Samenvatting - Omgangskunde en Communicatie (HB0111B) Hoofdstukken 4 t/m 7

‭ rugs- en alcoholgebruik‬
D
‭Cannabis‬
‭Een‬‭op‬‭de‬‭tien‬‭van‬‭de‬‭jongeren‬‭gebruikt‬‭cannabis‬‭en‬‭neemt‬‭bij‬‭scholieren‬‭toe‬‭met‬‭de‬‭leeftijd.‬‭Verschijnselen‬‭na‬
‭het gebruik zijn een snellere hart- en polsslag, bloeddoorlopende ogen en droge mond en keel.‬
‭Voor veel groepen jongeren vormt incidentele softdrugsgebruik een onderdeel van de vrijetijdsbesteding.‬

‭Harddrugs‬
‭-‬ ‭Heroïne:‬‭illegaal‬‭en‬‭zeer‬‭verslavend.‬‭Het‬‭gaat‬‭na‬‭gebruik‬‭snel‬‭via‬‭het‬‭bloed‬‭naar‬‭de‬‭hersenen‬‭waar‬‭het‬
‭omgezet‬‭wordt‬‭in‬‭morfine.‬‭Na‬‭de‬‭eerste‬‭effecten‬‭zullen‬‭gebruikers‬‭zich‬‭heel‬‭lang‬‭slaperig‬‭voelen.‬‭Het‬
‭functioneren wordt vertroebeld door het effect dat de drug effect heeft op het centraal zenuwstelsel.‬
‭Medische‬ ‭consequenties‬‭zijn‬‭o.a.‬‭beschadigde‬‭aderen,‬‭infecties‬‭aan‬‭de‬‭bloedvaten‬‭en‬‭afwijkingen‬‭in‬
‭de lever of nieren.‬
‭-‬ ‭XTC:‬ ‭Gebruikers‬ ‭van‬ ‭MDMA‬ ‭(XTC‬ ‭of‬ ‭ecstasy)‬ ‭krijgen‬ ‭problemen‬ ‭vergelijkbaar‬ ‭met‬ ‭gebruikers‬ ‭van‬
‭amfetamine‬‭en‬‭cocaïne.‬‭Het‬‭kan‬‭verwarring,‬‭depressies,‬‭slaapproblemen,‬‭angst‬‭en‬‭paranoia‬‭opdoen,‬
‭soms‬ ‭ook‬ ‭weken‬ ‭na‬ ‭gebruik.‬ ‭Lichamelijk‬ ‭effecten‬ ‭zijn‬ ‭o.a.‬ ‭gespannen‬ ‭spieren,‬ ‭geklemde‬ ‭kaken,‬
‭misselijkheid, verstoord gezichtsvermogen etc. Het tast ook je geheugen uiteindelijk aan.‬
‭-‬ ‭Cocaïne:‬ ‭Veroorzaakt‬ ‭een‬ ‭kort‬ ‭intens‬ ‭doch‬ ‭kortdurend‬ ‭gevoel‬ ‭van‬ ‭euforie.‬ ‭Net‬ ‭als‬ ‭cafeïne,‬ ‭brengt‬
‭cocaïne‬ ‭een‬‭wakker‬‭gevoel‬‭en‬‭minder‬‭trek‬‭in‬‭eten.‬‭Wanneer‬‭de‬‭drug‬‭uitwerkt,‬‭kan‬‭er‬‭een‬‭depressie‬
‭ontstaan en de persoon wordt slaperig. Je komt er heel moeilijk vanaf.‬

‭ lcohol‬
A
‭Vergeleken‬‭met‬‭scholieren‬‭uit‬‭andere‬‭landen‬‭drinken‬‭Nederlandse‬‭scholieren‬‭vaak:‬‭50,1%‬‭van‬‭de‬‭scholieren‬‭in‬
‭het‬ ‭basisonderwijs‬ ‭heeft‬ ‭ooit‬ ‭wel‬ ‭eens‬ ‭gedronken‬ ‭en‬ ‭in‬ ‭het‬ ‭voortgezet‬ ‭onderwijs‬ ‭heeft‬ ‭85%‬ ‭wel‬ ‭eens‬
‭gedronken.‬‭Ondanks‬‭het‬‭verbod‬‭kunnen‬‭jongeren‬‭makkelijk‬‭aan‬‭drank‬‭komen.‬‭Zwaar‬‭drinken,‬‭probleemdrinken‬
‭en alcoholmisbruik komen naar verhouding vaak voor onder jonge mannen tussen de 18 en 24 jaar.‬


‭4. Ontwikkeling van volwassenen‬
‭De‬ ‭formuleringen‬ ‭van‬ ‭volwassenheid‬ ‭zijn‬ ‭afhankelijk‬‭van‬‭de‬‭nadruk‬‭die‬‭wordt‬‭gelegd‬‭op‬‭bepaalde‬‭aspecten.‬
‭ aat het om het lichamelijke aspect, dan is de definitie van volwassenheid: lichamelijk volgroeid zijn.‬
H
‭In‬ ‭Nederland‬ ‭ben‬ ‭je‬ ‭boven‬ ‭de‬ ‭18‬ ‭volwassen,‬ ‭waardoor‬ ‭je‬ ‭zonder‬ ‭toestemming‬ ‭mag‬ ‭trouwen‬ ‭en‬ ‭moet‬ ‭je‬
‭economisch‬‭zelfstandig‬‭kunnen‬‭zijn‬‭(op‬‭leeftijd).‬‭Bij‬‭spraakgebruik‬‭bedoelen‬‭we‬‭met‬‭volwassenheid:‬‭geestelijk‬
‭volgroeid‬ ‭zijn.‬ ‭De‬ ‭volwassen‬ ‭mens‬ ‭ontwikkelt‬ ‭zich‬ ‭altijd‬ ‭en‬ ‭je‬ ‭bent‬ ‭nooit‬ ‭geestelijk‬ ‭volgroeid.‬ ‭Je‬ ‭leert‬
‭voortdurend nieuwe dingen.‬

‭Jongvolwassene: 21-45 jaar‬
‭Bij deze leeftijd dragen en nemen ze eigen verantwoordelijkheid, een eigen zin aan het leven geven.‬

L‭ ichamelijke ontwikkeling‬
‭Het‬‭lichaam‬‭van‬‭een‬‭jongvolwassene‬‭is‬‭volledig‬‭uitgegroeid‬‭waarbij‬‭de‬‭lichamelijke‬‭functies‬‭geheel‬‭ontwikkeld‬
‭zijn.‬ ‭In‬ ‭deze‬ ‭fase‬ ‭zijn‬ ‭er‬ ‭meestal‬ ‭weinig‬ ‭kwalen‬ ‭en‬ ‭ziektes.‬ ‭Ondanks‬ ‭de‬ ‭grote‬ ‭fysieke‬ ‭fitheid,‬ ‭zijn‬ ‭de‬ ‭eerste‬
‭tekenen van het lichamelijke verouderingsproces waarneembaar, zoals:‬
‭-‬ ‭Ontwikkeling meer vetweefsel‬
‭-‬ ‭Verslechteren gehoor‬
‭-‬ ‭Afnemen van kracht na +/- 30 jarige leeftijd‬

‭ ognitieve ontwikkeling‬
C
‭In‬ ‭deze‬ ‭periode‬ ‭is‬ ‭er‬ ‭in‬ ‭vrijwel‬ ‭alle‬ ‭intellectuele‬ ‭vermogens‬ ‭groei,‬ ‭zoals‬ ‭het‬ ‭verbale‬ ‭vermogen‬ ‭en‬
‭redeneervermogen,‬‭vergroting‬‭van‬‭feitenkennis,‬‭het‬‭verwerken‬‭van‬‭informatie‬‭(leren‬‭en‬‭geheugen)‬‭en‬‭flexibel‬
‭denken.‬

,‭ ersoonlijkheidsontwikkeling‬
P
‭Wie ben ik wordt duidelijk, consistent en minder beïnvloedbaar. Ervaring draagt hier een belangrijk steentje bij.‬
‭Rond‬‭de‬‭vijfendertigste‬‭levensjaar‬‭is‬‭hij‬‭op‬‭het‬‭hoogtepunt‬‭van‬‭zijn‬‭kunnen.‬‭Bij‬‭vrouwen‬‭vindt‬‭de‬‭overgang‬‭naar‬
‭jongvolwassen (21) vroeger plaats dan bij de mannen (24).‬

S‭ ociale ontwikkeling‬
‭Zorg om anderen, een andere persoon of hele groep, wordt even belangrijk als de zorg om zichzelf.‬

‭De middelbare leeftijd: 45 tot ca. 55-65 jaar‬
‭ an‬‭de‬‭ene‬‭kant‬‭vindt‬‭er‬‭op‬‭deze‬‭leeftijd‬‭groei‬‭plaats‬‭in‬‭ervaring‬‭en‬‭kennis‬‭door‬‭met‬‭name‬‭levenservaring.‬‭Aan‬
A
‭de andere kant nemen enkele capaciteiten (lichamelijke) geleidelijk af.‬
‭Lichamelijke ontwikkeling‬
‭De‬‭mensen‬‭kunnen‬‭kwalen‬‭ontwikkelen‬‭maar‬‭kunnen‬‭hier‬‭goed‬‭in‬‭meespelen.‬‭Grotendeels‬‭zijn‬‭de‬‭mensen‬‭wel‬
‭tevreden‬‭over‬‭hun‬‭lichaam,‬‭maar‬‭blijft‬‭er‬‭wel‬‭een‬‭verlangen‬‭bestaan‬‭naar‬‭een‬‭ideaal‬‭lichaam‬‭(Woertman‬‭&‬‭Van‬
‭den Brink, 2008).‬

S‭ eksuele ontwikkeling‬
‭In‬‭deze‬‭fase‬‭vindt‬‭er‬‭bij‬‭de‬‭vrouw‬‭de‬‭menopauze‬‭plaats,‬‭de‬‭laatste‬‭normale‬‭baarmoederlijke‬‭bloeding.‬‭Deze‬‭is‬
‭tussen‬ ‭de‬ ‭45‬ ‭en‬ ‭55‬ ‭jaar.‬ ‭Daarna‬ ‭begint‬ ‭de‬ ‭postmenopauze.‬ ‭Hieraan‬ ‭gaat‬ ‭het‬ ‭climacterium‬ ‭vooraf,‬ ‭de‬
‭overgangstijd‬ ‭van‬ ‭de‬ ‭geslachtsrijpe‬ ‭periode‬ ‭naar‬ ‭onregelmatig‬ ‭menstrueren‬‭naar‬‭stoppen.‬‭Maar‬‭ook‬‭andere‬
‭klachten‬‭als‬‭opvliegers,‬‭rood‬‭worden‬‭in‬‭het‬‭gezicht‬‭de‬‭borststreek‬‭en‬‭de‬‭armen,‬‭het‬‭hart‬‭gaat‬‭sneller‬‭kloppen‬
‭of‬‭het‬‭zweet‬‭breekt‬‭de‬‭vrouw‬‭uit.‬‭Deze‬‭aanvallen‬‭zijn‬‭meestal‬‭kort‬‭en‬‭vrij‬‭onschuldig.‬‭De‬‭oorzaak‬‭hiervan‬‭is‬‭de‬
‭vermindering‬‭van‬‭de‬‭productie‬‭van‬‭oestrogeen‬‭door‬‭de‬‭eierstokken.‬‭Via‬‭het‬‭zenuwstelsel‬‭heeft‬‭het‬‭invloed‬‭op‬
‭het hele lichaam. Psychisch kan het de ernst van de klachten grotendeels bepalen.‬

‭ annen‬ ‭kunnen‬‭rond‬‭50‬‭jaar‬‭lichamelijke‬‭en‬‭psychische‬‭verschijnselen‬‭vertonen‬‭die‬‭overeenkomen‬‭met‬‭met‬
M
‭de‬‭klachten‬‭van‬‭de‬‭vrouw,‬‭zoals‬‭snelle‬‭vermoeidheid,‬‭overmatige‬‭transpiratie,‬‭hoofdpijn‬‭etc.‬‭Impotentie‬‭(niet‬
‭meer vruchtbaar zijn) kan het gevolg zijn.‬

‭ ognitieve ontwikkeling‬
C
‭Verschillen‬ ‭tussen‬ ‭mensen‬ ‭in‬ ‭intellectueel‬ ‭functioneren‬ ‭worden‬ ‭nog‬ ‭groter.‬ ‭Veroudering‬ ‭veroorzaakt‬ ‭ook‬
‭cognitieve‬‭achteruitgang.‬‭Cellen‬‭sterven‬‭af,‬‭verbindingen‬‭tussen‬‭hersengebieden‬‭verdwijnen‬‭of‬‭worden‬‭minder‬
‭efficiënt,‬‭de‬‭hoeveelheid‬‭neurotransmitters‬‭(moleculen‬‭die‬‭signalen‬‭tussen‬‭hersengebieden‬‭doorgeven)‬‭neemt‬
‭af.‬ ‭De‬ ‭hersenen‬ ‭kunnen‬ ‭daarentegen‬ ‭wel‬‭compenseren,‬‭waarbij‬‭als‬‭het‬‭ene‬‭uitvalt,‬‭het‬‭andere‬‭het‬‭over‬‭kan‬
‭nemen.‬ ‭Hoe‬ ‭meer‬ ‭compensatie,‬ ‭hoe‬ ‭minder‬ ‭de‬ ‭hersenen‬ ‭achteruit‬ ‭gaan.‬ ‭Daardoor‬ ‭moet‬ ‭je‬ ‭ook‬ ‭geestelijk‬
‭actief blijven. Kennis hierover is achtergebleven omdat ouderen onderling veel verschillen.‬

‭ ersoonlijkheidsontwikkeling‬
P
‭Deze‬‭ontwikkeling‬‭hangt‬‭uiteraard‬‭erg‬‭af‬‭van‬‭de‬‭persoonlijke‬‭omstandigheden‬‭van‬‭de‬‭persoon.‬‭De‬‭patronen‬‭die‬
‭ze‬ ‭vroeger‬ ‭hadden‬ ‭(trouwen,‬‭kinderen‬‭krijgen)‬‭zijn‬‭niet‬‭meer.‬‭Er‬‭kan‬‭beter‬‭worden‬‭gekeken‬‭naar‬‭ingrijpende‬
‭gebeurtenissen‬‭die‬‭mensen‬‭meemaken‬‭en‬‭de‬‭invloed‬‭hiervan‬‭op‬‭de‬‭persoonlijkheidsontwikkeling.‬‭Wel‬‭kan‬‭er‬
‭gesteld‬ ‭worden‬ ‭dat‬ ‭deze‬ ‭leeftijd‬ ‭een‬ ‭periode‬ ‭is‬ ‭van‬‭voortdurende‬‭belangrijke‬‭psychologische‬‭groei.‬‭Mensen‬
‭hebben ook steeds meer oog voor de mensen om zich heen.‬
‭Er‬‭kan‬‭een‬‭fenomeen‬‭midlife‬‭crisis‬‭optreden.‬‭Dit‬‭hang‬‭af‬‭van‬‭de‬‭persoonlijkheids-‬‭en‬‭omgevingsfactoren.‬‭Het‬
‭idee‬‭van‬‭de‬‭crisis‬‭is‬‭afkomstig‬‭uit‬‭een‬‭tijd‬‭waarin‬‭de‬‭levensverwachting‬‭lager‬‭lag‬‭en‬‭de‬‭gemiddelde‬‭gezondheid‬
‭op‬‭latere‬‭leeftijd‬‭verslechterd‬‭was.‬‭Eind‬‭van‬‭de‬‭jaren‬‭‘60‬‭lag‬‭er‬‭minder‬‭nadruk‬‭op‬‭opleiding‬‭en‬‭zelfbewustzijn.‬
‭Het is nu voor mensen meer mogelijk om op oudere leeftijd een rijk gevuld leven te leiden.‬

, S‭ ociale ontwikkeling‬
‭Tegenwoordig‬‭verschilt‬‭het‬‭sociale‬‭leven‬‭niet‬‭meer‬‭van‬‭het‬‭leven‬‭daarvoor.‬‭Mensen‬‭werken‬‭sinds‬‭2005‬‭langer‬
‭door.‬‭De‬‭arbeidsparticipatie‬‭tussen‬‭de‬‭50‬‭en‬‭65‬‭tussen‬‭1996‬‭en‬‭2008‬‭is‬‭toegenomen‬‭omdat‬‭vrouwen‬‭zijn‬‭gaan‬
‭werken.‬

‭Invloed op volwassenen‬
‭ et huwelijk of andere samenlevingsvormen‬
H
‭Pas gesloten samenlevingsverbonden brengen onder andere het volgende met zich:‬
‭-‬ ‭De PArtners hebben minder individuele vrijheid‬
‭-‬ ‭Er is een bepaalde mate van financiële aanpassing vereist‬
‭-‬ ‭De partners moeten zich aanpassen aan het leven met een ander‬
‭-‬ ‭Er ontstaat een machtsverhouding‬
‭Er bestaat niet één model van samenleven.‬

‭ et‬ ‭percentage‬ ‭mensen‬ ‭dat‬ ‭ooit‬ ‭gaat‬ ‭samenwonen‬ ‭met‬ ‭een‬ ‭partner‬ ‭is‬ ‭al‬ ‭decennia‬ ‭gelijk‬ ‭en‬ ‭is‬ ‭95%.‬ ‭Op‬ ‭1‬
H
‭januari 2005 woonden 750.000 ongetrouwde stellen in NL samen. Dit is in 10 jaar met 250.000 toegenomen.‬
‭10%‬ ‭van‬ ‭de‬ ‭huwelijken‬ ‭wordt‬ ‭gesloten‬ ‭zonder‬ ‭vooraf‬ ‭werd‬ ‭samengewoond.‬ ‭Ongeveer‬ ‭2/3e‬ ‭van‬ ‭de‬
‭samenwonende‬‭stellen‬‭trouwt‬‭uiteindelijk.‬‭Het‬‭huwelijk‬‭is‬‭zeker‬‭niet‬‭uit‬‭gratie.‬‭Samenwonen‬‭blijkt‬‭vrijblijvend‬
‭te zijn dan het huwelijk.‬
‭In‬‭de‬‭jaren‬‭60/70‬‭scheiden‬‭1‬‭op‬‭de‬‭10‬‭mensen,‬‭sinds‬‭begin‬‭jaren‬‭80‬‭is‬‭het‬‭1‬‭op‬‭de‬‭4.‬‭Redenen‬‭van‬‭de‬‭scheiding‬
‭lopen‬‭uiteen.‬‭Mannen‬‭hebben‬‭hierbij‬‭sneller‬‭een‬‭nieuwe‬‭relatie‬‭dan‬‭vrouwen.‬‭Hierbij‬‭vinden‬‭jongere‬‭mensen‬
‭(20gers) sneller een nieuwe relatie dan 65+ers.‬

‭ inderen‬
K
‭Het gezin‬
‭Belangrijke‬‭taken‬‭van‬‭het‬‭gezin‬‭zijn‬‭het‬‭verschaffen‬‭van‬‭zorg,‬‭verzorging‬‭en‬‭liefde‬‭voor‬‭partners‬‭en‬‭kinderen‬‭en‬
‭de overdracht van normen en waarden die gelden in een bepaalde samenleving.‬
‭Zwangerschap‬‭heeft‬‭grote‬‭invloed‬‭op‬‭de‬‭relatie‬‭tussen‬‭de‬‭ouders,‬‭het‬‭vraagt‬‭aanpassing‬‭van‬‭beiden.‬‭Met‬‭ieder‬
‭nieuw‬ ‭geboren‬ ‭kind‬‭is‬‭er‬‭een‬‭toename‬‭in‬‭relaties‬‭en‬‭verantwoordelijkheden.‬‭De‬‭midden‬‭jaren‬‭in‬‭huwelijk‬‭en‬
‭ouderschap‬ ‭zijn‬ ‭een‬ ‭tijd‬ ‭van‬ ‭relatieve‬ ‭stabiliteit.‬ ‭Later‬ ‭moeten‬ ‭ouders‬ ‭leren‬ ‭omgaan‬ ‭met‬ ‭de‬ ‭toenemende‬
‭onafhankelijkheid‬ ‭van‬ ‭hun‬ ‭kinderen.‬ ‭Wanneer‬ ‭de‬ ‭kinder‬ ‭uit‬ ‭huis‬ ‭zijn,‬ ‭blijken‬ ‭de‬ ‭meeste‬ ‭echtparen‬ ‭meer‬
‭tevreden met hun huwelijk dan daarvoor. Ze ervaren een grotere vrijheid:‬
‭-‬ ‭in financiële verantwoordelijkheden‬
‭-‬ ‭in mobiliteit: ze kunnen vaker weg‬
‭-‬ ‭in tijd, doordat allerlei huishoudelijke karweitjes minder worden‬
‭-‬ ‭in het zijn van de persoon die ze willen zijn‬
‭Ouderen‬‭kunnen‬‭in‬‭toenemende‬‭mate‬‭ouder‬‭van‬‭eigen‬‭ouder‬‭worden.‬‭Denk‬‭aan‬‭emotionele‬‭of‬‭financiële‬‭hulp,‬
‭hulp‬ ‭bij‬ ‭vervoer,‬ ‭meenemen‬ ‭op‬ ‭vakantie,‬ ‭mee-eten‬ ‭of‬ ‭hulp‬ ‭in‬ ‭huishouden.‬ ‭Wanneer‬ ‭ze‬ ‭zelf‬ ‭kleinkinderen‬
‭krijgen voelen ze zich weer jong en geeft het meer bevrediging dan het ouderschap.‬

‭ erk‬
W
‭De betekenis van werk kunnen we aan de hand van deze punten beschrijven:‬
‭-‬ ‭Arbeid‬‭maakt‬‭een‬‭wezenlijk‬‭deel‬‭uit‬‭van‬‭het‬‭leven.‬‭Het‬‭is‬‭bepalend‬‭voor‬‭de‬‭status,‬‭financiële‬‭positie‬‭en‬
‭vormt een binding met de samenleving.‬
‭-‬ ‭WErk‬‭kan‬‭een‬‭middel‬‭zijn‬‭tot‬‭het‬‭verkrijgen‬‭of‬‭vergroten‬‭van‬‭het‬‭gevoel‬‭van‬‭eigenwaarde‬‭en‬‭erkenning‬
‭door anderen.‬
‭-‬ ‭Werken is ook een sociale activiteit, voor de meeste van groot belang.‬
‭Werkloosheid wordt dan ook al zeer negatief beschouwd.‬