Rode loper Mammacarcinoom
Begripsbepaling
Borstkanker is een kankersoort die zich in het borstweefsel van vrouwen en soms van mannen
ontwikkelt. De ofcicle benaming van borstkanker is mammacarcinoom.
Verspreiding (epidemiologie)
Deze aandoening tref 2- 3% van de vrouwen in Nederland en Belgic en is de meest voorkomende
vorm van kanker onder vrouwen. Ondanks het feit dat er veel aan borstkanker gedaan kan worden, is
het de grootste doodsoorzaak bij vrouwen tussen de 30 en 59 jaar. Bij mannen komt het
mammacarcinoom ook voor, maar slechts bij op de 00.000 mannen per jaar. De leefijd waarop
mammacarcinoom bij mannen voorkomt, ligt gemiddeld 5 jaar hoger dan bij vrouwen. Het komt bij
mannen relatef vaak ( 0%) voor dat er sprake is van een erfelijke afwijking. Dat geef weer een
grotere kans op een tweede keer borstkanker in de andere borst.
Anatomie/fysiologie
De borst bestaat voor een deel uit klierweefsel en voor het grootste deel uit onderhuids bindweefsel
met vetweefsel, bloedvaten en lymfevaten. Het klierweefsel loopt onder de huid door tot in de oksel
en is opgebouwd uit 2 tot 20 klierlobjes. Deze klierlobjes hebben elk hun eigen afvoergang, de
melkkanalen, uitmondend in de tepel. Tussen de klierlobjes bevinden zich bindweefselschoten. Deze
bindweefselschoten zorgen voor de stevigheid van de borst. De hoeveelheid vetweefsel bepaalt de
groote van de borst.
Bij een baby is zowel bij jongens als meisjes de borstklier aangelegd. Bij een jong meisje komt in de
puberteit onder invloed van de vrouwelijke geslachtshormonen de borstvorming op gang en
ontwikkelt de volwassen vrouwelijke borst zich. In de menstruele cyclus zijn de hormonen de oorzaak
van het wisselende volume en gevoeligheid van de borsten. Voor de menstruate worden de borsten
groter door versterkte bloeddoorstroming en vochtopname. Tijdens de zwangerschap nemen de
borsten in omvang toe als het klierweefsel zich klaarmaakt om de melk te produceren voor de baby.
De tepel ligt op de top van de borst. Hierin bevinden zich 2 tot 20 porievormige openingen. Rondom
de tepel bevindt zich de tepelhof. Dit is een gerimpelde, gepigmenteerde huid. Op de tepelhof
bevinden zich 0 tot 5 talgkliertjes. Naast de talgkliertjes bevinden zich nog de zweetkliertjes. De
borst wordt van bloed voorzien door:
- Takken van slagaders uit de oksel en van de borstkas;
- Takken van de slagader van de borst die tussen de ribben liggen;
- De slagaders van de tussenribspieren. De aders lopen hier parallel aan de slagaders.
Door de borst lopen enkele belangrijke zenuwen:
- De zenuwen van de grote en kleine borstspier;
- De zenuwen van de borstkas. Deze lopen in de oksel en verzorgen de borstspieren;
- De zenuwen lopend in de oksel die de binnenzijde van de bovenarm verzorgen.
Door prikkeling van het spierweefsel dat direct onder de huid van de tepel ligt, kan de tepel rechtop
gaan staan. Kou en hormonale prikkels kunnen dit veroorzaken. De afvoer van lymfevocht uit de
borst vindt voor 75% plaats naar de okselklieren.
Oorzaken (etologie)
Kanker ontstaat altjd doordat een cel zich ongecontroleerd begint te delen. Bij borstkanker is niet
, bekend waarom dit gebeurt. Er zijn wel een aantal factoren bekend die de kans op borstkanker
kunnen vergroten:
Erfelijkheid: In 5 tot 0 % van de gevallen is er sprake van een erfelijke vorm van borstkanker.
Meestal ontstaat de kanker dan al voor je 50 e. Er zijn 2 genen bekend die een verhoogde
kans op borstkanker geven: BRCA en BRCA2 (BRCA staat voor BReast Cancer).
Hormonen: Langdurige, constante blootstelling aan het hormoon oestrogeen verhoogt de
kans op borstkanker. Voorbeelden zijn vroeg beginnen met menstrueren en/of laat in de
overgang komen, op latere leefijd (na je 35 e ) kinderen krijgen of gebruik maken van de pil.
Roken, overmatg alcoholgebruik of te weinig lichaamsbeweging.
Symptomen
Het meest bekende symptoom bij borstkanker is een knobbeltje in je borst. Er zijn echter ook andere
veranderingen aan de borst die kunnen wijzen op borstkanker:
- Een deukje of kuiltje in de huid
- Een ingetrokken tepel terwijl je dat normaal niet hebt
- Schilferingen of roodheid van de tepel
- Ongewone afscheiding of bloed uit je tepel
- Pijn in je borst die langdurig aanhoudt. Het klierweefsel voelt op de plaats van de pijn ook
wat anders aan dan ergens anders in je borst.
- Een rode borst die warm aanvoelt. De huid van je borst kan wat op een sinaasappelschil
lijken.
- Een wondje op je borst dat niet wil genezen.
Diagnose
Het eerste dat een arts doet na het aanhoren van de klachten van een zorgvrager is het lichamelijk
onderzoek. Bij klachten aan de borsten is dit onderzoek altjd het bekijken en bevoelen van de borst
en oksel. Daarna is een mammografe het eerste vervolgonderzoek. Bij dit onderzoek wordt de borst
tussen 2 platen zo plat mogelijk gemaakt en dan wordt een röntgenfoto gemaakt. Met dit onderzoek
is de diagnose mammacarcinoom niet 00 % zeker te stelen, wel dat er stere aanwijzingen daarvoor
zijn.
Als een zorgvrager klachten heef, bijvoorbeeld dat ze een knobbeltje in de borst heef gevoeld,
wordt ze door de huisarts doorverwezen naar het mammateam in het ziekenhuis. Uiteraard gebeurd
dit ook als er tjdens het bevolkingsonderzoek iets afwijkends op de foto is gezien. Het doel van een
mammateam is om de zorgvrager een zo snel mogelijke diagnose te bieden, een behandelplan op te
stellen en op haar persoonlijk afgestemde voorlichtng en begeleiding te bieden. Op het moment dat
de zorgvrager bij het mammateam komt, volgen er altjd onderzoeken. Eerst wordt altjd de borst en
oksel gepalpeerd. Door dit voelen kan vastgesteld worden of er sprake is van een vast- of week
aanvoelende knobbel en of deze al dan niet los ligt van de rest van het weefsel. Goedaardige
tumoren liggen meestal los. Bij kwaadaardige tumor is dit niet het geval. Door de ongeremde groei
van de cellen groeit de tumor in het andere weefsel in. De arts zal dan de volgende
vervolgonderzoeken afspreken:
- Mammagrafe, waarbij een foto gemaakt wordt van beide borsten.
- Een echografe, dit onderzoek gaat met geluidsgolven en is pijnloos.
- Een MRI kan in de meeste gevallen bepalen of een tumor goed- of kwaadaardig is of wat de
primaire tumor is.
- Met een puncte, onder geleide van een echo wordt met een holle naald vocht met cellen uit
de verdachte plaats in de borst opgezogen en door de patholoog onderzocht. Bij een biopsie
wordt een kleine hoeveelheid weefsel onder lokale verdoving uit de borst gehaald en dan
door de patholoog onderzocht. Soms is de verdachte plek zo klein dat er een stereotactsche
biopsie wordt gedaan. Dan worden terwijl de zorgvrager op haar buik met de borst door een
Begripsbepaling
Borstkanker is een kankersoort die zich in het borstweefsel van vrouwen en soms van mannen
ontwikkelt. De ofcicle benaming van borstkanker is mammacarcinoom.
Verspreiding (epidemiologie)
Deze aandoening tref 2- 3% van de vrouwen in Nederland en Belgic en is de meest voorkomende
vorm van kanker onder vrouwen. Ondanks het feit dat er veel aan borstkanker gedaan kan worden, is
het de grootste doodsoorzaak bij vrouwen tussen de 30 en 59 jaar. Bij mannen komt het
mammacarcinoom ook voor, maar slechts bij op de 00.000 mannen per jaar. De leefijd waarop
mammacarcinoom bij mannen voorkomt, ligt gemiddeld 5 jaar hoger dan bij vrouwen. Het komt bij
mannen relatef vaak ( 0%) voor dat er sprake is van een erfelijke afwijking. Dat geef weer een
grotere kans op een tweede keer borstkanker in de andere borst.
Anatomie/fysiologie
De borst bestaat voor een deel uit klierweefsel en voor het grootste deel uit onderhuids bindweefsel
met vetweefsel, bloedvaten en lymfevaten. Het klierweefsel loopt onder de huid door tot in de oksel
en is opgebouwd uit 2 tot 20 klierlobjes. Deze klierlobjes hebben elk hun eigen afvoergang, de
melkkanalen, uitmondend in de tepel. Tussen de klierlobjes bevinden zich bindweefselschoten. Deze
bindweefselschoten zorgen voor de stevigheid van de borst. De hoeveelheid vetweefsel bepaalt de
groote van de borst.
Bij een baby is zowel bij jongens als meisjes de borstklier aangelegd. Bij een jong meisje komt in de
puberteit onder invloed van de vrouwelijke geslachtshormonen de borstvorming op gang en
ontwikkelt de volwassen vrouwelijke borst zich. In de menstruele cyclus zijn de hormonen de oorzaak
van het wisselende volume en gevoeligheid van de borsten. Voor de menstruate worden de borsten
groter door versterkte bloeddoorstroming en vochtopname. Tijdens de zwangerschap nemen de
borsten in omvang toe als het klierweefsel zich klaarmaakt om de melk te produceren voor de baby.
De tepel ligt op de top van de borst. Hierin bevinden zich 2 tot 20 porievormige openingen. Rondom
de tepel bevindt zich de tepelhof. Dit is een gerimpelde, gepigmenteerde huid. Op de tepelhof
bevinden zich 0 tot 5 talgkliertjes. Naast de talgkliertjes bevinden zich nog de zweetkliertjes. De
borst wordt van bloed voorzien door:
- Takken van slagaders uit de oksel en van de borstkas;
- Takken van de slagader van de borst die tussen de ribben liggen;
- De slagaders van de tussenribspieren. De aders lopen hier parallel aan de slagaders.
Door de borst lopen enkele belangrijke zenuwen:
- De zenuwen van de grote en kleine borstspier;
- De zenuwen van de borstkas. Deze lopen in de oksel en verzorgen de borstspieren;
- De zenuwen lopend in de oksel die de binnenzijde van de bovenarm verzorgen.
Door prikkeling van het spierweefsel dat direct onder de huid van de tepel ligt, kan de tepel rechtop
gaan staan. Kou en hormonale prikkels kunnen dit veroorzaken. De afvoer van lymfevocht uit de
borst vindt voor 75% plaats naar de okselklieren.
Oorzaken (etologie)
Kanker ontstaat altjd doordat een cel zich ongecontroleerd begint te delen. Bij borstkanker is niet
, bekend waarom dit gebeurt. Er zijn wel een aantal factoren bekend die de kans op borstkanker
kunnen vergroten:
Erfelijkheid: In 5 tot 0 % van de gevallen is er sprake van een erfelijke vorm van borstkanker.
Meestal ontstaat de kanker dan al voor je 50 e. Er zijn 2 genen bekend die een verhoogde
kans op borstkanker geven: BRCA en BRCA2 (BRCA staat voor BReast Cancer).
Hormonen: Langdurige, constante blootstelling aan het hormoon oestrogeen verhoogt de
kans op borstkanker. Voorbeelden zijn vroeg beginnen met menstrueren en/of laat in de
overgang komen, op latere leefijd (na je 35 e ) kinderen krijgen of gebruik maken van de pil.
Roken, overmatg alcoholgebruik of te weinig lichaamsbeweging.
Symptomen
Het meest bekende symptoom bij borstkanker is een knobbeltje in je borst. Er zijn echter ook andere
veranderingen aan de borst die kunnen wijzen op borstkanker:
- Een deukje of kuiltje in de huid
- Een ingetrokken tepel terwijl je dat normaal niet hebt
- Schilferingen of roodheid van de tepel
- Ongewone afscheiding of bloed uit je tepel
- Pijn in je borst die langdurig aanhoudt. Het klierweefsel voelt op de plaats van de pijn ook
wat anders aan dan ergens anders in je borst.
- Een rode borst die warm aanvoelt. De huid van je borst kan wat op een sinaasappelschil
lijken.
- Een wondje op je borst dat niet wil genezen.
Diagnose
Het eerste dat een arts doet na het aanhoren van de klachten van een zorgvrager is het lichamelijk
onderzoek. Bij klachten aan de borsten is dit onderzoek altjd het bekijken en bevoelen van de borst
en oksel. Daarna is een mammografe het eerste vervolgonderzoek. Bij dit onderzoek wordt de borst
tussen 2 platen zo plat mogelijk gemaakt en dan wordt een röntgenfoto gemaakt. Met dit onderzoek
is de diagnose mammacarcinoom niet 00 % zeker te stelen, wel dat er stere aanwijzingen daarvoor
zijn.
Als een zorgvrager klachten heef, bijvoorbeeld dat ze een knobbeltje in de borst heef gevoeld,
wordt ze door de huisarts doorverwezen naar het mammateam in het ziekenhuis. Uiteraard gebeurd
dit ook als er tjdens het bevolkingsonderzoek iets afwijkends op de foto is gezien. Het doel van een
mammateam is om de zorgvrager een zo snel mogelijke diagnose te bieden, een behandelplan op te
stellen en op haar persoonlijk afgestemde voorlichtng en begeleiding te bieden. Op het moment dat
de zorgvrager bij het mammateam komt, volgen er altjd onderzoeken. Eerst wordt altjd de borst en
oksel gepalpeerd. Door dit voelen kan vastgesteld worden of er sprake is van een vast- of week
aanvoelende knobbel en of deze al dan niet los ligt van de rest van het weefsel. Goedaardige
tumoren liggen meestal los. Bij kwaadaardige tumor is dit niet het geval. Door de ongeremde groei
van de cellen groeit de tumor in het andere weefsel in. De arts zal dan de volgende
vervolgonderzoeken afspreken:
- Mammagrafe, waarbij een foto gemaakt wordt van beide borsten.
- Een echografe, dit onderzoek gaat met geluidsgolven en is pijnloos.
- Een MRI kan in de meeste gevallen bepalen of een tumor goed- of kwaadaardig is of wat de
primaire tumor is.
- Met een puncte, onder geleide van een echo wordt met een holle naald vocht met cellen uit
de verdachte plaats in de borst opgezogen en door de patholoog onderzocht. Bij een biopsie
wordt een kleine hoeveelheid weefsel onder lokale verdoving uit de borst gehaald en dan
door de patholoog onderzocht. Soms is de verdachte plek zo klein dat er een stereotactsche
biopsie wordt gedaan. Dan worden terwijl de zorgvrager op haar buik met de borst door een
