KNGF richtlijn Lage Rugpijn
Lage rugpijn wordt doorgaans ingedeeld in specifeee en aspecifeee lage rugpijn. In deze richtlijn
verwijst de term lage rugpijn naar ‘aspecifeee lage rugpijn’ tenzij anders aangegeven.
- Aspecifeee lage rugpijn: wordt gedefnieerd als rugpijn waarvoor geen aanwijsbare
specifeee oorzaae voor de elachten te vinden is. dit is het geval bij ongeveer 90% van alle
patiënten met lage rugpijn.
Bij deze patiënten staat pijn in de lumbosacrale regio op de voorgrond. oe ean uitstraling in
de bil en het bovenbeen optreden. De pijn ean verergeren door bepaalde houdigen,
bewegingen en het tllen of verplaatsen van lasten. Er zijn geen algemene
zieeteverschijnselen zoals eoorts of gewrichtsverlies. De pijn ean contnu aanwezig zijn of in
episoden optreden
specifieke lage rugpijne wordt oedersceeidee ie:
- Het lumbosacraal radiculair syndroom: een vorm van specifeee lage rugpijn met radiculaire
pijn in 1 been, die al dan niet gepaard gaat met neurologische uitvalsverschijnselen
- Rugpijn als gevolg van een mogelije ernstge onderliggende specifeee aandoening, zoals
(osteoporotsche) wervelfracturen, maligniteiten, spondylits aneylopoetca, ernstge vormen
van eanaalstenose, of ernstge vormen van spondyloisthesis
Normaal beloop vae lage rugpijne
Er is spraee van een ‘normaal beloop’ wanneer de actviteiten en partcipate in de tjd gradueel
toenemen (tot het niveau van voor de elachtenepisode). Vaae zal ooe de pijn verminderen. Dit houdt
niet in dat de lage rugpijn altjd geheel verdwijnt, maar dat de lage rugpijn het uitvoeren van
actviteiten en partcipate niet (meer) in de weg staat.
Afwijnkeed beloop vae lage rugpijne
Er is spraee van een ‘afwijeend beloop’ als de bepereingen en partcipateproblemen in de tjd niet
afnemen, maar gelije blijven of zelfs toenemen. We spreeen van een afwijeend beloop en een
vertraagd herstel als er gedurende 3 weeen geen duidelije toename in actviteiten en afname in
partcipateprobleem is geweest
Rode vlaggee
- Begin van lage rugpijn na het 50e levensjaar, contnue pijn onafaneelije van houding of
beweging, nachtelijee pijn, algehele malaise, maligniteit in de voorgeschiedenis, onverelaard
gewrichtsverlies, verhoogde bloedbezineingssnelheid (BSE) maligniteit?
- Recente fractuur (< 2 jaar geleden), eerdere wervelfractuur, leefijd boven de 60 jaar, laag
lichaamsgewicht (<60 eg/BMI <20 eg/m), ouder met heupfractuur, langdurig
cortcosteroïdengebruie, loeale elop-, drue- en asdruepijn van de werveleolom, opvallende
lengtevermindering, versterete thoracale eyfose osteoporotsche wervelfractuur?
- Begin van lage rugpijn voor het 20e levensjaar, man, iridocyclits, onverelaarde perifere
artrits of inflammatoire darmaandoening in voorgeschiedenis, vooral nachtelijee pijn,
ochtendstjfeid > 1 uur, minder pijn bij liggen/ bewegen/ oefenen, goede reacte op
NSAID’s, verhoogde BSE spondylits aneylopoetca?
- Ernstge lage rugpijn aansluitend aan een trauma wervelfractuur?
- Begin van lage rugpijn voor het 20e levensjaar, palpabel trapje in het verloop van de processi
spinosi ter hoogte van L4-L5 ernstge vorm van spondylolisthesis?
p basis van de gegevens uit de anamnese en het lichamelije onderzoee maaet de therapeut een
eeuze uit een van de volgende profelen
- Profel 1: aspecifeee lage rugpijn met een normaal beloop van het herstel
, - Profel 2: aspecifeee lage rugpijn met een afwijeend beloop zonder dominante aanwezigheid
van psychosociale herstel belemmerende factoren
- Profel 3: aspecifeee lage rugpijn met een afwijeend beloop met dominante aanwezigheid
van psychosociale herstel belemmerende factoren
Fact oree die eet eerst el vae lage rugpijne kueeee vert ragee
Aan rugpijn gerelateerde factoren Hoge mate van bepereingen in actviteiten
Uitstralende pijn
Wijdverbreide pijn
Individuele factoren udere leefijd
Slechte algemene gezondheidstoestand
Psychosociale factoren Psychologische en psychosociale stress
Pijn gerelateerde angsten/ vermijdingsgedrag
Somatsate
Depressieve elachten
Were gerelateerde factoren Slechte relates met collega’s
Zware fysieee taaleisen
Het beeaedelplae bevat :
- De einddoelen inclusief het tjdpad
- De geeozen verrichtngen
- De planning van evaluatemomenten en de wijze van evalueren
- Het verwachte aantal behandelingen (overschrijding van het verwachte aantal
behandelingen is een reden tot evaluate en mogelijee bijstelling van het profel)
Beleid met eee eormaal beloop (profiel 1
- Stel gerust
- Leg uit dat rugpijn niet ernstg is, vaae vanzelf overgaat, maar wel eens ean terugeomen
- Adviseer bij vooreeur geen contnue bedrust. Adviseer een bedrust van maximaal 2 dagen als
bedrust de enige manier is waarop de patiënt de pijn onder controle ean houden en leg uit
dat de bedrust daarna moet worden afgebouwd
- Vermijd adviezen die de patiënt aanzeten niet samengaat met beschadiging van structuren
in de rug
- Leg uit dat (gedoseerde) beweging, opbouw van actviteiten, blijven wereen of zo nodig
hervaten van werezaamheden (eventueel met tjdelijee aanpassing van werezaamheden)
het herstel bevordert
- Bepere het aantal behandelingen tot maximaal 3 zitngen
Beleid bijn aspecifieke lage rugpijne met eee afwijnkeed beloop zoeder domieaet e aaewezigeeid vae
psyceosociale eerst el belemmereede fact oree (profiel 21
- Vermijd adviezen die de patiënt aanzeten tot passiviteit en stmuleer een lichamelije acteve
leefstjl
- Geef aan dat toename van de pijn niet samengaat met beschadiging van structuren in de rug
- Stmuleer (gedoseerde) beweging, opbouw van actviteiten en blijven wereen of het
hervaten van werezaamheden (eventueel met tjdelijee aanpassing van die werezaamheden)
- Stel een oefenprogramma op dat aansluit bij de behoefe van de patiënt en de eigen
expertse en ervaring als therapeut
- verweeg bij stoornissen in gewrichtsfunctes:
Artrogene mobilisate of manipulate en/of
Kortdurende massage of warmtetherapie ter vermindering van de pijn
Lage rugpijn wordt doorgaans ingedeeld in specifeee en aspecifeee lage rugpijn. In deze richtlijn
verwijst de term lage rugpijn naar ‘aspecifeee lage rugpijn’ tenzij anders aangegeven.
- Aspecifeee lage rugpijn: wordt gedefnieerd als rugpijn waarvoor geen aanwijsbare
specifeee oorzaae voor de elachten te vinden is. dit is het geval bij ongeveer 90% van alle
patiënten met lage rugpijn.
Bij deze patiënten staat pijn in de lumbosacrale regio op de voorgrond. oe ean uitstraling in
de bil en het bovenbeen optreden. De pijn ean verergeren door bepaalde houdigen,
bewegingen en het tllen of verplaatsen van lasten. Er zijn geen algemene
zieeteverschijnselen zoals eoorts of gewrichtsverlies. De pijn ean contnu aanwezig zijn of in
episoden optreden
specifieke lage rugpijne wordt oedersceeidee ie:
- Het lumbosacraal radiculair syndroom: een vorm van specifeee lage rugpijn met radiculaire
pijn in 1 been, die al dan niet gepaard gaat met neurologische uitvalsverschijnselen
- Rugpijn als gevolg van een mogelije ernstge onderliggende specifeee aandoening, zoals
(osteoporotsche) wervelfracturen, maligniteiten, spondylits aneylopoetca, ernstge vormen
van eanaalstenose, of ernstge vormen van spondyloisthesis
Normaal beloop vae lage rugpijne
Er is spraee van een ‘normaal beloop’ wanneer de actviteiten en partcipate in de tjd gradueel
toenemen (tot het niveau van voor de elachtenepisode). Vaae zal ooe de pijn verminderen. Dit houdt
niet in dat de lage rugpijn altjd geheel verdwijnt, maar dat de lage rugpijn het uitvoeren van
actviteiten en partcipate niet (meer) in de weg staat.
Afwijnkeed beloop vae lage rugpijne
Er is spraee van een ‘afwijeend beloop’ als de bepereingen en partcipateproblemen in de tjd niet
afnemen, maar gelije blijven of zelfs toenemen. We spreeen van een afwijeend beloop en een
vertraagd herstel als er gedurende 3 weeen geen duidelije toename in actviteiten en afname in
partcipateprobleem is geweest
Rode vlaggee
- Begin van lage rugpijn na het 50e levensjaar, contnue pijn onafaneelije van houding of
beweging, nachtelijee pijn, algehele malaise, maligniteit in de voorgeschiedenis, onverelaard
gewrichtsverlies, verhoogde bloedbezineingssnelheid (BSE) maligniteit?
- Recente fractuur (< 2 jaar geleden), eerdere wervelfractuur, leefijd boven de 60 jaar, laag
lichaamsgewicht (<60 eg/BMI <20 eg/m), ouder met heupfractuur, langdurig
cortcosteroïdengebruie, loeale elop-, drue- en asdruepijn van de werveleolom, opvallende
lengtevermindering, versterete thoracale eyfose osteoporotsche wervelfractuur?
- Begin van lage rugpijn voor het 20e levensjaar, man, iridocyclits, onverelaarde perifere
artrits of inflammatoire darmaandoening in voorgeschiedenis, vooral nachtelijee pijn,
ochtendstjfeid > 1 uur, minder pijn bij liggen/ bewegen/ oefenen, goede reacte op
NSAID’s, verhoogde BSE spondylits aneylopoetca?
- Ernstge lage rugpijn aansluitend aan een trauma wervelfractuur?
- Begin van lage rugpijn voor het 20e levensjaar, palpabel trapje in het verloop van de processi
spinosi ter hoogte van L4-L5 ernstge vorm van spondylolisthesis?
p basis van de gegevens uit de anamnese en het lichamelije onderzoee maaet de therapeut een
eeuze uit een van de volgende profelen
- Profel 1: aspecifeee lage rugpijn met een normaal beloop van het herstel
, - Profel 2: aspecifeee lage rugpijn met een afwijeend beloop zonder dominante aanwezigheid
van psychosociale herstel belemmerende factoren
- Profel 3: aspecifeee lage rugpijn met een afwijeend beloop met dominante aanwezigheid
van psychosociale herstel belemmerende factoren
Fact oree die eet eerst el vae lage rugpijne kueeee vert ragee
Aan rugpijn gerelateerde factoren Hoge mate van bepereingen in actviteiten
Uitstralende pijn
Wijdverbreide pijn
Individuele factoren udere leefijd
Slechte algemene gezondheidstoestand
Psychosociale factoren Psychologische en psychosociale stress
Pijn gerelateerde angsten/ vermijdingsgedrag
Somatsate
Depressieve elachten
Were gerelateerde factoren Slechte relates met collega’s
Zware fysieee taaleisen
Het beeaedelplae bevat :
- De einddoelen inclusief het tjdpad
- De geeozen verrichtngen
- De planning van evaluatemomenten en de wijze van evalueren
- Het verwachte aantal behandelingen (overschrijding van het verwachte aantal
behandelingen is een reden tot evaluate en mogelijee bijstelling van het profel)
Beleid met eee eormaal beloop (profiel 1
- Stel gerust
- Leg uit dat rugpijn niet ernstg is, vaae vanzelf overgaat, maar wel eens ean terugeomen
- Adviseer bij vooreeur geen contnue bedrust. Adviseer een bedrust van maximaal 2 dagen als
bedrust de enige manier is waarop de patiënt de pijn onder controle ean houden en leg uit
dat de bedrust daarna moet worden afgebouwd
- Vermijd adviezen die de patiënt aanzeten niet samengaat met beschadiging van structuren
in de rug
- Leg uit dat (gedoseerde) beweging, opbouw van actviteiten, blijven wereen of zo nodig
hervaten van werezaamheden (eventueel met tjdelijee aanpassing van werezaamheden)
het herstel bevordert
- Bepere het aantal behandelingen tot maximaal 3 zitngen
Beleid bijn aspecifieke lage rugpijne met eee afwijnkeed beloop zoeder domieaet e aaewezigeeid vae
psyceosociale eerst el belemmereede fact oree (profiel 21
- Vermijd adviezen die de patiënt aanzeten tot passiviteit en stmuleer een lichamelije acteve
leefstjl
- Geef aan dat toename van de pijn niet samengaat met beschadiging van structuren in de rug
- Stmuleer (gedoseerde) beweging, opbouw van actviteiten en blijven wereen of het
hervaten van werezaamheden (eventueel met tjdelijee aanpassing van die werezaamheden)
- Stel een oefenprogramma op dat aansluit bij de behoefe van de patiënt en de eigen
expertse en ervaring als therapeut
- verweeg bij stoornissen in gewrichtsfunctes:
Artrogene mobilisate of manipulate en/of
Kortdurende massage of warmtetherapie ter vermindering van de pijn
