Cardiovasculair stelsel ademhaling nier en urinewegen
Samenvatting
Samenvatting histologie van het urinair systeem: Blok cardiovasculair stelsel ademhaling nier en urinewegen
16 keer bekeken 0 keer verkocht
Vak
Cardiovasculair stelsel ademhaling nier en urinewegen
Instelling
Universiteit Gent (UGent)
Dit is een volledige samenvatting van histologie partim urinair systeem. Ik heb de powerpoint, mijn notities en OLIVIA verwerkt in deze samenvatting. op het einde heb ik telkens histologische afbeeldingen erin verwerkt + aanduidingen van de structuren! Mocht er iets mis zijn met de samenvatting of ...
Nieren ............................................................................................................................................................ 3
Functie van de nier .............................................................................................................................................. 3
Ontwikkeling van de nier ..................................................................................................................................... 3
Macroscopische structuur van nier ..................................................................................................................... 4
, Inleiding
Organen van het urinair systeem en hun func2e
1. Nieren:
- Regula2e van water- en elektrolytenbalans en zuur-
base balans
- Excre2e van … in urine
ñ Metabole afvalproducten + overmaat water
+ elektrolyten
ñ Bioac2eve substan2es
- Secre2e van:
ñ Renine: regula2e van arteriële bloeddruk
ñ Erythropoë2ne: s2mula2e RBC-produc2e
- OmzeJen pro-vorm vitamine D --> ac2eve vorm
- Gluconeogenese 2jdens vasten
2. Ureters: Transport van urine naar blaas
3. Blaas: Tijdelijke opslag van urine
4. Urethra: Afvoer van urine buiten het lichaam
Nieren
Functie van de nier
1. Filtra2e van het bloed:
- Water en opgeloste stoffen in bloed --> uit bloedvaten --> lumen
van het nefron
- Glomulair filtraat
2. Tubulaire reabsorp2e: aanpassen glomulair filtraat --> urine
- Stoffen uit lumen van tubulus --> epitheel --> in inters22um en
omgevende capillairen
3. Tubulaire secre2e: aanpassen glomulair filtraat --> urine
- Stoffen uit capillairen/inters22um --> epitheelcellen --> in lumen
van de tubulus
Ontwikkeling van de nier
Foetale loba2e op 28 weken: ± 14 papillen en calicis = lobi
- Lobulaire fusie:
ñ Meer in boven en onder dan centraal
ñ Meer voor calices dan voor papillen: 9
calices vs 11 papillen
- Fissuren in nieroppervlak tot 4-5 jaar (soms nog te
zien bij volwassenen)
3
,Macroscopische structuur van nier
Nier in retroperitoneale ruimte1 omgeven door perirenaal vet
- Fibreus nierkapsel rond nier
- Mediale zijde nier: hilus van de nier dat doorloopt in sinus2 van de nier met hierin:
ñ A/V. renalis
ñ Nierbekken of pelvis
ñ Lymfevaten
ñ Zenuwen
- Medulla: lichte centrale zone
ñ Pyramiden: 8-18
˃ Basis tegen cortex: cor2comedullaire junc2e
˃ AfgeknoJe top = nierpapil: komt uit in calyx minor
ñ Nierkolommen van Ber2n: scheiden pyramiden van elkaar
˃ Strengen vanuit de cortex
ñ Lobus = pyramide + cortexweefsel rondom en aan basis
- Cortex: donkere perifere zone
ñ Mergstralen van Ferrein
ñ Lobulus = cortexgebied dat mergstraal omgeee
- Ureter eindigt in nier pelvis
ñ Nierbekken vertakt in 2/3 calicis maiores --> calices minores
1
Zie afbeelding 1
2
Opgevuld met vet dat in continuïteit met perirenaal vet is
4
, Glomulaire filtratie
Tubulus uriniferus
Tubulus uriniferus3 = nefron + ductus colligens
- Func2onele eenheid van de nier: 106 in elke nier
- Nefron: cor2caal en juxtamedullair (diep)
ñ Corpusculum renale
˃ Glomerulus
˃ Kapsel van Bowman: vormt ook ruimte dat overgaat in niertubulus
ñ Niertubulus
˃ Proximale tubulus: pars contorta en pars recta
˃ Lis van Henle: afdalend deel en ops2jgend deel
˃ Distale tubulus: pars recta, macula densa en pars contorta
- Ductus colligens: vervoert ultrafiltraat
Het nefron
Corpusculum renale
= lichaampje van Malpighi
- Vaatpool: waar afferente arteriool toekomt en efferente arteriool vertrekt
- Tubulaire/urinaire pool: waar pars contorta vd proximale tubulus begint
- Glomerulaire capillairen: Gevensterde capillairen
- Kapsel van Bowman:
ñ Parietale laag = buitenste laag van kapsel van Bowman
˃ 1 laag afgevlakte epitheelcellen op externe basale membraan
˃ Tubulaire pool: kubisch epitheel => proximale tubulus
˃ Vaatpool: viscerale laag
ñ Kapselruimte = ruimte van Bowman
˃ Gevuld met ultrafiltraat = vocht dat gefilterd is door capillaire wand en
viscerale laag
˃ In con2nuïteit met lumen van tubulus
ñ Viscerale laag = cellaag rond glomerulaire capillairen
˃ Opgebouwd uit gespecialiseerde epitheelcellen:
® Podocyten met primaire en secundaire uitlopers = pedikels
˃ Pedikels bedekken capillaire oppervlakte + contact BM
3
Zie afbeelding 2
5
,Mesangiale cellen
≈ pericyten: kleuren histologisch donkerder
- Mesangium = mesangiale cellen + matrix
- Func2e
ñ Steun voor capillairen in glomerulus
ñ Contrac2e ~ verandering in bloeddruk
ñ Fagocytose van eiwiJen die opstapelen
aan glomerulaire filter
ñ Immuunverdediging en repair in
glomerulus: secre2e cytokines + factoren
Niertubulus
Proximale tubulus
Func2es van proximale tubulus:
1. Reabsorp2e:
- 50% < water + elektrolyten + voedingsstoffen uit plasma gefilterd --> bloed ♻
- Ac2ef: transmembranaire ionenpompen, ionenkanalen, transporters, enzymen …
ñ Vb: reabsorp2e van kleine eiwiJen
1. Opname: receptor-gemedieerde endocytose
2. Aoraak: intracellulair of lumineel oppervlak door pep2dasen =>
vrijstelling aminozuren
3. Reabsorp2e van AZ door capillairen
- Passief: osmo2sche gradiënt
ñ Paracellulair transport van water en opgeloste stoffen
2. Secre2e van niet gefilterde organische ka2onen/anionen in peritubulaire capillairen
- Secre2e naar filtraat via transporters
- Vb. galzouten, crea2nine, an2bio2ca en andere medica2e
3. OmzeJen via hydroxyla2e pro-vorm vitamine D --> ac2eve vorm + vrijstellen in capillairen
4. Produc2e erythropoë2ne: inters22ële cellen nabij PT
- Langdurige lokaal verminderde zuurstofconcentra2es
Structuur van proximale tubulus
- Lichtmicroscopisch waarneembaar:
ñ Grote kubische cellen: stek eosinofiel cytoplasma + centrale nucleus
˃ Dwarse doorsnede: 3-5 nuclei te zien
ñ Borstelzoom = microvilli op apicaal celoppervlak puilen uit in lumen
˃ Func2e: oppervlak vergroten => meer reabsorp2e
˃ In brush border blijven eiwiJen plakken: lumen borstelzoom ‘gevuld’
˃ Borstelzoom aantonen met speciale kleuring: microvilli EM
ñ Peritubulaire capillairen in omgevend bindweefsel
- Elektronenmicroscopisch waarneembaar = ultrastructureel
ñ Vesikels aan basis van microvilli: teken ac2eve endocytose
ñ Talrijke mitochondriën: energievoorziening ac2ef transport
˃ Eosinofiele kleur!!!
ñ Laterale wand sterk in elkaar geplooid: celgrenzen vervaagd LM
ñ Basale membraaninstulpingen
6
,Lis van Henle
Func2e: concentra2e van de urine door concentra2egradiënt op te bouwen
- Afdalend deel: passief transport van water naar inters22um
- Ops2jgend deel:
ñ Impermeabel voor water!!!
ñ Ac2ef transport van Na+- en Cl- -ionen naar inters22um
Structuur: U-vormig, lengte asankelijk van lokalisa2e nefron
- Afdalend deel:
ñ Dik deel: 1-lagig kubisch epitheel
˃ Verlengde van pars recta van PT
ñ Dun deel: 1-lagig squameus epitheel
- Ops2jgende deel:
ñ Dun deel: 1-lagig squameus epitheel
ñ Dik deel: 1-lagig kubisch epitheel
˃ Loopt verder tot in pars recta van distale tubulus
Distale tubulus
Func2e:
- Reabsorp2e <<< PT
- Ac2ef transport van Na+
- Passief transport van H2O
Structuur distale tubulus ≈ proximale tubulus MAAR
- 1-lagig kubisch epitheel maar kleinere plaJere cellen
ñ Meer nuclei in dwarse doorsnede
- Minder mitochondriën: minder eosinofiel
- Geen borstelzoom => lumen lijkt leeg
7
, Ductus colligens
Func2e:
- Wijziging concentra2e urine door water reabsorp2e: ADH (hypofyse)
ñ Indien nodig!!
- Van belang in zuur-base balans
Structuur: 1-lagig kubisch epitheel met diameter van 40 𝜇m
- In medulla: versmelten verzamelbuisjes => grotere kanalen
ñ Columnaire cellen met diameter tot 200 𝜇m
- Kanalen monden uit in ductus papillaris = ductus van Bellini
ñ Ductus van Bellini monden uit in calyx minor: area cribrosa
˃ = als een zeef: nierpapil zit vol met gaatjes = duc2 van Bellini
- Mergstralen in cortex: gevormd door ductus colligens + pars recta van PT en DT
Celtypes van ductus colligens
1. Heldere cellen:
- Histologie van heldere cellen:
ñ Weinig organellen
ñ Weinig microvilli
ñ Duidelijke celgrenzen
ñ Instulpingen van basolaterale membraan
ñ Aquaporines in vesikels
- Func2e:
ñ Binding ADH op receptoren op basolateraal celoppervlak
˃ Gevolg: ↑ inser2e vesikels met aquaporines in apicale membraan
(lumen)
˃ Effect: water kan migreren door osmo2sche gradiënt naar inters22um
ñ Na+ reabsorp2e en K+ secre:e
2. Donkere cellen
- Histologie van donkere cellen:
ñ Meer mitochondriën
ñ Apicale vouwen
- Func2e:
ñ Zuur-base balans: secre2e H+ of HCO3-
ñ K+ reabsorp:e
8
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper mgrtgeneeskunde. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,49. Je zit daarna nergens aan vast.
