Verpleegkundige zorgverlening
3.1 Moe, maar niet kunnen slapen
Slapen en waken
- Een volwassene heef per etmaal gemiddeld zeven tot acht uur slaap nodig.
- Een kind van twee jaar slaapt overdag ongeveer twee uur en ’s nachts twaalf uur. Opgroeiende
kinderen hebben zo’n ten uur slaap nodig.
- Het aantal uur dat pubers slapen varieert. Ouderen hebben minder slaap nodig omdat zij een rustge
dag invulling hebben.
Slaap-waak ritme
Het slaap-waakritme wordt ook wel de biologische klok genoemd. De behoefde aan slaap wordt bepaald door
het levensritme, de dag invulling en de leefijd.
Functes van slaap
Rust betekend ontspanning. Tijdens een goede nachtrust ontspannen zowel lichaam als geest; de lichamelijke
en psychische actviteit neemt af.
- Ontspannen van het lichaam
Lichaamscellen groeien en herstellen tjdens de slaap. Er wordt energie opgebouwd voor de volgende
dag.
Een licht gebogen houding op de zij is de ideale houding bij het slapen, hierbij zijn de nek, rug en
ledematen het meest ontspannen. Door regelmatg te draaien van zij geef je al je spieren de kans om
te ontspannen.
- Ontspannen van de geest
Tijdens de slaap wordt je bewustzijn minder. Mensen die onvoldoende slapen worden lusteloos en
prikkelbaar en hebben onvoldoende energie.
- Dromen
Ieder mens droomt, dus hersenen rusten nooit helemaal. Als mensen ’s ochtends moe zijn, kan het
komen doordat ze in hun dromen zo actef waren dat ze niet voldoende zijn uitgerust.
Stadia van slaap
Het slaap-waakritme wordt gestuurd vanuit de hersenen. Bij een normale slaap doorloopt iemand vijf
slaapstadia:
- Stadium 0: ontspanning
Iemand begint zich te ontspannen; vitale functes vertragen en lichaamstemperatuur wordt lager
- Stadium 1: vertraging lichaamsfunctes
belangrijkste lichaamsfunctes, zoals hartacte, ademhaling, bloeddruk en spieren, ontspannen
- Stadium 2: totale ontspanning
Totaal ontspannen, vrij gemakkelijk wakker worden, ongeveer 15 min nadat je in slaap bent gevallen
- Stadium 3: moeilijk te wekken
Bloeddruk en lichaamstemperatuur gedaald, moeilijk te wekken
- Stadium 4: lichamelijk herstel
Volkomen ontspannen, geen beweging waar te nemen, moeilijk te wekken, er wordt aangenomen dat
in dit stadium een hormoon vrijkomt dat de groei beïnvloed en weefselgenezing bevorder,
slaapwandleen en bedplassen komen in dit stadium voor
- Stadium 5: remslaap
Je droomt, actviteit van de lichaamsfunctes wisselen, ogen bewegen snel heen en weer rapid eye
movement, spieren ontspannen verder,
adrenaline beïnvloed de vitaliteit en vermoeidheid, de stofwisseling, het weerstandsvermogen en de
overdracht van zenuwprikkels
Factoren die slaap beïnvloeden
- Leefijd
- Slaappatroon
- Lawaai en ongemakken
- Medicijnen
Methodisch werken om het slaap-waakritme te bevorderen
3.1 Moe, maar niet kunnen slapen
Slapen en waken
- Een volwassene heef per etmaal gemiddeld zeven tot acht uur slaap nodig.
- Een kind van twee jaar slaapt overdag ongeveer twee uur en ’s nachts twaalf uur. Opgroeiende
kinderen hebben zo’n ten uur slaap nodig.
- Het aantal uur dat pubers slapen varieert. Ouderen hebben minder slaap nodig omdat zij een rustge
dag invulling hebben.
Slaap-waak ritme
Het slaap-waakritme wordt ook wel de biologische klok genoemd. De behoefde aan slaap wordt bepaald door
het levensritme, de dag invulling en de leefijd.
Functes van slaap
Rust betekend ontspanning. Tijdens een goede nachtrust ontspannen zowel lichaam als geest; de lichamelijke
en psychische actviteit neemt af.
- Ontspannen van het lichaam
Lichaamscellen groeien en herstellen tjdens de slaap. Er wordt energie opgebouwd voor de volgende
dag.
Een licht gebogen houding op de zij is de ideale houding bij het slapen, hierbij zijn de nek, rug en
ledematen het meest ontspannen. Door regelmatg te draaien van zij geef je al je spieren de kans om
te ontspannen.
- Ontspannen van de geest
Tijdens de slaap wordt je bewustzijn minder. Mensen die onvoldoende slapen worden lusteloos en
prikkelbaar en hebben onvoldoende energie.
- Dromen
Ieder mens droomt, dus hersenen rusten nooit helemaal. Als mensen ’s ochtends moe zijn, kan het
komen doordat ze in hun dromen zo actef waren dat ze niet voldoende zijn uitgerust.
Stadia van slaap
Het slaap-waakritme wordt gestuurd vanuit de hersenen. Bij een normale slaap doorloopt iemand vijf
slaapstadia:
- Stadium 0: ontspanning
Iemand begint zich te ontspannen; vitale functes vertragen en lichaamstemperatuur wordt lager
- Stadium 1: vertraging lichaamsfunctes
belangrijkste lichaamsfunctes, zoals hartacte, ademhaling, bloeddruk en spieren, ontspannen
- Stadium 2: totale ontspanning
Totaal ontspannen, vrij gemakkelijk wakker worden, ongeveer 15 min nadat je in slaap bent gevallen
- Stadium 3: moeilijk te wekken
Bloeddruk en lichaamstemperatuur gedaald, moeilijk te wekken
- Stadium 4: lichamelijk herstel
Volkomen ontspannen, geen beweging waar te nemen, moeilijk te wekken, er wordt aangenomen dat
in dit stadium een hormoon vrijkomt dat de groei beïnvloed en weefselgenezing bevorder,
slaapwandleen en bedplassen komen in dit stadium voor
- Stadium 5: remslaap
Je droomt, actviteit van de lichaamsfunctes wisselen, ogen bewegen snel heen en weer rapid eye
movement, spieren ontspannen verder,
adrenaline beïnvloed de vitaliteit en vermoeidheid, de stofwisseling, het weerstandsvermogen en de
overdracht van zenuwprikkels
Factoren die slaap beïnvloeden
- Leefijd
- Slaappatroon
- Lawaai en ongemakken
- Medicijnen
Methodisch werken om het slaap-waakritme te bevorderen
