Begrippenlijst Culturele Antropologie/Diversiteit
Sociaal constructivisme
Mensen binnen een veranderende context een eigen invulling mogen en kunnen geven. Het
is kennis verwerven en delen.
Strategie van intelligent achterwaarts bewegen
Gaat uit van hypothesen op grond van een combinatie van feiten, ervaring en intuïtie. Deze
woorden getoetst en door nieuwe informatie wordt de hypothese aangepast.
Stigmatisering
Brandmerken, stempel geven.
Assimilatie
Volledig aanpassen aan de cultuur.
Enculturatie
Aanleren van cultuurkenmerken van een samenleving of sociale omgeving, dus binnen
eigen cultuur.
Acculturatie
Acculturatie is het contact tussen groepen of individuen met verschillende achtergronden.
Identiteit en imago
Identiteit is het beeld dat iemand van zichzelf heeft en het beeld dat de betreffende persoon
denkt dat andere van hem of haar hebben. Imago is het beeld dat andere in werkelijkheid
van iemand hebben.
Enveloppement
Gevoel van beschermd te zijn binnen vertrouwde.
Meervoudig kijken (micro, meso en macroniveau)
Als sociaal werker heb je altijd te maken met de invloed van je eigen belevingswereld als
onderdeel van het gehele veld. Je gaat mee met je beroepscontext en geeft vorm aan de
situatie. De context bestaat uit:
- de leefwereld van de cliënt en de sociale context van de werkrelatie (microniveau)
- de betrokken organisaties en de wereld van de organisatieverbanden (mesoniveau)
- de grotere maatschappelijke context van het werkveld (macroniveau)
Een sociaal- werksituatie moeten op alle niveaus worden onderzocht. Alle niveaus kunnen
betekenis geven aan de relatie tussen werker en cliënt. Je moet ook oog hebben voor de
sociale invloeden van alle partijen en ze moet kunnen bewerken tot een optimale cocreatie
(samenwerking, waarbij alle deelnemers invloed hebben op het proces en zo het resultaat).
De belangrijkste voorwaarde is het aan kunnen gaan van verbindende dialoog (gesprek)
met aandacht voor interne diversiteit van de cliënt. Dialogisch werken is in elke sociaal- werk
situatie nodig om te komen tot meervoudig kijken naar een individu, groep of context.
, Pluralistische attitude
Samenwerkingshouding, kritisch reflecteren op je eigen houding en om op de juiste manier
met jongeren in dialoog te gaan.
Twee betekenissen:
- Bevestiging van de werkelijkheid als een veelheid van individuele zelfstandigheden,
dit staat tegenover monisme
- Pluralisme is het tegendeel van onverdraagzaamheid
Monistische attitude
Sterk wij zij denken voelen en handelen. Een monistische houding is een hindernis om tot
een echte ontmoeting te komen. Iemand met deze houding kan goede intenties hebben en
andere willen helpen maar hij is niet in staat om zich in de ander te verplaatsen en vanuit dat
perspectief omgangsvormen te zoeken die aansluiten bij de ander. Hij wil 'zijn eigen manier'
overdragen. Iemand met zo'n houding kan in een meerderheidsgroep als een minder
beschouwen worden. Andersom kan iemand tot een minderheidsgroep zichzelf als minder
gaan zien.
Cultuurrelativistische attitude
Relativisme is het idee stelsel over diversiteit, waarin het unieke van iedere persoon, groep
of traditie wordt erkend. Iemand denkt in wij zij termen maar zie de andere groep als
gelijkwaardig, moeilijk bereikbaar en soms als exotisch.
Cultuurrelativisme: houding van respect en tolerantie ten aanzien van andere culturen; de
wereld is vol gelijkwaardige, van elkaar gescheiden culturen en culturele wereldbeelden
kunnen alleen van binnenuit gekend worden.
Normatieve professionaliteit
Sociaal werk is een normatief beroep, gebaseerd op universele waarden en rechten voor de
mens. Van oudsher ligt de maatschappelijke opdracht in sociale rechtvaardigheid, het
tegengaan van uitsluiting, discriminatie en ongelijkheid, en het bieden van bescherming aan
mensen in een zeer kwetsbare positie. Belangrijke drijfveren hierbij zijn grondwaarden als
mensenrechten, emancipatie en empowerment (eigen kracht).
Discretionaire ruimte
Vrijheid om zelfstandig de oordelen.
Handelingsverlegenheid
Het sociaal werk is complexer geworden. Het gevolg daarvan is dat veel sociaal werkers
zich in een superdiverse beroepscontext nogal eens handelingsverlegen voelen, vanuit het
idee dat zijn kennis dienen te hebben van de verschillende culturen waar hun cliënten zich
mee verwant voelen.
Sociaal constructivisme
Mensen binnen een veranderende context een eigen invulling mogen en kunnen geven. Het
is kennis verwerven en delen.
Strategie van intelligent achterwaarts bewegen
Gaat uit van hypothesen op grond van een combinatie van feiten, ervaring en intuïtie. Deze
woorden getoetst en door nieuwe informatie wordt de hypothese aangepast.
Stigmatisering
Brandmerken, stempel geven.
Assimilatie
Volledig aanpassen aan de cultuur.
Enculturatie
Aanleren van cultuurkenmerken van een samenleving of sociale omgeving, dus binnen
eigen cultuur.
Acculturatie
Acculturatie is het contact tussen groepen of individuen met verschillende achtergronden.
Identiteit en imago
Identiteit is het beeld dat iemand van zichzelf heeft en het beeld dat de betreffende persoon
denkt dat andere van hem of haar hebben. Imago is het beeld dat andere in werkelijkheid
van iemand hebben.
Enveloppement
Gevoel van beschermd te zijn binnen vertrouwde.
Meervoudig kijken (micro, meso en macroniveau)
Als sociaal werker heb je altijd te maken met de invloed van je eigen belevingswereld als
onderdeel van het gehele veld. Je gaat mee met je beroepscontext en geeft vorm aan de
situatie. De context bestaat uit:
- de leefwereld van de cliënt en de sociale context van de werkrelatie (microniveau)
- de betrokken organisaties en de wereld van de organisatieverbanden (mesoniveau)
- de grotere maatschappelijke context van het werkveld (macroniveau)
Een sociaal- werksituatie moeten op alle niveaus worden onderzocht. Alle niveaus kunnen
betekenis geven aan de relatie tussen werker en cliënt. Je moet ook oog hebben voor de
sociale invloeden van alle partijen en ze moet kunnen bewerken tot een optimale cocreatie
(samenwerking, waarbij alle deelnemers invloed hebben op het proces en zo het resultaat).
De belangrijkste voorwaarde is het aan kunnen gaan van verbindende dialoog (gesprek)
met aandacht voor interne diversiteit van de cliënt. Dialogisch werken is in elke sociaal- werk
situatie nodig om te komen tot meervoudig kijken naar een individu, groep of context.
, Pluralistische attitude
Samenwerkingshouding, kritisch reflecteren op je eigen houding en om op de juiste manier
met jongeren in dialoog te gaan.
Twee betekenissen:
- Bevestiging van de werkelijkheid als een veelheid van individuele zelfstandigheden,
dit staat tegenover monisme
- Pluralisme is het tegendeel van onverdraagzaamheid
Monistische attitude
Sterk wij zij denken voelen en handelen. Een monistische houding is een hindernis om tot
een echte ontmoeting te komen. Iemand met deze houding kan goede intenties hebben en
andere willen helpen maar hij is niet in staat om zich in de ander te verplaatsen en vanuit dat
perspectief omgangsvormen te zoeken die aansluiten bij de ander. Hij wil 'zijn eigen manier'
overdragen. Iemand met zo'n houding kan in een meerderheidsgroep als een minder
beschouwen worden. Andersom kan iemand tot een minderheidsgroep zichzelf als minder
gaan zien.
Cultuurrelativistische attitude
Relativisme is het idee stelsel over diversiteit, waarin het unieke van iedere persoon, groep
of traditie wordt erkend. Iemand denkt in wij zij termen maar zie de andere groep als
gelijkwaardig, moeilijk bereikbaar en soms als exotisch.
Cultuurrelativisme: houding van respect en tolerantie ten aanzien van andere culturen; de
wereld is vol gelijkwaardige, van elkaar gescheiden culturen en culturele wereldbeelden
kunnen alleen van binnenuit gekend worden.
Normatieve professionaliteit
Sociaal werk is een normatief beroep, gebaseerd op universele waarden en rechten voor de
mens. Van oudsher ligt de maatschappelijke opdracht in sociale rechtvaardigheid, het
tegengaan van uitsluiting, discriminatie en ongelijkheid, en het bieden van bescherming aan
mensen in een zeer kwetsbare positie. Belangrijke drijfveren hierbij zijn grondwaarden als
mensenrechten, emancipatie en empowerment (eigen kracht).
Discretionaire ruimte
Vrijheid om zelfstandig de oordelen.
Handelingsverlegenheid
Het sociaal werk is complexer geworden. Het gevolg daarvan is dat veel sociaal werkers
zich in een superdiverse beroepscontext nogal eens handelingsverlegen voelen, vanuit het
idee dat zijn kennis dienen te hebben van de verschillende culturen waar hun cliënten zich
mee verwant voelen.
