Hoorcollege 1: Tendinopathie
PEZEN HOUDEN NIET VAN VERANDERING
Diagnostiek
1 welke vorm van tendinopathie
2 ernst stadium
3 contextuele factoren
Fibroblasten maken deel uit van het collagene netwerk en worden hierdoor
vervormd. Ze worden geinformeerd over de toestand in de omgeving door:
- Voelen aan collagene netwerk met ‘integrines’
- Door de direct inwerkende krachten op de fibroblast zelf
Fibroblast in pees heten tenocyten, een gezonde pees staat strak, bij
tendinopathie staat ie niet meer strak, als je te veel of niet aan de pees trekt
zal het mmp’s aanmaken die eten de niet belasten
collageen vezels op.
Normale tendon ruptuur
Tussenstap 1: reactieve tendinopathie, tijdelijk
ontstekings beeld. Als je tijdje rustig aan doet is ie
reversibel, vnl jeugdige sporters
Tussenstap 2: tendon disrepair, verdikking, afbraak
matrix (extra bloedvaten om wanhopig extra bloed
enz er te krijgen) alle leeftijde (>30 jaar)
Stadia:
- Stadium 1: pijn na belasting, geen
overmatige funcionele beperking
- Stadium 2: pijn tijdens en na afloop van de activiteit, nog steeds in staat om op een
bevredigend niveau te presteren
- Stadium 3: pijn tijdens en na afloop van de activiteit en langer aanhoudend. Patiënt heeft in
toenemende mate moeite om op een brevedigend niveau te presteren.
Factoren
- Intrisieke factoren
o Nadelig statiek en bewegingstechniek
- Extrisieke factoren
Revalidatieprogramma
- Pijn en stijfheid zijn bepalend voor opbouw,
o Na de training en
o De volgende dag
- Pijn en stijfheid mogen tijdens het programma niet
erger worden
- Eerst volume (series en herhalingen) opbouwen, daarna intensiteit
Pijn wordt gemeten met de NRS numerical pain rating scale, een schaal van 1-10
Take home massages:
Load-managment!!
Pijn/stijfheid monitoren
, Snelheid als trainingsvariabele
OWL 1: Tendinopathie
Model van Cook
- Witte deel pijl is omdat het ook kan dat je je
pees zo beschadigt dat ie nooit meer normaal
wordt
Diagnostiek patella tendinopathie
Anamnese;
- Pijn bij start belasting en na afloop (met piek
24 uur later)
- Toename van belasting
Onderzoek
- Patiënt wijst apex van de patella met 1 vinger
aan als locatie van de pijn
- Palpatie
- Single leg decline squad
Diagnostiek achillestendinopathie
- Pijnlijke zwelling van de AP 2 tot 8 cm vanaf
de insertie op de calcaneus
- Ochtendstijfheid
- Pijn AP begin en eind belasten
- Bi verdenking op AP ruptuur; Thompson-test
Klinimetrie (Het meten van klinische verschijnselen)
- NRS, numerate rating scale (1-10)
o Dit kan je niet alleen bij pijn maar ook bij stijfheid toepassen
- VAS, visible analog scale
- Stadia tendinopathie,
o Stadium 1: pijn na belasting
o Stadium 2: pijn begin en na afloop belasting (presteren nog mogelijk)
o Stadium 3: pijn tijdens en lang na afloop van de activiteit (moeite om op een
bevredigend niveau te presteren)
Behandeling
Richtlijn oefentherapie op grond van pijn
- De pijn tijdens en na oefeningen maximaal NRS 5
- Volgende ochtend pijn en stijfheid maximaal een NRS 5
- De pijn en stijfheid mogen tijdens het programma niet erger worden
- Evaluatie van pijn, stijfheid en zwelling na training en meer specifiek de andere dag, zijn
bepalend voor opbouw in intensiteit en/of volume
, Artikelen Tendinopathie Physios
Oefentherapie bij een tendinopathie van de achillespees en de patella pees
De aard vh omhulsel ve pees is afhankelijk vd mate van verplaatsing vd pees ten opzichte vh
omringende weefsel.
Pathofysiologie
Het beeld doorloopt verschillende stadia waarbij de route verschilt per pees. Peesweefsel wordt niet
gelijk matig belast door de inwerkende trekbelasting. Peesweefsel ondergaat niet alleen
trekbelasting maar ook wrijvings-en schuifkrachten maar ook compressie is mogelijk.
Ontstaan en beloop van tendinopathie
Als reactie op een eenmalige overbelasting of een korte periode van repeterende overbelasting kan
een pijnlijke peesklacht ontstaan, zonder dat sprak is van structureel veranderde pees
eigenschappen. Dit komt meestal voor bij jong volwassenen en sporters. Met aangepaste belasting is
in dit stadium de balans goed te herstellen. Bij onvoldoende rust of herstel zal er een progressief
beloop zijn. De gewijzigde weefsel eigenscappen komen op een gegeven moment tot uiting: pijn bij
palpatie en belasten, de pees voelt dikker aan, en startstijfheid. Bij een langer bestaande
degeneratieve tendinpathie kan de kwaliteit van het weefsel zo slecht worden dat een er grotere
kans bestaat op een ruptuur. Een plotselinge verergering of ontstaan van klachten kan hierop duiden.
Classificatie
-Relatie met mechanische belasting: is sprake van een eenmalige overbelasting of een repeterende
overbelasting? Waren er voldoende herstelmogelijkheden? Speelt onder belasting een rol?
Overbelasting veroorzaakt over het algemeen de tendinopathie, bij onder belasting is het herstel
belemmerd en is een relatieve overbelasting eerder mogelijk.
-Aangedane weefsel: de midportion, de aanhechting, de peesschede of het parathenon (combinatie
mogelijk). Naast echo en MRI zijn inspecie en palpatie ook erg belangrijk.
-Tijdsbeloop: acuut (minder dan 4wkn), subacuut (5-8 wkn), chronisch (12 wkn of meer) of een acute
opleving bij een chronisch beloop.
-Ernst van de klachten:
- Stadium 1: pijn voor of na belasting, zonder functionele beperking
- Stadium 2: Pijn tijdens en na afloop van belasting, met de mogelijkheid om op een
bevredigend niveau te presteren
- Stadium 3: Pijn tijdens en langer aanhoudend na afloop van activiteit, met moeite om op een
bevredigend niveau te presteren.
-Leeftijd patiënt: jonger dan 20, 20-40 jaar of 40 jaar en ouder.
-Aanwezige prognostische factoren: belastende statiek en dynamiek, trainingsschema, roken,
medicatie, overgewicht en aandoeningen.
-Weefsel karakteristieken bij beeldvormend onderzoek: mate van tendinose, calcificaties en
rupturering.
Belasten
Oefentherapie is tot op heden de meest effectieve interventie. Voor achillespees tendinopathie
wordt aangeraden om iedere patiënt met deze aandoening min. 3 maanden te laten trainen alvorens
andere interventies te overwegen. Het meest gebruikelijke revalidatieprogramma is excentrisch
trainen op 1 been, 2x per dag 3x15, dit elke dag voor 12 weken zowel met gebogen als gestrekte
knie.
PEZEN HOUDEN NIET VAN VERANDERING
Diagnostiek
1 welke vorm van tendinopathie
2 ernst stadium
3 contextuele factoren
Fibroblasten maken deel uit van het collagene netwerk en worden hierdoor
vervormd. Ze worden geinformeerd over de toestand in de omgeving door:
- Voelen aan collagene netwerk met ‘integrines’
- Door de direct inwerkende krachten op de fibroblast zelf
Fibroblast in pees heten tenocyten, een gezonde pees staat strak, bij
tendinopathie staat ie niet meer strak, als je te veel of niet aan de pees trekt
zal het mmp’s aanmaken die eten de niet belasten
collageen vezels op.
Normale tendon ruptuur
Tussenstap 1: reactieve tendinopathie, tijdelijk
ontstekings beeld. Als je tijdje rustig aan doet is ie
reversibel, vnl jeugdige sporters
Tussenstap 2: tendon disrepair, verdikking, afbraak
matrix (extra bloedvaten om wanhopig extra bloed
enz er te krijgen) alle leeftijde (>30 jaar)
Stadia:
- Stadium 1: pijn na belasting, geen
overmatige funcionele beperking
- Stadium 2: pijn tijdens en na afloop van de activiteit, nog steeds in staat om op een
bevredigend niveau te presteren
- Stadium 3: pijn tijdens en na afloop van de activiteit en langer aanhoudend. Patiënt heeft in
toenemende mate moeite om op een brevedigend niveau te presteren.
Factoren
- Intrisieke factoren
o Nadelig statiek en bewegingstechniek
- Extrisieke factoren
Revalidatieprogramma
- Pijn en stijfheid zijn bepalend voor opbouw,
o Na de training en
o De volgende dag
- Pijn en stijfheid mogen tijdens het programma niet
erger worden
- Eerst volume (series en herhalingen) opbouwen, daarna intensiteit
Pijn wordt gemeten met de NRS numerical pain rating scale, een schaal van 1-10
Take home massages:
Load-managment!!
Pijn/stijfheid monitoren
, Snelheid als trainingsvariabele
OWL 1: Tendinopathie
Model van Cook
- Witte deel pijl is omdat het ook kan dat je je
pees zo beschadigt dat ie nooit meer normaal
wordt
Diagnostiek patella tendinopathie
Anamnese;
- Pijn bij start belasting en na afloop (met piek
24 uur later)
- Toename van belasting
Onderzoek
- Patiënt wijst apex van de patella met 1 vinger
aan als locatie van de pijn
- Palpatie
- Single leg decline squad
Diagnostiek achillestendinopathie
- Pijnlijke zwelling van de AP 2 tot 8 cm vanaf
de insertie op de calcaneus
- Ochtendstijfheid
- Pijn AP begin en eind belasten
- Bi verdenking op AP ruptuur; Thompson-test
Klinimetrie (Het meten van klinische verschijnselen)
- NRS, numerate rating scale (1-10)
o Dit kan je niet alleen bij pijn maar ook bij stijfheid toepassen
- VAS, visible analog scale
- Stadia tendinopathie,
o Stadium 1: pijn na belasting
o Stadium 2: pijn begin en na afloop belasting (presteren nog mogelijk)
o Stadium 3: pijn tijdens en lang na afloop van de activiteit (moeite om op een
bevredigend niveau te presteren)
Behandeling
Richtlijn oefentherapie op grond van pijn
- De pijn tijdens en na oefeningen maximaal NRS 5
- Volgende ochtend pijn en stijfheid maximaal een NRS 5
- De pijn en stijfheid mogen tijdens het programma niet erger worden
- Evaluatie van pijn, stijfheid en zwelling na training en meer specifiek de andere dag, zijn
bepalend voor opbouw in intensiteit en/of volume
, Artikelen Tendinopathie Physios
Oefentherapie bij een tendinopathie van de achillespees en de patella pees
De aard vh omhulsel ve pees is afhankelijk vd mate van verplaatsing vd pees ten opzichte vh
omringende weefsel.
Pathofysiologie
Het beeld doorloopt verschillende stadia waarbij de route verschilt per pees. Peesweefsel wordt niet
gelijk matig belast door de inwerkende trekbelasting. Peesweefsel ondergaat niet alleen
trekbelasting maar ook wrijvings-en schuifkrachten maar ook compressie is mogelijk.
Ontstaan en beloop van tendinopathie
Als reactie op een eenmalige overbelasting of een korte periode van repeterende overbelasting kan
een pijnlijke peesklacht ontstaan, zonder dat sprak is van structureel veranderde pees
eigenschappen. Dit komt meestal voor bij jong volwassenen en sporters. Met aangepaste belasting is
in dit stadium de balans goed te herstellen. Bij onvoldoende rust of herstel zal er een progressief
beloop zijn. De gewijzigde weefsel eigenscappen komen op een gegeven moment tot uiting: pijn bij
palpatie en belasten, de pees voelt dikker aan, en startstijfheid. Bij een langer bestaande
degeneratieve tendinpathie kan de kwaliteit van het weefsel zo slecht worden dat een er grotere
kans bestaat op een ruptuur. Een plotselinge verergering of ontstaan van klachten kan hierop duiden.
Classificatie
-Relatie met mechanische belasting: is sprake van een eenmalige overbelasting of een repeterende
overbelasting? Waren er voldoende herstelmogelijkheden? Speelt onder belasting een rol?
Overbelasting veroorzaakt over het algemeen de tendinopathie, bij onder belasting is het herstel
belemmerd en is een relatieve overbelasting eerder mogelijk.
-Aangedane weefsel: de midportion, de aanhechting, de peesschede of het parathenon (combinatie
mogelijk). Naast echo en MRI zijn inspecie en palpatie ook erg belangrijk.
-Tijdsbeloop: acuut (minder dan 4wkn), subacuut (5-8 wkn), chronisch (12 wkn of meer) of een acute
opleving bij een chronisch beloop.
-Ernst van de klachten:
- Stadium 1: pijn voor of na belasting, zonder functionele beperking
- Stadium 2: Pijn tijdens en na afloop van belasting, met de mogelijkheid om op een
bevredigend niveau te presteren
- Stadium 3: Pijn tijdens en langer aanhoudend na afloop van activiteit, met moeite om op een
bevredigend niveau te presteren.
-Leeftijd patiënt: jonger dan 20, 20-40 jaar of 40 jaar en ouder.
-Aanwezige prognostische factoren: belastende statiek en dynamiek, trainingsschema, roken,
medicatie, overgewicht en aandoeningen.
-Weefsel karakteristieken bij beeldvormend onderzoek: mate van tendinose, calcificaties en
rupturering.
Belasten
Oefentherapie is tot op heden de meest effectieve interventie. Voor achillespees tendinopathie
wordt aangeraden om iedere patiënt met deze aandoening min. 3 maanden te laten trainen alvorens
andere interventies te overwegen. Het meest gebruikelijke revalidatieprogramma is excentrisch
trainen op 1 been, 2x per dag 3x15, dit elke dag voor 12 weken zowel met gebogen als gestrekte
knie.
