Wereld stedelijke gebieden in de VS
2.1 Een wereld van steden
Metropool = wereldstad = belangrijk mondiaal knooppunt op economisch, politiek en
cultureel gebied en het vormt een stedelijk netwerk en de wereldeconomie:
- Concentratie van hoofdkantoren van mno’s
- Dicht netwerk van verbindingen
- Intensieve informatie-uitwisseling
- Veelvoud aan financiële instellingen, aandelenbeurs
- Oververtegenwoordiging van internationale dienstverlenende bedrijven
Global cities (Tokyo, London, New York) zijn ook internationale culturele knooppunten waar
trends hun oorsprong vinden, de stedelingen zijn politiek gezien linksgeoriënteerd en meer
naar het buitenland gericht dan de plattelanders. Via hub and spokenetwerken zijn
wereldsteden met steden op lager schaalniveau verbonden. Ondanks de mondiale,
economische markten, liggen de commando- en controlecentra in het hart dan het triadisch
netwerk. Steden die dreigen naar de top te komen: Singapore, Hongkong, Shanghai, São
Paulo en Istanbul.
Megasteden hebben nadelen: voorzieningenproblemen, slums en grote informele sector.
Daarnaast hebben ze ook meer dan tien miljoen inwoners, groei is te verklaren door:
1. Hoge natuurlijke groei door de jonge bevolking en lage sterftecijfer tov het platteland
2. Hoog vestigingsoverschot van plattelanders en middelgrote steden
3. Uitbreiding van de stad waarbij randsteden in het stedelijke gebied worden
opgenomen
Sommige steden profiteren minimaal van de economische groei van de globalisering →
black holes. Het internationale bedrijfsleven van wereldsteden heeft geen belangstelling
voor deze kleinere steden:
1. Lage koopkracht van de stedelijke bevolking en dus geen interessante afzetmarkt
2. De steden liggen vaak in een land met veel politieke en sociale onrust
3. De nationale ideologie of politieke opvatting verzet zich tegen veel invloed van de
westerse liberale markteconomie
2.2 Steden in de VS
Grote steden in Amerika vervullen een verzorgende functie voor het achterland (gebied
georiënteerd voor tal van voorzieningen uit een andere centrale stad). Of een stad een
mondiaal knooppunt is, meet je zo:
1. Het niveau van internationale dienstverlening (bedrijven die hun diensten aanbieden
aan grote bedrijven) en de concentratie van hoofdkantoren van mno’s
- New York staat hierbij op 1, Los Angeles richt zich meer op landen rond de Stille
Oceaan en Washington speelt een kleinere rol
- Het economische en politiek zwaartepunt verschuift naar het zuiden en westen;
- Verschuiving demografisch zwaartepunt
- Economische groei in de hightechsector van de Sunbelt-staten (Texas, Florida,
Californië)
- Global shift naar Pacifische zone ipv Atlantische zone
2. Aantal directe internationale bestemmingen van vliegvelden
Verschillen tussen Amerikaanse steden zijn groot. Boston (oostkant) lijkt het meest op een
Europese stad: historische centrum met oude wijken. De skyline wordt bepaald door het
Central Business District (CBD), waar aan de randen oudere woonwijken staat voor lagere
inkomens. De Amerikaanse steden hebben dus een lage bevolkingsdichtheid, de winkel- en
woonfunctie van de binnenstad is uitgeschoven naar de randen (suburbs) en sinds 1960
schuift veel werkgelegenheid vanuit het centrale deel naar moderne bedrijventerreinen en
kantoorparken aan de rand van de stad, later naar lagelonenlanden. zie bron 9, p.31
, 2.3 Ontwikkelingen aan het stedenfront
Tussen 1830-1920 is het huidig stedelijk patroon ontstaan met goede bereikbaarheid en
transport. Havensteden groeiden uit tot belangrijke steden (New York, New Orleans, Los
Angeles). Het binnenland raakt bebouwd met spoorlijnen en highways. Van deze
spoorwegnetuitbouw profiteerde Chicago.
Metropolitane gebieden groeien in de VS
Een stedelijk netwerk (groep van steden die horizontaal met voorsteden er omheen en
onderling sterk verbonden zijn) ontstaat door: daarbuiten een dichtbevolkte randzone
- Hoge (auto)mobiliteit die soms een nieuw stedelijk centrum
- Ontwikkeling dicht netwerk ontwikkelen → edge cities. De VS
verschuift van mono- naar polycentrisch.
Gated communities kom je tegen in de suburbs.
Dit zijn ommuurde woonwijken voor een specifieke doelgroep naar inkomen, etniciteit of
leeftijd. Er ontstaat ruimtelijke segregatie doordat als mensen hoger op de sociale ladder
komen, ze direct gaan verhuizen naar een woonwijk passend bij de nieuwe status.
Door globalisering ontstaat een nieuwe internationale arbeidsverdeling, waarbij de maak-
industrie uitschuift naar lagelonenlanden als Mexico. Daarnaast verschuiven de diensten-
sector en de bedrijvigheid van centrum naar de randen waar meer ruimte is, lagere
grondprijzen en betere bereikbaarheid. In NY, Pittsburgh en Detroit is de bedrijvigheid al
compleet uit de stad verdwenen. De informatietechnologie maakt het mogelijk bedrijven
ruimtelijk te splitsen, maar het controlefront blijft aanwezig in het CBD. In verlate fabrieken
stichten jonge ondernemers start-ups met vernieuwende producten.
2.4 New York, the Big Apple
Mainportregio = haven + achterland
New York is groot geworden door Europeanen, maar nu voornamelijk internationale immigratie,
waardoor de etnische samenstelling verandert → kosmopolitische uitstraling. Geografische
ligging NY is gunstig: diep vaarwater, afgeschermd van stormen op de Atlantische Oceaan,
gericht op Europa en de Hudson is tot ver in het achterland bevaarbaar
1825 Het Eriekanaal gaf toegang tot het gebied van Grote Meren en het Midwesten
Finance
Door de handels- en transportfunctie trok ook het bank- en verzekeringswezen aan, gevolgd
door de beurs op Wall Street (1865) → internationaal financieel centrum in Manhattan met
wolkkrabbers wegens hoge grondprijzen. Vervolgens investeerden bankiers en handelaren in
theater, musea en concertzalen. Kortom: veel voorzieningen:
- Voor bewoners: enorm winkelaanbod, maar dagelijkse boodschappen zijn alleen nog
maar te vinden in de shopping malls in de edge cities
- De toeristenindustrie is na de criminaliteitsaanpak in 1990 weer op de kaart gekomen
- Voor de zakenwereld en internationale dienstverlening vormt New York een thuis, het
is immers verbonden met de rest van de wereld, kent hoogwaardige
dienstverlenende bedrijven en treft veel mno’s (belangrijk voor face-to-facecontact)
- Door de financiële wereld is NY een grote speler op de mondiale financiële markt
waar veel banken zijn vertegenwoordigd
- Voor supranationale organisaties als de VN
Cultuur
New York is een creatieve stad (stad met een concentratie van creatieve ondernemingen).
Manhattan is het hart van persagentschappen, reclamebureaus, film- en muziekstudio’s en
uitgeverijen. Verder is NY beroemd voor de ontwerpers, kunstenaars en designers. Creativiteit
leidt tot innovatie. Gentrification vindt plaats doordat mensen werkzaam in de creatieve
sector zich vestigen in de stad zelf. In de oudere, opgeknapte wijken komen vervolgens
rijkere bewoners te wonen, waardoor oorspronkelijke bewoners verdwijnen naar voorsteden.
2.1 Een wereld van steden
Metropool = wereldstad = belangrijk mondiaal knooppunt op economisch, politiek en
cultureel gebied en het vormt een stedelijk netwerk en de wereldeconomie:
- Concentratie van hoofdkantoren van mno’s
- Dicht netwerk van verbindingen
- Intensieve informatie-uitwisseling
- Veelvoud aan financiële instellingen, aandelenbeurs
- Oververtegenwoordiging van internationale dienstverlenende bedrijven
Global cities (Tokyo, London, New York) zijn ook internationale culturele knooppunten waar
trends hun oorsprong vinden, de stedelingen zijn politiek gezien linksgeoriënteerd en meer
naar het buitenland gericht dan de plattelanders. Via hub and spokenetwerken zijn
wereldsteden met steden op lager schaalniveau verbonden. Ondanks de mondiale,
economische markten, liggen de commando- en controlecentra in het hart dan het triadisch
netwerk. Steden die dreigen naar de top te komen: Singapore, Hongkong, Shanghai, São
Paulo en Istanbul.
Megasteden hebben nadelen: voorzieningenproblemen, slums en grote informele sector.
Daarnaast hebben ze ook meer dan tien miljoen inwoners, groei is te verklaren door:
1. Hoge natuurlijke groei door de jonge bevolking en lage sterftecijfer tov het platteland
2. Hoog vestigingsoverschot van plattelanders en middelgrote steden
3. Uitbreiding van de stad waarbij randsteden in het stedelijke gebied worden
opgenomen
Sommige steden profiteren minimaal van de economische groei van de globalisering →
black holes. Het internationale bedrijfsleven van wereldsteden heeft geen belangstelling
voor deze kleinere steden:
1. Lage koopkracht van de stedelijke bevolking en dus geen interessante afzetmarkt
2. De steden liggen vaak in een land met veel politieke en sociale onrust
3. De nationale ideologie of politieke opvatting verzet zich tegen veel invloed van de
westerse liberale markteconomie
2.2 Steden in de VS
Grote steden in Amerika vervullen een verzorgende functie voor het achterland (gebied
georiënteerd voor tal van voorzieningen uit een andere centrale stad). Of een stad een
mondiaal knooppunt is, meet je zo:
1. Het niveau van internationale dienstverlening (bedrijven die hun diensten aanbieden
aan grote bedrijven) en de concentratie van hoofdkantoren van mno’s
- New York staat hierbij op 1, Los Angeles richt zich meer op landen rond de Stille
Oceaan en Washington speelt een kleinere rol
- Het economische en politiek zwaartepunt verschuift naar het zuiden en westen;
- Verschuiving demografisch zwaartepunt
- Economische groei in de hightechsector van de Sunbelt-staten (Texas, Florida,
Californië)
- Global shift naar Pacifische zone ipv Atlantische zone
2. Aantal directe internationale bestemmingen van vliegvelden
Verschillen tussen Amerikaanse steden zijn groot. Boston (oostkant) lijkt het meest op een
Europese stad: historische centrum met oude wijken. De skyline wordt bepaald door het
Central Business District (CBD), waar aan de randen oudere woonwijken staat voor lagere
inkomens. De Amerikaanse steden hebben dus een lage bevolkingsdichtheid, de winkel- en
woonfunctie van de binnenstad is uitgeschoven naar de randen (suburbs) en sinds 1960
schuift veel werkgelegenheid vanuit het centrale deel naar moderne bedrijventerreinen en
kantoorparken aan de rand van de stad, later naar lagelonenlanden. zie bron 9, p.31
, 2.3 Ontwikkelingen aan het stedenfront
Tussen 1830-1920 is het huidig stedelijk patroon ontstaan met goede bereikbaarheid en
transport. Havensteden groeiden uit tot belangrijke steden (New York, New Orleans, Los
Angeles). Het binnenland raakt bebouwd met spoorlijnen en highways. Van deze
spoorwegnetuitbouw profiteerde Chicago.
Metropolitane gebieden groeien in de VS
Een stedelijk netwerk (groep van steden die horizontaal met voorsteden er omheen en
onderling sterk verbonden zijn) ontstaat door: daarbuiten een dichtbevolkte randzone
- Hoge (auto)mobiliteit die soms een nieuw stedelijk centrum
- Ontwikkeling dicht netwerk ontwikkelen → edge cities. De VS
verschuift van mono- naar polycentrisch.
Gated communities kom je tegen in de suburbs.
Dit zijn ommuurde woonwijken voor een specifieke doelgroep naar inkomen, etniciteit of
leeftijd. Er ontstaat ruimtelijke segregatie doordat als mensen hoger op de sociale ladder
komen, ze direct gaan verhuizen naar een woonwijk passend bij de nieuwe status.
Door globalisering ontstaat een nieuwe internationale arbeidsverdeling, waarbij de maak-
industrie uitschuift naar lagelonenlanden als Mexico. Daarnaast verschuiven de diensten-
sector en de bedrijvigheid van centrum naar de randen waar meer ruimte is, lagere
grondprijzen en betere bereikbaarheid. In NY, Pittsburgh en Detroit is de bedrijvigheid al
compleet uit de stad verdwenen. De informatietechnologie maakt het mogelijk bedrijven
ruimtelijk te splitsen, maar het controlefront blijft aanwezig in het CBD. In verlate fabrieken
stichten jonge ondernemers start-ups met vernieuwende producten.
2.4 New York, the Big Apple
Mainportregio = haven + achterland
New York is groot geworden door Europeanen, maar nu voornamelijk internationale immigratie,
waardoor de etnische samenstelling verandert → kosmopolitische uitstraling. Geografische
ligging NY is gunstig: diep vaarwater, afgeschermd van stormen op de Atlantische Oceaan,
gericht op Europa en de Hudson is tot ver in het achterland bevaarbaar
1825 Het Eriekanaal gaf toegang tot het gebied van Grote Meren en het Midwesten
Finance
Door de handels- en transportfunctie trok ook het bank- en verzekeringswezen aan, gevolgd
door de beurs op Wall Street (1865) → internationaal financieel centrum in Manhattan met
wolkkrabbers wegens hoge grondprijzen. Vervolgens investeerden bankiers en handelaren in
theater, musea en concertzalen. Kortom: veel voorzieningen:
- Voor bewoners: enorm winkelaanbod, maar dagelijkse boodschappen zijn alleen nog
maar te vinden in de shopping malls in de edge cities
- De toeristenindustrie is na de criminaliteitsaanpak in 1990 weer op de kaart gekomen
- Voor de zakenwereld en internationale dienstverlening vormt New York een thuis, het
is immers verbonden met de rest van de wereld, kent hoogwaardige
dienstverlenende bedrijven en treft veel mno’s (belangrijk voor face-to-facecontact)
- Door de financiële wereld is NY een grote speler op de mondiale financiële markt
waar veel banken zijn vertegenwoordigd
- Voor supranationale organisaties als de VN
Cultuur
New York is een creatieve stad (stad met een concentratie van creatieve ondernemingen).
Manhattan is het hart van persagentschappen, reclamebureaus, film- en muziekstudio’s en
uitgeverijen. Verder is NY beroemd voor de ontwerpers, kunstenaars en designers. Creativiteit
leidt tot innovatie. Gentrification vindt plaats doordat mensen werkzaam in de creatieve
sector zich vestigen in de stad zelf. In de oudere, opgeknapte wijken komen vervolgens
rijkere bewoners te wonen, waardoor oorspronkelijke bewoners verdwijnen naar voorsteden.
