SAMENVATTING LITERATUUR BLOK 2
Inhoudsopgave
Bijeenkomst 1 – Differentiaaldiagnose en categorisch vs. dimensionaal..........................................................2
Bijeenkomst 2 – Modellen............................................................................................................................ 37
Bijeenkomst 3 – Wetten verplichte ggz, separatie en sedatie........................................................................44
Bijeenkomst 4 – Medicatie........................................................................................................................... 64
Bijeenkomst 5a – Relatie trauma en psychose.............................................................................................. 68
Bijeenkomst 5b – Cultuur............................................................................................................................. 71
Bijeenkomst 6 – Agressie............................................................................................................................. 86
Bijeenkomst 7 Rehabilitatie........................................................................................................................ 104
,Bijeenkomst 1 – Differentiaaldiagnose en categorisch vs.
dimensionaal
American Psychiatric Association. (2013). Diagnostic and statistical manual of
mental disorders (5e ed.). https://doi.org/10.1176/appi.books.9780890425596
De stoornissen
Waanstoornis:
A. De aanwezigheid van één (of meer) wanen met een duur van 1 maand of
langer
B. Aan criterium A voor schizofrenie is nooit voldaan
Opmerking: Hallucinaties, indien aanwezig, zijn niet prominent en houden
verband met het waanthema (bijv. het gevoel besmet te zijn met insecten in
verband met waanvoorstellingen).
C. Afgezien van de impact van de waan(en) of de vertakkingen ervan, is het
functioneren niet duidelijk verminderd en is het gedrag niet duidelijk bizar of
vreemd.
D. Als zich manische of depressieve episodes hebben voorgedaan, waren deze
kort in verhouding tot de duur van de waanperioden.
E. De stoornis is niet toe te schrijven aan de fysiologische effecten van een stof
of een andere medische aandoening en kan niet beter worden verklaard door
een andere psychische stoornis, zoals een lichamelijke dysmorfe stoornis of
een obsessief-compulsieve stoornis.
Korte psychotische stoornis:
A. Aanwezigheid van een (of meer) van de volgende symptomen. Minstens één
van deze moet 1, 2 of 3 zijn:
1. Waanideeën
2. Hallucinaties
3. Ongeorganiseerde spraak (bijv. Frequente ontsporing of
onsamenhangendheid)
4. Grof ongeorganiseerd of katatonisch gedrag
B. Duur van een episode van de stoornis is minimaal 1 dag maar minder dan 1
maand, met uiteindelijk volledige terugkeer naar het premorbide niveau van
functioneren
C. De stoornis kan niet beter worden verklaard door depressieve of bipolaire
stoornis met psychotische kenmerken of een andere psychotische stoornis
zoals schizofrenie of katatonie, en is niet toe te schrijven aan de fysiologische
effecten van een stof (bijvoorbeeld een drug of een medicijn) of een andere
medische aandoening
Schizofreniforme stoornis:
A. Twee (of meer) van de volgende, elk voor een aanzienlijk deel van de tijd
aanwezig gedurende een periode van 1 maand (of minder indien succesvol
behandeld). Ten minste één van deze moet zijn 1, 2 en 3:
1. Waanideeën
2. Hallucinaties
, 3. Ongeorganiseerde spraak (bijvoorbeeld frequente ontsporing of
incoherentie)
4. Grof ongeorganiseerd of catatonisch gedrag.
5. Negatieve symptomen (d.w.z. verminderde emotionele expressie of
avolitie)
B. Een episode van de stoornis duurt minimaal 1 maand maar korter dan 6
maanden. Wanneer de diagnose moet worden gesteld zonder te wachten op
herstel, moet deze als "voorlopig" worden gekwalificeerd
C. Een schizoaffectieve stoornis en depressieve of bipolaire stoornis met
psychotische kenmerken zijn uitgesloten omdat er ofwel 1) geen depressieve
of manische episoden gelijktijdig met de symptomen van de actieve fase zijn
opgetreden, of 2) als er stemmingsepisodes zijn opgetreden tijdens de
symptomen van de actieve fase, ze een minderheid van de totale duur van de
actieve en resterende perioden van de ziekte aanwezig zijn geweest
D. De stoornis is niet toe te schrijven aan de fysiologische effecten van een
middel (bijvoorbeeld een drug, een medicijn) of een andere medische
aandoening
Schizofrenie:
A. Twee (of meer) van de volgende, elk gedurende een aanzienlijk deel van de
tijd aanwezig gedurende een periode van 1 maand. Ten minste één van deze
moet 1, 2 of 3 zijn
1. Waanideeën
2. Hallucinaties
3. Ongeorganiseerde spraak (bijvoorbeeld frequente ontsporing of
incoherentie)
4. Grof ongeorganiseerd of catatonisch gedrag.
5. Negatieve symptomen (d.w.z. verminderde emotionele expressie of
avolitie)
B. Gedurende een aanzienlijk deel van de tijd sinds het begin van de stoornis ligt
het niveau van functioneren op een of meer belangrijke gebieden, zoals werk,
interpersoonlijke relaties of zelfzorg, duidelijk onder het niveau dat vóór het
begin werd bereikt (of wanneer het begin in de kindertijd of adolescentie is,
het verwachte niveau van interpersoonlijk, academisch of beroepsmatig
functioneren niet wordt bereikt).
C. Aanhoudende tekenen van de stoornis houden ten minste 6 maanden aan.
Deze periode van 6 maanden moet ten minste 1 maand symptomen omvatten
(of minder indien met succes behandeld) die voldoen aan criterium A (d.w.z.
symptomen in de actieve fase) en kunnen perioden van prodromale of
resterende symptomen omvatten. Tijdens deze prodromale of resterende
perioden kunnen de tekenen van de stoornis zich manifesteren door alleen
negatieve symptomen of door twee of meer symptomen vermeld in criterium A
die in een afgezwakte vorm aanwezig zijn (bijv. vreemde overtuigingen,
ongebruikelijke perceptuele ervaringen).
D. Schizoaffectieve stoornis en depressieve of bipolaire stoornis met
psychotische kenmerken zijn uitgesloten omdat er ofwel 1) geen depressieve
of manische episoden gelijktijdig met de symptomen van de actieve fase zijn
opgetreden, of 2) als er stemmingsepisodes zijn opgetreden tijdens de
symptomen van de actieve fase, ze zijn aanwezig geweest voor een
, minderheid van de totale duur van de actieve en resterende perioden van de
ziekte
E. De stoornis is niet toe te schrijven aan de fysiologische effecten van een
middel (bijvoorbeeld een drug, een medicijn) of een andere medische
aandoening.
F. Als er een voorgeschiedenis is van een autismespectrumstoornis of een
communicatiestoornis bij aanvang van de kinderjaren, wordt de aanvullende
diagnose schizofrenie alleen gesteld als er naast de andere vereiste
symptomen van schizofrenie ook prominente wanen of hallucinaties aanwezig
zijn gedurende minimaal 1 maand (of minder indien succesvol behandeld)
Schizoaffectieve stoornis:
A. Een ononderbroken ziekteperiode waarin sprake is van een ernstige
stemmingsepisode (ernstig depressief of manisch) gelijktijdig met criterium A
van schizofrenie
B. Waanideeën of hallucinaties gedurende 2 of meer weken in afwezigheid van
een ernstige stemmingsepisode (depressief of manisch) tijdens de levensduur
van de ziekte
C. Symptomen die voldoen aan de criteria voor een ernstige stemmingsepisode
zijn gedurende het grootste deel van de totale duur van de actieve en
resterende delen van de ziekte aanwezig
D. De stoornis is niet te wijten aan de effecten van een middel (bijvoorbeeld een
drug, een medicijn) of een andere medische aandoening
Door middelen/medicatie geïnduceerde psychotische stoornis:
A. Aanwezigheid van een of beide van de volgende symptomen:
1. Waanideeën
2. Hallucinaties
B. Er is bewijs uit de anamnese, lichamelijk onderzoek of
laboratoriumbevindingen van beide 1 en 2:
1. De symptomen in criterium A ontwikkelden zich tijdens of kort na intoxicatie
of ontwenning van het middel of na blootstelling aan een medicijn
2. De betrokken stof/medicatie kan de symptomen van criterium A
veroorzaken
C. De stoornis kan niet beter worden verklaard door een psychotische stoornis
die niet door middelen/medicatie wordt veroorzaakt. Dergelijk bewijs van een
onafhankelijke psychotische stoornis kan het volgende omvatten:
De symptomen gingen vooraf aan het begin van het
middel/medicatiegebruik; de symptomen blijven gedurende een
aanzienlijke tijd (bijv. ongeveer 1 maand) na het stoppen van acute
ontwenning of ernstige intoxicatie bestaan; of er is ander bewijs van
een onafhankelijke niet-substantie/medicatie-geïnduceerde
psychotische stoornis (bijv. een voorgeschiedenis van terugkerende
niet-substantie/medicatie-gerelateerde episodes).
D. De stoornis treedt niet uitsluitend op tijdens het beloop van een delier
E. De stoornis veroorzaakt klinisch significant lijden of beperkingen in sociale,
beroepsmatige of andere belangrijke gebieden van functioneren
Psychotische stoornis als gevolg van een andere medische aandoening:
A. Prominente hallucinaties of wanen
Inhoudsopgave
Bijeenkomst 1 – Differentiaaldiagnose en categorisch vs. dimensionaal..........................................................2
Bijeenkomst 2 – Modellen............................................................................................................................ 37
Bijeenkomst 3 – Wetten verplichte ggz, separatie en sedatie........................................................................44
Bijeenkomst 4 – Medicatie........................................................................................................................... 64
Bijeenkomst 5a – Relatie trauma en psychose.............................................................................................. 68
Bijeenkomst 5b – Cultuur............................................................................................................................. 71
Bijeenkomst 6 – Agressie............................................................................................................................. 86
Bijeenkomst 7 Rehabilitatie........................................................................................................................ 104
,Bijeenkomst 1 – Differentiaaldiagnose en categorisch vs.
dimensionaal
American Psychiatric Association. (2013). Diagnostic and statistical manual of
mental disorders (5e ed.). https://doi.org/10.1176/appi.books.9780890425596
De stoornissen
Waanstoornis:
A. De aanwezigheid van één (of meer) wanen met een duur van 1 maand of
langer
B. Aan criterium A voor schizofrenie is nooit voldaan
Opmerking: Hallucinaties, indien aanwezig, zijn niet prominent en houden
verband met het waanthema (bijv. het gevoel besmet te zijn met insecten in
verband met waanvoorstellingen).
C. Afgezien van de impact van de waan(en) of de vertakkingen ervan, is het
functioneren niet duidelijk verminderd en is het gedrag niet duidelijk bizar of
vreemd.
D. Als zich manische of depressieve episodes hebben voorgedaan, waren deze
kort in verhouding tot de duur van de waanperioden.
E. De stoornis is niet toe te schrijven aan de fysiologische effecten van een stof
of een andere medische aandoening en kan niet beter worden verklaard door
een andere psychische stoornis, zoals een lichamelijke dysmorfe stoornis of
een obsessief-compulsieve stoornis.
Korte psychotische stoornis:
A. Aanwezigheid van een (of meer) van de volgende symptomen. Minstens één
van deze moet 1, 2 of 3 zijn:
1. Waanideeën
2. Hallucinaties
3. Ongeorganiseerde spraak (bijv. Frequente ontsporing of
onsamenhangendheid)
4. Grof ongeorganiseerd of katatonisch gedrag
B. Duur van een episode van de stoornis is minimaal 1 dag maar minder dan 1
maand, met uiteindelijk volledige terugkeer naar het premorbide niveau van
functioneren
C. De stoornis kan niet beter worden verklaard door depressieve of bipolaire
stoornis met psychotische kenmerken of een andere psychotische stoornis
zoals schizofrenie of katatonie, en is niet toe te schrijven aan de fysiologische
effecten van een stof (bijvoorbeeld een drug of een medicijn) of een andere
medische aandoening
Schizofreniforme stoornis:
A. Twee (of meer) van de volgende, elk voor een aanzienlijk deel van de tijd
aanwezig gedurende een periode van 1 maand (of minder indien succesvol
behandeld). Ten minste één van deze moet zijn 1, 2 en 3:
1. Waanideeën
2. Hallucinaties
, 3. Ongeorganiseerde spraak (bijvoorbeeld frequente ontsporing of
incoherentie)
4. Grof ongeorganiseerd of catatonisch gedrag.
5. Negatieve symptomen (d.w.z. verminderde emotionele expressie of
avolitie)
B. Een episode van de stoornis duurt minimaal 1 maand maar korter dan 6
maanden. Wanneer de diagnose moet worden gesteld zonder te wachten op
herstel, moet deze als "voorlopig" worden gekwalificeerd
C. Een schizoaffectieve stoornis en depressieve of bipolaire stoornis met
psychotische kenmerken zijn uitgesloten omdat er ofwel 1) geen depressieve
of manische episoden gelijktijdig met de symptomen van de actieve fase zijn
opgetreden, of 2) als er stemmingsepisodes zijn opgetreden tijdens de
symptomen van de actieve fase, ze een minderheid van de totale duur van de
actieve en resterende perioden van de ziekte aanwezig zijn geweest
D. De stoornis is niet toe te schrijven aan de fysiologische effecten van een
middel (bijvoorbeeld een drug, een medicijn) of een andere medische
aandoening
Schizofrenie:
A. Twee (of meer) van de volgende, elk gedurende een aanzienlijk deel van de
tijd aanwezig gedurende een periode van 1 maand. Ten minste één van deze
moet 1, 2 of 3 zijn
1. Waanideeën
2. Hallucinaties
3. Ongeorganiseerde spraak (bijvoorbeeld frequente ontsporing of
incoherentie)
4. Grof ongeorganiseerd of catatonisch gedrag.
5. Negatieve symptomen (d.w.z. verminderde emotionele expressie of
avolitie)
B. Gedurende een aanzienlijk deel van de tijd sinds het begin van de stoornis ligt
het niveau van functioneren op een of meer belangrijke gebieden, zoals werk,
interpersoonlijke relaties of zelfzorg, duidelijk onder het niveau dat vóór het
begin werd bereikt (of wanneer het begin in de kindertijd of adolescentie is,
het verwachte niveau van interpersoonlijk, academisch of beroepsmatig
functioneren niet wordt bereikt).
C. Aanhoudende tekenen van de stoornis houden ten minste 6 maanden aan.
Deze periode van 6 maanden moet ten minste 1 maand symptomen omvatten
(of minder indien met succes behandeld) die voldoen aan criterium A (d.w.z.
symptomen in de actieve fase) en kunnen perioden van prodromale of
resterende symptomen omvatten. Tijdens deze prodromale of resterende
perioden kunnen de tekenen van de stoornis zich manifesteren door alleen
negatieve symptomen of door twee of meer symptomen vermeld in criterium A
die in een afgezwakte vorm aanwezig zijn (bijv. vreemde overtuigingen,
ongebruikelijke perceptuele ervaringen).
D. Schizoaffectieve stoornis en depressieve of bipolaire stoornis met
psychotische kenmerken zijn uitgesloten omdat er ofwel 1) geen depressieve
of manische episoden gelijktijdig met de symptomen van de actieve fase zijn
opgetreden, of 2) als er stemmingsepisodes zijn opgetreden tijdens de
symptomen van de actieve fase, ze zijn aanwezig geweest voor een
, minderheid van de totale duur van de actieve en resterende perioden van de
ziekte
E. De stoornis is niet toe te schrijven aan de fysiologische effecten van een
middel (bijvoorbeeld een drug, een medicijn) of een andere medische
aandoening.
F. Als er een voorgeschiedenis is van een autismespectrumstoornis of een
communicatiestoornis bij aanvang van de kinderjaren, wordt de aanvullende
diagnose schizofrenie alleen gesteld als er naast de andere vereiste
symptomen van schizofrenie ook prominente wanen of hallucinaties aanwezig
zijn gedurende minimaal 1 maand (of minder indien succesvol behandeld)
Schizoaffectieve stoornis:
A. Een ononderbroken ziekteperiode waarin sprake is van een ernstige
stemmingsepisode (ernstig depressief of manisch) gelijktijdig met criterium A
van schizofrenie
B. Waanideeën of hallucinaties gedurende 2 of meer weken in afwezigheid van
een ernstige stemmingsepisode (depressief of manisch) tijdens de levensduur
van de ziekte
C. Symptomen die voldoen aan de criteria voor een ernstige stemmingsepisode
zijn gedurende het grootste deel van de totale duur van de actieve en
resterende delen van de ziekte aanwezig
D. De stoornis is niet te wijten aan de effecten van een middel (bijvoorbeeld een
drug, een medicijn) of een andere medische aandoening
Door middelen/medicatie geïnduceerde psychotische stoornis:
A. Aanwezigheid van een of beide van de volgende symptomen:
1. Waanideeën
2. Hallucinaties
B. Er is bewijs uit de anamnese, lichamelijk onderzoek of
laboratoriumbevindingen van beide 1 en 2:
1. De symptomen in criterium A ontwikkelden zich tijdens of kort na intoxicatie
of ontwenning van het middel of na blootstelling aan een medicijn
2. De betrokken stof/medicatie kan de symptomen van criterium A
veroorzaken
C. De stoornis kan niet beter worden verklaard door een psychotische stoornis
die niet door middelen/medicatie wordt veroorzaakt. Dergelijk bewijs van een
onafhankelijke psychotische stoornis kan het volgende omvatten:
De symptomen gingen vooraf aan het begin van het
middel/medicatiegebruik; de symptomen blijven gedurende een
aanzienlijke tijd (bijv. ongeveer 1 maand) na het stoppen van acute
ontwenning of ernstige intoxicatie bestaan; of er is ander bewijs van
een onafhankelijke niet-substantie/medicatie-geïnduceerde
psychotische stoornis (bijv. een voorgeschiedenis van terugkerende
niet-substantie/medicatie-gerelateerde episodes).
D. De stoornis treedt niet uitsluitend op tijdens het beloop van een delier
E. De stoornis veroorzaakt klinisch significant lijden of beperkingen in sociale,
beroepsmatige of andere belangrijke gebieden van functioneren
Psychotische stoornis als gevolg van een andere medische aandoening:
A. Prominente hallucinaties of wanen
