Samenvatting Boek: Geloof en Godsdienst in een Seculiere Samenleving (Jozef De Kesel)

Geloof & Godsdienst in een Seculiere Samenleving
Kardinaal Jozef De Kesel
(Aartsbisschop van Mechelen-Brussel)

Het boek "Geloof & Godsdienst in een seculiere samenleving" van Kardinaal Jozef De Kesel is een
verkenning vd rol vn religie en geloof in een SL die steeds meer seculier w. De Kesel onderzoekt hoe
geloofstradities relevant kunnen blijven in tijdperk waarin secularisme norm lijkt te zijn. Hij pleit vr
dialoog tss religie en seculiere waarden, en benadrukt noodzaak vn wederzijds begrip en respect. Hij
bespreekt uitdagingen waarmee gelovigen w geconfronteerd in seculiere omgeving en biedt inzichten
over hoe religieuze overtuigingen kunnen bijdragen aan zinvol en ethisch leven in steeds
veranderende mts.

De Kesel pleit vr terugkeer nr oorspronkelijke roeping vh christendom en benadrukt belang v/e
liefdevolle persoonlijke relatie met God.

Belangrijkste punten:
1. Evolutie vd religieuze cultuur: Historische ontwikkeling vd religieuze cultuur, v/e dominante
religieuze invloed tot opkomst v/e meer seculiere mts
2. Crisis in de Kerk: Hij benadrukt dat Kerk zich momenteel in crisis bevindt, mr ziet deze crisis
als kans om terug te keren nr oorspronkelijke roeping vh christendom, namelijk het zijn vn
'het zout der aarde' en het oproepen vn mensen tot liefdevolle relatie met God
3. Relatie tss religie en secularisme: De Kesel bekritiseert idee dat seculiere SL religie zou
marginaliseren en neutraliseren, en pleit vr actieve rol vn religie in mts en publieke debat, nt
alleen als privéaangelegenheid
4. Interpretatie van secularisme: Hij waarschuwt vr eenzijdige visie op secularisme als ideologie
die alleen individuele vrijheid en zelfontplooiing nastreeft, zonder rekening te houden met
zingevingsvraagstukken en morele keuzes
5. Verdraagzaamheid tss geloofsovertuigingen: Hij benadrukt noodzaak vn verdraagzaamheid
tss verschillende geloofstradities, inclusief het jodendom, de islam en het christendom, en
pleit vr begripvolle benadering vn religieuze diversiteit
6. Kritiek op seculiere SL: Hij uit kritiek op seculiere cultuur en waarschuwt vr gevaren v/e SL
die religie probeert te privatiseren en te marginaliseren, met mogelijke gevolgen v/e verlies
vn zingevingskaders
7. Persoonlijke geloofsopvatting: Zijn persoonlijke geloof lijkt bescheiden en liefdevol te zijn,
met nadruk op liefdevolle relatie met God en oproep tot ethisch leven gebaseerd op
religieuze principes




1

, Boeknotities
1. Voorwoord
 Seculier w tegenwoordig meestal gebruikt als tegenovergestelde vn religieus, godsdienstig of specifiek
kerkelijk. En secularisatie is 'ontkerkelijking' of - in ruimere zin - het proces waarbij een mts steeds
minder beïnvloed w door godsdienst en geloof
 Proselitisme of bekeringsdrang: Pogingen om individuen of een groep mensen te bekeren
 Mening: Kerk is in crisis (juist), Kerk gaat nr haar einde toe (onjuist) < Moet wel tekenen vd tijd leren
verstaan en veranderde situatie aanvaarden
 Einde 19de en begin 20ste: Kerk verzet zich openlijk tegen moderne cultuur < Tweede Vaticaans Concilie
is keerpunt: Betere kennis vd Bijbelse en patristische traditie heeft wegen geopend voor juister
verstaan vd zending vd Kerk en haar verhouding tot de wereld en SL
 Kerk is missionair en God heeft haar (in)geroepen om zijn liefde aan allen bekend te maken

2. De situatie begrijpen
 Gedurende vele eeuwen < Godsdienst behoorde als zodanig tot de cultuur
 Dan: Fundamentele verandering in Westerse cultuur zelf < Geëvolueerd v/e religieuze nr een moderne,
seculiere cultuur
 Paradoxaal: Onze zogenaamde geseculariseerde SL w alsmaar meer multireligieus

2.1. Confrontatie met een seculiere cultuur
 Kerk heeft in haar bestaan ook andere crisissen gekend en werd geconfronteerd met enorme
uitdagingen (Vb: Reformatie en crisis vh modernisme)
 Kerk heeft altijd crisissen gekend, mr is ze nt altijd te boven gekomen… < Crisis vn vandaag is wel uniek!
 Door crisissen groeit de Kerk, dus nt per definitie slecht < Crisis kan een kairos/kans zijn
 Sommigen wijzen met beschuldigende vinger nr Tweede Vaticaanse Concilie; Het zijn veranderingen en
vernieuwingen vn dit Concilie die Kerk in onzekerheid en crisis zouden hbb gebracht


2.2. Religieuze en seculiere samenleving
 Cultuur = Wijze waarop mens zijn wereld bewoont
 Componenten vn elke cultuur: Het denken, de moraal, het recht, de politiek, de kunst
o Godsdienst = Bepalende factor binnen die cultuur
o Gedachten vd mens: Wat ze voor waar of nt waar houden < Morele opvattingen
o Christendom in het Westen = Culturele religie
 Seculiere cultuur betekent nt noodzakelijk een cultuur waar religie afwezig is!
 In een seculiere cultuur zijn er verschillende religies en overtuigingen
o Religieuze overtuging is zaak vn vrije en persoonlijke keuze vd burger
o SL zelf is GEEN religieuze SL
o MAAR: Christendom heeft nt meer statuut vn ‘culturele religie’


2.3. Ontstaan v/e christelijke cultuur
 Relatie tss God en mens is een verhouding vn liefde
 Pas na de Oudheid heeft christendom zich defintief in het Westen gevestigd < Kerk heeft zich kunnen
integreren in toenmalige cultuur en SL
 Van daaruit is Kerk stilaan kunnen groeien, nt los of naast de SL waarin ze leefde, mr juist door eraan
deel te nemen en zich erin te integreren
 In lang en complex proces ontwikkelde zich dan een christelijke beschaving! < Zo is christendom na de
oudheid de culturele religie geworden vh Westen; Cultuur en geloof vormen 1 geheel

2.4. Opkomst van de moderniteit

2