp komt vrij
- De prop uit de krater, vulkanische bommen en as worden hoog de lucht in geblazen
1
§1 Chili beeft
Beschrijf en verklaar waarom Chili vaak wordt getroffen door zware aardbevingen
De aardbevingen in Chili ontstaan door bewegingen langs breuken in de aardkorst.
Om een aardbeving met een kracht van bijna 9 op de schaal van Richter te veroorzaken, moet het
breukvlak honderden kilometers lang en diep zijn.
In Chili ontstaan aardbevingen door de botsing van de Nazcaplaat en de Zuid-Amerikaanse plaat
(convergentie). Hierbij duikt de zware oceanische plaat weg onder de lichte continentale plaat. Dit
noem je subductie.
Beschrijf en verklaar wat er gebeurd bij subductie van een oceanische plaat
De naar beneden bewegende plaat trekt de bovenliggende plaat een beetje mee. Hierdoor loopt de
spanning tussen de 2 platen steeds hoger op.
Als deze spanning te groot wordt, schiet de oceanische plaat ineens naar beneden en veert de
continentale plaat omhoog. Het gevolg daarvan is een aardbeving. Na een aardbeving bouwt de
spanning zich weer langzaam op.
Beschrijf en verklaar hoe het Andesgebergte is gevormd
De langste subductiezone ter wereld heeft ervoor gezorgd dat het Andesgebergte is ontstaan.
Heel diep onder de Zuid-Amerikaanse plaat smelt de wegduikende Nazcaplaat. Het magma dat
daarbij wordt gevormd stijgt op en vormt een reeks van vulkanen. Maar er gebeurt meer.
Door de druk van het opstijgende magma worden de horizontale gesteentelagen erboven opzij en
omhoog gedrukt. Ze komen scheef te liggen en worden geplooid. Op die manier ontstaat een
plooiingsgebergte.
§2 Chili brandt
Wat gebeurt er als de Nazcaplaat wegduikt onder de Zuid-Amerikaanse plaat?
De vulkanen van Chili zijn net als de aardbevingen en het Andesgebergte het gevolg van de subductie
van de Nazcaplaat onder de Zuid-Amerikaanse plaat.
(De Nazcaplaat is zwaarder door het soort stollingsgesteente waaruit de plaat bestaat. Als het
gesteente bij de stolling langzaam afkoelt, ontstaat graniet. Bij een snelle afkoeling wordt er basalt
gevormd. Nazcaplaat basalt.)
De convectiestroom kan de oceanische plaat wel 600 tot 700 km naar beneden trekken. Daardoor
stijgt magma op dat weer nieuw gesteente kan vormen. Een klein deel van het magma komt verder
omhoog en bereikt langs breuken het aardoppervlak. Hier vormt het explosieve vulkaanketens.
Wat zijn de eigenschappen van explosief vulkanisme en stratovulkanen?
Stratovulkaan:
- Ontstaat bij subductie
- Explosieve uitbarsting
- Het magma bestaat uit basalt + graniet
- Als dit magma langzaam stijgt, stolt het in de kraterpijp
- De hellingen zijn steil
- Is opgebouwd uit afwisselende lagen lava en vulkanisch as
Explosief vulkanisme:
- De druk in de kraterpijp komt vrij
- De prop uit de krater, vulkanische bommen en as worden hoog de lucht in geblazen
1
