Subcutaan en intramusculair injecteren
Casus (subcutaan)
Mw. W, 87 jaar. Mw. is opgenomen op afdeling revalidatie om te herstellen van een pneumonie.
Mw. gaat echter alleen maar achteruit in haar gezondheid. Mw. is in haar laatste levensfase, is
kortademig en heeft pijn. In overleg met familie schrijft de arts morfine voor. Hiervoor wordt een
subcutaan naaldje ingebracht.
Werkwijze
Plaatsen waar een subcutaan naaldje ingebracht kan worden zijn;
- Het bovenbeen, voor- of zijkant,
- De bovenarm, voor-, zij- of achterkant,
- De buik, minimaal 2 cm van de navel,
- Het gebied tussen sleutelbeen en borst, of onder de borst,
- Het gebied op de rug, tussen de schouderbladen.
Hoewel het protocol voorschrijft dat het gebied tussen sleutelbeen en borst de voorkeur heeft,
omdat dit gebied het langst doorbloed blijft in de terminale fase, kiezen wij er toch voor om het
naaldje aan de voorkant van het bovenbeen in te brengen. Dit heeft er mee te maken dat naaldjes
die geschikt zijn voor het inbrengen in het gebied tussen sleutelbeen en borst vele malen duurder
zijn dan die wij toepassen. De naaldjes die wij gebruiken zijn echter veel te grof om in dit gebied
toe te passen. Daarnaast zijn de naaldjes die wij gebruiken efficiënter omdat er geen medicatie in
de naald blijft zitten (de hoeveelheid valt te verwaarlozen), de naald hoeft daarom niet gespoeld
(geflusht) te worden. Het naaldje wordt voorop het bovenbeen ingebracht en niet aan de zijkant
zoals je met sommige subcutane injecties zou doen. Deze plek is relatief eenvoudig te bereiken en
te observeren en daarnaast heeft de client er het minste hinder van wanneer ze op haar zij ligt. Het
subcutane naaldje zou voor meer comfort voor de client moeten zorgen, omdat zij niet steeds
opnieuw geprikt hoeft te worden.
Aandachtspunten
Subcutane injecties kennen nauwelijks complicaties. Toch ontstaat er soms irritatie rond de
insteekplaats, in de vorm van:
- Roodheid en/of pijn,
- Oedeem,
- Harde plekken in de huid (infiltraten).
Oorzaken kunnen zijn:
- Ontsteking,
- Dislocatie van het subcutane naaldje,
- Afknikken van het subcutane naaldje,
- Te groot toegediend volume, 2 ml per uur geeft zelden problemen,
- Een te hoog toegediende concentratie.
Meestal zijn de problemen op te lossen door het naaldje te verwijderen en een nieuw naaldje te
plaatsen. Als ( het vermoeden van) de irritatie door een te groot toegediend volume of een te hoog
toegediende concentratie komt is overleg met de arts noodzakelijk. De arts kan de medicatie of
toedieningsvorm dan aanpassen.
Andere vormen van subcutane injectie die voorkomen op onze afdeling zijn onder andere;
- Heparine injecties (Fragmin),
- Hypodermoclyse (zelden),
- Insuline injecties.