Structureel functionalisme Conflictbenadering Symbolisch interactionisme Rationele
keuzebenadering
Cultuur - cultuur is een complexe strategie om - elk cultuurkenmerk komt sommige - interactie en interpretatie - binnen de cultuur wordt
tegoed te komen aan behoefte van leden ten goede en gaat ten koste van vormen de basis van cultuur gebruik gemaakt van
mensen anderen, het zorgt dus voor - symbolen en betekenisgeving ruilrelaties en rationele
- waarden vormen de kern van een ongelijkheid. worden binnen een cultuur en vrije keuzes
cultuur en zijn functioneel: (gebaseerd - cultuur wordt gevormd door gebruikt.
op idealisme) economische productiestelsels, dit wijst - culturen zijn veranderlijk
● geven richting aan het bestaan op het materialisme.
● geven betekenis aan wat - de waarden competitiedrang en
mensen doen materieel succes zijn gekoppeld aan de
● zorgen dat mensen zich kapitalistische economie, waarin de
onderling verbonden voelen belangen van de rijke elite worden
- er zijn universele cultuurkenmerken gediend.
(kenmerken die we in elke cultuur - culturen zijn veranderlijk en
tegenkomen) → daaruit blijkt het dynamisch
functionalisme.
- nadruk ligt vooral op dominante
cultuur
- culturen zijn veranderlijk, maar wel
relatief stabiel
Deviantie deviant gedrag is functioneel voor de - deviantie komt voort uit sociale - deviantie is de uitkomst van - deviantie is de uitkomst
samenleving: ongelijkheid het proces van definities geven, van een rationele
● bevestigt normen waarden - wie en wat als deviant wordt opgevat dus deviantie heeft een relatief afweging, het is een
(doordat je wordt is afhankelijk van: karakter: iedereen zal bepaald middel om een doel te
geconfronteerd met wat niet ● machtsposities gedrag anders definiëren bereiken.
mag) ● sociale ongelijkheid - labelingtheorie: deviantie is de - een normovertreding
● grensfunctie (dit is oké en dit - machtigen kunnen zich bijv. met uitkomst van de reactie op had op het moment van
niet) succes verdedigen tegen het label gedrag en niet van het gedrag plegen de meest
● bevordert sociale cohesie ‘deviant’ (denk aan zelf gunstige uitkomst voor
(neiging om iets ergs met witteboordencriminaliteit) en er is - Lemert: de dader
elkaar te verwerken) sprake van overcontrole op lagere ● primaire deviantie - deviantie tegengaan:
● bevordert sociale verandering klassen. (gedrag dat niet ● kosten vergroten
(doordat mensen de regels - kapitalisme speelt hierbij een rol: wat problematisch is, zolang (zwaarder
overtreden) als deviant wordt aangemerkt is vooral niemand erop reageert) straffen, pakkans
, - Merton stelt dat strain leidt tot deviant gedrag dat het functioneren van het ● secundaire deviantie vergroten)
gedrag kapitalisme verstoort. (reactie gevolgd op ● baten verkleinen
● Cohen: strain door primair gedrag, (geen dure
statusfrustratie waardoor je het vaker spullen bij je
● Cloward: voegt illegale gaat doen) hebben)
middelen toe, differentiële - stigma (Goffman) = - 2 theorieën:
gelegenheid uitgesproken negatief label, dat ● rationele
je zelfbeeld aantast (wordt je keuzebenadering
masterstatus) criminologie →
- retrospectief (kijken naar verklaren keuze
gedrag uit verleden en daar om criminaliteit te
huidig label op toepassen) plegen en om op
- prospectief (verwachting van dit moment dit
gedrag in de toekomst obv delict te plegen.
huidige label) ● routine
- morele paniek = overtrokken activiteiten
reactie en vervorming door de theorie → de
media samenkomst van
- medicalisering van deviantie = 1) gemotiveerde
gedrag minder definiëren als dader
goed/slecht, maar meer als 2) geschikt doelwit
gezond/ziek. 3) afwezigheid
toezicht
zorgen voor
criminaliteit.
Gezin het gezin vervult essentiële functies: het gezin houdt sociale ongelijkheid in - gezin biedt mogelijkheid om - partnerrelaties zijn een
● socialisering van kinderen stand: intimiteit/emotionele banden te onderhandeling (kosten
(goede integratie in ● bezit en nalatenschap beleven (tenzij sprake is van en baten)
samenleving (overerving, sociale ongelijkheid autoriteit - ruilmiddelen (man →
● reguleren van seksuele wordt gereproduceerd) - gezin en beleving daarvan is status/geld, vrouw →
activiteiten (incesttaboe = ● patriarchaat (dominante positie veranderlijk, in puberteit bijv schoonheid)
universeel maar variabel, van man tov vrouw) meer afstand. - marrying up = rationele
voorheen was het bijv niet raar) ● etniciteit en ras (neiging tot - gebruik van symbolen binnen keuze van de vrouw om
● sociale positionering (sociale endogamie, dus weinig gemixt gezin → bijv. bij huwelijk rijke man te trouwen.
identiteit doorgeven aan tussen verschillende - gezin wordt gezien als
kinderen) etniciteiten) overlevingsstrategie:
● materiële en emotionele ● bewust aantal
keuzebenadering
Cultuur - cultuur is een complexe strategie om - elk cultuurkenmerk komt sommige - interactie en interpretatie - binnen de cultuur wordt
tegoed te komen aan behoefte van leden ten goede en gaat ten koste van vormen de basis van cultuur gebruik gemaakt van
mensen anderen, het zorgt dus voor - symbolen en betekenisgeving ruilrelaties en rationele
- waarden vormen de kern van een ongelijkheid. worden binnen een cultuur en vrije keuzes
cultuur en zijn functioneel: (gebaseerd - cultuur wordt gevormd door gebruikt.
op idealisme) economische productiestelsels, dit wijst - culturen zijn veranderlijk
● geven richting aan het bestaan op het materialisme.
● geven betekenis aan wat - de waarden competitiedrang en
mensen doen materieel succes zijn gekoppeld aan de
● zorgen dat mensen zich kapitalistische economie, waarin de
onderling verbonden voelen belangen van de rijke elite worden
- er zijn universele cultuurkenmerken gediend.
(kenmerken die we in elke cultuur - culturen zijn veranderlijk en
tegenkomen) → daaruit blijkt het dynamisch
functionalisme.
- nadruk ligt vooral op dominante
cultuur
- culturen zijn veranderlijk, maar wel
relatief stabiel
Deviantie deviant gedrag is functioneel voor de - deviantie komt voort uit sociale - deviantie is de uitkomst van - deviantie is de uitkomst
samenleving: ongelijkheid het proces van definities geven, van een rationele
● bevestigt normen waarden - wie en wat als deviant wordt opgevat dus deviantie heeft een relatief afweging, het is een
(doordat je wordt is afhankelijk van: karakter: iedereen zal bepaald middel om een doel te
geconfronteerd met wat niet ● machtsposities gedrag anders definiëren bereiken.
mag) ● sociale ongelijkheid - labelingtheorie: deviantie is de - een normovertreding
● grensfunctie (dit is oké en dit - machtigen kunnen zich bijv. met uitkomst van de reactie op had op het moment van
niet) succes verdedigen tegen het label gedrag en niet van het gedrag plegen de meest
● bevordert sociale cohesie ‘deviant’ (denk aan zelf gunstige uitkomst voor
(neiging om iets ergs met witteboordencriminaliteit) en er is - Lemert: de dader
elkaar te verwerken) sprake van overcontrole op lagere ● primaire deviantie - deviantie tegengaan:
● bevordert sociale verandering klassen. (gedrag dat niet ● kosten vergroten
(doordat mensen de regels - kapitalisme speelt hierbij een rol: wat problematisch is, zolang (zwaarder
overtreden) als deviant wordt aangemerkt is vooral niemand erop reageert) straffen, pakkans
, - Merton stelt dat strain leidt tot deviant gedrag dat het functioneren van het ● secundaire deviantie vergroten)
gedrag kapitalisme verstoort. (reactie gevolgd op ● baten verkleinen
● Cohen: strain door primair gedrag, (geen dure
statusfrustratie waardoor je het vaker spullen bij je
● Cloward: voegt illegale gaat doen) hebben)
middelen toe, differentiële - stigma (Goffman) = - 2 theorieën:
gelegenheid uitgesproken negatief label, dat ● rationele
je zelfbeeld aantast (wordt je keuzebenadering
masterstatus) criminologie →
- retrospectief (kijken naar verklaren keuze
gedrag uit verleden en daar om criminaliteit te
huidig label op toepassen) plegen en om op
- prospectief (verwachting van dit moment dit
gedrag in de toekomst obv delict te plegen.
huidige label) ● routine
- morele paniek = overtrokken activiteiten
reactie en vervorming door de theorie → de
media samenkomst van
- medicalisering van deviantie = 1) gemotiveerde
gedrag minder definiëren als dader
goed/slecht, maar meer als 2) geschikt doelwit
gezond/ziek. 3) afwezigheid
toezicht
zorgen voor
criminaliteit.
Gezin het gezin vervult essentiële functies: het gezin houdt sociale ongelijkheid in - gezin biedt mogelijkheid om - partnerrelaties zijn een
● socialisering van kinderen stand: intimiteit/emotionele banden te onderhandeling (kosten
(goede integratie in ● bezit en nalatenschap beleven (tenzij sprake is van en baten)
samenleving (overerving, sociale ongelijkheid autoriteit - ruilmiddelen (man →
● reguleren van seksuele wordt gereproduceerd) - gezin en beleving daarvan is status/geld, vrouw →
activiteiten (incesttaboe = ● patriarchaat (dominante positie veranderlijk, in puberteit bijv schoonheid)
universeel maar variabel, van man tov vrouw) meer afstand. - marrying up = rationele
voorheen was het bijv niet raar) ● etniciteit en ras (neiging tot - gebruik van symbolen binnen keuze van de vrouw om
● sociale positionering (sociale endogamie, dus weinig gemixt gezin → bijv. bij huwelijk rijke man te trouwen.
identiteit doorgeven aan tussen verschillende - gezin wordt gezien als
kinderen) etniciteiten) overlevingsstrategie:
● materiële en emotionele ● bewust aantal
