Leerdoelen MBR-TECH, Periode 2, Radiologie
o Beschrijven wat de invloed is van de keus voor een groot of klein focus
o Het gebruik van strooistralenroosters uitleggen
o Uitleggen hoe de AEC werkt
o De onderzoeken die centraal staan in de periode uitvoeren. Hierbij kan de student inzicht
laten zien in de instelkundige en beoordelingscriteria.
AEC
Doel van het de AEC
Het constant houden van de gemiddelde restdosis ter plaatse van de detector. De restdosis wordt
beïnvloed door:
- kV en mAs
- Focus-detectorafstand
- Filtratie
- Dikte en weefselsoort
- Tafelblad/Matras
- Rooster
- Omhulling detector
Hoe werkt de AEC?
Tussen het rooster en de detector zitten ionisatiekamers/meetcellen. Die cellen meten hoeveel
straling erop valt. Wanneer de ingestelde waarde bereikt is wordt de opname gestopt.
Meetvelden
In de detector bevinden zich 3 meetvelden. De velden meten de gemiddelde dosis. Je kan ervoor kiezen
om 1 meetveld te gebruiken, bijvoorbeeld bij de knie om op de knieschijf te focussen. Je kan ook 2
meetvelden selecteren bij bijvoorbeeld een thoraxopname en bekkenopname.
Een meetveld gebruik je niet altijd, omdat het object groot genoeg moet zijn voor het veld. Een vinger
is dus te klein, omdat hij niet minimaal 1 meetveld vult. Daarom gebruik je de meetvelden alleen als
het object groot genoeg is.
Density
Daarnaast kan je de density aanpassen. Hiermee bepaal je de gemiddelde dosis waarbij de opname
stopt. Hoe hoger de density, hoe hoger de dosis is die op de detector valt. De density pas je meestal
niet aan, maar bij patiënten met protheses is het handig om overbelichting te voorkomen.
Strooistralenroosters
Bij een opname met een dikker object ontstaat vrijwel altijd strooistraling. Dit ontstaat door het
compton-effect. Een röntgenstraal botst met veel energie op een elektron, waardoor het elektron uit
zijn schil komt. Omdat het atoom een elektron mist is het geïoniseerd. De overgebleven energie is
verstrooide energie/straling.
, 4 factoren die de hoeveelheid verstrooide straling beïnvloeden
- Dikte Een dikker object vergroot de kans op interactie en verstrooiing.
- Dichtheid Materiaal met hogere dichtheid vergroot de kans op interactie en
verstrooiing.
- kV Hoger kV zorgt voor verstrooide fotonen met hogere energie, waardoor de
kans dat ze de detector bereiken toeneemt.
- Veldgrootte Een groter veld betekent meer aangestraald weefsel wat de kans op
interactie en verstrooiing vergroot.
Gericht strooistralenrooster Ongericht strooistralenrooster
De lamellen staan onder een hoek die De lamellen staan loodrecht aan de detector. De
afhankelijk is van de divergentie van de richtafstand is hierdoor oneindig. Hoe groter de
stralingsbron. Een minder divergerende bron richtafstand, hoe minder de bron divergeert, hoe
zorgt er dus voor dat de lamellen meer rechtop minder je last hebt van verzwakking van de
staan. Het is bij dit rooster erg belangrijk dat de randen. Omdat de lamellen dus geen bepaalde
bron recht boven, in het midden, op het richting hebben hoe je geen rekening te houden
strooistralenrooster staat. Als dit niet zo is wordt met de focus in het midden te houden van de
er veel meer straling weg gefilterd. lamellen.
De richtafstand is van het focus tot aan de
lamellen. Bij gerichte lamellen is die richtafstand
dus beperkt. Want hoe groter de richtafstand
wordt, hoe meer straling wordt opgevangen
door de lamellen, en dus hoe minder straling op
de detector valt.
Ratio → Deze moet groot genoeg zijn om verstrooide straling te kunnen absorberen. De ratio is
afhankelijk van de hoogte en de afstand tussen de lamellen. Formule
ℎ𝑜𝑜𝑔𝑡𝑒
𝑅𝑎𝑡𝑖𝑜 =
𝑎𝑓𝑠𝑡𝑎𝑛𝑑
Fouten bij het gebruiken van een strooistralenrooster
- Omgekeerd Lamellen staan de verkeerde kant op.
- Afwijkingen van richtafstand Vignet-effect, ratio klopt niet.
- Decentrering CS staat niet in het midden van het rooster.
- Schuin t.o.v CS De belichting is enorm laag vergeleken met loodrecht, dus
er is een hogere mAs nodig.
o Beschrijven wat de invloed is van de keus voor een groot of klein focus
o Het gebruik van strooistralenroosters uitleggen
o Uitleggen hoe de AEC werkt
o De onderzoeken die centraal staan in de periode uitvoeren. Hierbij kan de student inzicht
laten zien in de instelkundige en beoordelingscriteria.
AEC
Doel van het de AEC
Het constant houden van de gemiddelde restdosis ter plaatse van de detector. De restdosis wordt
beïnvloed door:
- kV en mAs
- Focus-detectorafstand
- Filtratie
- Dikte en weefselsoort
- Tafelblad/Matras
- Rooster
- Omhulling detector
Hoe werkt de AEC?
Tussen het rooster en de detector zitten ionisatiekamers/meetcellen. Die cellen meten hoeveel
straling erop valt. Wanneer de ingestelde waarde bereikt is wordt de opname gestopt.
Meetvelden
In de detector bevinden zich 3 meetvelden. De velden meten de gemiddelde dosis. Je kan ervoor kiezen
om 1 meetveld te gebruiken, bijvoorbeeld bij de knie om op de knieschijf te focussen. Je kan ook 2
meetvelden selecteren bij bijvoorbeeld een thoraxopname en bekkenopname.
Een meetveld gebruik je niet altijd, omdat het object groot genoeg moet zijn voor het veld. Een vinger
is dus te klein, omdat hij niet minimaal 1 meetveld vult. Daarom gebruik je de meetvelden alleen als
het object groot genoeg is.
Density
Daarnaast kan je de density aanpassen. Hiermee bepaal je de gemiddelde dosis waarbij de opname
stopt. Hoe hoger de density, hoe hoger de dosis is die op de detector valt. De density pas je meestal
niet aan, maar bij patiënten met protheses is het handig om overbelichting te voorkomen.
Strooistralenroosters
Bij een opname met een dikker object ontstaat vrijwel altijd strooistraling. Dit ontstaat door het
compton-effect. Een röntgenstraal botst met veel energie op een elektron, waardoor het elektron uit
zijn schil komt. Omdat het atoom een elektron mist is het geïoniseerd. De overgebleven energie is
verstrooide energie/straling.
, 4 factoren die de hoeveelheid verstrooide straling beïnvloeden
- Dikte Een dikker object vergroot de kans op interactie en verstrooiing.
- Dichtheid Materiaal met hogere dichtheid vergroot de kans op interactie en
verstrooiing.
- kV Hoger kV zorgt voor verstrooide fotonen met hogere energie, waardoor de
kans dat ze de detector bereiken toeneemt.
- Veldgrootte Een groter veld betekent meer aangestraald weefsel wat de kans op
interactie en verstrooiing vergroot.
Gericht strooistralenrooster Ongericht strooistralenrooster
De lamellen staan onder een hoek die De lamellen staan loodrecht aan de detector. De
afhankelijk is van de divergentie van de richtafstand is hierdoor oneindig. Hoe groter de
stralingsbron. Een minder divergerende bron richtafstand, hoe minder de bron divergeert, hoe
zorgt er dus voor dat de lamellen meer rechtop minder je last hebt van verzwakking van de
staan. Het is bij dit rooster erg belangrijk dat de randen. Omdat de lamellen dus geen bepaalde
bron recht boven, in het midden, op het richting hebben hoe je geen rekening te houden
strooistralenrooster staat. Als dit niet zo is wordt met de focus in het midden te houden van de
er veel meer straling weg gefilterd. lamellen.
De richtafstand is van het focus tot aan de
lamellen. Bij gerichte lamellen is die richtafstand
dus beperkt. Want hoe groter de richtafstand
wordt, hoe meer straling wordt opgevangen
door de lamellen, en dus hoe minder straling op
de detector valt.
Ratio → Deze moet groot genoeg zijn om verstrooide straling te kunnen absorberen. De ratio is
afhankelijk van de hoogte en de afstand tussen de lamellen. Formule
ℎ𝑜𝑜𝑔𝑡𝑒
𝑅𝑎𝑡𝑖𝑜 =
𝑎𝑓𝑠𝑡𝑎𝑛𝑑
Fouten bij het gebruiken van een strooistralenrooster
- Omgekeerd Lamellen staan de verkeerde kant op.
- Afwijkingen van richtafstand Vignet-effect, ratio klopt niet.
- Decentrering CS staat niet in het midden van het rooster.
- Schuin t.o.v CS De belichting is enorm laag vergeleken met loodrecht, dus
er is een hogere mAs nodig.
